از این رو قیمت در کنار کیفیت (که با توجه به عملکرد خودروسازان ایرانی مردم به حداقلها راضیاند) مهم است اما داستان قیمت خودرو در ایران کمی پیچیده به نظر می رسد.
برخلاف عرف رایج، فروش خودرو در جهان که قیمت محل تولید (کارخانه) و محل توزیع آن یعنی بازار اختلاف قیمت اندکی وجود دارد اما وضعیت در ایران به گونه ای دیگر است، بطوریکه برخی خودروها در ابتدای عرضه به دلیل توزیع قطره چکانی با قیمت های غیرواقعی، روانه بازار می شوند که فضا را برای بازار سیاه و سوء استفاده فراهم میکنند.
این امر به روند طبیعی تبدیل شده به طوریکه نعمت زاده وزیر سابق صنعت در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص قیمت بالای پژو 2008 اظهار داشت: این قیمت اولیه است و با افزایش تولید آن قیمت تعدیل خواهد شد.
موضوع به اینجا ختم نمی شود ؛ در حالیکه در کشورهای صنعتی جهان، خرید خودرو به گونه ای است که مشتری با پرداخت درصدی از قیمت نهایی و پرداخت مابقی آن طی اقساط بلند مدت با سود پایین، صاحب آن می شود، اما در کشور ما خریدار خودرو را پیش خرید می کند و پس از ماه ها تحویل خودرو با اما و اگر مواجه است، ضمن اینکه قیمت از کارخانه تا بازار تفاوت چندانی ندارد.
توزیع نامناسب و ضعف خدمات پیش فروش خودروسازان موجب شده تا قیمتها از کارخانه تا بازار اختلاف قابل توجهی داشته باشند و در برخی موارد این اختلاف به چند میلیون تومان می رسد که بهترین شرایط را برای سودجویان و دلالان فراهم ساخته است.
این گروه تقریباً 50 مدل مختلف خودرو را روانه بازار خودرویی کشور میکند که از این میزان اختلاف قیمت کارخانه تا بازار شش مدل خودرو بیش از 2 میلیون تومان است، بطوریکه خودروی دنا پلاس که حتی به دست مشتریان نرسیده در کارخانه 47 میلیون 961 هزار تومان و در بازار با اختلاف سه میلیون و 639 هزار تا 51 میلیون و 600 هزار تومان به فروش میرسد.
این تفاوت قیمت تنها به محصولات جدید این خودروساز ختم نمی شود بلکه پژو پارس LX، پژو پارس اتوماتیک ELX نیز هرکدام به ترتیب با 3 میلیون و 574 هزار و هفت میلیون 169 هزار تومان به فروش می رسند. رنو تندر پلاس دنده ای، رنو تندر پلاس اتوماتیک و رنو کپچر که از دیگر محصولات این شرکت هستند نیز با اختلافی قیمتی چهار میلیونی در مسیر کارخانه تا بازار به فروش می رسند.
در 57 مدل خودرو عرضه شده به بازار توسط این دوشرکت خودروسازی نیز 11 مدل خودرو با اختلاف قیمت تقریباً زیادی نسبت به کارخانه در بازار به فروش می رسند اما اختلاف قیمت در بیشتر محصولات حداکثر به دو میلیون تومان می رسد.
به عنوان مثال قیمت سایپا 132 SE، وانت زامیاد 24، چانگان CS 35دنده ای و اتومات، کیا سراتو دنده ای در کارخانه و بازار بین یک تا دومیلیون تومان تفاوت دارد. البته این اختلاف قیمت در محصولات پارس خودرو بیشتر بوده و تا شش میلیون تومان نیز رسیده است .
بر این اساس قیمت رنو ساندرو استپ وی اتوماتیک در
کارخانه 55 میلیون و 700 هزار و با اختلاف قیمتی شش میلیون تومانی، 61
میلیون 700 هزار تومان به دست مشتریان می رسد، همچنین رنو ساندرو استپ وی
دندهای نیز با پنج میلیون و 300 هزار تومان افزایش قیمت نسبت به کارخانه
در بازارهای مختلف به فروش می رسد.
سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در گفتگو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی ،درخصوص اختلاف قیمت خودرو از کارخانه تا بازار گفت: در بخش خودروهای داخلی این اختلاف ناشی از نوسانات عرضه و تقاضا است و شرکت های خودروسازی زمانیکه اقدام به کاهش عرضه میکنند بدلیل تقاضای بالا، قیمت خودرو در بازار با اختلاف قیمت قابل توجهی مواجه می شود.
وی افزود: این موضوع در خصوص خودروهای وارداتی متفاوت است و در این بخش تا چند ماه گذشته اختلاف قیمت آنچنانی وجود نداشت اما با بسته شدن ثبت سفارشات و کاهش عرضه قیمت به شدت افزایش یافت.
رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند که این اختلاف قیمت موجب سوء استفاده نمایشگاه داران خودرو شده گفت: از سال 92 به بعد پیش خرید خودرو برای نمایشگاه داران صرفه اقتصادی ندارد و الان کمتر نمایشگاه داری است که اقدام به پیش خرید خودرو با صرف هزینه های گزاف کند و مهمترین دلیل افزایش قیمت همان نوسانات عرضه و تقاضا است که توسط شرکت های خودروسازی صورت می گیرد.
وی در پایان بیان کرد: تا زمانیکه بازار دونرخی باشد ،شرایط قابل کنترل نبوده و همواره مصرفکنندگان ضرر خواهند کرد، به این ترتیب تولیدکنندگان با استفاده از نابسامانی بازار به منافع خود دست مییابند.
احمدنعمت بخش دبیر انجمن خودرو سازان در خصوص اختلاف قیمت از کارخانه تا بازار اظهار داشت: قانون حمایت از مصرفکنندگان در حوزه خودرو راه هایی را گذاشته تا حقوق مصرفکننده ضایع نشود در برخی موارد میزان تولید کمتر از حد تقاضا است، لذا قیمت با اختلاف مواجه می شود و باید برنامه ریزی کرد تا این مشکل بر طرف شود.
دبیر انجمن خودرو درباره راهکارهای رفع مشکل بازار سیاه گفت: برای هر کالایی عرضه و تقاضا و تناسبی نیز بین آنها وجود دارد یکی از اقداماتی که در دهه 70 انجام میشد توزیع خودروها در حاشیه بازار بود که با این کار اختلاف قیمت برطرف و از لحاظ عرضه کاهشی وجود نداشت.
وی افزود: اگر خودرو در حاشیه بازار فرخته شود تنها خریداران واقعی برای خرید ثبت نام میکنند و برای دلالان صرفه اقتصادی نخواهد داشت و با همین روش می توان تقاضا را کاهش داد.
نعمت بخش در پایان بیان کرد: بدلیل اهمیت بازار خودرو برای مردم ، باید برای رفع موانع فروش و جلوگیری از سودجوییها نظارتها دقیق تر انجام شود.