شهری که خواب را خواب می‌بیند

به گزارش پدال نیوز به نقل از مهر ،  سخن از حقوق شهروندی به میان می‌آوریم، درحالی که حتی قادر نیستیم ساعت خواب و بیداری‌مان را خودمان تعیین کنیم. نه اینکه کسی به زور ما را بخواباند یا بیدار کند، اما کسانی هستند از جنس خودمان که نمی‌گذارند وقتی که می‌خواهیم، بخوابیم یا وقتی که می‌خواهیم بیدار شویم.
 
دم از حقوق شهروندی می‌زنیم در حالی که برای داشتن ساعتی آرامش و دقایقی حرف‌زدن، درس دادن، درمان کردن و... باید به اعماق زمین پناه ببریم. دقیقا آنجایی که از تیررس هم‌نوع‌هایمان در امان باشیم؛ دقیقا همان‌جایی که بتوانیم بدون اینکه پنبه را به گوشمان فرو ببریم، در خواب فرو رویم.
 
بارها در اخبار شنیده‌ایم که آلودگی هوا از حد مجاز گذشته است. بارها در جریان جلساتی قرار گرفته‌ایم که برای مقابله با آلودگی هوا تشکیل شده‌اند؛ اما تاکنون یک‌بار هم شاهد آن نبوده‌ایم که دستگاهی یا سازمانی نگران بالا رفتن میزان «آلودگی صوتی» در سطح شهر بشود.
 
آلودگی صوتی، پدیده‌ای که لمس نمی‌شود، دیده نمی‌شود، تنفس نمی‌شود و... اما به طور اسف‌باری نابود می‌کند. همان آلودگی صوتی که دیگر صدای هشدار و زنگ خطر آن  هم شنیده نمی‌شود.
 
هرچند می‌دانیم آلودگی صوتی را خود آدم‌ها مثل دیگر فاجعه‌ها به بار می‌آورند، اما از طرق مختلفی این آلودگی به خون شهر نفوذ می‌کند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به خودروها اشاره کرد. عادت کرده‌ایم به انواع بوق زدن و صداهای مختلفی که از خودروها به عنوان آلودگی صوتی خارج می‌شود؛ به عبارتی آنقدر به این آلودگی‌ها عادت کرده‌ایم که نه ایجاد کنندگان صداها متوجه زشتی عمل می‌شوند و نه شنوندگان و شهروندان متوجه آزار آن.
 
اما بوق زدن و ... دیگر چهره‌های کلیشه‌ای آلودگی صوتی به شمار می‌روند. نوعی از آلودگی صوتی وجود دارد که در عین مخرب‌تر بودن از سایر اشکال، دور از کانون توجه مردم قرار گرفته است: وانت‌بارهای دوره‌گرد با بلندگوهای اعصاب‌خردکن
اما بوق زدن و ... دیگر چهره‌های کلیشه‌ای آلودگی صوتی به شمار می‌روند. نوعی از آلودگی صوتی وجود دارد که در عین مخرب‌تر بودن از سایر اشکال، دور از کانون توجه مردم قرار گرفته است: وانت‌بارهای دوره‌گرد با بلندگوهای اعصاب‌خردکن.
 
همان‌ها که چندین بار سر جلسه امتحان با صدایشان حواستان را پرت کرده‌اند به جایی دور دست. همان‌ها که موقعی که سردرد شدیدی داشتید، سردردتان را شدیدتر کرده‌اند. همان‌هایی که بلندگویی به دست می‌گیرند و به ریش حقوق شهروندی با صدایی بلند می‌خندند. از همان وانت‌بارهایی سخن می‌گوییم که برایشان اهمیت ندارد ممکن است تبلیغ محصولشان در ساعت 8صبح، 2 ظهر یا 11 شب، آرامش شهروندی را به شکلی ظالمانه صلب کند.
 
(شاید باور نکنید اما وقتی سطرهای بالا را تایپ می‌کردم، باز صدای بلند قیمت سیب زمینی و گوجه فرنگی که توسط وانت‌بار محترم دوره‌گرد محله اعلام شد، باعث تاخیری چند دقیقه‌ای در نوشتن گردید.)
 
حالا تبریز در آستانه یک برهه تاریخی به عنوان تبریز 2018 قرار دارد. حالا قرار است گردشگران جهان اسلام تبریز را به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب کنند اما گویا با بلندگوهایی که یک شیوه منسوخ از فروش محصول به شمار می‌روند، استقبال خوبی برای این رویداد فرهنگی و تاریخی بزرگ تدارک دیده نشده است.
 
اوضاع را به صورت دقیق‌تری از زبان مسئولان شهرداری تبریز دنبال می‌کنیم. هرچند در این ماجرا مردم نقش اصلی را ایفا می‌کنند اما چیزی از میزان مسئولیت مدیران شهری کم نمی‌شود.
 
شهری که در حفره‌های فرهنگی فرو می‌رود
 
علی مدبر، معاون اجرایی و خدمات شهرداری تبریز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع آلودگی صوتی اظهار می‌دارد: آلودگی صوتی نیز همچون سایر معضلات شهری ریشه در برخی کمبودهای فرهنگی دارد و اصلی‌ترین روش مقابله با آن نیز به وسیله تدابیر فرهنگی و فرهنگ‌سازی میسر می‌شود.
 
وی ادامه می‌دهد: اینکه در مقابل بیمارستانی با خط درشت نوشته‌اند بوق زدن ممنوع ولی متاسفانه شهروندان با بی‌توجهی این کار را انجام می‌دهند، نشانگر برخی حفره‌های فرهنگی است.
 
مدبر با اشاره به الگوهای ترافیکی می‌افزاید: از دیگر علل به وجود آمدن آلودگی صوتی در سطح شهر می‌توان به الگوهای نادرست ترافیکی اشاره کرد. مثلا در جاهایی مثل مرکز شهر باید محدودیت‌هایی برای عبور و مرور خودروها که اصلی‌ترین عامل به وجود آمدن آلودگی صوتی هستند اعمال شود.
 
وی در ادامه تاکید می‌کند: اما برخی مشاغل هستند که بیش از حد موجب به وجود آمدن آلودگی صوتی می‌شوند و از جمله آن‌ها می‌توان به وانت‌بارهای دوره‌گرد اشاره کرد.
 
هدایت 70 دستگاه وانت‌بار به پارکینگ بخاطر ایجاد آلودگی صوتی
 
معاون اجرایی و خدمات شهرداری تبریز تشریح می‌کند: در حد توان با این مشاغل مقابله می‌کنیم مثلا تاکنون 60 یا 70 خودروی وانت که با بلندگو مشغول تبلیغ محصولشان بودند روانه پارکینگ شده‌اند ولی از طرفی در جامعه ما مشکل بی‌کاری هست و نمی‌توان با قاطعیت برخورد کرد و یک خانواده را از نان خوردن انداخت.
 
وی همچنین با بیان اینکه در تبریز نسبت به سایر شهرهای بزرگ ایران چنین مشاغلی کمتر است خاطرنشان می‌کند: وقتی در محلات و در بطن شهر برخی صاحبان وانت‌های دوره‌گرد با بلندگوهایشان آرامش مردم را صلب می‌کنند ما دسترسی چندانی همه‌جا به آن‌ها نداریم و به همین علت باید بکوشیم از طرق دیگری به موضوع ورود کنیم.
 
مدبر در ادامه این بحث تصریح می‌کند: ممکن است که صدا کردن با بلندگو در مواقعی برای فروختن محصولات میسر واقع شود ولی واقعیت این است که چنین کارهایی مربوط به 30سال پیش بوده و امروز منسوخ محسوب می‌شوند و باید با روش‌های نوینی چنین شغل‌هایی را متحول کرد.
 
بازارچه‌های دایمی یا موقت در هر نقطه از شهر می‌تواند شیوه‌ای نوین باشد برای ساماندهی و از بین بردن چنین شغل‌هایی که از هر جهت به آلودگی صوتی و بصری شهر می‌انجامند
وی اعلام می‌کند: بازارچه‌های دایمی یا موقت در هر نقطه از شهر می‌تواند شیوه‌ای نوین باشد برای ساماندهی و از بین بردن چنین شغل‌هایی که از هر جهت به آلودگی صوتی و بصری شهر می‌انجامند.
 
وی همچنین درباره آسیب‌های آلودگی صوتی بر شهروندان بیان می‌کند: همه می‌دانند که مردم چقدر در اثر فشار و سختی‌های زندگی دچار مشکلات عصبی و روانی هستند و آلودگی صوتی نیز می‌تواند نمکی باشد برای پاشیدن بر روز زخم مردم چرا که مستقیما با روح و روان آن‌ها رابطه دارد.
 
مدیر اجرایی و خدمات شهرداری تبریز در پایان اظهار می‌کند: اگر ارتباط بین دستگاه‌های مختلف به نحو احسن باشد و سازمان‌های فرهنگی عهده‌دار پیشگیری چنین مسایلی باشند و دستگاه‌هایی مثل پلیس نیز مقابله کنند، مطمئنا می‌توان در یک یا دوسال آینده چنین مشکلاتی را از چهره شهر زدود.
 
فرهنگ‌سازی، آموزش و... از زمانی که یادمان می‌آید فقط به عنوان راهکارهایی برای مقابله با مشکلات فراوان تجویز می‌شوند اما آنطور که از بطن و سطح شهر پیداست اقدامات مثبتی در این زمینه صورت نگرفته است. در عین حال برخی دستگاه‌ها ادعا دارند به بحث آموزش و یا مقابله با کمبودهای فرهنگی ورود کرده‌اند.
 
آسیب آلودگی صوتی 10 برابر بیش‌تر از آلودگی هواست!
 
در این زمینه گفتگو می‌کنیم با مهدی یوسفی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز. وی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر تشریح می‌کند: آلودگی صوتی گرچه در اشکال مختلف دیده می‌شود اما مهم‌ترین نوع آن برمی‌گردد به خودروها که اغلب یا توسط بوق‌زدن و یا برخی مشکلات فنی بروز می‌کند.
 
وی با بیان اینکه آلودگی‌های صوتی عذاب‌آور است، ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم تاثیر آلودگی‌های صوتی را در انسان برآورد کنیم، بی‌شک خواهیم دید 10برابر بیش از آنچه آلودگی محیطی یا هوا به جسم انسان آسیب وارد می‌کند، آلودگی صوتی به روح و روان او تاثیراتی مخرب برجای می‌گذارد.
 
یوسفی با تاکید بر ضرورت تبیین فرهنگ رانندگی اضافه می‌کند: باید بتوانیم شهروندان عزیز را آگاه کنیم و آموزش دهیم که چه زمانی و به چه طریقی بوق زدن جایز است و چه زمانی نیست.
 
وی اعلام می‌کند: گرچه امروز توسط سازمان تاکسیرانی و اتوبوس‌رانی و با هماهنگی دستگاه‌های مختلف آموزش‌هایی به رانندگان تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها داده می‌شود، اما جای چنین محافل آموزشی برای تمامی شهروندان و رانندگان در شهر خالی است.
 
از برخورد ناگزیریم
 
یوسفی در ادامه درباره وانت‌بارهای دوره‌گردی که با بلندگوهایشان موجب صلب آرامش شهروندان می‌شوند اظهار می‌دارد: خوشبختانه اخیرا سازمان مدیریت حمل و نقل بار شهرداری تشکیل شد که یکی از اهداف آن ساماندهی چنین مسایلی است.
 
وی همچنین اضافه می‌کند: دو هفته پیش اولین کارگروه مشترک این سازمان با حضور پلیس راهور و برخی دستگاه‌های مربوط تشکیل شد و ابعاد مختلف اهداف سازمان مورد بررسی قرار گرفت.
 
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز درباره مقابله با وانت‌بارهای دوره‌گرد تاکید می‌کند: وقتی به بحث ساماندهی وارد شده‌ایم، بدیهی است که در مواردی مجبور خواهیم شد با افراد خاطی در این زمینه برخورد و مقابله لازم را داشته باشیم.
 
وی خطاب به شهروندان گفت: اگر بتوانیم فرهنگ صحیح رانندگی را پیاده کنیم بسیاری از مشکلات ما از جمله آلودگی صوتی حل خواهد شد.
 
یوسفی می‌افزاید: تبریز در آستانه تبریز 2018 قرار دارد و باید با تدابیری که می‌اندیشیم میزبان خوبی برای گردشگران جهان اسلام باشیم و رانندگی و فرهنگ آن بیش از همه‌چیز مورد توجه یک گردشگر قرار می‌گیرد.
 
ایجاد بی‌خوابی و بدخوابی در افراد، آثار مخرب بر مغز، آثار مخرب بر رشد کودکان و در نهایت دچار شدن به ناشنوایی، از جمله مهم‌ترین آسیب‌هایی است که از طریق آلودگی صوتی دچار بدن انسان و سلامتی او می‌شود
ایجاد بی‌خوابی و بدخوابی در افراد، آثار مخرب بر مغز، آثار مخرب بر رشد کودکان و در نهایت دچار شدن به ناشنوایی، از جمله مهم‌ترین آسیب‌هایی است که از طریق آلودگی صوتی دچار بدن انسان و سلامتی او می‌شود.
 
اما حتی اگر فرض کنیم آلودگی صوتی هیچ اثر مخربی بر سلامتی جسم انسان ندارد، نمی‌توان از آثار آن بر روح انسان چشم‌پوشی کرد. اینکه شاهد افزایش صدبرابری نزاع‌های خیابانی، دعوا و پرخاش و رواج قرص اعصاب هستیم، به طور غیرمستقیم و مستقیم ربط دارند به آلودگی‌های صوتی.
 
منکر آن نیستیم که برچیدن وانت‌بارها نمی‌تواند آرامش کامل را به شهر بازگرداند چرا که اشکال دیگر این آلودگی نیز وجود دارد و در ضمن قصد ما هرگز مسدود کردن راه نان درآوردن یک خانواده نیست اما قطعا می‌توان با ارائه برخی راهکارهای تاثیرگذار و اشتغال صحیح، این مشکل را به حداقل رساند.
 
اینکه سازمانی برای مقابله با چنین موضوعی به وجود آمده، خیزی مثبت است اما به هیچ وجه کافی نیست. تا زمانی که آلودگی صوتی نیز همچون دیگر معضلات در صدر توجه مسئولان قرار نگیرد، اهمیت این موضوع برای هیچ‌کس تبیین نمی‌شود. گرچه توجه مسئولان نیز تاکنون به حل مشکلاتی چون آلودگی هوا منجر نشده است.
 
اگر بخواهیم، یقینا روزی می‌رسد که آرامش ما را وانت‌بارهای دوره‌گرد عزیز در بساط خود به فروش نگذارند. اگر بخواهیم، روزی می‌رسد که بدون اینکه پنجره‌های پنج‌جداره نصب کنیم، بتوانیم سرمان را روی بالشت بگذاریم و تا هر موقع که دلمان می‌خواهد بخوابیم.