ژن مشترک خانواده خودروهای ایرانی

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، رویکردی که این روزها شرکت‌های چینی به خوبی از عهده آن برآمده و به تعبیر شهرام میرآخرلو، مدیرکل صنایع فلزی سازمان حمایت حقوق مصرف کنندگان، با بزک خودروهای خود به جای توجه به مباحث فنی، این محصولات را به بازار ایران عرضه می‌کنند. بنابراین به نظر می‌رسد، کشور چین مدلی موفق در نغییرظاهر (فیس‌لیفت)، برای تصاحب بازارهایی نظیر ایران باشد که مردم تشنه مدل‌های جدید خودرو هستند و در صورتی که مدلی از خودرو به ذائقه‌شان خوش بیاید، اقدام به خرید می‌کنند.البته در این بین کارشناسان معتقدند که باید از کره‌ای‌ها هم الگو گرفت و به گفته سلمان ابراهیمی‌نژاد، استاد دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت، این کشور با جذب تعدادی از طراحان زبردست و مطرح دنیا، گام‌های بلندی در این زمینه برداشته است.بر همین اساس خودروسازان ایرانی نیز به اهمیت نغییرظاهر (فیس‌لیفت) خودرو پی برده‌اند. عمر تغییر مدل خودرو در ایران کوتاه است اما براساس تحلیل بازار به نظر می‌رسد، در این زمان کم خودروسازان به خوبی وارد این عرصه شده‌اند اما برای آنکه از قافله عقب نمانند و بازار را به چشم‌بادامی‌ها نسپرند، باید برنامه‌های منسجم‌تری تدوین کنند.
 
کره، الگویی موفق
استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت روند حرکت خودروسازان در مسیر نغییرظاهر (فیس‌لیفت) را مثبت ارزیابی کرده و معتقد است از آنجایی که نغییرظاهر (فیس‌لیفت) در خودروهای داخلی از حدود 4سال پیش آغاز شده است، خودروسازان در ابتدای کار بوده و گام‌های اولیه در این زمینه را برداشته‌اند، بنابراین شروع خوبی بوده و جای تقدیر دارد و باید مورد تشویق قرار بگیرند. این تشویق باید در قالب ارائه امکانات و تسهیلات از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین معاونت ریاست‌جمهوری به خودروسازان اعطا شود تا بتوانند سرمایه‌گذاری و هزینه‌های‌شان در این زمینه بازگردد.سلمان ابراهیمی‌نژاد با اشاره به این موضوع که برای تغییر مدل مثبت و عمده در خودروهای داخلی باید تجربه شرکت‌های خارجی موردتوجه قرار گیرد، به صمت می‌گوید: خودروسازان جهانی در این زمینه با شرکت‌های بزرگی که به‌طور تخصصی به موضوع طراحی خودرو می‌پردازند، قراردادهای سنگینی منعقد می‌کنند اما در حال‌حاضر این موضوع در بازار داخلی کشور با توجه به تیراژ پایین تولید، امکانپذیر نیست. وی می‌افزاید: در ایران به‌طور معمول بعد از آماده شدن چند طرح، با نظرسنجی از مصرف‌کنندگان طرح موردنظر پیاده می‌شود. بهتر است جامعه آماری افزایش پیدا کند و با برگزاری مسابقات طراحی بیشتری به تربیت طراحان پرداخته شود. این استاد دانشگاه که کره را نمونه موفقی در نغییرظاهر (فیس‌لیفت) می‌داند، معتقد است فعالیت چین در این راستا قابل‌توجه است. به گفته ابراهیمی‌نژاد طراحان معروف خودرو بیشتر ایتالیایی و آلمانی هستند که با شرکت‌های موفق در نغییرظاهر (فیس‌لیفت) به همکاری می‌پردازند، از همین‌رو جای این اقدامات در کشور خالی است. برای خریدار خودرو نخستین ملاک قیمت است و دیگر امکانات در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد، بنابراین خودروسازان برای فروش خودروهای فیس‌لیفتی باید هزینه‌ها را سامان دهند تا مشتریان توان خرید آن خودرو را داشته باشند. استادیار دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت در این‌باره می‌گوید: بدون شک با توجه به میزان تیراژ تولید، هر هزینه‌ای که در بخش تولید انجام شود، در قیمت اثرگذار خواهد بود و بخش طراحی نیز از این مسئله مستثنا نیست. یکی از راه‌های کاهش هزینه‌ها، اقدامی است که دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت با طراحی پلتفرم ملی انجام داده است. ما در این دانشکده درصدد هستیم پلتفرم مشترکی را طراحی کنیم تا چند محصول و خودرو منحصربه‌فرد روی آن تولید شود. با این طرح هزینه‌های تولید کاهش خواهد یافت و می‌توان در بخش طراحی بدنه و پوسته داخلی خودرو که بیشتر در معرض دید قرار دارد، هزینه بیشتری را درنظر گرفت.
 
لزوم کاهش عمر خودرو برای نغییرظاهر (فیس‌لیفت) در ایران
در این بین با نگاهی به خودروهای پرطرفدار خودروسازان بزرگ خارجی مشاهده می‌شود که این خودروها اگرچه مدل‌شان تغییر می‌کند اما فرم اصلی بدنه‌شان تا حدودی ثابت و به راحتی قابل‌شناسایی است. کارشناس تحقیقات خودرویی شرکت پارس‌خودرو «دی‌ان‌ای» یا ژن مشترک برای این خودروها و تمام خانواده محصولات یک کمپانی قائل است و در این‌باره در گفت‌وگو با صمت اظهار می‌کند: برای تولید برخی خودروها مانند پورشه این امکان وجود دارد که در دوره زمانی طولانی تولید شود زیرا مردم خواهان این خودروها با همان مدل اولیه هستند. این خودروسازان برای ادامه تولید به‌دلیل تغییر الزامات قانونی، موضوع آلایندگی و... برای آنکه در بازار رقابت باقی بمانند با حفظ اصول کلی و ژن اصلی خودرو، تغییراتی را اعمال می‌کنند.امیرحسین مومن می‌افزاید: برای مثال خودروهای فولکس و «بی‌ام‌و» 2015 از آنجایی که ژن این خودروها را در خود دارند، در نگاه نخست قابل‌تشخیص نیستند زیرا مشتریان به ظاهر این خودرو علاقه‌مند بوده و در صورت تغییر دیگر خواهان آن نیستند، به گونه‌ای که برخی از این خودروها اگر زیر چادر هم باشند، قابل شناسایی هستند. وی اعتقاد دارد که این «دی‌ان‌ای» در محصولات ایرانی وجود ندارد و سازندگان به دلیل نداشتن نقشه راه الزامی به وفادار بودن ندارند، بنابراین با عرضه محصولی جدید خودروساز آن با تنوع نظرات مواجه می‌شود؛ تغییرات به‌طور دائم در زیرپوست خودروهای داخلی اتفاق می‌افتد، موتور و سیستم آلایندگی تغییر می‌کند، کیسه هوا به آن اضافه می‌شود و... اما در ظاهر تغییرات زیادی انجام نمی‌شود.به گفته مومن خودروسازان خارجی به‌دلیل برنامه‌ریزی‌های‌شان تمام این تغییرات را با هم انجام می‌دهند و طول عمر تولید یک خودرو را از 10 به 4 سال کاهش داده‌اند و نسل یک محصول بعد از 4 سال به‌صورت کامل از نظر بدنه، کیفی، ظاهری، ایمنی و... تغییر می‌کند اما در ایران تغییرات خودرو براساس موارد لازم و ضروری انجام می‌شود و در این بین بسیاری از تغییرات قابل مشاهده نیست. کارشناس تحقیقات خودرویی شرکت پارس‌خودرو، فیس‌لیف (تغییرظاهر) وانت آریسان را نمونه موفق در ایران توصیف کرده و توضیح می‌دهد: وانت آریسان، همان وانت‌پیکان است. اما وانت پیکان استاندارد آلایندگی نداشت و به استانداردهای یورو نمی‌رسید، فرمان آن هیدرولیک نبود، کولر در این خودرو قرار نمی‌گرفت و... اما در آریسان تمام این موارد اعمال شده است. قدمت تولید وانت پیکان به 50 سال پیش برمی‌گردد و با گذشت نیم قرن این خودرو تغییر کرده است، در حالی‌که بسیاری از خودروسازان خارجی در دوره زمانی کوتاه این تغییرات را اجرایی می‌کنند. وی می‌افزاید: اما در این شرایط کارهای قابل‌تقدیری نظیر تولید خودروی دنا، آریسان و... انجام داده‌اند؛ اقدامی که نتیجه فعالیت‌های مهندسی است و توجیه مهندسی دارد. مردم گمان می‌کنند تغییر طراحی چراغ خودرو سهل و ساده بوده و دشواری ندارد اما همین تغییر نیاز به آزمون‌های متعدد دارد و هزینه‌بر است. به عبارت دیگر با بضاعتی که خودروسازان دارند، تغییر مدل خودروها تا همین حد فعلی قابل‌تقدیر است. همچنین روی مدل خودروهای سمند تغییرات زیادی انجام شد؛ استاندارد آلایندگی آن بالا رفت، موتور ملی روی آن سوار و «ای‌بی‌اس» به آن اضافه شد.
براساس تحلیل مومن خودروساز موفق، خودروسازی است که امروز برنامه‌های 10 سال آینده خود را طراحی و پیاده می‌کند و درگیر کارهای جاری نمی‌شود اما ما در ایران مشغول به انجام کارهایی هستیم که 10 سال پیش باید به سرانجام می‌رسید. برای مثال وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان حفاظت محیط‌زیست رو به کاهش آلایندگی جدی هستند اما خودروسازان از این برنامه عقب هستند زیرا درگیر مشکلات زیادی به‌ویژه مسائل مالی هستند.
 
مدت زمان نغییرظاهر (فیس‌لیفت) در ایران در مقایسه با شرکت‌های موفق خارجی در این زمینه، طولانی مدت است، به‌گونه‌ای که به گفته کارشناس تحقیقات خودرویی شرکت پارس خودرو، سمند بعد از 15 سال به دنا تبدیل شد، این درحالی است که شرکت‌های خارجی در این مدت 4 مرتبه به تغییر مدل خودروهای خود پرداخته‌اند. وی اعتقاد دارد، باید زمان فیس‌لیفت‌ها (تغییر ظاهر) کوتاه شود و شرط اصلی آن درگیر نشدن کارهای جاری و مراکز تحقیق و توسعه فعال داشتن است. مومن ادامه می‌دهد: باید مطالعات بازار و نیازسنجی از جمله زیبایی شناختی و طراحی هم ضمیمه آن شود تا هزینه‌های یک خودروساز به ثمر برسد. پراید کنونی، آن پراید اولیه نیست اما از آنجایی که ظاهر آن تغییر زیادی نکرده است، به چشم مشتریان نمی‌آید. بر پایه این گزارش، برای جذب مشتریان و از دست ندادن بازار، خودروسازان داخلی که به سمت نغییرظاهر (فیس‌لیفت) روی آورده‌اند، باید مدل خودروهای‌شان را در فاصله‌های زمانی کوتاه‌تری تغییر دهند تا مشتریان، خودروهای بی‌کیفیت اما زیبای خارجی را که به سرعت تولید و روانه بازار می‌شوند، به گزینه‌های خرید خود نیفزایند.