بررسی شرایط صادرات خودروی داخلی به بازار جهانی

به گزارش پدال نیوز ، نقش صادرات به عنوان نقش سازنده و زیربنایی در راه توسعه تولیدات داخلی و فرصت‌های شغلی در جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد. خودروسازان معتبر دنیا همواره برای حفظ بازارهای صادراتی خود، اقدام به ارائه محصولات جدید به‌طور سالانه و همچنین ارتقای سطح کیفی و کمی خودروهای تولیدی خود می‌کنند تا در دنیای رقابتی امروز عقب نمانند.
 
در شرایطی که اقتصاد ایران در مسیر توسعه‌یافتگی حرکت می‌کند، کشورهای همسایه می‌توانند بهترین فرصت برای صادرات باشند.
 
طی یک ابلاغیه‌ دو بندی که رئیس جمهور به وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغ کرده، محور حمایت از تولید داخل معطوف به تولید صادراتی در نظر گرفته شده است تا علاوه بر خودکفایی در داخل کشور به ایجاد روابط تجاری و اثرگذار با سایر کشورها و درآمدزایی نیز نزدیک شویم.
 
اما نکته‌ای که رئیس جمهوری به آن تاکید کرده ایجاد مشاغل جدید در سطح کلان برای فارغ‌التحصیلانی است که از زنجیره اشتغال در کشور به دور هستند؛ موضوعی که با تاکید روحانی بر تولید صادرات‌محور مدنظر قرار گرفته تا صنایع اشتغال‌زا و مولد ثروت که رقابت‌پذیر بوده و قابلیت گسترش بازارهای صادراتی را فراهم می‌کنند در اولویت قرار گیرند.
 
مقوله دیگری که در این بند باید به آن توجه داشت ضرورت پیوستن به زنجیره تولید جهانی است، موضوعی که تنها با واردات نباید مدنظر قرار گیرد بلکه تولید صادرات‌محور مهم‌ترین بخشی است که می‌تواند با جذب سرمایه‌گذار، ایجاد درآمدزایی برای عوامل تولید در کشور و نیز ایجاد اشتغال موجب وصل شدن تجارت خارجی کشور به زنجیره تولید جهانی شود.
 
بررسی شرایط صادرات خودروی داخلی به بازار جهانی
طبق افق ۱۴۰۴ صادرات یک میلیون خودرو و ۶ میلیارد دلار قطعه در سند اهداف و سیاست‌های صنعت خودرو پیش‌بینی شده است. چندی پیش دکتر معظمی، معاون وزیر صنعت،‌ معدن و تجارت و رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اظهار کرد: «ایدرو در افق یاد شده، صادرات یک میلیون دستگاه خودرو و ۶ میلیارد دلار قطعه را در سند اهداف و سیاست‌های صنعت خودرو پیش‌بینی کرده است‌.»
 
از دیگر سو، رمضان‌علی سبحانی‌فرد، نماینده کمیسیون صنایع مجلس دهم درباره نقش صادرات و ابلاغیه رئیس جمهور در این زمینه به «دنیای خودرو» می‌گوید: «از وزیر درباره چگونگی ارتقای کیفیت خودروهای داخلی پرسیده‌ایم و وی اعلام کرد برای ارتقای دانش کیفی و فناوری صنعت خودرو‌، با کشورهای صاحب برند قرارداد می‌بندیم. شرکت‌های کره‌ای و اروپایی شامل این موضوع هستند تا هم کیفیت ارتقا پیدا کند و هم صادرات‌محور شویم. در قراردادها ذکر شده است در تولید محصولات با مشارکت طرف خارجی باید حداقل ۳۰ درصد از آنها منجر به صادرات شود. این موضوع به این معناست که محصول باید دارای کیفیت باشد تا صادر شود و استانداردهای روز جهانی را داشته باشد، از دیگر سو، انتقال دانش هم شکل می‌گیرد. از همه مهم‌تر مانند پراید قرار نیست در خط تولید جا خوش کنند. چون وقتی صادرات‌محور بشوید باید تنوع محصول بدهید و در یک محصول نمی‌توانید درجا بزنید. این موضوع الزام اصلی برای حضور در بازارهای جهانی است لذا وزارتخانه به دنبال ارتقای کیفیت، تنوع و صادرات‌محوری در صنعت خودرو هستند. اگر صنعت خودروی ما بخواهد موفق شود باید با مشارکت بخش خارجی تولید داشته باشد.»
 
تعهدات محکم درباره صادرات در قراردادهای خودرویی
همچنین حمید گرمابی، دیگر عضو کمیسیون صنایع مجلس دهم درباره صادرات تولیدات داخلی و ارتباط با بازار جهانی معتقد است: «در مورد صادرات که در قراردادها هم ذکر شده است باید تاکید کرد که تعهد محکمی از طرف قرارداد گرفته شود.
 
چون خارجی‌ها بازارهای مشخصی دارند و باید در بازارهایی که سال‌هاست در آن کار می‌کنند جایی هم برای این خودروهایی که در ایران تولید می‌کنند، داشته باشند.
 
اگر مدل‌های قدیمی‌تر از بازار جهانی را در ایران تولید کنند مشکلات خودشان بیشتر می‌شود چون در صادرات مشکل پیدا می‌کنند. قطعا با توجه به سهم ۳۰ درصدی که در قراردادها ذکر شده است‌، مدل‌های جدید را می‌آورند تا در بخش صادرات با مشکل مواجه نشوند.»
 
صادرات یک میلیونی فعلا در حد شعار است
کارشناسان صنعت خودرو بر این باور هستند که خودروساز تنها باید به تولید خودرو بپردازد و نباید متولی فروش محصول خود باشد. این روند نیاز به سرمایه‌گذاری مشترک و همکاری‌های دو جانبه دارد.
 
از دیگر سو، در مورد مواردی که در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ ذکر می‌شود برخی کارشناسان تاکید دارند شاید بتوان به تیراژ سه میلیون دستگاهی نزدیک شد، اما با این حال صادرات یک میلیونی نیاز به تکنولوژی دارد و تکنولوژی نیز از راه سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت با بزرگان خودروسازی جهان جذب خواهد شد.
 
خودروسازی ایران باید رقابت‌پذیر شود و این رقابت‌پذیری در سایه همکاری‌های مشترک خارجی و تولید محصولات باکیفیت و صادرات محور به‌دست می‌آید.
در تیرماه ۹۵ وزیر صنعت و معدن اعلام کرد پیش‌بینی می‌شود با گام‌های جدیدی که خودروسازان کشور در زمینه تحقیق و توسعه برداشته‌اند بتوان تا افق ۱۴۰۴ یک‌سوم محصول‌های تولیدی را به خارج کشور صادر کرد. اما سوال اینجاست با توجه به روندی که پیش می‌رویم این افق روشن است؟
واقعیت این است که هنوز در قدم اول ایستاده‌ایم. حتی خود رنو که یک تا دو خودرو را شروع به ساخت کرده است از رفتار خودروسازان چندان راضی به نظر نمی‌آید و خیلی زود است که راجع به صادرات یک میلیون دستگاهی صحبت کنیم. البته اگر همه‌چیز خوب پیش برود و مذاکرات و عمل‌گرایی به قراردادها در راس کار قرار بگیرد امکان رسیدن به صادرات یک میلیون دستگاهی هم وجود دارد.
از دیگر سو، عده‌ای از کارشناسان معتقدند اگر صادرات نداشته باشیم زیان قابل توجهی متوجه‌مان نمی‌شود ولی عدم حضور ما در بازار‌های جهانی همیشه ضعف است و باید به این ضعف غلبه کنیم چراکه محدود شدن به بازارهای داخلی خودمان در بلندمدت باعث می‌شود نتوانیم هم‌پای سطح توقع مشتریان‌مان تولید داشته باشیم. به این جهت اولویت ما در صادرات غیر از بحث سودآوری است.
 
اگر صادرات وجود نداشته باشد و روی این بخش کار نکنیم، نه خبری از رقابت‌پذیری در این صنعت خواهد بود و نه خبری از اسم و رسم در بازار جهانی باقی می‌ماند. از دیگر سو، این بندهایی که رئیس جمهور در ابلاغیه‌اش به وزیر صنعت گنجانده است دارای موعدهای زمانی سه و چهار ماهه از تاریخ ابلاغیه هستند که قطعا باید توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت و نیز زیرمجموعه وی مدنظر قرار گیرند. حال باید دید در این مدت کوتاه حداقل تولید صادرات‌محور در توسعه اقتصادی صنعت خودرو عملی خواهد شد یا خیر؟