پدال نیوز-سینمای ایران در ۲ دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، صحنههایی از حضور خودرو را تجربه کرده است که هر یک برای بینندگان آن نسل و حتی آیندگان، خاطرهانگیز و استثنایی بودهاند. خودروهای زیادی پا به پای ستارگان شهیر سینما در فیلمها حضور یافتند و توانستند به تدریج به اسطورههایی فلزی بدل شوند.
به گزالرش پدال نیوز، در این مطلب سعی داریم تا به دوران نسبتا فراموششده سینمای کشورمان یعنی دهه60 شمسی برویم و تعدادی از فیلمهای خاطرهانگیز که در آنها نقش خودروها نیز قابل توجه است را معرفی کنیم.
زرد قناری
این فیلم محصول 1367 به کارگردانی رخشان بنیاعتماد است که یکی از معدود فیلمهای تاریخ سینمای ایران با محوریت خودرو نیز تلقی میشود. نقش اول فیلم با بازی مهدیهاشمی، فرد مالباختهای است که از شهرستان برای کار به باجناق خود در تهران پناه میآورد. وی گرفتار دامی که باجناقش برای او پهن کرده میشود. این دام چیزی نیست مگر یک پیکان جوانان زرد قناری که بارها به دیگران فروخته شده و توسط خود باجناق دزدیده شده است. نقش اول فیلم که چیزی برای از دست دادن ندارد، تهران را برای یافتن زرد قناری زیر و رو کرده، پس از تلاش بسیار در نهایت خودرو را پیدا میکند و نقشه باجناق برملا میشود. به لطف داستان جذاب، بازیگران خوب و فضای خاص دهه 60، این فیلم یکی از خاطرهانگیزترین فیلمهای این دوران از سینمای کشورمان است و پیکان جوانان زرد قناری نیز به ستاره بیچون و چرای سینما بدل شد.
بایکوت
این فیلم محصول سال ١٣٦٤ بوده، داستان شخص مارکسیستى به نام واله معصومى (مجید مجیدى) را روایت مىکند که به واسطه دیدار با یک مبارز مسلمان دچار تردید در ایدئولوژی خود شده، بعدها توسط ساواک دستگیر و به اعدام محکوم میشود. دو سکانس در این فیلم که دوران پیش از پیروزی انقلاب را روایت میکند از نظر خودرودوستان بسیار جذاب هستند؛ صحنه اول تعقیب و گریز یک دستگاه لینکلن کانتیننتال کوپه و فورد ترانزیت نسل دوم را به نمایش کشیده، در صحنه دوم هم یک دستگاه مرسدس بنز کلاس S نسل ١� ٨ و هیلمن ایفای نقش میکنند. با توجه به حال و هوای خاص آن روزهای سینمای ایران، بایکوت فیلمی ساختارشکن و موفق محسوب میشد.
غریبه
این فیلم محصول ١٣٦4 به کارگردانی رحمان رضایى است و در آن شخصیت دایى خانواده با بازى اکبر عبدى مالک یک نمایشگاه اتومبیل است.
نقش اول فیلم (با بازی مهدىهاشمى) که کارمندی تازه بازنشسته است، به اصرار همسر خود در نمایشگاه مذکور مشغول به کار میشود. متاسفانه در این میان اما یک معامله خودرویی وضعیت را برای نقش اول فیلم بسیار دشوار کرده، در نهایت پس از کش و قوسهای فراوان وی به یک کار اداری آبرومند و به دور از حاشیه پناه میبرد. در این فیلم میتوان خودروهایی همانند مرسدس بنزهای متعدد، شورولت ایران، فولکس واگن گلف، رنو 5، پژو 504، پیکان و بامو سری 3 نسل E21 را در نقشهایی اساسی مشاهده کرد.
دبیرستان
دبیرستان را باید یکی از خودروییترین فیلمهای دهه 60 ارزیابی کرد. این فیلم محصول سال 1365 و به کارگردانی اکبر صادقی است که در آن یک دبیر زیستشناسی دبیرستان که بهتازگی اعتیاد را کنار گذاشته، پس از 3 سال به زادگاهش بازمیگردد تا به لطف سابقه خوب پدرش به کار بازگردد. در این میان اما کشوقوسهایی فراوان برای وی رخ میدهد که به گذشته نهچندان درخشانش ارتباط دارد.
در این فیلم اما دو خودرو یعنی بامو 2002 و شورولت ایران (رویال) حضوری بسیار پررنگ دارند و در صحنه تعقیب و گریزی بسیار خاطرهانگیز و استثنایی، به ایفای نقش میپردازند. فیلم دبیرستان برای بسیاری از علاقهمندان برند بامو در ایران، فیلمی رویایی محسوب میشود؛ چراکه دوران سلطنت 2002 بر خیابانهای دهههای 50 و 60 شمسی را به نمایش میگذارد.
اجارهنشینها
فیلم اجارهنشینها را باید یکی از جذابترین فیلمهای سینمای ایران در دهه 60 دانست؛ فیلمی پرستاره و استثنایی که در آن خودرو نیز حضوری قابل توجه داشت. این فیلم محصول سال 1365 و ساخته داریوش مهرجویی است و در آن داستان یک خانه که مستاجرانی دارد و وارث آن مشخص نیست، جنگی که در طبقه نوکیسه آن روز در جریان بوده را هویدا میکند. مرسدس بنز کلاس S نسل W116 را باید ستاره فولادی این فیلم دانست و علاوه بر آن خودروهایی همانند کدیلاک سویل، بیوئیک اسکای لارک، رنو 5 و شورولت نوا نیز حضوری پررنگ دارند. انتخاب خودرو هر یک از شخصیتها در این فیلم بسیار هوشمندانه و استثنایی است و با طنز ظریف فیلم خوانایی دارد.
سناتور
سناتور ساخته مهدی صباغزاده، محصول سال 1362 و فیلمی است که در سال 1963 پرفروشترین فیلم گیشهها شد. داستان این فیلم 113 دقیقهای از ژانر ماجرایی، حول کشف مقادیری هروئین و حواشی آن است. اما در این میان باید به حضور پررنگ خودروهای استثنایی در آن اشاره کرد. نقش یک خودرو رامبلر آمریکن (آریا) در این فیلم بسیار پررنگ است، اما نباید حضور شورولت بلیزر، کدیلاک سویل، موتورسیکلت هوندا گلدوینگ، مرسدس بنز کلاس E نسل W114، تویوتا کارینا، مرسدس بنز کلاس S نسل W116 و موتورسیکلت هارلی دیویدسون را نادیده گرفت. شاید لزوم استفاده از انبوهی از خودروها در این نوع از فیلمهای پر از تعلیق است که سناتور را برای علاقهمندان بسیار جذاب میکند.
زنگها
شاید بتوان زنگها را یکی از پرتعلیقترین فیلمهای دهه 60 سینمای ایران دانست. در این فیلم که ساخته سال 1364 با کارگردانی محمدرضا هنرمند است، تعداد زیادی صحنههای پرکشش تعقیب و گریز دیده میشود که در تمامی آنها یک دستگاه پونتیاک ترنزام مدل 1977 حضور رویایی دارد. این خودرو سریع و آتشین که به مثابه کلیشه تمامی فیلمهای آن دوران که خودروهای آمریکایی را افراد تبهکار، فریب خورده و خبیث میرانند، نقش منفی فیلم را برعهده دارد و در نهایت در آخرین تعقیب و گریز فیلم، پس از فرار از دست انبوهی از مرسدس بنزهای ناوگان پلیس، به داخل دریا میافتد.
صحنه افتادن این پونتیاک قرمز رنگ در داخل آب را باید یکی از تلخترین صحنههای سینمای ایران برای دوستداران خودروهای آمریکایی دانست. علاوه بر این پونتیاک، تعداد زیادی مرسدس بنز 190E نیز در کسوت خودرو پلیس در این فیلم هنرنمایی میکنند.
یک روز گرم
این فیلم به کارگردانی علی عسگری، ساخته سال 1363 و یکی دیگر از آثار خودرومحور آن سالهای سینمای ایران است. این فیلم ماجرای یک سارق اتومبیل با بازی چنگیز وثوقی را به نمایش میگذارد که در طی ماجراهایی، با افراد متعددی درگیر میشود. در این فیلم به لطف کار نقش اول، خودروهای زیادی حضوری پررنگ دارند که در این میان باید یک دستگاه بامو 2002 را در کنار مرسدس بنزهای پلیس و کدیلاک سویل نیز ستارگان خودرویی فیلم دانست. همانند بیشتر فیلمهای چنگیر وثوقی، در این فیلم هم چاشنی تعقیب و گریز با اندکی تخلیص مشاهده میشود.