اتومبیلهایی وجود دارند که از نظر تعداد تولید بسیار کمیاب هستند و معمولا علاقهمندان امکان مشاهده این اتومبیلها را از نزدیک پیدا نمیکنند، از این رو کارخانههای تولید مدل اتومبیل سعی میکنند در کنار تولید ماکت اتومبیلهای رایج، تولید ماکت اتومبیلهای کمیاب و کلاسیک را در دستورکار خود قرار دهند.
شباهت این ماکتها به نمونه واقعی آنقدر زیاد است که علاقهمندان اقدام به خریداری و جمعآوری این مدلها میکنند. شرکتهای تولید ماکت تنها با اجازه رسمی از شرکتهای تولیدکننده اتومبیل میتواند ماکتهای ساخت آن کارخانهها را تولید کنند.
به عنوان مثال ممکن است شرکت مایستو تنها اجازه ۱۰ مدل از محصولات مرسدس بنز را داشته باشد، البته شرکتهای تولیدکننده ماکت با پرداخت هزینههای زیاد موفق به دریافت مجوز ساخت میشوند.
جمعآوری ماکت ماشین در گذشته نهچندان دور تبدیل به نوعی سرمایهگذاری شد، بهطوری که علاقهمندان این ماکتها پس از خریداری آنها بهطور بسیار دقیق از آنها نگهداری میکردند تا پس از مدتی ارزش آنها افزایش یابد، حتی بعضی علاقهمندان ماکتهای خود را از جعبه خارج نمیکردند تا ماکت بهطور کامل حفظ شود.
به عنوان مثال ماکت ماشینی که در سال ۱۹۹۵ به مبلغ ۲۰ دلار خریداری شده اکنون ارزشی معادل با ۸۰ تا ۱۰۰ دلار دارد. تنها نکته منفی این سرگرمی در گذشته قیمت بسیار بالا و تنوع کم این محصولات بوده، اما امروز ماکتها با تنوع و کیفیت بسیار بالاتر و قیمت پایینتری نسبت به گذشته قابل خریداری هستند.
روشهای حمل ماکت
برای جلوگیری از آسیب دیدن و کثیف شدن مدل بهتر است ویترین خود را ایزوله و مدلها را با دستکش حمل کنید. طریقه حملکردن ماکت موضوعی بسیار ساده است که در عین سادگی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چراکه این مدلها با ظرافت و حساسیت بسیار بالایی تولید میشوند و هرگونه فشار ناشیانه و غیرعادی روی قطعات مختلف آنها میتواند منجر به آسیب پذیرفتن مدل شود.
پیش از هر چیز بهتر است که هنگام حمل ماکتها از دستکش پلاستیکی یکبار مصرف استفاده کنید تا از لکهشدن سطح بدنه و شیشه مدل جلوگیری شود. برای برداشتن مدل از داخل جعبههای یونولیتی بهتر است با استفاده از نوک انگشتان، لبه گلگیرها را بگیرید و مدل را بردارید.
همچنین میتوانید مدل را روی کف دست یا کف ماکت را روی ۴ انگشت قرار دهید و سقف را با انگشت بگیرید و با حالتی شبیه به یک گیره مدل را حمل کنید. سعی کنید سطح پوست شما با شیشهها برخورد نداشته باشد، چرا که پاککردن لکههای چربی از روی شیشه ماکت منجر به پدیدار شدن خط و خش روی آن میشود.
تمیز کردن ماکتها
ماکت را با احتیاط روی یک میز که به آن تسلط کافی دارید، قرار دهید و برای بهتر دیدن لکهها و کثیفی بهتر است از یک چراغ مطالعه نیز استفاده کنید. برای این امر به اقلامی همچون قلمموی نرم با قطر کمتر از یک سانتیمتر، دستمال ابریشمی (یا هر جنس نرمی) کوچک (ترجیحا دستمالهای تمیزکاری السیدی گوشیهای هوشمند)، اسپری شیشه عینک مرغوب، چند تکه پنبه و کمی آب نیاز دارید.
ابتدا سطح را با دستمال ابریشمی و قلممو از هر گونه گرد و غبار پاک و سپس شوینده را با دقت روی سطوح ماکت اسپری کنید، توجه داشته باشید که تا حد امکان این ماده شیمیایی به قطعات رنگ کروم مدل نرسد.
سپس مواد اسپری عینک را با همان دستمال ابریشمی به صورت دورانی از روی مدل پاک کنید. حال یک تکه پنبه را نمدار و سطح مدل را تا جایی که آب از روی بدنه آن چکه نکند، خیس کنید.
تکه پنبهای دیگر برداشته و با استفاده از آن شروع به خشک کردن سطح مدل به صورت دورانی کنید. توجه داشته باشید که در این مرحله خشک کردن میبایست شبیه به پولیش کردن عمل کنید و تا جایی که سطح ماکت براق و صیقلی شد به این کار ادامه دهید. فقط در این بین توجه داشته باشید که پنبه و دستمال به لوگوها، آینههای جانبی و برفپاککنهای مدل آسیب وارد نکند.
بررسی ابعاد ماکتهای خودرو
در میان علاقهمندان به خرید ماکت خودرو یکی از مهمترین موارد، ابعاد ماکتهاست. سایز و اندازه ماکتهای خودرو از یک قانون تبعیت میکند. ابعاد ماکتها از مقیاس ۱:۱۸ شروع شده و تا مقیاس ۱:۸۷ ادامه دارد که تجربه نشان داده سایز ۱:۱۸ یکی از محبوبترین و پرفروشترین ابعاد در میان علاقهمندان است. این مقیاس بدان معناست که ابعاد واقعی خودرو را باید باتوجه به مقیاس اعلام شده شرکت تولیدکننده ماکت، کوچک کرد تا اندازه ماکت مشخص شود.
معمولا ماکتهای سایز ۱:۱۸ دارای ابعادی حدود ۲۴ تا ۳۰ سانتیمتر هستند. این ابعاد را میتوان رایجترین سایز در بین کارخانههای تولید ماکت دانست. معمولا در این سایز تمامی درهای ماکت باز میشوند و دقت بسیاری در ساخت و حفظ کیفیت آنها میشود.
همچنین ابعاد ماکتهای ۱:۲۴ حدود ۲۰ تا ۲۳ سانتیمتر هستند و نسبت به مقیاس ۱:۱۸ قیمت کمتری دارند. لازم به ذکر است که در ساخت این مقیاس دقت و ظرافت کمتری ممکن است به کار رود، اما گاهی برخی شرکتها در این سایز محصولاتی با کیفیتتر از ابعاد ۱:۱۸ نیز ارائه میکنند.
معرفی برخی برندهای ماکت
AutoArt: اتوآرت اواخر
دهه ۹۰ میلادی توسط گروه Gateway Global Limited در هنگکنگ تاسیس شد و به
رقابت با ماکتسازان حرفهای پرداخت. امروزه محصولات این شرکت در مقیاس و
ردههای گوناگون Signature , Millennium, Racing Division , Performance و
Sealed تولید میشود. معمولا تولیدات این برند دارای بالاترین کیفیت و
جزئیات ممکن هستند.
Maisto: مایستو در واقع یک برند آمریکایی چینی است که در
سال ۱۹۶۷ تاسیس شد. تخصص این کارخانه تولید ماکت فلزی خودرو و موتورسیکلت
است. برخی تولیدات این کارخانه به شرح زیر است:
Special Edition: مدلهای بسیار با کیفیت و استاندارد که
معمولا به ابعاد ۱۸:۱ و ۲۴:۱ هستند. Assembly Line: در این سری قطعات
مدلها در اختیار علاقهمندان قرار داده میشود تا ماکت را مونتاژ کنند.
GT Racing: مدل اتومبیلهای مسابقهای آلمانی که در مسابقاتی همچون لمانز شرکت میکنند.
AllStars: این بخش به ماکت خودروهایهای تیونینگ شده با
چرخهای بزرگتر اختصاص دارد. Pro Rodz Pro Street: مدل ماشینهای اسپرت
شده کلاسیک آمریکایی را میتوان در این بخش پیدا کرد.
Welly: ویلی یکی از برندهای شناخته شده در زمینه تولید
ماکت ماشین است که در سال ۱۹۷۹ تاسیس شد و بیش از ۳هزار کارمند دارد. این
کارخانه در چند سال گذشته کیفیت محصولات خود را بهطور قابل ملاحظهای
افزایش داد و اکنون با برترین کارخانههای تولید اتومبیل همکاری دارد.
همچنین این کارخانه در تولید ماکت موتورسیکلت و ماکتهای بسیار کوچک ۱:۸۷
تخصص دارد.
Burago: بوراگو یک برند بسیار با سابقه ایتالیایی است که
محصولات خود را با کیفیت بسیار بالایی تولید میکند . این کارخانه در سال
۲۰۰۷ در مالکیت برند مایستو قرار گرفت. ماکتهای تولید شده توسط این
کارخانه در دهه نود اکنون بسیار گرانتر خریداری میشوند. بوراگو یکی از
اولین کارخانههایی بود که ماکت خود را در ابعاد ۱:۱۸ تولید کرد. همچنین
موتور ماکتهای تولید شده توسط این کارخانه با جزئیات دقیق تولید میشوند.
Hotwheels: هاتویلزشرکتی آمریکایی محسوب میشود که از
دهه ۶۰ به ساخت اسباببازی مشهور است. امروزه این شرکت در چین و مالزی به
ساخت ماکت در مقیاس گوناگون و در دو رده معمولی و Elite مشغول است.
هاتویلز انحصار تولید ماکت فراری را در اختیار دارد.
Motormax: یکی از برندهای شناخته شده ماکت ماشین در چین
است. موتورمکس بیشتر محصولات خود را در ابعاد ۱:۱۸ و ۱:۲۴ تولید میکند.
یکی از شاخههای تولید شده در این کارخانه، ماکتهای American-Classics است
که شامل ماکت ماشینهای کلاسیک آمریکایی میشود.