قیمت خودروهای کلاسیک کشور بسته به چه مراجعی سنجیده می‌شوند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پدال نیوز، اینکه برخلاف خودروهای وارداتی و تولید داخل، خودروهای کلاسیک هیچ مرجع مشخصی برای تعیین حدود قیمت ندارند و معمولا عوامل ناشناخته زیادی در روند افت و صعود قیمت این خودروها تاثیر دارند که ممکن است برای بسیاری از افراد ناآگاه عجیب و بعضا غیرقابل درک باشند. در این مطلب به بهانه معامله جنجالی یکی از خودروهای کلاسیک کشور که رسانه‌ای شده است به سراغ عوامل موثر در تعیین قیمت این خودروها می‌رویم. لازم به ذکر است بسیاری از موارد مطرح شده در این مطلب براساس مشاهدات شخصی و تجارب افراد آگاه و متخصص کشورمان گردآوری شده‌اند.
 
عامل اول
 
قیمت خودروهای صفرکیلومتر داخلی
بازار اصلی خودرو کشورمان که شامل خودروهای صفرکیلومتر و کارکرده تولید خودروسازان داخلی و واردات است، نبض اصلی قیمت خودروهای کشور را تنظیم می‌کند. بازار خودروهای کلاسیک نیز با حواشی متعدد خود باز هم تا حدی پیرو همین بازار است. با آنکه نهادها و مراجع دولتی قیمت خودروهای نو را تا حد امکان معین می‌کنند، اما نهاد نظارتی خاصی برای بررسی قیمت خودروهای کلاسیک و قدیمی وجود ندارد. با این حال تغییرات قیمت خودرو (به هر دلیل اعم از تغییرات نرخ ارز، تورم و ...)‌ روی قیمت خودروهای قدیمی نیز تاثیر شگرفی می‌گذارد. از زمان گران‌شدن خودرو در چند سال اخیر بارها شنیده‌ایم که برای بالا بودن قیمت خودروهای کلاسیک مصداق «20 میلیون تومانی شدن پراید 8 میلیون تومانی» را برای ما بیان کرده‌اند. با این حال باید به این نکته اشاره کرد که قیمت برخی خودروهای کلاسیک با چنان نرخ غیرقابل تصوری بالا رفته است که به هیچ وجه با تغییرات حدوداً دو و نیم تا سه برابری قیمت خودروهای صفر‌کیلومتر هیچ تطبیقی ندارد. به نحوی شاید بتوان گفت افزایش قیمت خودروهای صفرکیلومتر تنها دستاویزی بوده برای افزایش قیمت برخی خودروهای کم‌اهمیت‌تر بازار کلاسیک. برای مثال خودروهای کم‌حاشیه‌ای همانند آئودی 100 و تویوتا کارینا دقیقاً با آهنگی مشابه پراید افزایش قیمت داشته‌اند. شاید بتوان علت اصلی این امر را در این دانست که همه مالکین تعیین قیمت مطابق با بازار اصلی را حق خود می‌دانند. با این حال کهنه‌شدن تدریجی این خودروها و کاهش ارزش آنها با این روند مطابقت ندارد.
 
عامل دوم
 
قیمت جهانی خودروهای کلاسیک
امروزه دسترسی همگانی به رسانه‌ها و خصوصا شبکه جهانی اینترنت و وب‌گاه‌هایی که پیرامون خرید و فروش کالاها و خودرو شکل گرفته‌اند سبب شده تا بیشتر افراد و حتی طبقه فنی همانند تعمیرکاران و فروشندگان جزء با زیر و بم قیمت‌های جهانی آشنایی کامل داشته باشند. با آنکه در بیشتر موارد این اتفاق به سود عرصه کلاسیک کشورمان بوده و بسیاری از پدیده‌های شوم همانند استفاده از قطعات نامربوط (اصطلاحا خوراندن قطعه) و بازسازی غیر اصولی بسیار کمتر از قبل رخ می‌دهند، اما متاسفانه همین آشنایی سبب شده تا عده‌ای دست به سودجویی بزنند. برای مثال بسیار پیش آمده که خودرویی آگهی شده باشد و فروشنده خودرو در پاسخ به علت قیمت بالای خودرو قیمت سایت‌هایی همانند ebay را عنوان کند. متاسفانه بسیاری با چند و چون قیمت‌ها در این وب‌سایت و موارد مشابه آن آشنایی کامل ندارند. اولین نکته این است که در بسیاری مواقع کالایی در این وب‌سایت آگهی می‌شود و به دلیل قیمت بالا برای مدت مدیدی روی دست فروشنده می‌ماند. با این حال متاسفانه در کشورمان بعضا همین قیمت‌های بالا ملاک فروش خودرو هستند! در مورد نکته دوم باید به این امر اشاره کرد که در بیشتر موارد خودروهای آگهی شده در خارج از ایران یا بسیار بکر و سالم هستند و یا به طور اصولی بازسازی و نگهداری شده‌اند؛ این در حالی است که بیشتر خودروهای کلاسیک کشورمان سرنوشت مناسبی ندارند و عمری پرفراز و نشیب و پرحادثه را تجربه کرده‌اند. نکته سوم اما این است که بسیاری از خودروها همانند نوکلاسیک‌های دهه‌های 80 و 90 و خودروهای آمریکایی تیراژ بالا دهه هفتادی با قیمتی بیش از قیمت جهانی به فروش می‌رسند. حال باید پرسید که چرا این خودروها براساس قیمت جهانی خرید و فروش نمی‌شوند؟ پاسخ بسیار ساده است؛ در ایران قیمت جهانی تنها دستاویزی است برای بالابردن قیمت خودروهایی که ممکن است با نظر به آن قیمت‌ها «میلیاردی» خرید و فروش شوند.
 
عامل سوم
 
ایجاد حواشی
توسط دلالان و سودجویان
متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد بالا رفتن نجومی قیمت خودروهای کلاسیکی همانند پونتیاک ترنزام، مرسدس بنز و فولکس واگن بیتل بوده‌ایم. اما چرا قیمت این خودروها به طرز معنی‌داری از رقبا و حتی خودروهایی که از نظر اصالت ممکن است ارزشمندتر باشند نیز بالاتر رفته است؟ پاسخ به این سوال در سلیقه و تعصب ایرانیان نهفته است. از قدیم‌الایام مهر برخی برندهای خودرویی بر دل ایرانیان نشسته و همین تعصب و علاقه دستاویزی شده برای برخی سودجویان تا با سودهای نجومی و ایجاد قیمت‌های حبابی، بازار را در دست گیرند. این وضعیت نه‌تنها در بازار خودروهای کلاسیک که در بازار قطعات یدکی این خودروها نیز به وضوح قابل احساس است. متقاضیان خرید این خودروها نیز بعضا به ناچار مجبورند تا با قیمت‌های نجومی این افراد سودجو کنار بیایند. با این حال شاید بتوان دستاویز اصلی سودجویان را فراد ناآگاهی دانست (معمولا از طبقه مرفه‌تر) که با پرداختن رقم‌های نجومی و بدون دقت و مشاوره در زمینه اصالت و مناسب بودن وضعیت خودرو اقدام به خرید می‌کنند. بسیار پیش آمده که در پاسخ به علت بالا بودن قیمت خودرویی بشنویم «فلان ماشین که تصادف سنگین داشته است را همین هفته پیش فردی با قیمت فلان خریداری کرد. پس این خودرو که به مراتب وضعیت بهتری دارد باید هم همین قیمت را داشته باشد!» این در حالی است که خریدار آن خودرو تصادف کرده به دلیل عدم دانش کافی ممکن است هیچ اطلاعی از تصادف خودرو نداشته باشد و خودرو مذکور را صرفا به خاطر رنگ و لعاب مناسبش با قیمتی بالا خریداری کرده باشد. متاسفانه نبود مراجع رسمی برای تعیین قیمت و اطلاع‌رسانی پیرامون نحوه شناسایی خودروهای مناسب از نمونه‌های ناسالم یکی از اصلی‌ترین یاری‌ها به دلالان و افراد سودجو بوده است.
 
عامل چهارم
 
اسقاط و از میان رفتن
منجر به نایابی
این همه خودرو ارزشمند در دوره‌هایی به کشورمان وارد شده‌اند. در دهه‌های 30 و 40شمسی تعداد زیادی از خودروهای آلمانی و آمریکایی همانند فورد ماستنگ، ب‌ام‌و 3000، کورد 812، داج چارجر، شورولت ایمپالا و... در خیابان‌های کشور یافت‌شدنی بودند. بعدها نیز در دهه 70 کوروت، ترنزام، کامارو، ب‌ام‌و 2002، گلف نسل 1 و آلفارومئوهای زیادی به ایران رسیدند. در دهه‌های 80 و 90 میلادی نیز انبوهی از خودروهای لوکس و اسپرت اروپایی، ژاپنی و حتی آمریکایی به ایران سرازیر شدند. با این حال به تدریج و با گذر زمان تعداد زیادی از این خودروها به دلیل نگهداری نامناسب و تصادفات شدید نابود شدند. برخی از مالکان نیز به دلیل عدم اطلاع از قیمت و ارزش مادی و معنوی خودروشان، آن را به تیغ جراحی مراکز اسقاط سپردند تا بلکه از شر هزینه‌ها و دردسرهای آزاردهنده آنها خلاص شده، با راحتی سوار بر خودرویی صفر‌کیلومتر شوند. برخی از خودروها نیز به دلیل ماندن در گوشه و کنار و فوت مالک اصلی و دست به دست شدن در میان ورثه سرنوشت شومی داشتند. با این اوصاف تعداد خودروهای ارزشمندی که به دست ما رسیده بسیار کمتر از چیزی است که شایسته آن هستیم. علاوه بر این تقاضا نیز به تدریج افزایش یافته و کمیت خودروهای کلاسیک کاهش یافته است. همچنین تعیین قیمتی برای خودروهای اسقاطی سبب شده تا حداقل قیمت خودروهای کلاسیک نیز افزایش یابد. همه این موارد سبب شده تا این کاهش تعداد و افزایش تقاضا خود به خود به افزایش قیمت خودروهای کلاسیک بینجامد. این وضعیت شاید یکی از معدود اتفاقات دنیای خودروهای کلاسیک ایران باشد که چندان غیر‌طبیعی و متفاوت با سایر نقاط جهان نیست. با این حال اگر اطلاع‌رسانی صحیح و به‌موقع پیرامون وضعیت خودروهای کلاسیک انجام می‌شد، شاید تعداد زیادی از نابودشدگان سر از مراکز اسقاط درنمی‌آوردند.
 
عامل پنجم
 
رواج تب کلاسیک‌دوستی و خودنمایی در فضای مجازی
همه چیز از گسترده‌شدن فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی آغاز شد. چند خواننده رسمی و حتی زیرزمینی کشورمان در پوسترها، تبلیغات و حتی کلیپ‌های تصویری خود از خودروهای قدیمی استفاده کردند تا هم به همکاران غربی خود شبیه‌تر باشند و هم تنوعی در شکل و سبک و سیاق کاری خود ایجاد کنند. همین امر اما سبب شد تا بسیاری از افرادی که چندان سر و کاری با خودروهای قدیمی و کلاسیک نداشتند (خصوصاً بانوان) نسبت به این پدیده واکنش نشان دهند و بیش از پیش جذب خودروهای کلاسیک شوند. علاوه بر این با بازتر شدن عرصه شبکه‌های اجتماعی و ظهور خودنمایی برخی افراد در این زمینه، عکس گرفتن و به قولی «پز دادن» با خودروهای کلاسیک وارد فاز جدی‌تری شد. علاوه بر این جوانانی که تا‌کنون سودای خودروهای مدرن اروپایی را در سر داشتند، حس کردند که دیگر نمی‌توانند به قدر کافی با خودروهای خود جلب توجه کنند و ممکن است یک شورولت 40ساله بیش از پورشه صفر کیلومتر آنها خواهان داشته باشد. همین سبب شد تا پای افرادی که هیچ ارتباطی با دنیای کلاسیک نداشتند نیز به این عرصه باز شود. با این حال با مشخص‌شدن سختی‌های نگهداری از خودروهای کلاسیک و مشکلاتی که برای برخی از این افراد پیش آمده، رفته رفته بسیاری دوباره به سمت همان خودروهای مدرن جنجالی کشیده شده‌اند. این افزایش تقاضا اما کار خودش را کرد و سبب شد تا قیمت خودروهای کلاسیک به طور معنی‌داری افزایش یابد.
 
پایان سخن
 
مشخص‌شدن قیمت واقعی خودروهای کلاسیک با توجه به ارزش و اصالت حقیقی آنها امری است که هر عاشق و دلسوز خودروهای کلاسیک باید از آن حمایت کند. اینکه خودروهای کلاسیک ارزشمند به بهانه قدیمی و کهنه بودن به‌درد‌نخور و کم‌اهمیت جلوه داده شوند تا قیمت آنها پایین بماند یکی از معضلاتی بود که به نابودی بسیاری از جواهرات کشورمان انجامید. با این حال افزایش غیر‌اصولی و افسار‌گسیخته خودروهای کلاسیک نیز به همان اندازه سمی و کشنده است. متاسفانه در کشورمان امروزه همه به هر دری می‌زنند تا قیمت خودروشان را به بهانه کلاسیک بودن به بالاترین حد ممکن برسانند. بهانه‌هایی همانند قیمت جهانی، وضعیت بازسازی، نایاب بودن در ایران و ... که شاید برخی نیز صحیح و منطقی باشند، با این حال در بسیاری موارد حباب‌های ایجاد‌شده در بازار خودروهای کلاسیک تنها به ضرر کلاسیک‌دوستان حقیقی و به نفع سودجویان بوده است.
 
 
نویسنده: نیما مجتهدزاده