کلید حضور در بازار تجارت جهانی‌، رقابت‌پذیری است

به گزارش پدال نیوز، ایران بارها برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی تمایل نشان داده است. سال‌هاست از درخواست عضویت ایران برای حضور در سازمان تجارت جهانی می‌گذرد، اما تمام این تلاش‌ها تاکنون بی‌ثمر مانده و به نتیجه نرسیده است.در حال حاضر کشورمان تنها به عضویت ناظر این سازمان جهانی در آمده است. اگرچه امضای برجام باز این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که می‌توان منتظر پیوستن ایران به این سازمان جهانی بود.
 
این موضوع در حالی ‌است که همواره منتقدین می‌گویند برجام تاثیر چندانی بر حوزه صنعت نداشت ولی مذاکره‌کنندگان چنین دیدگاهی ندارند و معتقدند از وقتی برجام حاصل شد، طرف‌های خارجی حاضر شدند پای میز گفت‌وگو بنشینند.
 
لذا صنعت خودرو یکی از حوزه‌هایی بود که لغو تحریم‌ها توانست بر آن بیشترین تاثیر مثبت را بگذارد، این موضوع را قراردادهایی که تا به حال با اروپاییان در زمینه خودروسازی بسته شده است، نشان می‌دهد.
 
از دیگر سو، واقعیت این است برای عضویت در سازمان جهانی تجارت، شروط تثبیت نرخ ارز، کاهش یارانه‌ها و تعرفه‌ها، لازم و ضروری است. البته نیازی نیست که این شرایط یک‌باره مهیا شود زیرا هر کشوری بعد از موافقت اولیه پیوستن به WTO در دوره الحاق می‌تواند مقدمات الحاق را فراهم کند.
 
به طور مثال تعرفه‌ها و یارانه‌ها را کم‌کم کاهش دهد و نرخ ارز را تثبیت و زیرساخت‌های لازم را برای افزایش کارایی جهت رقابتی شدن صنایع استفاده کند.
 
البته کاهش تعرفه‌ها در دوره اصلاحات و دولت قبلی به صورت کاهش پلکانی مورد توجه قرار گرفت و حتی تا حدودی به صورت عملی نیز درآمد.
 
از سوی دیگر صنعت انحصاری خودرو در ایران با ادامه روند و سیاست‌های گذشته همان‌طور که در عمل نشان داده است، شاید به فکر افزایش قیمت و کاهش هزینه نخواهد بود.
 
حال که در دوره پس از تحریم فرصت سرمایه‌گذاری خارجی دوباره مهیا شده است، دولت باید تعرفه‌های خودروهای وارداتی را کم‌کم کاهش دهد تا این شرکت‌ها با استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی به بازسازی خطوط تولید خود و استفاده از تکنولوژی نوین بپردازند و محصولات متنوع و به‌روزی را روانه بازار کنند.
 
در راستای پیوستن به WTO و افزایش رقابت‌پذیری صنعت خودرو می‌توان از تجارب کشورهای دیگر بهره‌مند شد. برای مثال کره جنوبی تقریبا همزمان با ایران خودروسازی را آغاز کرد و اکنون یکی از خودروسازان مطرح دنیاست.
 
باید در نظر داشت که این کشور تنها با محدود کردن واردات و تشویق صادرات به موقعیت فعلی خود دست نیافته، بلکه اساس موفقیت کره در صنعت خودروسازی برنامه‌ریزی در جهت افزایش بهره‌وری و کارایی بخش خصوصی است.
 
کارشناسان در گفت‌گو با روزنامه «دنیای خودرو» درباره الزامات‌، نیازها و چگونگی پیوستن به سازمان تجارت جهانی نظراتی دارند که به شرح ذیل است:
 
کلید حضور در بازار تجارت جهانی‌، رقابت‌پذیری است
عبدالله رضیان، عضو کمیسیون صنایع مجلس
در ابتدا باید درباره دیدگاه مجلس به صنعت خودروی ایران گفت که نگاه مجلس حمایت از صنعت خودرو و تلاش برای توسعه و حفظ این صنعت مهم در کشور است. امروز هدف مجلس در حمایت از قراردادهای جدید، افزایش ظرفیت داخلی‌سازی و توسعه صنعت قطعه‌سازی است تا بتوان از خیل عظیم قطعه‌سازانی که در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند، حمایت کرد. باید با قراردادهایی که امروز در صنعت خودرو امضا می‌شود تلاش شود تا به تدریج تکنولوژی جدید وارد این عرصه شده و در این راستا از قطعه‌سازان داخلی نیز حمایت شود تا با افزایش داخلی‌سازی تولیدات جدید، قطعه‌سازی ایران نیز در مسیر رشد و توسعه حرکت کند. از دیگر سو، این اتفاقات این تفکر را به‌وجود خواهد آورد که شاید ایران بتواند در بازار تجارت جهانی حضورش را به ثبت برساند اما باید توجه داشت اینکه بتوان در فرصت ایجاد شده به سرعت در عرصه صنعت خودرو جریان رقابتی را ایجاد کرد، بسیار ضعیف است چراکه یکی از نکات مهم برای حضور در بازار تجارت جهانی‌، رقابت‌پذیری است که در حال حاضر شرایط لازم در ساختار اقتصادی ایران و صنعت خودرو متاسفانه فراهم نیست. برای ایجاد بازار رقابتی باید تنوع و کیفیت خودروهای داخلی افزایش یابد ضمن اینکه در جریان همکاری شرکت‌های بزرگ خارجی با خودروسازان داخلی می‌توان شرایطی را ایجاد کرد که بخشی از بازارهای منطقه‌ای را در اختیار گرفت و با قدرت مانوری که در این بازارها فراهم می‌شود، خودروهای داخلی مزیت نسبی برای سود آوری کسب کنند. واقعیت این است برای حضور ایران در سازمان تجارت جهانی دو پارامتر مهم سیاسی و اقتصادی مطرح است که با توجه به چالش‌هایی که وجود دارد، تمایل زیادی برای ورود ایران به این عرصه نیست ضمن اینکه ساختار اقتصادی ایران با آنچه مدنظر این بازار است، سازگاری ندارد تا بتوان وارد بازار تجارت جهانی شد. حضور در بازار تجارت جهانی با شرایطی همراه است به عنوان مثال حذف تعرفه گمرکی در واردات کالا و تبعیت از این سازمان و تغییر ساختار اقتصادی کشور و انطباق آن با قوانین این سازمان. از این رو برای پیوستن با توجه به شرایط سختی را به اقتصاد ایران تحمیل می‌شود به نظر نمی‌رسد در حال حاضر چنین شرایطی برای حضور ایران به سازمان تجارت جهانی فراهم باشد. هرچند در این جریان برخی کشورها از جمله افغانستان وارد این بازار شدند اما این کشورها کاملا وابسته به واردات هستند، در حالی که در ایران موضوع صادرات از واردات کالا اهمیت بیشتری دارد ضمن اینکه قوانینی در صادرات وجود دارد که با توجه به هزینه‌هایی که در زمینه تولید، در ایران مطرح می‌شود بعید است بتوان در این بازارها کالای رقابتی عرضه کرد. واقعیت این است هم‌اکنون هزینه‌های تولید در ایران بسیار بالاست بنابراین با پیوستن ایران به این بازار به سهولت امکان عرضه خودروهایی با هزینه بسیار کمتر بدون وجود هرگونه محدودیتی وجود خواهد داشت و این امر قطعا به ضرر صنعت خودروی ایران است.
 
داشتن استراتژی در صنعت برای پیوستن به تجارت جهانی
علی علی‌لو، نماینده سابق کمیسیون صنایع
اگر ایران در پیوستن به سازمان تجارت جهانی عملکرد شتابزده‌ای داشته باشد، بازار کشور به بازار مصرف تولیدات خارجی تبدیل می‌شود. درباره موضوع پیوستن جمهوری اسلامی ایران به سازمان تجارت جهانی در پساتحریم، واقعیت این است که موضوع عضویت در سازمان تجارت جهانی چند سال است که در کشور مطرح می‌شود و آنچه مشخص است برای انجام این مهم، باید مقدماتی آماده شود. عضویت در سازمان تجارت جهانی مستلزم داشتن استراتژی در بخش صنعت کشور است. اگر در بخش صنعت به سطح رقابتی دست پیدا نکنیم به زیان بخش تولید است به دلیل اینکه در حال حاضر با استفاده از سیاست‌های تعرفه‌ای محصولات داخلی حمایت می‌شوند البته باید تدابیری اتخاذ شود که همین تولیدات نیز ارتقا یابند. در صورت دستیابی به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و ارتقای بخش تولید داخلی، زمینه پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی فراهم می‌شود.
 
تا خودروسازی توانمند نشود امکان پیوستن به تجارت جهانی نیست
کامران ندری – کارشناس اقتصادی
در رابطه با تاثیر پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی بر صنعت خودروی کشورمان باید گفت این امر می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات صنعت خودرو باشد، به طوری‌که مهم‌ترین مشکل این صنعت که در حال حاضر وجود انحصار و عدم رقابت است، از بین خواهد رفت. مهم‌ترین مولفه برای عضویت در سازمان تجارت جهانی پایین آوردن تعرفه‌هاست، این در حالی است که در کشور ما تعرفه واردات خودرو بسیار بالاست و این تعرفه بالا یکی از موانع اصلی الحاق است. اگر تعرفه‌ها برداشته شود، به راحتی خودرو‌های خارجی وارد کشور می‌شوند و فروش خودرو در بازار داخل سخت می‌شود. برای حل این مشکل باید خودروسازان داخلی کیفیت محصولات خود را بسیار بالا ببرند و از طرف دیگر هزینه‌های تولید را به شدت کاهش دهند و از سوی دیگر خود را آماده یک فضای رقابتی کنند. همچنین در صورت برداشته شدن دیوارهای بلند تعرفه، مردم حق انتخاب را به صورت کامل خواهند داشت، البته نباید انتظار بسیار زیادی در این زمینه داشت و به این زودی‌ها ایران به عضویت سازمان تجارت جهانی در نخواهد آمد و در صورت عضویت، صنعت خودروسازی باید بسیار توانمند شود، البته ما در صنعت قطعه‌سازی دارای توانمندی‌های زیادی هستیم، ولی باید این توان در یک جا متمرکز شود.
 
رایزنی‌ سیاسی الزام پیوستن به سازمان تجارت جهانی است
حمدالله کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
پیوستن به موضوع الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی نیازمند رایزنی‌های سیاسی است. در پیوستن کشورها به سازمان تجارت جهانی باید ملاحظات کارشناسی انجام شود. الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی می‌تواند مزایای خوبی برای کشور به همراه داشته باشد البته مانند هر اقدام اقتصادی، این کار نیاز به بررسی و اتخاذ تدابیر کارشناسی مناسب دارد. پیوستن به WTO می‌تواند زمینه تحرک در بخش صنعت و خدمات کشور را فراهم کند به نحوی که تولیدکنندگان برای حضور موفق در بازارهای جهانی سطح کیفی محصولات و خدمات را ارتقا دهند. البته پیوستن به سازمان تجارت جهانی بدون انجام اقدامات مقدماتی و کارشناسی می‌تواند شرایط دشوار فعلی بخش تولید را با مشکلات دیگری نیز روبه‌رو کند. باید پذیرفت بخش‌هایی از صنعت و تولید کشور در حال حاضر توانایی تولید محصولاتی که قادربه رقابت در سطح بازارهای جهانی باشند، ندارند که باید این موضوع تقویت شود. از دیگر سو، با توجه به موضوع کاهش هزینه بهای تمام‌شده تولید محصول، باید تاکید کرد با توجه به نیروی تحصیل‌کرده و ظرفیت‌های داخلی می‌توان محصولاتی تولید کرد که توان رقابت در بازارهای جهانی را داشته باشند. باید پذیرفت علاوه بر ارتقای کیفیت محصولات و خدمات داخلی، موضوع الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی نیازمند رایزنی‌های سیاسی نیز است.