پدال نیوز : انتخاب نام مناسب برای یک محصول، یکی از موارد اساسی در فروش آن است و خودروسازان نیز این مسئله را که به اصطلاح نشانسازی(برندینگ) نامیده میشود، کاملا مدنظر قرار میدهند.
به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، نام یک خودرو، اگرچه عامل تاثیرگذار کامل در بالا کشیدن یا سقوط یک مدل در بازار خودرو نیست، اما در عین حال میتواند باعث ماندگاری یک محصول در اذهان عمومی شود. نامهایی مانند «کوروت»، «موستانگ»، «کمری» و «سری 3» را در نظر بگیرید که همگی براساس استراتژیهای کمپانی مربوط نامگذاری شدهاند. البته چنین تصمیمهایی پشت درهای بسته انجام میشود. اینکه بعضی خودروهای مشهور کنونی، میتوانستند دارای نام دیگری در بازار باشند، در نوع خود جالب است. برای مثال فورد موستانگ را درنظر بگیرید که نخستینبار میخواست با نام «تاندربرد II و تورینو» به بازار وارد شود. درواقع اگر برخی دخالتها از طرف دیگر طراحان و برنامهریزها نبود، بازار کنونی اتومبیل در جهان نامهای معروفی مانند «موستانگ» یا «فورد فیوژن» را در خود نداشت. بررسی نام خودروهای شرکتهای مطرح بینالمللی، حاکی از آن است که نامگذاری به 3 روش انجام میشود.روش واژهای، رقمی و ترکیبی. بسیاری از خودروسازان برای محصولات خود از اسامی مختلف استفاده میکنند. در این روش، واژه انتخاب شده معمولا از نظر معنی و مفهوم با ویژگیهای خودرو تناسب دارد. مانند «فولکس واگن گلف»، «شورولت کاپریس کلاسیک»، «تویوتا کرولا»، «هیوندای سانتافه»، «کیا پراید». در این بین برخی دیگر برای محصولات خود از اعداد و ارقام استفاده میکنند، مانند «پژو 308»، «بی.ام.و 320»، «مزدا 323» و «رنو 21». در این سیستم، رقم انتخاب شده به یکی از ویژگیها یا مشخصات فنی خودرو اشاره میکند. بهطور مثال در سیستم «بی.ام.و» رقم نخست نشانگر کلاس ابعادی خودرو و 2 رقم بعدی (ضربدر 100) بیانگر حجم موتور خودرو است. در سیستم نامگذاری پژو، رقم نخست بیانگر اندازه اتاق، رقم میانی به صورت ثابت «صفر» و رقم سوم بیانگر نسل خودرو است. در این سیستم اشارهای به اندازه موتور نمیشود. در سیستم ترکیبی که از حرف و رقم به صورت توام استفاده میشود، معمولا از یک حرف برای شناسایی اندازه اتاق یا نسل خودرو و از یک یا چند رقم برای معرفی اندازه موتور یا اطلاعات دیگر خودرو استفاده میشود. در مرسدس بنز، حرف نخست نشاندهنده کلاس بدنه خودرو و 3 حرف دیگر (ضربدر 10) بیانگر حجم موتور است؛ نظیر مرسدس بنز 350E. حال سرگذشت نامگذاری برخی محصولات خودروسازان بزرگ را برایتان میآوریم که کمتر از انتخاب نام برای فرزندان دلبندشان نیست.
فورد «فیوچرا»
اگر کمپانی فورد، نظر خود را تغییر نمیداد، شاید در مقطع کنونی، خودرویی با نام فورد «فیوچرا»، به عنوان پرفروشترین سدان خانوادگی در امریکای شمالی شناخته میشد ولی درواقع، فورد «فیوچرا» با عنوان فورد «فیوژن» معرفی شد.«فیوچرا» عنوانی بود که نخستینبار برای یک خودروی کانسپت «لینکلن» در سال 1955م بهکار رفت. از آنجا که این کانسپت، بعدها به تولید انبوه رسید، مدل «فیوچرا» تبدیل به یکی از خودروهای ریشهدار و مشهور شد. این خودرو نمایشی، بعدها بهنام «بتموبیل» شناخته شد زیرا شخصیت بتمن در سریالی که به همین نام در دهه 60میلادی از تلویزیون پخش میشد، از این مدل خودرو، به عنوان «بتموبیل» خود استفاده میکرد. 50 سال بعد، فورد تصمیم گرفت تا دوباره این مدل را احیا کرده و با نام «فیوچرا» به امریکا و کانادا معرفی کند. فورد «فیوچرا» از سال 1962م، نامی شناخته شده در استرالیا بود و همهچیز آماده بود تا فورد، مدل جدید خود، «فیوچرا» را به بازار معرفی کند اما گروه خدماتی «پپ بویز» این نام را برای فروشگاههای تایر خود بهکار بردند و امتیاز این نام تجاری متعلق به آنها بود. بنابراین، فورد، نشان(برند)ی جایگزین برای یک خودرو با کاربریهای گوناگون پیدا کرد و فورد «فیوژن» در سال 2005م متولد شد؛ یک سدان 4در که باید فورد «فیوچرا» نام میگرفت. این درحالی است که فورد «فیوژن» در سال 2012م، سومین خودرو پرفروش در بین محصولات فورد بود.
نیسان - داتسون 240 Z فیرلیدی
داتسون 240 Z یکی از ریسکهای کمپانی نیسان در بازار امریکا بود. در دهه 70 میلادی، بسیاری از خودروهای ژاپنی که به امریکا وارد میشد، شامل کشندههای سبک و خودروهای با صرفه اقتصادی بودند و معرفی 240 Z در آن، برخلاف سیاستهای جاری داتسون بود اما در عین حال، این خودرو اسپرت زیبا که قرار بود با نشان(برند) «فیرلیدی» به بازار بیاید، به سرعت مورد استقبال رانندگان امریکایی قرار گرفت.درحالی که خودرو «فیرلیدی Z» در ژاپن کاملا شناخته شده بود، کمپانی نیسان نمونه خودروهای «داتسون» اسپرت جدید خود را به شاخه ایالات متحده نیسان فرستاد. رییس بخش ایالات متحده نیسان، «یوکوتا تاکایاما» که به لقب «مستر کِی» مشهور بود، با این نام زیاد موافق نبود و تنها چند روز قبل از ورود «فیرلیدی» به نمایشگاهها، نام آن تغییر پیدا کرد. برچسبی با معنای «خانم زیبا» چیزی نبود که «مستر کی» اجازه چسبیدن آن را به خودروهای خود بدهد و بر این اساس، برچسب سادهتر 240 Z با عنوان Legacy به معنای «میراث» جایگزین آن شد. امروزه، حتی تصور اینکه رانندگان اهل امریکا، به دنبال یک خودرو اسپرت با نام «فیرلیدی» باشند نیز مشکل است.
دوج زیپ
زمانی که دوج در سال 2013م، خودرو کامپکت جدید خود را بر اساس پلتفرم «فیات» با نام «دارت» عرضه کرد، کاملا به گذشته خود اطمینان داشت و ارتباط مناسبی با آن برقرار کرده بود. مدل دوج «دارت»، نخستین بار بین سالهای 1960 تا 1976م تولید میشد. البته برخی خودروهای مکزیکی «کرایسلر» در دهه 80 میلادی نیز از نام «دارت» استفاده
میکردند.با اینحال، وقتی نخستینبار دوج «دارت» میخواست به بازار وارد شود، خودروسازان «کرایسلر»، وسواس عجیبی در انتخاب نام آن به خرج دادند. زمانی که این خودرو در حال توسعه مراحل طراحی خود در کمپانی «کرایسلر» بود، مسئولان «کرایسلر» اعتقاد داشتند که این خودرو باید با نام «زیپ» عرضه شود. عنوان «زیپ» پس از مطالعاتی که در بازار انجام شده بود و سادگی استفاده از آن، انتخاب شد. اما عنوان خودروهایی مانند فورد «ادسل» نیز با مطالعات گسترده بازار انجام شده بود. در نهایت، عنوان دوج «دارت» برای این خودرو انتخاب شد و بیشترین سهم را در این میان، حرف «دی» در اول نام «دارت» داشت.
شورولت پنتر
برای رقابت با فورد «موستانگ»، خودرویی که در میانههای دهه 60 میلادی به موفقیت بینظیر دست یافته بود، بخشهای «شورولت» و «پونتیاک» از «جنرال موتورز» نیز دستبهدست هم دادند تا خودرو 2 در خود را برای رانندههای جوان آماده کنند.«شورولت»، چند ماه قبل از عرضه این خودرو، از آن با نام «پنتر» (یوزپلنگ) یاد کرد اما در یک حرکت زیرکانه و اقتصادی، در کنفرانس خبری خود، خبر از ملاقات خود با «جامعه ریشهکن کردن حضور یوزپلنگها در دنیای اتومبیلها»، داد. در نهایت، این کنفرانس خبری که در سال 1966م برگزار شد، مدل «کامارو» را معرفی کرد. البته با اینکه «شورولت پنتر»، هیچگاه به خط تولید خودروسازی وارد نشد، اما گروه تیونینگ «اسالپی» در تعداد محدودی از «کامارو»، از طراحیهای «پنتر» استفاده کرده است.
پورشه 901
50 سال از تولد پورشه 911 میگذرد و این خودرو درواقع داستانی هیجانانگیز از یک خودرو اسپرت کلاسیک است. طراحان این خودرو اسپرت آلمانی، نام مدل جدید خود را 901 گذاشتند و سال 1963م، نمایشگاه بینالمللی اتومبیل فرانکفورت، جایی بود که پورشه 901 توجه بسیاری را برانگیخت. با وجود واکنشهای مثبتی که به مدل جدید پورشه نشان داده شد، این موضوع به مذاق پژو، خودروساز فرانسوی خوش نیامد و با کمال تعجب، اعلام کرد که امتیاز نشان(برند)ی که در آن عدد 3 رقمی با رقم میانی «صفر» باشد، متعلق به پژو است. یکسال پس از نمایشگاه فرانکفورت، خودرو اسپرت، بهصورت رسمی با نام پورشه 911 وارد چرخه تولید شد. تعداد پورشههای 901 تولید شده، 82 عدد بود که نتوانست به بازار عمومی راه پیدا کند.
نامگذاری خودروها به سبک کاملا ایرانی
با تمام این اوصاف و همه دقتنظرهایی که بین نشان(برند)های بزرگ برای انتخاب محصولاتشان از ابتدا انجام میشود، با این حال برخی خودروها وقتی پا به بازار خودرو ایران گذاشتند، بنا به شرایط و همچنین نوع کاربری در میان ایرانیها نامگذاری شدند. به عبارتی نام برخی خودروهای تولید خارج را بر اساس اتفاق یا ذوق ایرانی خود تغییر داده و به نوعی شناسنامه ایرانی برای آنها صادر کردیم. در ادامه با هم برخی از این تغییرنامگذاریها را میخوانیم.
دوو 2000 «دوو اسپرو»
البته این مورد را تا حدودی میتوان معقول و منطقی دانست. اگر به نوشتههای پشت «دوو اسپرو» دقت کنید، در گوشه سمت چپ بالای چراغ بههم پیوسته این خودرو، حجم موتور پیشرانه را خواهید دید. در نتیجه بسیاری از ایرانیها، بدون دقت به نوشته روی چراغ عقب خودرو، «دوو اسپرو» را دوو 2000 میخوانند.
بنز اتاق تانک «مرسدس بنز S کلاس 140 W»
140W یا همان مرسدس بنز اسکلاس دهه 90 میلادی، در ایران با نام بنز اتاق تانک مشهور است! اما چرا؟! این مرسدس آنقدر بزرگ و عریض و طویل بود که خودرودوستان وطنی آن را با تانک یکی کردهاند و یا شاید هم در جریان تصادفات آنقدر محکم بوده که مقاومت بدنه آن همچون تانک بهنظر میرسد.
گالانت عینکی «میتسوبیشی گالانت نسل هفتم»
باور کنید این گالانت نه کور است و نه چشمانش ضعیف! یا حتی برای خودنمایی عینک دودی به چشم نزده؛ تنها دلیل انتخاب این اسم، شباهت چراغهای جلو این خودرو به عینک آدمهای متشخص است.
سیتروئن ژیان «سیتروئن دیان»
راستش را بخواهید، شنیده بودیم یک شیر را ژیان خطاب کنند، یا حتی یک پهلوان؛ اما نامگذاری با خودروی کوچک شهری که از سال 1967م به بازار عرضه میشد، با چنین نام پرهیبتی، کمی جای تامل دارد! البته شاید دیان در زبانشان نچرخیده و به ژیان تغییر پیدا کرده؛ یا حتی شاید اشتباه تایپی بوده؛ به هر حال حروف «د» و «ژ» به هم نزدیک هستند؛ هرچند در آن زمان کامپیوتری وجود نداشته است.
بنز معماری «مرسدس بنز W114/W115»
شنیدهاید که میگویند فلان خانه «معمارساز» است؟! البته باور کنید که این جمله مرسوم هیچ ربطی به بحث ما نداشت. تنها برای خالی نبودن عریضه عرض شد. این سدان خانوادگی به دلیل محبوبیت در میان معمارها، به این نام مرسوم شد. البته جالب است بدانید در خارج از کشور محصولات کمپانی «ساب» به این نام مشهور هستند. بنز معماری در 2 نوع کوپه و سدان ساخته شد.
گالانت کوسهای «میتسوبیشی گالانت نسل ششم»
ما که نتوانستیم، اما اگر یک روز کسی که این نام را روی این گالانت گذاشته پیدا کردید، حتما بپرسید آیا گالانتهای منطقه زندگی آنها شنا میکنند؟! یا حتی سوال کنید، کدام کوسهای را دیدهاند که چراغ و جلو پنجره و لوگوی میتسوبیشی داشته باشد؟! بعضیها بر این عقیدهاند که نسل ششم گالانت، بسیار به کوسه شبیه است. به حق چیزهای نشنیده!
تویوتا عراقی «تویوتا کرونا نسل ششم»
ما هم میدانیم که تویوتا هیچ خط تولیدی در عراق و کشورهای عربی ندارد اما داستان از این قرار است که در جریان 8 سال جنگ تحمیلی، تعدادی «تویوتا کرونا» از کشور عراق به ایران وارد شد که از این رو این خودرو را تویوتا عراقی مینامیدند. جالب اینجاست که این تویوتاها از ضعف شدید در بخش خدمات رنج میبردند.
بنز دانشجویی (مرسدس بنز 123 W)
باور بفرمایید، باور بفرمایید، به همین برکت قسم، ما هم دانشجو بودیم اما مرسدس بنز نداریم! پس بهطور مسلم این مرسدس خودرو محبوب دانشجوها برای خرید نبوده است اما در آن روزها قوانینی برای واردات خودرو توسط دانشجویانی که در خارج از کشور مشغول تحصیل بودند، وجود داشت که به نوعی کمکخرج درس خواندن آنها باشد. آنها هم دیواری کوتاهتر از مرسدس بنز 230 E پیدا نمیکردند و از اینرو این خودرو را بنز دانشجویی مینامند.
کاپریس تخممرغی «شورولت کاپریس نسل چهارم»
در اوایل دهه 90میلادی، تعدادی «شورولت کاپریس» نسل چهارم به ایران راه پیدا کرد که بهطور عمده از نمونههای مربوط به سال 1992میلادی بودند. این نسل از «کاپریس» نسبت به نسل قبلی طراحی و رادیکال نرمتری داشت، از این رو در بین خودرودوستان با نام شورولت کاپریس تخممرغی مشهور شد.
پیکان چراغ بنزی «پیکان دولوکس فیسلیفت»
آنقدر بنز بنز کردیم که در آخر پیکان هم به بنز مرتبط شد. در سال 1359، فیسلیفتی روی پیکان انجام شد که چراغ جلو خودرو به نمونه بزرگتر در کنار جلوپنجره استیل تغییر یافت. در نتیجه رخ خودرو کمی به مرسدس بنزهای همدوره شباهت پیدا کرد و نام این خودرو به پیکان چراغ بنزی تغییر یافت.
فولکس قورباغه «فولکس واگن بیتل»
اگر زمانی که «فردیناند پورشه» این خودرو را طراحی کرد میدانست در آینده چه نامهایی به محصول محبوباش میبخشند، هیچ وقت چنین کاری نمیکرد. البته خودشان سر شوخی را باز کردند؛ معنی بتیل در زبان لاتین «سوسک» است اما از آنجا که هنر نزد ایرانیان است و بس، نام بهتری برای این خودرو انتخاب کردیم؛ آن را قورباغه مینامیم.
تویوتا شکاری «تویوتا کارینا14TA و 12Ta»
تویوتا کارینا 1977 در استان خراسان با نامهای مستعاری همچون تویوتا خرگوشی و تویوتا شکاری مشهور است. دلیل انتخاب این نامهای عجیب و غریب هم کمی جای بحث دارد. شاید اگر 2 نام این خودرو را ترکیب کنیم، بتوان اینگونه نتیجهگیری کرد که در منطقه یادشده، شکارچیان با این تویوتا به شکار خرگوش میرفتند.
فولکس هلال احمری «فولکس واگن 181»
شاید این خودرو را بتوان بشردوستانهترین محصول فولکس واگن دانست؛ هرچه نباشد از اعضای زحمتکش نیروهای هلال احمر است و احترام آن واجب؛ فولکس واگن 181 به دلیل استفاده در ناوگان حملونقل نیروهای هلال احمر به این نام مشهور شد.