جاده خستگی نمی‌شناسد، درنگی کوتاه

به گزارش پدال نیوز به نقل از ایرنا ، در آمارهای جهانی آمده است که ایران با وجود بهره مندی از 1.1 درصد جمعیت جهان دارای 1.5 درصد سوانح رانندگی جاده ای است؛ سهم بالایی از سوانح که نیروی انسانی یعنی مهمترین سرمایه کشور را تهدید می کند و هزینه های جانبی زیادی هم به دنبال دارد.
سهم تلفات سوانح جاده ای ایران 20 نفر به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است که از متوسط کشورهای دنیا بالاتر است و همین مساله توجه و بررسی دقیق علت های این سوانح را ضروری کرده است.
نقص فنی جاده های اصلی، فرعی و روستایی، فقدان علائم راهنمایی و رانندگی، کمبود نظارت و کنترل هوشمند، اشکال فنی خودرو و مهمتر از همه عامل انسانی، همیشه به عنوان عاملان اصلی سوانح جاده ای مطرح بوده اند که مسوولان کشور نیز به مرور با برنامه‌ریزی برای کاهش سهم هر کدام از این بخش ها اقدام هایی انجام دادند.
آگاه کردن انسان از مخاطرات رانندگی با خستگی و خواب آلودگی یا رعایت نکردن قوانین و مقررات باید با برنامه های آموزشی مستمر و پیش از سفر انجام شود، اما آنچه در صحنه جاده ها اهمیت دارد، تامین زمینه برای افزایش توان کنترل و قدرت تصمیم‌گیری در رانندگان است که به ویژه در جاده های کویری به خاطر یکنواختی و بیابانی بودن، مهمتر جلوه می کند؛ زمینه این مساله فقط با ایجاد فرصت استراحت های کوتاه برای رانندگان و ایمنی سفر میسر است.
معاون دفتر ایمنی و ترافیک راهداری و حمل و نقل جاده ای وزارت راه و شهرسازی در همایشی با اشاره به آمار تلفات سوانح جاده ای در ایران اسلامی گفت: سالانه 16 هزار و 500 نفر در جاده ها و خیابانهای کشور بر اثر سوانح رانندگی جان می بازند.
حسن عبدوس گفت: ظرف سالهای 1373 تا 1385 آمار قربانیان حوادث رانندگی در ایران روند صعودی داشت و در این مدت حتی به 27 هزار نفر در سال هم رسید.
وی افزود: در پی اقدامات و تمهیدات صورت گرفته از سال 1390 تاکنون شاهد کاهش حوادث و تلفات رانندگی در ایران بوده ایم.
عبدوس ادامه داد: هم اکنون آمار تلفات جاده ای در ایران 20 نفر به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است در حالی که متوسط جهانی این رقم 17.5 نفر به ازای 100 هزار نفر جمیت است و در کشورهای پیشرفته و درآمد بالا این رقم خیلی پایین تر است.
وی گفت: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی که مربوط به سال 1392 جان‌باختگان سوانح رانندگی در ایران 32 نفر در 100 هزار نفر جمعیت اعلام شد. معاون دفتر ایمنی و ترافیک راهداری و حمل و نقل جاده ای وزارت راه و شهرسازی افزود: افزون بر 90 درصد حمل و نقل بار و مسافر در ایران از طریق جاده ها انجام می شود اما در کشورهای دیگر سهم حمل و نقل ریلی و آبی در شهرها و جاده ها قابل توجه است که همین امر سهم تلفات جاده ای کشور را افزایش می دهد.
وی ادامه داد: این موضوع نشان می دهد که در ایران بیشتر در معرض خطر هستیم و به همین خاطر حوادث ترافیکی و قربانیان تصادفات زیاد است.
معاون دفتر ایمنی و ترافیک راهداری و حمل و نقل جاده ای وزارت راه و شهرسازی گفت: طبق بررسی‌های انجام شده مهمترین عواملی که در تشدید تصادفات نقش دارند سرعت بالا، رفتارهای پرخطر، شتاب زدگی و حواس پرتی است.
بیش از 650 کیلومتر از محور مشهد- تهران در محدوده استان سمنان قرار گرفته و کویری بودن جاده های این استان در بروز سوانح و تصادفات جاده ای نقش موثری دارد.
میزان تردد خودروها در این مسیر، در شرایط عادی بین 300 تا 400 هزار وسیله نقلیه در ساعت و در زمان اوج تردد تا هزار و 400 وسیله نقلیه در ساعت عنوان شده است.
به گفته مسئولان و کارشناسان بیش از 60 درصد سوانح رانندگی در این محور در فاصله زمانی اوج تردد، مربوط به واژگونی ناشی از خستگی و خواب آلودگی رانندگان به دلیل رانندگی طولانی مدت و یکنواختی و کویری بودن مسیر است.
یکی از مهمترین دلیل خستگی رانندگان و کاربران در جاده های استان، یکنواختی مسیر است که در بروز بسیاری از سوانح از جمله واژگونی خودروها نقش مهمی دارد.
احداث مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی و فضاهای مناسب فرهنگی و تفریحی در مسیر محورهای مواصلاتی استان سمنان، ضمن اینکه می تواند مکانی برای توقف مسافران و استراحت کوتاه مدت رانندگان باشد، تا حدود زیادی در کاهش تصادفات و تلفات جاده ای به خصوص واژگونی خودروها موثر است و در گام بعدی می توان با افزایش و توسعه این مجتمع ها یکنواختی در جاده های استان را کاملا از بین برد.
رئیس پلیس راه استان سمنان در گفت و گو با ایرنا گفت: 62 درصد از تصادفات در جاده های این استان مربوط به واژگونی خودرو ناشی از خستگی و خواب آلودگی رانندگان است که دلیل آن نیز طولانی و کویری بودن محورهای استان سمنان است،
سرهنگ حسن خسروجردی با اشاره به سهم بالای واژگونی از کل سوانح، بیان داشت: سمنان در شاخص واژگونی خودرو در جاده ها، در نیمسال 95 با بیشترین درصد از کل سوانح رانندگی، رتبه نخست کشور را داشته است.
وی افزود: در جاده های استان سمنان 62 درصد از تصادفات مربوط به واژگونی خودرو و 9 درصد خروج خودروها از جاده است که این 2 مورد بیشترین سهم را در سوانح رانندگی در جاده های استان سمنان دارد.
وی با بیان اینکه ایجاد مجتمع های خدماتی رفاهی در فواصل مناسب در جاده اصلی استان سمنان ضروری به نظر میرسد، اظهار کرد: مسافران عبوری هم باید توجه داشته باشد هنگام عبور از این محور برای استراحت کافی رانندگان در توقف گاه ها زمان بندی و برنامه ریزی داشته باشند.
رئیس پلیس راه استان سمنان، از رانندگان خواست با رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی ، سرعت مطمئنه ، پرهیز از رانندگی در هنگام خستگی، ترددی ایمن را برای خود و دیگران در جاده ها رقم بزنند و به ویژه بعد از هر یک ساعت رانندگی، 15 دقیقه استراحت را در برنامه خود قرار دهند.
نماینده مردم شهرستان های سمنان، سرخه و مهدی شهر در مجلس شورای اسلامی، کویری بودن جاده های استان سمنان را از عوامل مهم تصادفات و سوانح رانندگی از نوع واژگونی دانست و گفت: اجرای طرح های ارتقاء ایمنی در جاده های استان ضرورت دارد و با افزایش ایمنی در جاده ها و رفع نقاط حادثه خیز می توان حجم حوادث و تصادفات جاده ای را کاهش داد.
احمد همتی در گفت و گو با ایرنا، با تاکید بر ضرورت ایجاد استراحتگاه های بین راهی و مجتمع های خدماتی رفاهی در این مسیر، گفت: جاده های امن و بی خطر از مهم ترین ویژگی کشورهای توسعه یافته است پس ضرورت دارد در استان سمنان که در مسیر مهم و اصلی شرقی- غربی کشور قرار دارد به این مهم توجه ویژه صورت گیرد.
مدیرکل حمل ‌ونقل و پایانه‌های استان سمنان نیز با اشاره به کمبود تعداد استراحتگاه مسافران و مجتمع‌های خدماتی رفاهی در استان، گفت: با توجه به اینکه واژگونی بیشترین سهم را در سوانح رانندگی جاده‌های استان سمنان دارد، توسعه این اماکن در جاده های استان، موجب افزایش رضایتمندی مسافران می‌شود.
داود فهندژ سعدی با اشاره به اهمیت احداث مجتمع‌های خدماتی رفاهی در مسیر جاده ای استان، افزود: توسعه مجتمع‌های خدماتی رفاهی، نمازخانه‌ها و گسترش استراحتگاه‌های بین‌راهی می‌تواند راهکار مفیدی برای کاهش تلفات جاده‌ای و مقابله با یکنواختی محورهای مواصلاتی استان باشد.
وی افزود: توسعه و ایجاد زیرساخت‌های مجتمع‌های خدماتی رفاهی، نمازخانه‌ها و سرویس‌های بهداشتی در محورهای پرتردد استان سمنان از برنامه‌های کلان اداره کل حمل‌ونقل و پایانه‌های این استان درباره ترغیب و تشویق سرمایه‌گذاران ساخت این عناصر است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه های استان سمنان با بیان اینکه هم اکنون 40 باب مجتمع خدماتی رفاهی در جاده های استان فعال است، بیان داشت: تا سال 89، تعداد این مجتمع ها 14 باب بود که در زمان حاضر 48 موافقت اصولی برای ایجاد این مجتمع ها صادر شده که 26 باب مجتمع در گام نخست و دوم خدمات ارائه می کنند.
سعدی، از بهره برداری 2 باب مجتمع خدماتی رفاهی تا پایان سال در جاده های استان خبر داد و گفت: دولت برای ایجاد هر باب مجتمع خدماتی و رفاهی پنج میلیارد ریال بلاعوض پرداخت و بقیه مبلغ سرمایه گذاری بر عهده سرمایه گذار بخش خصوصی است.
وی ایجاد آبادی نما یا دهکده های مجازی را از برنامه های دیگر این اداره کل برای از بین بردن یکنواختی و کویر یبودن مسیر اعلام کرد و افزود: با برنامه ریزی انجام شده قرار است، 2 آبادی‌نما تا پایان امسال و 2 آبادی نمای دیگر هم در سال 96 در محورهای استان سمنان افتتاح شود.
سعدی با بیان اینکه این طرح قرار است در محور شاهرود به کاهک و ده نمک تا لاسجرد در سال 95 اجرایی و به بهره برداری برسد، خاطرنشان کرد: برای ایجاد هر آبادی نما که شامل روشنایی، مکان توقف خودروها و ایجاد همه امور اولیه و مورد نیاز کاربران است، 6 میلیارد ریال هزینه دارد و در مجموع برای این راه اندازی این چهار آبادی نما 24 میلیارد ریال اعتبار لازم است.
وی با اشاره به کویری بودن جاده های استان سمنان و ایجاد خستگی و خواب آلودگی در رانندگان به واسطه همین موضوع، افزود: رانندگان و کاربران جاده با توقف در این آبادی‌نماها می توانند ضمن بهره مندی از خدمات و استراحت در آن، سفر خوب و خوشی را داشته باشند و این نقش بسیار زیادی در کاهش خستگی و در نتیجه، کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای دارد.
سعدی با بیان اینکه در 2 سال گذشته توسعه این آبادی نماها به واسطه مشکلات بودجه‌ای در سطح ملی چندان موفقیت آمیز نبوده است، گفت: اگر چه اقدامات خوبی انجام و توقف‌گاه‌هایی هم در طول محورهای استان ایجاد شد، ولی آن هدفی که برای آبادی نما داشتیم محقق نشده است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های استان سمنان گفت: با توجه به اینکه بیش از 60 درصد از سوانح رانندگی در جاده های استان سمنان واژگونی ناشی از خستگی و خواب آلودگی به خاطر کویری و یکنواخت بودن محورهای استان است، ایجاد این آبادی نماها با هدف تنوع‌بخشی به منظره جاده ها برای کاهش خستگی هدفگذاری شده است.
وی، با اشاره به رویکرد این اداره کل در ارتقای ایمنی در جاده ها، افزود: اولین موضوعی که در این بخش مدنظر بوده یادگیری است و اعتقاد داریم آموزش مقدمه یادگیری است و تا آموزش نهادینه نشود نمی توان انتظار فرهنگ ایمنی داشته باشیم.
سعدی، آموزش به 2 گروه کلان شامل رانندگان و شرکت های تخصصی و همچنین آموزش عمومی را یاد آور شد و گفت: به همین منظور بیش از 50 دوره آموزشی مختلف عمومی و اختصاصی با حضور 5 هزار نفر از رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی استان سمنان برگزار شده است، ضمن اینکه بیش از 150 شرکت تخصصی هم آموزش های مورد نیاز را فراگرفتند.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های استان سمنان با اشاره به زیر پوشش قرار گرفتن بیش از 6 هزار دانش آموز مدارسِ حاشیه راه‌ها در طرح ارتقای ایمنی جاده ها، اضافه کرد: هم اکنون تعداد 60 باب مدرسه در حاشیه راه‌های استان سمنان وجود دارد که تا سال 90 نرخ تلفات در این حوزه بسیار بالا بود، اما در چهار سال گذشته هیچ تلفاتی در حوزه مدارس حاشیه راه‌ها نداشتیم.
سعدی افزود: در زمان حاضر با اقدامات آموزشی و اصلاح وضعیت ایمنی جاده ها و مدارس به خصوص استفاده از پل های روگذر و آموزش های مشترک با پلیس راه و آموزش و پرورش، تلفات دانش آموزان در مدارس حاشیه جاده ها کاهش چشمگیری داشته است.
وی، اصلاح شیب شیروانی راه ها، ارتقای مجتمع های رفاهی خدمات جاده ای به عنوان نهضت مجتمع سازی مطرح شده در سال 92 و اصلاح تابلوها را از دیگر فعالیت های این اداره کل برای افزایش ارتقای ایمنی جاده ها اعلام کرد و گفت: از آنجا که بیشترین علت تلفات جاده ای واژگونی است، اگر به هردلیل راننده ای مرتکب خطا شد، نباید به مرگ محکوم شود و به همین دلیل افزایش اصلاح شیب جاده ها و نقاط حادثه خیز در دستور کار قرار گرفت.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های استان سمنان در ادامه با اشاره به راه اندازی ایستگاه‌های امداد و نجات جاده ای، بیان داشت: با تصویب راه اندازی و استقرار ایستگاه‌های امداد و نجات جاده ای با حضور همه نیروهای امدادی در 41 نقطه از محورهای استان، باعث شد در پنج سال گذشته نرخ تلفات جاده ای تا 50 درصد کاهش یابد.
سعدی، با بیان اینکه درصدد هستیم تا تعداد نقاط راه اندازی این ایستگاه‌ها را به 60 نقطه افزایش دهیم، خاطرنشان کرد: هم اکنون زمان رسیدن و حضور به محل حادثه حدود 15 دقیقه است و می توان با ایجاد و توسعه ایستگاه‌های امداد و نجات در جاده ها، زمان رسیدن به صحنه تصادف و نرخ تلفات را کاهش دهیم.
وی، با اشاره به اقدامات مهم و اساسی دولت یازدهم در حوزه ایمنی راه‌ها، افزود: ورود فناوری اطلاعات به حوزه حمل و نقل و ایجاد وحدت رویه و حذف موازی‌کاری 2 کار مهم دولت تدبیر و امید در این سه سال بوده است.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های استان سمنان با اشاره به موازی کاری فعالیت ها و اقدامات در هر یک از دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط با حوزه راه و صرف هزینه ها در این حوزه، افزود: دولت در این بخش با انعقاد یک تفاهم نامه، ایجاد زیرساخت‌ها، امکانات سخت‌افزاری، خرید تجهیزات و دوربین ها، تامین نیازهای اساسی راه را به وزارت راه و شهرسازی و بهره‌برداری از تجهیزات و دوربین ها و اعمال قانون و برخورد با تخلف‌ را به نیروی انتظامی واگذار کرد.
سعدی اضافه کرد: تا قبل از انعقاد تفاهم نامه، سازمان حمل و نقل و پایانه‌ها به تنهایی یک سامانه نظارتی بر حمل و نقل ایجاد کرده بود و پلیس نیز نظارت تصویری جداگانه‌ای بر محورها داشت و دیگر دستگاه‌ها نیز هر کدام در این حوزه به تنهایی اقدام می‌کردند، ولی با این تفاهم نامه، استفاده از این ظرفیت‌ها برای همه فراهم و سامانه نظارتی برای همه دستگاه‌ها ارتقاء یافته است.
وی، با بیان اینکه در گذشته 36 دوربین قدیمی ثبت تخلف تصویری در جاده های استان سمنان وجود داشت که هم اکنون این دوربین ها پشتیبانی و به روز شده است، خاطرنشان کرد: در زمان حاضر، علاوه بر این دوربین ها 12 سامانه جدید کنترل و ثبت تخلفات رانندگی در جاده های استان نصب و با لینک شدن با دوربین های قدیمی اقدام به ثبت سرعت و تخلف احتمالی می کنند.
مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های استان سمنان اضافه کرد: علاوه بر این تعداد 24 دوربین نظارت تصویری دیگر هم در اصلی‌ترین محورهای استان نصب و راه اندازی شد و نظارت از سطح محور به ‌صورت برخط انجام می شود.
تمام اقدام های پیشگیرانه مانند اصلاح راه و ایجاد مجتمع های خدماتی و رفاهی، در کنار روش های نظارتی مانند افزایش دوربین های کنترلی هوشمند با بهره گیری از فناوری های روز، بخشی از شرایط لازم برای کاهش سوانح جاده ای است، شرط کافی برای این منظور رعایت قوانین و مقررات به صورت دقیق از سوی رانندگان به عنوان عامل انسانی و اصلی ترین عامل سوانح است.
وجود اشکال فنی در جاده و نبود نظارت و کنترل را می تواند برطرف کرد، ولی رعایت قوانین و مقررات و حفظ احتیاط ، داشتن برنامه ریزی برای سفر و تلاش برای حفظ جان خانواده و همراهان، فقط و فقط از سوی انسان میسر است.
یعنی حتی در نقطه ای از جاده که نه دوربینی هست و نه تابلوی راهنما و حتی مسایل فنی جاده هم درست نیست، می شود با کمی احتیاط و خونسردی، به ویژه با دوری کردن از جرائم حادثه سازی مانند سرعت و سبقت غیرمجاز، توجه به جلو، رعایت فاصله طولی مناسب و حرکت در بین خطوط، از هر نوع حادثه دلخراشی جلوگیری کرد.