عیب‌یابی خودرو به زبان ساده

به گزارش پدال نیوز، در این مطلب از سری مطالب عیب‌‌یابی به ‌زبان ساده به مشکلات سیستم‌های ترمز و جلوبندی خودروهای سنگین می‌پردازیم و روش‌های ساده رفع‌عیب آنها را معرفی می‌کنیم.
 
مشکلات سیستم‌های ترمز و جلوبندی خودروهای سنگین به شرح زیر می باشد:
 
سیستم‌ترمز
بدیهی است که سیستم ترمز درحقیقت وظیفه کم‌کردن سرعت خودرو را برعهده دارد؛ سیستم ترمز در خودروهای سبک و سنگین تفاوت‌هایی با هم دارند؛ درخودروهای سبک سیستم ترمز از روغن ترمز و همچنین نیروی کمکی بوستر برای کاهش سرعت استفاده می‌کند اما در خودروهای سنگین علاوه بر روغن ترمز و بوستر از فشار باد نیز استفاده می‌شود؛ مهم‌ترین قطعات در سیستم روغنی خود مایع روغن، پمپ روغن، بوستر ترمز و لنت‌ها و همچنین کاسه‌چرخ‌ها و دیسک‌ها را می‌توان نام برد اما درسیستم ترمز بادی علاوه بر قطعات تشکیل‌دهنده در خودروهای سبک و روش روغنی از پمپ‌های پیانویی بادی و مخازن باد که باعث بهبود فشار ترمز می‌شود نیز استفاده می‌شود. خرابی‌هایی که عموما در سیستم ترمز خودروهای سنگین رخ می‌دهد در خالی‌کردن ترمز درزیر فشار پدال، صداهای غیرعادی و ناهنجار، لرزش درهنگام عمل ترمزگیری و سست‌بودن ترمز خلاصه می‌شود.
دربحث مشکل خالی‌کردن ترمز یا در اصل نبود فشار بر زیر پدال ترمز می‌توان از بین رفتن تشتک‌های ترمز در داخل سیلندر چرخ، خوردگی داخل سیلندر ترمز، شکستگی‌لوله‌های فلزی ترمز، پارگی شلنگ حصیری ترمز (یا شلنگ لاستیکی) خراب‌بودن سیلندر اصلی یا سیلندر زیرپا را نام برد. برای تعمیر این مشکل، می‌توان با تعویض لاستیک تشتکی، تعویض سیلندر ترمز، تعویض لوله فلزی روغن ترمز، بهسازی، تعویض لوازم سیلندر اصلی و یا جایگزینی کامل سیلندرترمز اقدام به حل مشکل کرد؛ اگر وضعیت خرابی از اینها حادتر بود، بهتر است به‌ جای آنکه خودتان به ‌عیب‌یابی مسئله مشغول شوید به متخصص مراجعه کنید چراکه سیستم ترمز بخشی بسیار حیاتی در خودرو است و هرگونه دست‌کاری بی‌مورد و ناآگاهانه ممکن است به خطرات و اتفاقات جبران ناپذیری بینجامد. صدا دادن ترمزها هم می‌تواند از نامرغوب بودن جنس لنت‌های ترمز و یا نامرغوب بودن کاسه‌چرخ‌ها و یا دیسک چرخ‌ها و یا ساده‌تر از همه بر اثر خیس‌شدن کاسه چرخ و لنت ترمز و همچنین لنگ بودن کاسه‌ و دیسک‌ چرخ‌ها ناشی شود. اگر این مشکل در اثر نامرغوب بودن قطعات گفته شده باشد، بهتر است با تعویض آنها با نمونه‌های باکیفیت اقدام به رفع مشکل کنید. با این‌همه درصورتی که این چالش از مرطوب‌بودن کاسه چرخ‌ها و لنت‌ها باشد پس از گذشت مدت زمان مشخص و خشک‌شدن این قطعات مشکل به‌خودی خود حل خواهد شد. باید این را هم اضافه کنیم که گاهی اوقات بر اثر ترمز بیش ‌از اندازه برای مثال عبور از سرازیری‌های طولانی‌مدت و ترمزهای مداوم سیستم‌ترمز به صدا بیفتد که آن‌ هم پس از مدتی (که با خنک‌شدن ترمزها همراه می‌شود) مشکل رفع می‌شود. ضمنا هنگام لنگ‌ بودن کاسه‌چرخ‌ها بهتر است آنها را با نمونه‌ نو تعویض کرد که این مشکل عموما براثر داغ شدن دیسک ‌و کاسه‌ها و گرفتن آب‌ مستقیم بر دیسک و کاسه ترمز داغ شده و درنتیجه تاب‌برداشتن آنها به‌وجود می‌آید.
با درنظرگیری مطلب گفته شده درمورد تاب‌برداشتن کاسه ‌و دیسک‌ها به‌ هر دلیلی، امکان به لرزه افتادن و یا به‌ اصطلاح اره‌کردن ترمز نیز وجود دارد. همچنین خرابی سیبک‌ها، مندل‌ها و سگدست‌ها هم می‌تواند باعث به به‌وجود آمدن لرزش بر اثر فشارهای وارده به ‌این قسمت‌ها و عیوب‌ آنها بشود. لازم به‌ذکر است که بروز این دست مشکل‌ها می‌تواند به دلیل تاب داشتن رینگ، بالانس نبودن تایرها و حتی بی‌کیفیت بودن تایرها نیز باشد. در بعضی موارد ممکن است با وجود بالا بودن کیفیت ترمز، مناسب بودن فشار زیر پدال، ترمز خودرو سست‌ احساس ‌شود و یا گیرایی لازم را نداشته باشد در این هنگام می‌توان با تراشیدن لایه‌ای از کاسه چرخ و یا تعویض لنت نامرغوب با نمونه با‌کیفیت این مشکل را برطرف کرد. البته گاهی خود راننده‌ها با دستکاری غیراصولی و قرار‌دادن شیری برای کنترل فشار باد روی محورهای تریلی به‌طور ناخواسته و از روی فراموشی، قدرت ترمزگیری خودرو را تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند. نکته قابل توجه دیگر این است که گاهی سیستم باد بعضی از خودروهای سنگین جوابگوی آنها در سرعت‌های بالا نیست؛ نمونه این موضوع کامیون‌های هوو یا مدل فراز بود که با حجیم‌شدن مخزن باد در نسل بعدی برطرف شد.
جلوبندی
جلوبندی یا متعلقاتی که وظیفه‌ ایجاد تعادل را در خودروها دارند که بخش‌ها و قطعاتی مانند فنرهای لول و شمش جلو، کمک جلو، کلیه سیبک‌ها، مندل‌ها (میله‌های بلندی که به‌وسیله بوش‌های لاستیکی مخصوص به جلوبندی و شاسی متصل می‌شود) میل ‌فرمان‌های کوتاه و بلند، رام، لاستیک‌های رام و لاستیک‌‌های موج‌گیر را شامل می‌شود. علائم و یا خرابی‌هایی که نشان‌ از وجود مشکل در بخش جلوبندی است را می‌توان در مواردی‌ مانند عدم تعادل خودرو‌ هنگام ترمز گرفتن و پیچیدن، ازبین ‌رفتن پایداری خودرو در زمان‌هایی که تایرها از روی شکاف‌های جاده عبور می‌کنند و اصطلاحا زدن فرمان در سرعت‌های بالا خلاصه کرد. در بحث عدم حفظ و یا از بین رفتن‌ تعادل خودرو‌ هنگام پیچیدن و یا ترمزگیری مشکل عموما می‌تواند از سیبک‌های چُپُقی، لاستیک‌های مندل، فنرهای شمش، بریدن پیچ مرکزی (سنتر بولت) و یا پیچ نگه‌دارنده فنر نشأت بگیرد. برای مرتفع‌‌کردن این اشکال به ساده‌ترین روش‌، می‌توان تعویض سیبک‌ها، ‌لاستیک‌های مندل و پیچ سنتر بولت، تعویض لاستیک‌های موج‌گیر و رام و یا در نهایت تعویض بلبرینگ‌های سگ‌دست (که به‌وسیله ‌تراشکار انجام می‌شود) را برشمرد. ضمنا گاهی مواقع مشاهده می‌شود که خودرو با عبور از شکاف‌های آسفالت‌ جاده و حتی شیب‌ جاده، پایداری‌‌ و اختیار آن از راننده سلب می‌شود؛ در این هنگام با بازدید از سیبک‌ها و مندل‌ها و همچنین لاستیک‌های موج‌گیر می‌توان اقدام به رفع اینگونه موارد کرد. فراموش نکنید که همیشه «پیشگیری بهتر از درمان است» که در بحث مشکلات جلوبندی می‌توان برای کاهش خرابی‌های مرتبط روان‌سازی یا گیریس‌کاری کلیه سیبک‌هایی که از گیریس درآنها استفاده می‌شود را از مهم‌ترین روش‌ها دانست. جلوگیری از افتادن خودرو در چاله‌ها و شکاف‌های غیرمعمول و همچنین تعویض به‌موقع‌ لاستیک‌های موج‌گیر و مندل‌ نقشی اساسی را در بحث پیشگیری ایفا می‌کنند.
 
نویسنده: علی پویا‌ن‌فر