پدال نیوز: روزنامه اطلاعات در صفحه گزارش با اشاره به حوادث اخیر تلخ و پرتلفات رانندگی در جاده های کشور، نوشت: یک سانحه رانندگی از ابعاد گوناگون قابل بررسی است، نخست اینکه بر اثر آن شماری از سرمایه های انسانی کشته و یا زخمی می شوند.
به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز، در این گزارش که بخش دوم آن در شماره پنجشنبه 28 مرداد 1395 خورشیدی به قلم فاطمه یارمحمدی انتشار یافت، می خوانیم: گاهی رانندگان اتوبوس ها هم که نیروهای آموزش دیده و حرفه ای هستند بر اثر حوادث رانندگی جان شان را از دست می دهند. رانندگان خودروهای مسافر بری و کامیون ها، به دلیل اینکه نیروی کاری فعال درعرصه حمل و نقل بارومسافر به حساب می آیند، فقدانی در این بخش محسوب می شوند، زیرا این افرادحرفه ای درشرایط سخت جاده های پرپیچ و خم و یا یکنواخت بیابانی، در کمبود سیستم حمل و نقل ریلی و هوایی حاضر به ساعت ها نشستن در پشت فرمان خودروهای خود، برای رساندن بار و مسافر به مقصد بوده اند.
دوم اینکه باازدست رفتن راننده ومسافرانش، خانواده هایی نیزنان آور خودراازدست می دهند و درصورتی که فرزندان آنان توانایی تامین مایحتاج خودرا نداشته باشند، زندگی برآنان سخت تر خواهد گذشت. حتی درصورتی که راننده و سرنشینان بیمه بوده باشند،دریافت حق بیمه نیزشاید نتواند نیازهای آنها را به صورت کامل برطرف کند.
از سوی دیگر، معلولیت های برجای مانده از سوانح رانندگی، زندگی افراد رابه طور کلی دگرگون می کند و آسیب های مادی ومعنوی زیادی به آنها وارد می سازد. فردفعالی که یکباره مجبور به ترک محل کار و خانه نشینی و یا ویلچر نشینی می شود، سال ها زمان لازم دارد تا بتواند خود را با شرایط پیش آمده، تطبیق دهد.
**خودروسازان هم مقصرند
به گفته کارشناسان، آسیب دیدن خودروها درتصادف های رانندگی نیز از دیگر پیامدهای حوادث رانندگی است. چرا که این سرمایه های مادی از چرخه خارج و به آهن پاره هایی تبدیل می شوند که بازگشت آنها به سیستم بازیابی، شاید زمانی طولانی ببردو گوشه ای از پارکینگی را برای سال ها اشغال کند.برخی مواقع نیز سودجویان با خریداین خودروهای تصادفی و الصاق شماره موتور و بدنه آن ها به خودروهای سرقتی، پولی به جیب می زنند.
همچنین باتوجه به اینکه معمولاً وقوع تصادف ها عامل انسانی را بیشتر مقصر اعلام می کنند، اما به نظر می رسد خودروسازانی که به دنبال ارتقای کیفیت تولیدات خود نیستند، مقصرند. مثلاً اگر در سوانح رانندگی مشاهده می شود که بدنه خودروها دریک سانحه جزیی رانندگی کاملاً دفرمه می شود، باید توجه داشت که این بدنه چنین خودروهایی نیاز به ارتقا و کیفی سازی دارد تا شاید با اصلاح آن، بتوان حمایت بیشتری ازسرنشینان خودرو ها به عمل آورد. آزمایش های مستمر خودروهای تولیدی و شبیه سازی صحنه تصادف برای خودروهای تولیدشده، می تواند سبب ارتقای سیستم و بدنه آن ها شود.
علاوه بر آن، جاده می تواند براثرنشست زمین، زلزله،رانش زمین و آسفالت نامناسب دچار نقصی وشیبی شود ویامهندسی ساخت آن ها دچار ایراداتی باشدویا تابلوها و گاردریل های نصب شده درآن می تواند معایبی داشته باشند که به راننده نشانی غلطی بدهند. البته کمبود استراحتگاه های مناسب در کنار جاده ها نیز راننده را ترغیب می کند که با سرعت برانند تا خودرا زودتر به مقصد برساند.
**دهه ایمنی جاده ها
دبیرکل سازمان ملل متحد سال های 2011 تا 2020 میلادی را «دهه اقدام برای ایمنی جاده ها به منظور نجات جان 5 میلیون نفر در جهان» عنوان کرده است که در طول سال بر اثر حوادث رانندگی کشته می شوند. کشورهای جهان موظف هستند با بررسی دقیق دلایل تصادفات جاده ای و بررسی میزان تاثیرگذاری راننده جاده، وسیله نقلیه و محیط شرایط را به دقت بررسی کنند و با افزایش استانداردهای موجود، شرایط افزایش سلامت ساکنان زمین را فراهم بیاورند.
**محرومیت های موقت از رانندگی
سرهنگ ابراهیم وهاب زاده ـ معاون حمل و نقل و مهندسی ترافیک پلیس راه ناجا از محرومیت رانندگان اتوبوس های متخلف از رانندگی خبر می دهد و می گوید:رانندگانی که مرتکب برخی تخلفات و به خصوص تخلفات حادثه ساز شوند و یا در تصادفات فوتی و جرحی مقصر باشند، از 10 روز تا حتی چند سال بدون دفترچه می مانند و از رانندگی محروم می شوند.
این کارشناس پلیس راهور اضافه می کند:در 3 ماهه نخست امسال نزدیک به 2100 دفترچه رانندگان متخلف ضبط و بایگانی شده که از این تعداد، حدود 500 دفترچه مربوط به تخلفات حادثه ساز بوده است.
وهاب زاده با توضیح این موضوع که بیشترین آمار ضبط دفترچه های رانندگان اتوبوس مربوط به تخلفات حادثه ساز و عدم ثبت ساعت در پاسگاه های مسیر راه (هرکدام حدود 500 مورد) بوده است، به تخلفات دیگر اشاره می کند و ادامه می دهد:بعد از این 2 مورد، رانندگی تحت تاثیر مواد مخدر و روان گردان یا مشروبات الکلی، سبب ضبط حدود 150 دفترچه در مدت مزبور بوده است.
همچنین عدم استفاده از کمربند ایمنی با حدود 130 مورد و رانندگی بیش از زمان مقرر در شبانه روز با 120 مورد، در رده بعدی تخلفاتی قرار گرفته که رانندگان اتوبوس را موقتاً از رانندگی محروم کرده است.
معاون حمل و نقل و مهندسی ترافیک پلیس راه ناجا اظهار می دارد: مقصر بودن در تصادف های جرحی یا فوتی با بیش از 40 مورد، خرابی دستگاه سرعت نگار با 36 مورد و کسب حد نصاب نمرات منفی در گواهینامه رانندگان با حدود 20 مورد در رده های بعدی تخلفاتی قرار داشته اند که منجر به ضبط و بایگانی دفترچه ثبت ساعت رانندگان اتوبوس شده است.
**رانندگانی که خود را زرنگ می دانند!
به گفته کارشناسان ناامنی جاده ها، نقایص خودروها، اشکالات اورژانس و سیستم انتقال مصدومان به مراکز بیمارستانی، در افزایش تلفات ناشی از تصادفات وسایل نقلیه در کشور نقش دارند، اما فرهنگ نادرست رانندگی در این میان نقش بیشتری ایفا می کند.
سرهنگ عین الله جهانی معاون آموزش پلیس راهور ناجا می گوید: رانندگی صحیح نوعی مشارکت در یک امر جمعی است. این جریان عبور و مرور است که راننده را به مقصد می رساند نه به اصطلاح «زرنگی» او! رانندگی صحیح که نوعی مشارکت در یک امر جمعی است، به معنای «هدایت خودرو خود در جای صحیح در بین خودروهای دیگر» است. بنابراین، اینکه فردی فکرکند که خودرواش را باید بین دو خودرو جلویی جا کند، رانندگی درستی ندارد.
این کارشناس پلیس راهور می افزاید: وقتی در جامعه ای این نگرش به رانندگی حاکم باشد، یعنی هر کس قبل از آنکه به رسیدن به مقصدش فکر کند، به دنبال مشارکت در حرکت جمعی خودروها باشد، درآن صورت،سرعت حرکت خودروها چند برابر می شود.احتمال تصادف خودروها به شدت کاهش می یابدو در صورت تصادف، با توجه به مسیر خالی در دو طرف، خودروهای پلیس و آمبولانس به سرعت به محل می رسند.در صورت پنچر شدن یا خرابی یک ماشین، به دلیل وجود فضای کافی راه بندان پدید نمی آید و از همه مهمتر، رانندگان با اعصاب راحت رانندگی می کنند. دیگر لازم نیست که آنان در هر لحظه چهار طرف را مراقبت کنند تا مبادا سپر یا آینه خودروی کناری به خودروشان برخورد کند یا از عقب کسی به آنها بزند.
باید گفت ترافیک در همه شهرهای بزرگ دنیا وجود دارد. وقتی بناست چند صد هزار یا چند میلیون نفر در ساعت معینی به سر کار بروند، خود به خود ازدحام پدید می آید. اما تفاوت ترافیک شهرهای بزرگ دنیا با ترافیک تهران این است که در کلانشهرها ترافیک سبب «تأخیر» است، اما در شهری مثل تهران چون رانندگی یک امر فردی است نه جمعی، ترافیک فقط موجب تأخیر نیست، موجب «کلافگی» و «خرد شدن اعصاب» هم هست.
کارشناسان اجتماعی معتقدند اساساً «رعایت فاصله» که عنصری بسیار اساسی در رانندگی است، در کشور ما هیچ جایگاه و تعریف مشخصی ندارد. اگر راننده سپرش را از یک میلیمتری زانوی عابر رد کند، تخلفی مرتکب نشده است؛ اگر پشت چراغ قرمز خودروها 5 سانتیمتر از هم فاصله داشته باشند قانون رعایت شده است ؛ وقتی یک موتورسیکلت با فاصله 30 سانتیمتر در پشت سر یک خودرو حرکت کند، خلاف قانون مرتکب نشده است و عملا تخلف محسوب نمی شود و باید حتماً به اصطلاح «بخورد و صدا بدهد» تا اتفاقی افتاده باشد!
البته طبق قانون، رانندگان موظفند «فاصله ایمن» را رعایت کنند، ولی این از همان کلی گویی هایی است که مصادیقش نه تعریف شده و نه به مردم آموزش داده شده است و نه رعایت نکردن آن به چشم کسی می آید، زیرا همه عادت کرده ایم چفت در چفت یکدیگر حرکت کنیم!
بنابراین به نظر می رسد، نقطه شروع اصلاح رانندگی در ایران، آموزش فاصله گرفتن از یکدیگر است؛ چه فاصله خودرو از خودرو که با حرکت بین خطوط حاصل می شود و چه فاصله گرفتن عابر و خودرو از یکدیگر، و چه فاصله گرفتن از خودروهای امداد.
**سرعت غیرمجاز
سرعت بیش از حد مجاز، مهم ترین و شایع ترین عامل تصادفات رانندگی و مرگ و میر در حوادث ترافیکی است. گر چه سرعت زیاد و حوادث ترافیکی رابطه ای بسیار پیچیده با یکدیگر دارند، اما به زبان ساده می توان گفت که هرچه سرعت وسیله نقلیه بالاتر باشد، احتمال انحراف و واژگونی خودرو بیشتر می شود و احتمال تصادف، صدمه و مرگ ومیر نیز افزایش می یابد.
براساس قوانین فیزیکی، انرژی یک خودرو با توان دوم سرعت آن، رابطه مستقیم دارد. فرض کنید که خودرویی که با سرعت 50 کیلومتر در ساعت در حرکت است، به جسمی برخورد کند. حالا فرض کنیم همین خودرو با سرعت 100 کیلومتر در ساعت به مانعی برخورد کند. در حالت دوم اگر چه سرعت خودرو 2 برابر شده است، ولی انرژی تخلیه شده به 4 برابر حالت اول افزایش می یابد. این انرژی در زمان تصادف به خودرو و سرنشینان منتقل می شود و احتمال صدمه و مرگ و میر آنان را به میزان زیادی افزایش می دهد.
**موتورسواران متخلف
25 درصد از مرگ های ناشی از حوادث ترافیکی مربوط به موتورسیکلت سواران است که بخش عمده ای از آن بر اثر برخورد خودرو با موتورسیکلت اتفاق می افتد. نکته درخور توجه اینکه 75 درصد این مرگ ها صرفاً به دلیل صدمات و ضربات مغزی بر اثر نداشتن و یا عدم استفاده صحیح از کلاه ایمنی در موتورسواران است. عابران پیاده به خصوص کودکان نیز از جمله قربانیان سرعت های غیرمجاز و انحراف رانندگان خودروها هستند. یکی از مطالعات مشترک انجام شده توسط کارشناسان ترافیک و پزشکی قانونی نشان می دهد که اگر خودرویی با سرعت 50 کیلومتر در ساعت به کودکی برخورد کند، احتمال مرگ او حدود 50 درصد است. ولی اگر همین خودرو با سرعت 65 کیلومتر در ساعت یعنی فقط 15 کیلومتر بیشتر به همان کودک برخورد کند، احتمال مرگ کودک به 90 درصد افزایش می یابد و این درصد افزایش خطر، درصد بسیار هشداردهنده ای است.
**سرعت غیرمجاز و صدمات مغزی
هنگام تصادفات معمولا سر به شیشه جلو و یا دیگر اجزای داخلی خودرو برخورد می کند و شکستگی و خون ریزی های مغزی اتفاق می افتد که گاهی سبب مرگ فرد می شود. بررسی ها نشان داده است که شدت این صدمات رابطه ای مستقیم با سرعت و شتاب خودرو دارد. این موضوع در مورد صدمات وارده به قفسه سینه، صورت، طحال، گردن و دیگر اجزای حیاتی بدن مانند قلب و رگ های اصلی و ریه ها که صدمه وارده به هر یک می تواند عامل مرگ فرد مصدوم باشد، صادق است.
سرعت بالا همچنین احتمال پرت شدن سرنشینان خودرو به بیرون از آن را افزایش می دهد. وقتی سرنشین خودرو به بیرون پرت می شود، احتمال مرگ او 5 برابر افزایش می یابد. البته این مورد بیشتر در سرنشینانی اتفاق می افتد که کمربند ایمنی را نبسته اند.
مطالعات روان شناسی نیز نشان داده است که انسان های دارای شخصیت ثابت که از انواع عقده های درونی به دورند و از قدرت و اعتماد به نفس کامل برخوردارند، با اطمینان خاطر و سرعت مجاز می رانند، ولی افراد بی اراده که از عقده های درونی و خودکم بینی رنج می برند، می خواهند قدرت خود را با رانندگی با سرعت بیش از حد مجاز نشان دهند، و از اینرو رانندگی با سرعت مطمئنه یکی از روش های کنترل بر نفس و تربیت روان و نوعی ورزش روانی برای ایجاد و تقویت کنترل بر اراده است. در واقع رانندگی های خطرآفرین، رانندگی با سرعت غیرمجاز و رفتارهای ناشایست و غیرقانونی، شخصیت راننده خاطی را در ذهن دیگران بد جلوه می دهد.
**ضرورت رعایت سرعت مجاز
کنترل سرعت وسایل نقلیه یکی از الزامات رانندگی در تمامی کشورهاست. گرچه سرعتگاه ها و اعلام کننده های اتوماتیک صوتی سرعت در داخل خودروها می تواند نقش مفید و موثری در کنترل سرعت آن ها داشته باشد، اما آنچه که بیشترین اهمیت را دارد، رعایت سرعت مجاز و مطمئن توسط رانندگان خودروهاست. در بسیاری از موارد تخلف رانندگان از سرعت مجاز سبب پیامدهای ناگواری می شود که تاثیر آن تا پایان عمر بر روح و جسم فرد و خانواده اش باقی می ماند. به این مثال توجه کنید:اگر سرعت مجاز در یک بزرگراه 120 کیلومتر بر ساعت و طول مسیر 480 کیلومتر باشد و شما با 20 درصد سرعت غیرمجاز یعنی 144 کیلومتر بر ساعت برانید، فقط 45 دقیقه زودتر به مقصد می رسید، اما اگر با این سرعت تصادف کنید، احتمال مرگ شما و دیگر سرنشینان خودرو 5 برابر بیشتر می شود.
**توصیه های پلیس به رانندگان
کارشناسان پلیس راهور به رانندگان و موتورسواران برای اینکه حرکتی مطمئن، بی خطر و لذت بخش داشته باشند توصیه می کنند موارد زیر را به خاطر بسپارند:
- استفاده از تلفن همراه، از دقت و تمرکز راننده میکاهد و خطرسازاست.
-هنگام رانندگی با کسی صحبت نکنید و از خوردن و آشامیدن و یا سیگار کشیدن بپرهیزند.
- به جلو و اطراف خودرو توجه داشته باشید و تسلط به وسیله نقلیه را حفظ کنید.
- فاصله مناسب با خودرو جلوی خود را حفظ کنید، فاصله ایمنی با اطراف خود را رعایت و همیشه از منتهی الیه سمت راست خود حرکت کنید.
- پیش از توقف کامل، از باز کردن درها از هر دو سمت چپ و راست، بپرهیزید.
- روی خط کشی عابران پیاده و در پیاده روها توقف نکنید.
- بیش از ظرفیت خودرو مسافر سوار نکنید، چرا که تخلف است و جریمه دارد.
- هیچوقت خودرو خود را به اشخاص فاقد گواهی نامه رانندگی ندهید و از وسط گروه های دانشآموزان، نظامیان، تشییع کنندگان و یا دستجات عزاداری عبور نکنید.
- در خیابانها یا جادههای پرجمعیت و یا تنگ، آهسته حرکت کنید و اگر در پشت وسیله دیگری حرکت می کنید فاصله کافی را در نظر بگیرید.
- روی پلها و حتی پلهای هوایی (روی پایه) و داخل تونلها توقف نکنید.
- موتور سیکلت درصورتی میتواند ترک نشین حمل کند که زین مخصوص داشته باشد.
ـ موتور سیکلت باید چراغ جلو و عقب داشته و دارای راهنمای الکتریکی باشد.
- موتور سیکلت حداقل باید دارای یک آینه روی فرمان باشد و نور چراغ جلو باید تا مسافت 150 متری را روشن کند. همچنین نور چراغ خطر عقب باید از فاصله 150 متری قابل رویت باشد.
- هر وسیله نقلیه باید چراغ شبنما داشته باشد که نور را از فاصله 20 متری منعکس کند.
- راکبان موتور سیکلت موظفاند با رعایت فاصله ایمنی از منتهیالیه سمت راست معابر حرکت کنند.
-همیشه از سمت چپ وسایل نقلیه سبقت بگیرید و سعی کنید با آگاهی دادن به راننده جلو، او را متوجه قصدتان سازید، تا راه را برایتان باز نگه دارد.
- هنگامی که وسیله نقلیه جلویی در حال گردش به چپ است، میتوانید از سمت راست آن سبقت بگیرند.
- رانندگان کامیونها و اتوبوسها در معابر شهری نمیتوانند سبقت بگیرند.
- هر جا که تابلو سبقت ممنوع نصب شده است، سبقت نگیرید.
- در سر پیچهای تند و سربالایی که معمولاً میدان دید محدود است، و از 50 متر مانده به پیچ تا 50 متر بعد از آن، سبقت نگیرید.