معرفی برند Voisin و بررسی ارتباط آن با ایران

به گزارش پدال نیوز، در سال ۱۹۰۶ برادران وویزین (گابریل و شارل) کارخانه تولید هواپیمایی همنام با خود در فرانسه ایجاد کردند. پس از مرگ شارل در سال ۱۹۱۲ اما گابریل به‌تنهایی ‌عهده‌دار هدایت کمپانی شد و تا سال ۱۹۱۴ (جنگ جهانی اول) به طور جدی به ساخت و طراحی هواپیما پرداخت.
 
اما در سال 1918 گابریل تصمیم گرفت تا به سمت علاقه دیگرش یعنی خودرو برود و کمپانی وویزین را به یک خودروساز لوکس تبدیل کند. کمپانی خودروسازی گابریل که Avions Voisin نام گرفت؛ به نحوی که با هدف رقابت با برندهای لوکس و خاص آن دوران ‌مانند بوگاتی و رولزرویس در سال 1919 رسماً آغاز به کار کرد. پیشرانه‌های 4، 6، 8 و 12 سیلندر نیروبخش مدل‌های گوناگونی بودند که وویزین تا اواخر دوران فعالیتش تولید کرد؛ با این حال در برخی از آخرین وویزین‌های تولید‌شده نیز پیشرانه‌های 3.5 لیتری ساخت کمپانی گراهام مورد استفاده قرار گرفت. مدل‌های گوناگون وویزین از سال 1919 تا 1939 از نام‌هایی بهره می‌بردند که متشکل از یک حرف C و یک کد بود. مشهورترین وویزین‌ها را باید اسپرت کوچک C5 و خودروهای لوکس و بزرگ C26 ،‌C25 و C27 دانست. مهم‌ترین ویژگی تمامی محصولات وویزین را باید در خلاقیت و نوآوری مهندسی (که بعد از جنگ در کالبد محصولات سیتروئن ادامه یافت) و طراحی زیبا و خارق‌العاده‌ای دانست که اکثراً ساخته و پرداخته ذهن آنده نوئل بودند.
همزمان با اشغال فرانسه توسط آلمان نازی و در 1939 کارخانه وویزین تعطیل شد و پس از جنگ نیز در طی ملی‌سازی صنایع پس از جنگ منحل شد. طرح وویزین برای یک خودرو اقتصادی بعدها بین 1953 تا 1960 تحت نام بیسکوتر در تیراژ 12 هزار دستگاه در اسپانیا تولید شد.
 
وویزین پهلوی
 
وویزین C27 رودستری در سال 1934 با بدنه‌ای که کار کارگاه مشهور فیگونی و فالاشی بود، ساخته شد و در نمایشگاه مادرید همان سال به نمایش درآمد. این خودرو در همان سال به قیمت 20 هزار و 300 فرانک فرانسه توسط رضاخان خریداری شد، اما هرگز به ایران نیامد. برطبق برخی شواهد این خودرو که در سفارت ایران در فرانسه باقی ماند، توسط برخی ‌نزدیکان دربار و فرزند ارشد رضاخان (پهولی دوم) مورد استفاده قرار گرفت؛ اما نهایتاً در سال 1948 به فردی با نام پوریر فروخته شد. این شخص نیز در اوایل دهه 60 میلادی خودرو را به سرژ پوتزولی، مورخ و مجموعه‌دار معاصر فروخت. بعد از آن اما خودرو که وضعیت متوسطی داشت، به فردی ناشناس فروخته شد و در اواخر دهه 70 در وضعیتی نامناسب در حالی که رها شده بود، پیدا شد. ژاک بوسن در سال 1984 خودرو را خریداری و عملیات پیچیده و دشوار بازسازی آن را آغاز کرد. در این پروسه کلاود فیگونی، از نوادگان تیم طراحی فیگونی، هنری برنارد، فرزند یکی از مهندسان وویزین و میشل له‌رو نقش اساسی ایفا کردند و در نهایت در سال 1991 خودرو به طور کامل بازسازی شد.
در آن دوره خودرو به رنگ آبی درآمده بود و تودوزی آن مشکی رنگ بود که با رنگ زرد اولیه و تودوزی چرم قهوه‌ای آن هماهنگی نداشت و پیشرانه آن نیز متعلق به خود خودرو نبود. خودرو بعدها توسط پیتر مولین خریداری شد و دوباره زیر تیغ جراحی بازسازی رفت تا به شرایط آرمانی روزهای دهه 30میلادی بازگردد. این بار تودوزی آن به برند هرمس سپرده شد و رنگ آن هم زرد شد. اما مهم‌ترین کاری که پیتر مولین انجام داد، یافتن پیشرانه اصلی خودرو در نقطه‌ای دورافتاده در آرژانتین و نصب مجدد آن روی خودرو بود. این پیشرانه 6 سیلندر خطی به حجم 3 لیتر و قدرت 105 اسب بخار قابلیت رسیدن به سرعت 155 کیلومتر در ساعت را برای این خودرو محقق می‌کند.
علاوه بر تاریخچه جذاب و وضعیت بی‌نظیر آن، یکی از عواملی که به این خودرو کمک کرد تا به یکی از ستاره‌های نمایشگاه‌های کلاسیک سال‌های اخیر بدل شود، این نکته است که تنها تعداد محدودی از وویزین‌های تولید شده بدنه‌ای ساخت کارگاهی خارج از خود کمپانی را دارند و از این میان تنها 6 دستگاه توسط فیگونی طراحی و ساخته شده‌اند.
 
* نیما مجتهدزاده