نیم‌نگاهی به صنعت خودرو و صنایع وابسته

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، پس خودتان را کنترل کرده و تلاش کنید، بفهمید که چه اتفاقی داخل موتور اتومبیل‌تان باعث قاطی‌شدن آب و روغن شده است. حالا برای اینکه با چنین موضوع یا پدیده‌ای کمتر روبه‌رو شوید، دقت کنید که متخصصان از صدماتی که به واشر سرسیلندر وارد می‌شود و زمینه قاطی شدن آب و روغن را فراهم می‌کند، چه می‌گویند.
نخستین علائم قاطی شدن آب و روغن گرمای بیش از حد موتور است، البته مسائل دیگری چون کم شدن کشش موتور، جوش کاذب در رادیاتور، وجود آب در سر پیستون‌ها، رویه روشن شدن موتور، بد کار کردن موتور، خروج آب از اگزوز و رنگ روغن موتور (که به صورت شیری در می‌آید) از دلایل اصلی اتفاق تدریجی قاطی شدن آب و روغن موتور اتومبیل شماست، ولی یادتان باشد که اگر بخار سفید در زمستان‌ها از اگزوزتان خارج شد، این علامت آب و روغن قاطی شدن نیست و فقط علت آن برودت هوای زمستان است.
حالا برای اینکه کمتر دچار این اتفاق ناگوار شوید، این گزارش را با دقت بخوانید. این صفحه را از روزنامه جدا کنید و در پارکینگ یا محل پارک اتومبیل‌تان در معرض دید خود و دیگران قرار دهید.
 
 
وظایف اصلی واشر سرسیلندر
می‌گویند آزبست در کوه‌های کانادا کشف شده و عنصری است که در ساخت لنت‌ها و صفحه کلاج و واشر سرسیلندر استفاده می‌شود و دمای ذوب آن 1550درجه است، اما انواع واشر سرسیلندر کدامند؟
1) واشر سرسیلندر آزبستی مسی
2) واشر سرسیلندر آلومینیومی مسی
3) واشر سرسیلندر فولادی مسی
واشر مسی یکی از بهترین نوع واشر سرسیلندری است که مقاوم در برابر حرارت و هم انتقال‌دهنده خوب حرارت است و مهمترین علت انتخاب واشر سرسیلندر انتخاب مس در ساختمان واشر سرسیلندر است که باعث انعطاف‌پذیری و نرمی آن می‌شود که در آب‌بندی 2 قطعه سیلندر و سرسیلندر هم موثر است.
همچنین مقوای نسوز بین 2 لایه مسی و فولادی قرار می‌گیرد تا مقاومت واشر را در مقابل حرارت افزایش دهد و البته باید به این نکات هم دقت کرد:
1- انتخاب ورق مسی و فولادی برای این است که مقاومت واشر را در مقابل حرارت زیادتر کند، چون گرم‌ترین قسمت موتور تا حدود کمی بالاتر از واشر سرسیلندر، یعنی محفظه انفجار و قسمت بالای پیستون است.
2- سوراخ‌های تعبیه‌شده در واشر سرسیلندر، درست به تعداد سوراخ‌های سیلندرهای یک موتور و به اندازه قطر خارجی پیستون موتور است.
3- مجرای آب و روغن نیز به‌طور جداگانه در سرسیلندر و هم در واشر سرسیلندر و هم خود بدنه سیلندر، روی هم منطبق هستند.
وظیفه اصلی واشر سرسیلندر چیست؟
1) جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن 2) جلوگیری از خروج کمپرس 3) آب‌بندی کردن سرسیلندر به بدنه سیلندر
یادتان باشد که واشرهای دچار سوختگی یا نیم‌سوزی شده خاصیت خود را از دست می‌دهند، در نتیجه آب‌بندی بین سیلندر و سرسیلندر از بین رفته و آب و روغن قاطی می‌شود. اصطلاح «آب و روغن قاطی کردن» از اینجا ریشه می‌گیرد. این عیب نیز عوارض زیادی دارد. آب رادیاتور چرب شده و ذرات روغن در آن دیده می‌شود. اگر وضع به همین شکل ادامه پیدا کند، آب رادیاتور کاملا چرب شده و حالت شیری رنگ به خود می‌گیرد، روغنی که آب داشته باشد دیگر توان روغنکاری و روان‌کاری موتور را ندارد و خاصیت خود را از دست می‌دهد.
اینجاست که فرد باید به فکر تعویض واشر سرسیلندر بیفتد. قبل از تعویض این واشر، باید عیب خودرو نیز برطرف شود تا دوباره این مشکل پیش نیاید. بعد از بازکردن سرسیلندر باید این واشر تعویض شود. حال ممکن است به علت جداگانه‌ای سرسیلندر باز شده باشد ولی این واشر در اثر حرارت و فشار خاصیت خود را از دست داده و باید تعویض شود. این واشر باید روی سطحی صاف و تمیز نیز قرار بگیرد. به همین دلیل بیشتر تعمیرکاران سطح سیلندر را با سنگ مخصوصی تمیز کرده و صاف و صیقلی می‌کنند. سطح سرسیلندر نیز جدا از این قاعده نیست و درست به همین روش تمیز می‌شود. جنس این واشر از مهم‌ترین خصوصیات آن است به گونه‌ای که باید بتواند گرما، حرارت و فشار را نیز به خوبی تحمل کند و تغییر حالت ندهد. بیشتر تعمیرکاران سطح واشر را آغشته به چسب ویژه‌ای می‌کنند که این چسب در بهترشدن عمل آب‌بندی و دفع حرارت موتور، تاثیر بسزایی دارد. اگر بخواهیم نگاهی کلی به واشر سرسیلندر بیندازیم، می‌توان گفت بزرگترین واشر مورد استفاده در موتور است که نقش اساسی و مهمی را بر عهده دارد و از آسیب دیدن سایر قطعات جلوگیری کرده و می‌تواند در قدرت مفید موتور تاثیر بسزایی بگذارد.
 
علائم سوختن واشر سرسیلندر شما چیست؟
وقوع این اتفاق‌ها که آنها را به ترتیب برای شما در این ستون آورده‌ایم، ممکن است هر کدام یک دلیل برای سوختن واشر سیلندر اتومبیل شما باشد و شاید چندتای آنها نیز با هم اتفاق افتاده باشد. به هر ترتیب آنها را به خاطر داشته باشید و بدانید که ممکن است موتور اتومبیل شما به خاطر یکی از این دلایل دچار آسیب از جانب سرسیلندر
شده است:
1-کم بودن آب رادیاتور
2- گرفتگی مجراهای گذر آب در موتور
3- خنک نشدن آب رادیاتور در اثر رسوب یا نقص فنی در پروانه هوا
4- وجود نقص فنی در ترموستات
5- نبود گردش آب در سیستم خنک‌کننده موتور به‌دلیل نقص فنی واتر پمپ
6- پیچ‌خوردگی شیلنگ‌های ورودی و خروجی آب رادیاتور
7- رانندگی مداوم و طولانی در ترافیک یا فشار زائد بر موتور در فصل گرما
اقدامات اولیه:
به محض مشاهده چنین وضعیتی در موتور خودرو در صورت امکان از ادامه مسیر خودداری و ماشین را به‌وسیله بکسل به تعمیرگاه منتقل کنید. در غیراین صورت فقط برای مسیر کوتاه می‌توان در مخزن روغن موتور را برداشت تا بر اثر حرارت آب مخلوط با روغن بخار شود، سپس موتور را روشن کرده تا به نخستین تعمیرگاه
برسید.
 
ماجرای سوختن یک واشر سرسیلندر
«هاشم سیلندر» از تعمیرکاران معروف منطقه نازی‌آباد و کوی 13 آبان جنوب تهران است و بیشتر کسانی که در آن حوالی اتومبیل‌شان جوش می‌آورد یا به نظرشان می‌آید ایراد موتوری حرارتی دارد، به او مراجعه می‌کنند. کاپوت ماشین را که بالا می‌زند، می‌داند داخل دل و روده موتور چه اتفاقی افتاده است، خیلی علمی و فنی هم با موضوع برخورد می‌کند. در تعمیرگاه کوچک خود یک کامپیوتر دارد که مشخصات کامل اتومبیل و مالک آن را ثبت می‌کند، سپس مرحله به مرحله به ثبت اتفاق‌هایی که برای اتومبیل و مالک آن رخ داده می‌پردازد، آنچنان که گویی دارد سر و ته داستان مهیجی را برای خود جمع‌وجور می‌کند. برای خودش وبلاگی هم دارد که همه این مراجعات و خاطرات‌اش را در آن به ثبت می‌رساند. در یکی از این خاطرات خود ماجرای مردی که گویا واشر سرسیلندرش دچار عیب فنی شده را این چنین شرح داده است: چند روز پیش راننده خودرو سمند با کارکرد 210 هزار کیلومتر به مکانیکی مراجعه کرد و گفت: خودرو من در تونل توحید تهران جوش آورد، به طوری که آب رادیاتور آن با فشار فراوان از داخل آن خارج شد و تمام کاپوت و جلوی خودرو را با آب جوش خیس کرد. او گفت: بلافاصله ایستادم و بعد از تخلیه آب، کاپوت را بالا زدم و با مقدار آب موجود در خودرو که به همراه داشتم، اول آب به داخل رادیاتور ریختم و بعد از آن کمی به خاطر اینکه موتور ماشین را خنک کنم، این‌کار را تکرار کردم. آب روی سرسیلندر و سمت رادیاتور ریختم و بعد از مدتی که خواستم حرکت کنم، متوجه شدم که چراغ روغن چند بار روشن شد، به نظرم روغن به داخل محفظه سیلندر راه پیدا کرده بود. به هر حال بعد از یکی دو ساعت کار کردن با خودرو، دیگر موتور نفس نداشت و خاموش شد.
به مالک خودرو گفتم: یکی از بزرگترین معایب سیستم‌های مکانیکی آن است که بعد از کمی کارکرد هرچند که کیفیت قطعات آن نیز خوب باشد با مشکل فرسودگی و سایش مواجه می‌شود. ضمن اینکه نتیجه آب ریختن روی سرسیلندر داغ، شکسته شدن رینگ پیستون‌هاست و نخستین تاثیر آن افت توان خودرو است و اینکه سرسیلندر می‌سوزد و برای این سمند هزینه سنگینی روی دست خودت گذاشته‌ای. بعد شروع به کار کردم و مثل همیشه ابتدا سمند را به وسیله جک از زمین بلند کردم و سپس قطعات و متعلقات سرسیلندر اعم از در قالپاق سوپاپ و وسایل الکتریکی مانند سنسورها و قطب‌های باتری را از خودرو جدا کرده و بعد مشغول باز کردن سرسیلندر شدم.
بعد از باز کردن اجزای سرسیلندر، نوبت به باز کردن خود سرسیلندر رسید. ابتدا به وسیله آچار بوکس پیچ‌های متصل به سرسیلندر که آن را به بلوکه سیلندر متصل کرده‌اند، به روش حلزونی و به ترتیب باز کردم و بعد از آن سرسیلندر را از بلوک جدا کرده و مورد آزمایش قرار دادم تا ببینیم آیا باید تعمیر شود یا تعویض؟
همیشه همین‌طور است که بعد از باز کردن سرسیلندر ابتدا باید آن را بررسی کنیم و متوجه شویم که سرسیلندر تاب دارد و بهتر است تعویض شود اما در این سمند دیدم سوپاپ‌ها تقریبا به پایان عمر خود رسیده‌اند و این امر باعث فرار کمپرس بود. بعد از گذشت 3 مرحله باز کردن سرسیلندر، حالا نوبت به باز کردن قطعه اصلی یا همان پیستون بود. ابتدا برای باز کردن پیستون روغن کارتر را تخلیه کردم و بعد از تخلیه روغن موتور، مشغول به باز کردن پیچ‌های کارتر شدم و به روش ضربدری هم باز کردم. بعد از باز کردن کارتر پیچ‌های متصل کپه یاتاقان‌های هر شاتون که آن را به پیستون‌ها متصل می‌کند، باز کردم (البته به روش حلزونی). بعد از باز شدن کپه یاتاقان‌ها و جدا کردن شاتون‌ها از محور میل‌لنگ، از زیر به هر شاتون کمی نیرو وارد می‌کنیم تا بتوانیم پیستون را از داخل جداره سیلندر درآوریم و بعد از در آوردن هر 4 پیستون از داخل جداره سیلندر، به بررسی پیستون‌ها پرداختم و بعد از بررسی پیستون‌های این خودرو متوجه شدم که 3پیستون رینگ روغنی و رینگ کمپرسی شکسته شده و خوشبختانه بعد از بررسی داخل سیلندر متوجه شدیم که بوش‌ها آسیبی ندیده است. بعد از بررسی کامل و باز کردن قطعات یاد شده، یک سرسیلندر تازه و یک دست کامل رینگ و 4 عدد پیستون سفارش دادم اما تا آوردن قطعات موردنیاز کارتر را با بنزین شستم تا از لجن‌ها پاک شود و دوم اینکه بلوکه سیلندر را با کاغذ سمباده سائیدم تا نیمه واشر سرسیلندر چسبیده به آن پاک شود و داخل جداره سیلندرها را با بنزین شستم تا از کربن و رسوبات پاک شوند.
بعد از آوردن سرسیلندر نو از بازار ابتدا سوپاپ‌ها را آب‌بندی کردم. بعد از آب‌بندی و فیلر سرسیلندر نوبت به جمع کردن پیستون و رینگ رسید که ابتدا پیستون‌ها را به شاتون متصل کردم و میان گیره قرار دادم و بعد از آن رینگ‌ها را به ترتیب و با اختلاف دهانه روی پیستون‌ها سوار کردم و بعد از قرار دادن رینگ‌ها به وسیله رینگ‌جمع‌کن، رینگ‌ها را جمع و آماده کردم تا داخل سیلندر جا بزنم. بعد از جا زدن پیستون‌ها داخل سیلندر به ترتیب شاتون‌ها را به محور میل‌لنگ نزدیک کردم و بعد از آن کپه یاتاقان‌های هر کدام را به صورت حلزونی به شاتون‌ها متصل کردم (البته ابتدا برای جا زدن پیستون‌ها داخل سیلندر کمی آن را با روغن چرب کردم) بعد به وسیله آچار تورک‌متر و با نیروی 5/6 کیلوگرم آن را سفت کردم. بعد از سفت کردن یاتاقان‌ها و جا زدن پیستون‌ها ابتدا اُویل پمپ را به محل خود یا همان بلوک سیلندر بسته و بعد از آن کارتر را در جای خود قرار داده و پیچ‌های آن را به ترتیب و به روش حلزونی بستم و بعد از بستن روغن موتور تازه داخل آن ریختم و در پایان نیز سرسیلندر را به روش حلزونی روی بلوک سیلندر بستم و متعلقات آن را روی آن نصب کرد.
حالا توصیه می‌کنم هیچ‌کس هنگام جوش آوردن خودرو آب روی سرسیلندر نریزد، چراکه مشکلاتی از این قبیل به وجود می‌آورد و هزینه یک میلیون و 700 هزار تومانی را به شما تحمیل
می‌کند.
 
جنس واشر سرسیلندر از چیست؟
جنس واشر سرسیلندر از آلیاژهای آهن (چدن دانه‌ریز) یا آلیاژهای آلومینیوم است که به 2 شکل ریخته‌گری یا تزریقی داخل قالب‌های ویژه ساخته می‌شود و برخی از آنها نیز دارای مواد آزبستی هم هستند و البته برخی از واشرهای سرسیلندر هم از جنس مس و پنبه‌نسوز (آزبست‌ها) هستند که باعث می‌شوند از محل اتصال سرسیلندر هیچ‌گونه مایعی عبور نکند. یک مکانیک خبره دیگر به نام «شیردل ممقانی» در کتابچه‌ای با همین عنوان در این‌باره نوشته است: واشرسرسیلندر واشری است از جنس نسوز که بین بلوک و سرسیلندر قرار گرفته و عمل آب‌بندی و کمپرس را انجام می‌دهد، زخامت این واشر در اطراف اطاق احتراق بیشتر است و جنس آن از ورقه‌های فلز نرم یا پنبه نسوز و فلز نرم است. واشر سرسیلندر انواع مختلفی دارد. 1- لایه‌ای از آلیاژ آلومینیوم و کُرُم 2- لایه‌ای از فلزات نرم و پنبه‌نسوز 3- لایه‌ای از لایه‌های مسی به‌خاطر نرمی آن و بهتر شدن عمل آب‌بندی مقوا یا پنبه‌نسوز برای مقاومت در مقابل حرارت زیاد 4- لایه فولادی برای مقاومت زیادتر در مقابل فشار و حرارت. پنبه‌نسوز یا «آزبست» یک ماده معدنی است که نقطه ذوب آن 1550 درجه سانتی‌گراد است. یک واشر سرسیلندر یکبار مصرف است و زمانی که بسته شد، بعد از باز کردن سرسیلندر دیگر قابل‌استفاده نخواهد بود بنابراین قبل از تعویض واشر سرسیلندر حتما سرسیلندر را از لحاظ تاب‌دیدگی باید آزمایش کرد؛ در ضمن سطح سرسیلندر نباید ناصاف باشد.
واشر سرسیلندر ممکن است بسوزد یا نیم‌سوز شود علل سوختگی واشر سرسیلندر عبارتند از: تاب داشتن سرسیلندر، ترکیدن سرسیلندر، شل بودن پیچ‌های سرسیلندر، گرم کردن بیش از اندازه موتور و نامیزان بستن پیچ‌های آن.