کلید نفوذ خودروسازان به بازارهای فرامنطقه‌ای چیست؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت ، حال پیچیدگی صنعت خودرو باعث می‌شود برون‌سپاری یک راه‌حل کلیدی برای تسلط بر این پیچیدگی‌ها و هدایت آنها برای تولید قلمداد شود. براساس تجربیات دنیا برون‌سپاری در خودروسازی‌ها تحولاتی در این صنعت به‌دنبال داشت، به گونه‌ای که منجر به فضای رقابتی جهانی در میان شرکت‌های خودروساز شد، شرکت‌های خودروساز چندملیتی شدند و تامین‌کنندگان رده‌های اول، دوم و سوم شکل گرفتند و با روند افزایش تیراژ در مقیاس جهانی، مگاساپلایرها(زنجیره تامین‌کننده‌های بزرگ) پدید آمدند و روند تصاحب و ادغام بین خودروسازان و سپس قطعه‌سازان در صحنه جهانی افزایش یافت.
خودروسازان با استفاده از برون‌سپاری محصولات خود، پیچیدگی را به تامین‌کنندگان انتقال داده و احتمال خرابی محصول را کاهش می‌دهند و در بیشتر مواقع نیز هدف از برون‌سپاری خودروسازان، بهبود کیفیت است و بی‌شک لازمه برون‌سپاری کارآمد، برخورداری خودروسازان و تامین‌کنندگان از سلسله توانمندی‌های شرکت‌های تامین‌کننده دیگر است که توانایی تولید بخش دیگری از ساختار خودرو را نیز دارند اما نکته مهم در این واگذاری حفظ توانمندی و شایستگی‌های اصلی و ظرفیت‌های جذب‌کننده شرکای جدید از سوی خودروسازان است. بی‌شک واگذاری فعالیت‌های لجستیک یا مونتاژ خارج از کارخانه، می‌تواند فضای ارزشمندی را آزاد کند تا خودروسازان از آن برای افزایش ظرفیت تولید خود با حداقل سرمایه‌گذاری استفاده کنند. تجربه برون‌سپاری در صنعت خودرو ایران به بیش از 20 سال گذشته بازمی‌گردد و هرچند نمونه این اقدام در شرکت‌های خارجی خودروساز نیز دیده شده اما مدل این برون‌سپاری به‌طور قطع متفاوت از ایران است. درحال‌حاضر برون‌سپاری در صنعت خودرو ایران در قالب واگذاری خطوط تولید و مونتاژ است و آنچه در این روند بیش از هر امر دیگری موردتاکید قرار می‌گیرد، اعمال مدیریت یکپارچه بر امور برون‌سپاری‌شده است. حال نگاهی به تجربه خارجی برون‌سپاری‌ها می‌تواند الگوی دقیق‌تری از مدیریت یکپارچه در خودروسازی‌ها را نشان دهد. برای نمونه فولکس واگن یک گروه بزرگ خودروساز در وولفسبورگ بخش ساکسونی آلمان است. این گروه، خودروهای سنگین خود را با نشان‌های اسکانیا، مان، نئوپلن و فلوکس واگن به بازار عرضه می‌کند. خودروهای شهری این خودروساز نیز با نشان‌های آئودی، اسکودا، بنتلی، پورشه، لامبورگینی و فولکس واگن به فروش می‌رسد این غول خودروساز در بیش از 153 کشور پروژه‌های عملیاتی خود را به راه انداخته است. این مدل اروپایی برون‌سپاری است که روندی متفاوت از ایران را طی کرده است اما نگاهی به آمار تولید بازوهای ایران‌خودرو، نشان می‌دهد برون‌سپاری در صنعت خودرو ایران تا چه میزان کارآمدی داشته است. جمع تولید ایران‌خودرو خراسان که خانواده 405 را در کنار محصولاتی همچون سوزوکی و پژو پارس و محصول تازه‌وارد خود، هایما تولید می‌کند در فروردین امسال به 6هزار و 169 دستگاه رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 3/1درصد رشد داشته است. شرایط این خط، در اردیبهشت چندان مساعد نبود به‌طوری‌که رکورد کاهش 94درصدی تولید را به ثبت رساند. این شرکت در سال 1384 با سرمایه‌گذاری 2 هزار و 810میلیارد ریالی در زمینی به مساحت 750 هکتار با زیربنای 100هزار مترمربع در کیلومتر 55 جاده مشهد - نیشابور و در شهر جدید بینالود کار خود را آغاز کرد. ایران‌خودرو تبریز نیز به‌عنوان بخش دیگری از این شرکت فعالیت خود را از سال 85 آغاز و تاکنون 600هزار وانت روانه بازار کرده که با احتساب ضریب اشتغال 1/5 نفر نسبت به هر خودرو تاکنون این شرکت برای 800هزار نفر شغل ایجاد کرده است. درحال‌حاضر سمند و وانت آریسان محور فعالیت این کارخانه هستند اما این شرکت در فروردین امسال تولیدی نداشت. آمار تولید ایران‌خودرو مازندران در فروردین نیز چنگی به دل نمی‌زند به طوری که تولید این شرکت به هزار و 602 دستگاه رسید که مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته نشان از رشد 2/2درصدی دارد. آمار تولید این کارخانه در اردیبهشت به شرایط نامساعدی رسید به‌طوری که میانگین تولید منفی 4/8درصدی را به ثبت رساند.
ایران‌خودرو فارس وضعیتی به مراتب بهتر دارد، به طوری که این کارخانه که به صورت انحصاری اقدام به تولید پژو پارس می‌کند، با تولید 964 دستگاه در فروردین امسال رشدی معادل 21درصد را به ثبت رسانده است. این خط تولید در اردیبهشت نیز روند مثبت خود را ادامه داد هرچند با اندکی کاهش مواجه شد اما توانست با تولید 2هزار و 688 خودرو رشدی معادل 18/4درصد را ثبت کند.
هرچند آمار تولید خط تولیدهای واگذار شده چندان روند چشمگیری ندارد اما با این حال حرکت صنعت خودرو روی ریل برون‌سپاری که پیشینه آن از دهه 70 آغاز شده، قرار گرفته است و به دنبال آن شرکت‌هایی نظیر ساپکو و سازه‌گستر موظف شدند تا فعالیت‌ها را به‌درستی تعریف کنند. این روش که از مدلی فرانسوی الگوبرداری شد، اکنون منجر به شبکه تامین گسترده‌ای در کشور شده اما به نظر می‌رسد استفاده از تجربه اروپایی این روش می‌تواند اثرات بهتری در صنعت خودرو ایران داشته باشد. چراکه ایجاد خطوط تولید تنها نباید با راهبرد افزایش تیراژ باشد بلکه براساس ظرفیت‌های منطقه‌ای تنوع و کیفیت محصولات منطبق با تقاضای بازار باشد تا بتوانند ضمن در دست داشتن بازار منطقه بسترهای صادرات و ورود به بازارهای فرامنطقه‌ای را به‌دست آورند.