مشکلات فنر‌های لول در خودرو

به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز، البته این جایگزینی بیشتر در دنیای خودرو‌های سواری است و در وانت‌بار‌ها و کامیون‌ها، هنوز هم فنر‌های تخت در کنار دیگر سیستم‌های دریافت ضربه و فنربندی، استفاده می‌شوند. فنر‌های لول به‌مراتب مشکلات کمتری دارند اما این بدان معنا نیست که اصلا خراب نمی‌شوند اما بیشترین خرابی این فنر‌ها نیز از استفاده نادرست، دستکاری‌های غیراصولی و البته خستگی فنر در طول زمان زیاد است.
 
لزوم بازدید از فنر‌ها : یکی از تصورات اشتباه درباره فنر‌های لول در این است که نیاز به بازدید ندارند و این در حالی است که این فنر‌ها نیز مثل دیگر قطعات فنی خودرو دارای حرکت هستند و از این رو دچار فرسودگی و استهلاک می‌شوند. روی لایه‌های فنر، یک لایه محافظ شیمیایی وجود دارد که از فنر در مقابل ضربه و اکسیدشدن یا همان زنگ‌زدگی مراقبت می‌کند. این لایه ممکن است در طول کارکرد فنر به دلایلی دچار زخم و ضربه شود و فنر از همان نقطه شروع به اکسیدشدن کند. در یک آمارگیری که توسط یکی از نشریات خارجی انجام شده است، نزدیک به 12درصد از خودرو‌هایی که دارای فنر‌های لول هستند، دچار مشکلاتی در این قسمت بودند و این در حالی بود که راننده از این ایرادات خبری نداشت. پس می‌توان به‌راحتی و با مراجعه به یک جلوبندی‌ساز، در صورتی که حس می‌کنیم جلوبندی خودرو دچار ضعف در کارکرد است، از وی بخواهیم که به بازدید فنر‌ها از نظر فیزیکی و سلامت آنها بپردازد.
  شکستن فنر
فنر‌های لول دچار شکستگی بسیار کمتری می‌شوند اما وجود ضربه‌های شدید و از طرفی بروز پدیده‌هایی مثل زنگ‌زدگی ‌یا خستگی زیاد در فنر باعث می‌شود تا این فنر‌ها نیز دچار شکستگی شوند.
شکستن فنر می‌تواند به‌راحتی منجر به پارگی تایر شود چرا‌که فنر دقیقا در کنار تایر قرار دارد و خارج‌شدن از جای آن به برخورد با تایر منجر می‌شود.
  خستگی فنر
فنر یک قطعه فلزی است که کار اصلی آن، ارتعاش برای جذب و دفع ضربه‌های دریافتی از مسیر است. این سیستم کاری می‌تواند فلز را دچار خستگی کند و فلزی که دچار خستگی می‌شود با جوانه‌زدن‌های ترک و شکستگی در آن، در ضربه‌های دریافتی به ناگهان می‌شکند. خستگی فنر هم می‌تواند منجر به شکستن آن شود و هم فنر را در کارکرد و دریافت و جذب ضربه ناتوان کند.
  فنر‌های کوتاه‌شده و گرم‌شده
یکی از اتفاقاتی که امروزه زیاد در کشورمان دیده می‌شود و یکی از راه‌های اسپرت‌کردن خودرو‌ها به شمار می‌آید، کاهش ارتفاع آن و به اصطلاح ارتفاع بازی است. این کار باید طبق اصول علمی و فنی انجام شود و به جای فنر‌های استاندارد خودرو، فنر استاندارد اما کوتاه‌تر برای آن جایگزین کرد تا هم ارتفاع خودرو کمتر شود و هم در دریافت ضربات مسیر دچار مشکلاتی نشود. این در حالی است که امروزه دو راه کاملا غیر‌اصولی در این زمینه پیش گرفته می‌شود که یکی از آنها بریدن و کوتاه‌کردن فنر است. طبق قانون فنر، طول فنر با میزان انرژی‌ای که فنر جذب می‌کند، رابطه مستقیم دارد که کوتاه‌کردن آن می‌تواند دقیقا باعث کاهش میزان جذب انرژی در آن شود. گرم‌کردن فنر نیز باعث نزدیک شده لایه‌های فنر می‌شود که در واقع آن را به یک جسم صلب نزدیک می‌کند و این کار تغییر در شرایط ضریب فنر است و می‌تواند اثرات ناگوار‌تری از کوتاه‌کردن آن داشته باشد. این عوامل منجر به کوبیدن خودرو ‌حین عبور از دست‌انداز‌ها می‌شود.
  تغییر در ضریب و اندازه فنر
فنر‌ها دارای ضریب‌های مختلفی هستند که به فیزیک و جنس آنها بستگی دارد. گاهی مواقع تعویض یک فنر باعث می‌شود تا فنر جدید ضریب متفاوتی نسبت به فنر دیگری که روی خودرو است، داشته باشد. این تفاوت در فنر‌ها و ضرایب آنها باعث می‌شود تا میزان جذب انرژی در فنر‌ها فرق کند و باعث بروز مشکلاتی در کیفیت سواری، بخش‌های فنی و حتی حالت ایستایی خودرو شود. اما تغییر در اندازه فنر می‌تواند یا به خاطر انتخاب فنر نادرست باشد و یا کوتاه‌کردن آن. این عمل نیز باعث خواهد شد تا در حرکت‌هایی که خودرو در مسیر جاده دارد و در ضربه‌های شدید و یا عبور از موانع، فنر از جای خود خارج شود که دقیقا مثل شکستن فنر ممکن است با برخورد به تایر، باعث پارگی آن شود. ضمن اینکه این رخداد می‌تواند در سرعت‌های بالا، به‌راحتی باعث خروج خودرو از مسیر شود.
نویسنده: مهندس علیرضا داودی