نهادینه سازی فرهنگ رانندگی

پدال نیوز// در عصر حاضر یکی از مهم ترین سنجه ها و شاخص های میزان توسعه یافتگی اجتماعی و فرهنگی در جوامع مختلف ، به میزان توسعه‌ فرهنگ رانندگی بستگی دارد و شاید  به همین خاطر شهروندانی که به رانندگی قانونمند اعتقاد دارند و در حین رانندگی بیشتر دقت می‌کنند در سایر بخش های جامعه هم قانون مدارند و احساس مسئولیت بیشتری دارند. از فرهنگ به عنوان مهم ترین عامل در اصلاح و سالم سازی جامعه یاد می شود و با توجه به آموزش های فراگیر فرهنگ رانندگی از طریق رسانه ها و مراکز آموزشی در جهت تکامل تدریجی زیرساخت های فرهنگی احترام همه احاد جامعه به قوانین و مقررات رانندگی ، می توان انتظار داشت در آینده با شهروندانی رو به رو خواهیم بود که «حق تقدم» را درک می‌کنند و احترام به حقوق شهروندی سایرین را سرلوحه امور قرار دهند.
 
زمانی که سخن از فرهنگ اصیل ایرانی به میان می آید ، این مسئله به ذهن متبادر می شود که فرهنگ اصیل ایرانی است که با فرهنگ اسلامی عجین شده به طور حتم نوعی از رفتارها  را در قالب فرهنگی اصیل و بزرگ به نمایش می گذارد. خوشبختانه فرهنگ ایرانی توانایی هماهنگی با پیشرفت و دستاوردهای امروز  جامعه بشری را داشته است و آداب و فرهنگ ایرانیان امروزه سرآمد فرهنگ و تمدن به شمار می رود. لذا بایستی با الگو قرار دادن فرهنگ ایرانی در جامعه و خانواده ، فرزندان ما که در آینده در حال مرور فرهنگ ایرانی هستند، نمادی از فرهنگ قابل احترام را در آن ببنید و پس از گذراندن یک دوره فرهنگی با مردمی متمدن ، از دوران گذار تکنولوژی در ایران به عنوان نماد بی فرهنگی یاد نکنند.
 
 
 
در عصر کنونی که نسل جدیدی در آن زندگی می کنند، فرهنگ جوامع نیز تغییر کرده است و با توجه به شرایط جامعه ، یکی از ضرورت های نهادینه  سازی فرهنگ  ترافیک  و رانندگی ، رعایت حقوق شهروندی افراد جامعه است زیرا در جوامع امروز رانندگی به یک فرهنگ بدل شده و روان شناسان از آن به عنوان یک مدل رفتاری یاد می کنند. همچنین بر اساس الگوی کاربردی سازمان ایمنی جاده‌های آلمان، ایمنی رانندگی در یک مثلث تعریف می‌شود که زوایای آن از رفتار راننده، موقعیت محیطی رانندگی و وسیله نقلیه تشکیل شده است.
 
 
 
عدم رعایت فرهنگ صحیح رانندگی در کلان شهرها از سوی برخی رانندگان ، شهروندان را با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است و رانندگی ناصحیح به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در ایجاد معلولیت ها ، مرگ و میر جاده ای است. هرچند خودرو کارکرد رفاهی برای اعضای خانواده دارد و وسیله ای برای رفاه و آسایش آنهاست ، در صورت بی توجهی به قوانین و مقررات رانندگی ، موجب وارد شدن خساراتی  می گردد. بنابراین بی فرهنگی در رانندگی نقش مهمی در بروز حوادث و تصادفات رانندگی دارد. به طور حتم همه ما با حرکات نمایشی برخی از راکبین موتور سیکلت و رانندگان متخلف رو به رو شده ایم. بی فرهنگی در رانندگی و عدم توجه کافی به مقررات رانندگی و قوانین ترافیکی هر ساله خسارت های زیادی بر جا می گذارد و آرامش شهروندان را سلب می نماید. با ریشه یابی این موارد مشخص می شود که بی فرهنگی های رانندگی از کجا ناشی می گردد. به طور مشخص باید گفت چشم پوشی از تخلفات رانندگی و بی فرهنگی های رانندگی موجب جسارت بیشتر متخلفین شده است. بهترین روش برای نهادینه سازی الگوهای صحیح رانندگی و تغییر رفتار متخلفین ملزم نمودن آنها به شرکت در دوره های آموزشی فرهنگ رانندگی است.
 
 
 
روانشناسان معتقدند رفتارهای آدمی نتیجه امیال، عواطف و اندیشه‌های اوست و اگر این عناصر با یکدیگر موافق باشند و با هم همکاری داشته باشند، برای انسان خرسندی به ارمغان می آورد ولی اگر یکی از آنها از حد متعادل خود خارج شود نتیجه ی آن تزلزل خواهد بود و مشکلات شخصیتی فرد آغاز می‌شود. بنابراین هیجان های افراد بر رانندگی آنان اثر مستقیم دارد و واکنش های محیطی آنان به دیگر رانندگان باعث ایجاد یک رفتار جمعی ای هماهنگ با قانون یا مغایر خواهد شد. روان شناسی رانندگی و ترافیک به عنوان یک شاخه از روان شناسی کاربردی به توصیف پیش بینی و احتمال تغییر رفتار رانندگان در حین رانندگی می‌ پردازد. مهم ترین موضوع روان شناسی رانندگی بررسی رفتار فرد درگیر در ترافیک، زیرساخت های رفتار خاص فرد در حین رانندگی، ارتباط بین این رفتار و تصادفات ترافیکی می‌ باشد. رفتار فرد در حین رانندگی و یا در زمان ترافیک به مؤلفه‌هایی همچون وسیله نقلیه و مسیر های ترددی، وضعیت جسمانی و روانی راننده ی حاضر در ترافیک، هنجارها و قوانین ترافیکی و نیز وضعیت ترافیک در مسیرهای ترددی به صورت مستقیم وابسته است. از سویی نمی‌توان رفتار فرد را به عنوان تنها عامل سوانح رانندگی دانست. هرچند بسیاری از دست اندرکاران حوزه ترافیک و حمل و نقل تلاش دارند که نقش خودرو و موتورسیکلت را در بروز تصادفات رانندگی مهم تر از سایر عوامل  جلوه دهند لیکن بر اساس تحقیقات انجام شده باید گفت نقش فرهنگ رانندگی و عوامل انسانی بیشترین تاثیر را در پیشگیری از تصادفات دارد. رانندگان در حین رانندگی می بایست همه هوش و حواس شان به رانندگی و رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی باشد و از مشاجره ، استفاده از موبایل و . . .  جدا” خودداری نمایند.
 
 
 
به طور کلی در ارتباطات اجتماعی، مسأله ترافیک و رانندگی به عنوان یکی از اساسی ترین مؤلفه های زندگی شهری مورد توجه جامعه شناسان و روان شناسان می باشد، زیرا مشکلات ناشی از ترافیک و رانندگی های غیر اصولی و تهاجمی، زندگی شهروندان را تحت تاثیر قرار می دهد. امروزه در بیشتر کشورهای توسعه یافته به خاطر اهمیت و نقش فرهنگ پذیری و ویژگی های شخصیتی افراد در حین رانندگی، قانون مداری، پیشگیری از حوادث رانندگی، در بررسی معضل فرهنگ رانندگی و ترافیک و حوادث ناشی از رانندگی های تهاجمی بیشترین توجه به روان شناسی رانندگی معطوف می گردد. مخلص کلام اینکه برای اصلاح الگوهای رانندگی و نهادینه سازی فرهنگ رانندگی ، ارزش ها، باورها و نگرش ها، احساسات و انگیزه ها و مجموعه رفتارهای فردی و اجتماعی انسان بایستی به عنوان مهم ترین عامل در تبیین مسائل مربوط به حوزه ترافیک  مطمح نظر قرار گیرد. از اینرو ، منش اجتماعی و ویژگی های شخصیتی راننده، شرایط حاکم بر حوزه شناختی، احساسی و عاطفی و رفتاری و حسی و حرکتی او می تواند بیشترین نقش آفرینی را در ارتباط با نهادینه سازی فرهنگ رانندگی و ترافیک  ایفا نماید.
 
بر اساس نظر روانشناسان برای نهادینه سازی فرهنگ صحیح رانندگی ، آموزش فرهنگ رانندگی از کودکی ضرورت دارد و برای پیشگیری از رفتارهای تهاجمی و قانون گریزی آموزش فرهنگ رانندگی بایستی از زمان کودکی توسط نهادهای آموزشی اجرا شود. ‌
 
 
 
در حال حاضر رعایت مقررات به مسیرها و مکان هایی محدود می شود که تحت کنترل پلیس هستند. بنابراین در صورت نهادینه شدن فرهنگ ترافیک به طور حتم خودکنترلی برای رعایت مقررات رانندگی به یک فرهنگ عمومی تبدیل خواهد شد و شهروندان  با اخلاق مداری و رعایت رفتار مناسب و فرهنگ صحیح رانندگی جامعه آرامی را تجربه خواهند نمود.