صنعت خودرو و 2 چالش رقابت با خارجی ها و واردات فله ای

از طرف دیگر نباید واردات بی رویه هم داشته باشیم که به تنبل شدن این صنعت منجر شود. مدیریت واردات نیاز جدی به صنعت است و نباید اجازه دهیم قدرت خرید داخلی و بازار مصرف کشور به راحتی در اختیار خارجیان قرار گیرد و باید به جای واردات خودرو، خودروساز و فناوری وارد کنیم و برای واردات قطعات خودرو هم برنامه هوشمند و هدفمند داشته باشیم.

صنعت خودرو کشور به برنامه راهبردی نیاز دارد و باید تدوین شود و اهداف و سیاست های 1404 چشم انداز ان خواهد بود و برنامه کامل اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی و علمی و فنی در صنعت خودرو باید تبیین شود. از لحاظ تأمین مواد اولیه در کشور مزیت های زیادی داریم و با توجه به نیاز کشور و نیاز بازارهای منطقه ای می توانیم با ساماندهی تسهیلات و تأمین منابع مالی به راحتی از این صنعت حمایت کنیم و قدرت رقابت پذیری آن را در منطقه و جهان به نمایش گذاریم. نقشه راه توسعه این صنعت و افق آینده آن را سند چشم انداز 20 ساله توسعه جمهوری اسلامی ایران مشخص کرده است و باید به آن سمت حرکت کنیم.

نائب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران گفت:‌ باید با شناسایی مزیت های تولیدخودرو در ایران و دنیا، برنامه تولید،‌ مونتاژ و واردات خود را تنظیم کنیم.

محسن جلال پور افزود: آنچه برای ما درباره خودرو هر جای دنیا از جمله چین باید مهم باشد، کیفیت لازم است و در دهه های گذشته همین ژاپن که امروز بهترین کالاها را تولید می کند به تولید کالاهای تقلبی مشهور بود اما به مرور ارتقای کیفیت داد.

وی اضافه کرد: توقع بخش خصوصی این است که در همه کالاها به ویژه خودرو اتکا ‌به کیفیت داشته باشیم، حضور خودروسازان چینی در دهه های گذشته به ویژه در چند سال اخیر که با تحریم جدی از سوی غربی ها مواجه بودیم، بد نبود و آثار خوبی هم داشت اما امروز که شرایط تعامل با دنیا را داریم هم تولید کنندگان و هم وارد کنندگان به منظور حفظ ایمنی مردم، رقابت کیفی را در نظر قرار دهند که فکر می کنم چین در این رقابت جایگاه آن چنانی ندارد.

جلال پور گفت: در موضوع قطعه سازی خودرو،‌ چین در دنیا حرف برای گفتن دارد اما در موضوع خودرو با توجه به شرایط تعاملی کنونی، کشورهای دیگر از چین بهتر است.

واردات خودروهای چینی باید هدفمند باشد

عضو هیئت مدیره انجمن قطعه سازان خودرو هم گفت: حضور خودروهای چینی در ایران تهدیدی برای خودروسازی داخلی و به ویژه برای قطعاتی است که ساخت داخل دارد.

محمدرضا نجفی منش افزود: اگر برای قطعاتی که ساخت داخل نداریم، در صورت تامین نشدن از اروپا تامین از چین اشکالی ایجاد نمی کند اما واردات قطعاتی که در داخل کشور تولید می شود به زیان قطعه سازی داخلی است.

وی اضافه کرد: به جای اینکه خودرو و قطعه وارد کنیم، خودروساز و قطعه ساز را وارد کنیم تا با مشارکت طرف های ایرانی، برای تامین بازارهای داخلی و هم برای صادرات به بازارهای بین المللی تولید کند.

نجفی منش گفت: هم اکنون خودروها و قطعات خودرویی که مشابه آن را در داخل کشور داریم وارد می شود که لزومی ندارد و این در حالی است که کیفیت آنها در برخی مواقع پایین تر از مشابه داخلی است.

وی افزود: با واردات خودروها و قطعات خودرویی که مشابه آن در داخل تولید می شود در واقع با پول و درآمد کشور، برای سایر کشورها ایجاد اشتغال می کنیم که نه عقلایی و نه مطابق با بند 9 اصل 43 قانون اساسی است و نه با سیاست های اقتصاد مقاومتی انطباق دارد.

عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان خودرو با بیان اینکه ادغام خودروسازان داخلی در مسیر توسعه علمی و فناوری و دانش بنیان این صنعت کاملاً اقتصادی است، گفت: درسطحی بالاتر اگر با خودروسازان برتر جهانی مشارکت کنیم و وارد بازارهای جهانی شویم، اقتصادی تر هم خواهد شد.

محمدرضا نجفی منش افزود: در کره جنوبی با حدود 4 خودروساز بیش از 4 و نیم میلیون خودرو تولید می شود در حالی که در ایران با بیش از 18 خودروساز در بالاترین حد یک میلیون و 700 هزار خودرو در سال 91 تولید شد که به دلیل تحریم ها در سال های اخیر به مرز کمتر از یک میلیون دستگاه هم کاهش یافت.

وی گفت: با ادغام خودروسازان داخلی، هزینه متوسط کاهش می یابد و با افزایش مقیاس تولید انگیزه تحقیق و توسعه و اثربخشی تولید فناوری بیشتر خواهد شد و در آن صورت می توان به ارتباط صنعت و دانشگاه و علوم انسانی نیز سامان خوبی داد.

نجفی منش تصریح کرد: ایران در کانون بازار بزرگ منطقه آسیای میانه و خلیج فارس قرار دارد و می توانیم به قطب تولید صادرات محور خودروهای جهانی تبدیل شویم.

وی اظهار داشت: باید مشارکت خودروسازان جهانی برتر را با اهداف صادراتی تعریف کنیم و در آن صورت می توانیم از لحاظ کیفیت و قیمت نیز به واقعیت های اقتصادی نزدیک تر شویم.

نجفی منش افزود: کیفیت خودرو که مردم انتظار دارند این است که تنوع آن بیشتر و فناوری آن گسترده تر باشد.

عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان خودرو گفت: خودروسازان کشور به هیچ وجه ادعای بالاترین کیفیت را ندارند اما بیشترین تلاش را می کنند که مشتریان با مشکل مواجه نشوند.

نجفی منش افزود: در صنعت قطعه سازی خودرو پیشرفت های خوبی داریم و برای اینکه از مزیت های خود حداکثر بهره برداری را بکنیم، نیاز داریم وارد زنجیره جهانی خودروسازان و قطعه سازان خودرو شویم و ایران به مرکز تولید و تجارت منطقه ای خودروهای جهانی تبدیل شود و این استعداد وجود دارد.

وی با بیان اینکه در افق سند چشم انداز باید به ظرفیت تولید سه میلیون دستگاه خودرو برسیم، گفت: حداقل یک میلیون دستگاه برای صادرات خواهد بود.

وی گفت: ایران صنعت خودروسازی را دارد و باید از این مزیت برای تامین نیاز داخلی و همچنین مدیریت بازار منطقه ای 350 میلیون نفری استفاده کند.

نجفی منش اظهار داشت: ظرفیت تولید خودرو در ایران بیش از یک و نیم میلیون دستگاه است که البته تحت تاثیر کارشکنی ها و تحریم های خارجی در سال گذشته به کمترین حد رسید و خوشبختانه امسال روند افزایشی داشته است.

وی افزود: هم اکنون نیم درصد خودروهای تولیدی جهان در اختیار ایران است که باید به دو درصد افزایش یابد که معادل 3 میلیون دستگاه خواهد بود و هدف سند چشم انداز 20 ساله توسعه کشور را محقق می کند.

ایران قطب خودروسازی منطقه شود

عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ایران را باید به قطب تولید خودرو منطقه تبدیل کنیم و در مقایسه با کشورهای دیگر این مزیت را داریم.

حسین گروسی اظهار داشت: البته هدف اصلی و نیت همه تلاش های ما این است که به تولیدات داخلی متکی باشیم و اجازه دهیم خودروسازان داخلی با سرمایه گذاری های مطلوب محصولات جدیدی را در بازار عرضه کنند.

وی افزود: اگر قرار است با شرکت های خارجی سرمایه گذاری مشترک صورت گیرد، در داخل کشور باشد که دستاوردهای اقتصادی آن در بازارهای مختلف کار، کالا، پول و سرمایه نصیب جامعه خودمان شود و باید کاهش قیمت تمام شده، کیفیت و ایمنی هم در الویت باشد.

گروسی گفت: تولید خودرو خوشبختانه افزایش دارد و روزی 5000 خوردو تولید می شود که سالانه به یک میلیون و 600 هزار دستگاه می رسد و باید فرهنگ سازی استفاده از کالا و محصولات داخلی در اولویت باشد.

این نماینده مجلس افزود: هم اکنون 35 شرکت و نمایندگی برای واردات خودرو فعالیت می کنند و هر کسی خواهان واردات خودرو است می تواند از این طریق اقدام کند و هیچ محدودیت و انحصاری وجود ندارد و تعداد نمایندگی های واردات خودرو هم قابل افزایش است اما باید همه شرایط واردات از جمله تامین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش و خدمات دوره گارانتی تامین شود.

گروسی گفت: مجلس قانون جامعی برای رونق تولید دارد و حمایت از صنایع داخلی در اولویت قرار دارد و این قانون با همفکری همه صنعت گران و اندیشمندان تهیه شده است که امیدواریم به زودی نهایی و اجرایی شود.

چین هم خودرو کم کیفیت و هم پرکیفیت دارد

بازرس انجمن واردکنندگان خودرو گفت:‌ تولید بسیاری از محصولات دنیا در چین اتفاق می افتد در این کشور کالای خوب و بد وجود دارد اما متاسفانه ما در حوزه واردات دنبال کالاهای ارزان رفتیم در حالی که قیمت تمام شده کالای ارزان برای کشور از کالای گران، گرانتر تمام می شود.

آرش نجفی افزود: خودروهای اروپایی که قبلا وارد می شد هنوز هم با کیفیت خوب در ایران کار می کند.

وی اضافه کرد: باید خودروهایی را که وارد می کنیم ارتقای کیفیت دهیم زیرا دست پایین گرفتن واردات و تولید خودرو موجب شده است صنعت خودروی ما شکوفا و قابل رقابت در دنیا نباشد.

نجفی گفت:‌ خودرویی که 20 سال پیش وارد می کردیم با خودرویی که امسال وارد می کنیم، اختلاف فاحش در کیفیت و عمر مفید دارد یعنی خودروهای گذشته مزیت بهتری داشت.

وی افزود: باید خودرویی وارد کنیم که حداقل مصرف سوخت و آلایندگی، عمر مفید بالا، حداقل استهلاک و حداکثر ایمنی را داشته باشند و هنوز به آن پویایی نرسیدیم که خودروهای خوب تولید چین وارد کشور شود، یا چین خودروی خوبی ندارد یا ما دنبال خودروی خوب نرفیتم.

نجفی گفت: باید شاخص های استاندارد خود را برای واردات خودرو ارتقاء‌ دهیم و از نظر کیفیت سختگیری بیشتری در واردات داشته باشیم در عین حال اجازه دهیم خودروی خارجی وارد کشور شوند زیرا توقع جامعه هر قدر افزایش یابد توقع ما از خودروسازان داخلی افزایش می یابد و تا وقتی توقع ما از خودروسازان داخلی پایین باشد، ارتقای کیفیت نمی دهند پس واردات خودروی خوب بالندگی برای کشور خواهد داشت.

چین از بزرگترین تولیدکنندگان خودرو است

عضو انجمن وارد کنندگان خودرو گفت: سال گذشته 105 هزار خودرو وارد کشور شد که 25درصد را نمایندگی های رسمی با پوشش گارانتی و خدمات پس از فروش و 75 درصد را نمایندگی های غیر رسمی وارد کردند که مجموع ارزش آنها 9500 میلیارد تومان بوده است.

عبدالرضا فهیمی افزود: آنچه که درباره خودروهای چینی در جامعه سوال برانگیز شده، این است که به چه علتی چین با اینکه یکی از بزرگترین تولید کنندگان خودرو در جهان است و بیشتر تولیداتش در بازار داخلی اش مصرف می شود ،‌ایران در سال گذشته به بزرگترین بازار صادراتی خودروهای چینی تبدیل شد؟

وی اضافه کرد: چطور می شود ایران با داشتن سهم یک درصدی تولید خودرو در دنیا به بزرگترین بازار صادراتی خودروهای چینی تبدیل می شود و این سوال پیش می آید که اگر این خوروها دارای کیفیت خیلی ایده آل است چرا این توان رقابتی را در بقیه بازارها با بقیه برند ها ندارد.

فهیمی گفت:‌ از آنجا که برخی قطعات خودروهای داخلی از چین تامین می شود این تصور در برخی از مردم شکل گرفته که اگر قرار است مشابه اصل بخریم اصل خودروی چینی را می خریم از این رو این قدرت برای خودروهای چینی بوجود آمده است که برندهای خود را عرضه کند و سال گذشته 25 درصد از واردات خودرو به کشور را واردات خودروی چینی به خود اختصاص داده است.

وی افزود:‌ چینی ها هم اکنون حدود 25 میلیون دستگاه خودرو در سال تولید می کنند و بنا دارند تا سال 2020 ، چهل درصد از سهم بازار خودروی دنیا را به خود اختصاص دهند از این رو برنامه هایی را در تولید خودرو اغاز کردند اما از نظر کارشناسی، چینی ها راه زیادی دارند تا به برندها و فناوری های روز دنیا برسند.

فهیمی گفت: اگر خودروها را به دسته های اقتصادی، برند متوسط، برند مرغوب، خیلی مرغوب و خودروهای خیلی لوکس طبقه بندی کنیم خودروهای چینی در رده خودروهای اقتصادی گنجانده می شود و از آنجا که نیاز به این خودروها در بازار احساس می شود تقاضا برای آن وجود دارد اما باید جلوی واردات خودروهای بی کیفیت چینی را گرفت.

بازار ایران را به راحتی به خودروهای خارجی ندهیم

رئیس شورا و مرکز ملی رقابت تاکید کرد: در دنیا خودروهای چینی اصلا جایگاهی ندارد اما کم کم تقلید و کیفیت را بهتر کردند و بازار ایران هم خیلی خوب بود که خودروهایشان را آزمایش کنند.

رضا شیوا گفت: چینی ها فرصت یافتند مشکلات خودرو را ارزیابی کنند و به تدریج به کیفیت ایده آل برسند اما متاسفانه هزینه ان مردم ایران باید بپردازند.

وی افزود: شرکت بازرسی کیفیت هر هفته و هر ماه آماری از وضعیت کیفیت خودروهای داخلی و خارجی و چینی ها را تهیه می کند که خودرو چینی ها بدترین کیفیت را دارد.

شیوا اظهار داشت: خودروهای چینی حدود 6 درصد بازار ایران را گرفته است و اگر همین طور پیش برود بازار بیشتری را می گیرد.

وی افزود: همه جای دنیا این طور است که اگر خودروسازی می خواهد وارد کشوری بشود باید تعهد دهد در 5 تا 10 سال 80 تا 90 درصد خودرو در کشور مورد نظر تولید شود که در ایران ندیدیم و بیشتر قطعات ساخته شده از چین وارد و در اینجا مونتاژ و به عنوان خودروی ایرانی توزیع می شود.

شیوا گفت: یکی از مشخصه های خودروهای چینی این است که تنوع و انتخاب های زیادی دارد و جوان پسند است و با وجود اینکه کیفیت خوبی ندارد اما طراحی شیک و ظاهر پسندی دارد و جوانان می پسندند و کشور ما هم که جوان است به همان سمت می رود.

رئیس شورا و مرکز ملی رقابت گفت: تنوع در تولید و تنوع در ظاهر خودروها باید مد نظر باشد که متاسفانه در خودروهای داخلی خیلی کم می بینیم اما وقتی تنوعی هم ایجاد می شود انتظارات تولیدکنندگان ما خیلی بالا می رود و از نظر قیمت هم انتظار می رود خودروساز داخلی به دنبال سهم بازار باشد که روز به روز از دست می دهد و به فکر هم نیست و به این می اندیشد که با قیمت بیشتری بفروشد.

شیوا افزود: این خودروهای چینی مراحل تکمیلی و تعالی را در ایران می گذراند و هزینه ان را ایرانی ها می پردازند.

وی گفت: فعلا تولیدکنندگان ما مشتری به اندازه کافی دارند و دنبال سهم بازار هم نمی روند و فکر نمی کنند در آینده چه پیش می اید اما در آینده اگر خودروسازان ما اینطور درجا بزنند، شرکت های دیگر سهم بازار را از خودروسازان داخلی می گیرند.

شیوا تصریح کرد: سهم خارجی ها روز به روز بیشتر می شود و سهم بازار چینی ها اگر همین طور جلو بروند در 2 تا 3 سال آینده به 15 درصد می رسد که هم اکنون حدود 6 درصد خودروهای مصرف داخلی ما چینی و مقداری از ان هم وارداتی است و شرکت مدیران خودرو 3 و 7 دهم درصد بازار را دارد که بزرگترین شرکت مونتاژ خودروهای چینی است.

حضور خودروهای چینی در کشور در حال افزایش است

آقای حسینی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: متاسفانه حضور خودروهای چینی در کشور ما روز به روز در حال افزایش بوده که یکی از دلایل ان افزایش قیمت و بی تفاوتی به کیفیت تولید داخل است.

حسینی گفت: باید تدبیری بیندیشیم که از ورود خودروهای بی کیفیت به کشور جلوگیری شود و شرایطی ایجاد کنیم که با توجه به هدف گذاری آینده که ورود به بازار جهانی است، رقابت ما با خودرو چینی بازدارنده باشد.

وی افزود: کمیسیون صنایع و معادن نشستهای مختلفی با وزارت صنعت، معدن و تجارت و خودروسازها داشته است که ظرفیت و توان خود را اعلام کنند و بر اساس قانون کیفیت که در مجلس مصوب شد، حرکت کنند که همین هم اجرا نمی شود.

ایرج اکبریان دیگر نماینده مجلس هم گفت: بارها تذکر دادیم و پیگیر شدیم ایا خودروهای چینی که وارد کشور می شود در شهرهای مختلف چین هم استفاده می شود؟ متاسفانه واردات خودروهایی که فقط زیباست، خطرناک است.

وی اظهار داشت: متاسفانه یکی از بحثهایی که دولت عملی نکرده جلوگیری از خودروهای بی کیفیت است و ما قانون ارتقای کیفیت تولیدات داخلی را داریم و برای جلوگیری از کالاهای بی کیفیت، هم سازمان ملی استاندارد و هم وزارت صنعت باید پاسخگو باشند.

اکبریان گفت: خودروهای چینی در ایران مونتاژ می شود و کیفیت لازم را هم ندارد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی هم تاکید کرد: شورای رقابت فقط باید سیاستگذاری و نظارت کند و حق ورود به قمیت گذاری را ندارد و باید تلاش کند بازار شرایط انحصاری پیدا نکند.

بهروز نعمتی افزود: سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان در این باره مسئولیت دارد و بودجه زیادی هم برای اجرای وظایف خود دریافت می کند.

وی گفت: با رویکردی که وزیر صنعت،‌معدن و تجارت دارد باید قیمت ها را ساماندهی کنیم و توسعه کیفیت خودرو هم مدنظر باشد. نعمتی تصریح کرد: صنعت خودرو با تعامل خارجی به جایگاه واقعی می رسد و باید بخش های خصوصی بیشتر فعال شوند و نباید به سمت افزایش قیمت خودرو بروند.

وی از خودروسازان خواست همه هزینه ها را به بازار و مردم تحمیل نکنند بلکه باید توسعه مدیریتی و اصلاح ساختار و حذف هزینه های سربار را هم مد نظر قرار دهند و با رشد بهره وری منابع برای حفظ بازار تلاش کنند. نماینده مجلس گفت: همزمان تنوع محصولات هم باید بیشتر شود و نمی توان با خودروهای چینی به این توان رسید چون هم اکنون نیز توان صنعت خودرو کشور از خودروهای چینی بالاست.

وی افزود: باید هزینه های تمام شده تولید نیز کنترل شود و نباید همه هزینه ها را به مردم تحمیل کنند.

نعمتی اظهار داشت: صنعت خودروسازی همچنین باید از شکل خصولتی (خصوصی و دولتی) خارج شود و حمایت های دولت هم از صنعت خودروسازی هوشمندانه و هدفمند باشد.

به هر حال کشورهای پیشرفته به راحتی اجازه نمی دهند دیگران صاحب صنعت خودروسازی شوند و ایران این صنعت را دارد و باید از این مزیت برای تامین نیاز داخلی و همچنین مدیریت بازار منطقه ای 350 میلیون نفری استفاده کند. ظرفیت تولید خودرو در ایران بیش از یک و نیم میلیون دستگاه است که البته تحت تاثیر کارشکنی ها و تحریم های خارجی در سال گذشته به کمترین حد رسید و خوشبختانه امسال روند افزایشی داشته است.

هم اکنون نیم درصد خودروهای تولیدی جهان در اختیار ایران است که باید به دو درصد افزایش یابد که معادل 3 میلیون دستگاه خواهد بود و هدف سند چشم انداز 20 ساله توسعه کشور را محقق می کند. یک میلیون دستگاه از این آمار برای صادرات خواهد بود و امیدواریم برنامه ریزان صنعت خودرو کشور بر همکاریهای خارجی در کنار تلاش برای انتقال فناوری برای صادرات محصولات مشترک هم برنامه ریزی کنند و صنعت خودرو کشور به اتاق فکر هوشمند نیاز دارد.

همه صنایع پیشرفته در دنیا ارتباط تنگاتنگ و همگرایی هدفمند با بخش های دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی دارند اما صنعت خودرو ایران به رغم مزیت هایی که برای توسعه تولید و صادرات دارد به دلیل فقدان این ارتباط هوشمند و هدفمند تا کنون نتوانسته است مراحل توسعه فناوری و کیفی تولید خودرو در تراز جهانی را طی کند. امروزه صنعت قطعه سازی خودرو به پیشرفت های بالایی رسیده است وباید از داشته های خود به خوبی پاسداری کنیم و اگر ارتباط مثلت قطعه سازان، دانشگاه و صنعت خودروساز به خوبی ساماندهی شود حرف های زیادی برای گفتن در بازار داخلی و بازارهای منطقه ای و حتی خارجی خواهیم داشت.