حلقه گمشده صنعت قطعه سازی موتورسیکلت

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، اما متاسفانه کارگروه تخصصی فعالیت لازم را ندارد و در مراحل آغازین خود منفعل باقی مانده است. در همین حال فعالان این صنعت معتقدند صنعت موتورسیکلت به دلیل نداشتن متولی و سیاست‌های اجرایی مشخص، زمینه فعالیت مناسبی ندارد.
 
نسبت 60 به 40در تامین قطعات ماشاالله قاسمی‌نژاد، رییس هیات‌مدیره سندیکای تولیدکنندگان مجموعه قطعات موتورسیکلت گفت: موتورسیکلت‌های موجود در ایران 2دسته هستند؛ طرح هوندا که نزدیک به 25درصد قطعات آن از طریق واردات تامین می‌شود و دسته دوم موتورسیکلت‌هایی که 100درصد قطعات آن وارداتی است. به گفته وی، تنها قطعات موتورسیکلت هوندا به غیر از انجین در داخل بومی‌سازی شده که در بازار به عنوان طرح هوندای 125سی‌سی خرید و فروش می‌شود.
در همین حال حبیب‌الله محمودان یکی از قطعه‌سازان موتورسیکلت نیز به این 2 دسته موتورسیکلت اشاره کرد گفت: دسته‌ای از موتورسیکلت‌ها بومی‌سازی شده‌اند و حدود 60  درصد قطعات آنها از طریق تولید داخل و 40درصد قطعات با واردات تامین می‌شود، اما متاسفانه این درصدها درحال جابه‌جایی است.
وی درباره این اتفاق نیز عنوان کرد: از آنجا که واردات برای تولیدکنندگان موتورسیکلت ساده‌تر و راحت‌تر است، فعالان این حوزه به این امر، اهتمام بیشتری دارند. بنابراین سهمی از این تامین به ناحق به‌دست چینی‌ها افتاده است. این قطعه‌ساز فعال در صنعت موتورسیکلت افزود: چینی‌ها همت زیادی در بحث صادرات دارند و با پیشنهاد مشوق‌هایی، نسبت به بازاریابی برای قطعات خود اقدام می‌کنند. اما درحال‌حاضر که در پایان سال قرار داریم و شرکت‌های موتورسیکلت‌ساز باید سفارش‌های خود را به قطعه‌سازان داده باشند، سفارش‌ها بسیار ناچیز است.
محمودان در تشریح مشوق‌های چینی به قیمت تمام شده قطعات اشاره کرد و گفت: پایین بودن قیمت تمام شده، محصولات را رقابتی می‌کند اما در این امر چینی‌ها جلوتر از تولیدکنندگان ایرانی هستند. وی ادامه داد: تولیدکنندگان چینی برای کامل شدن این چرخه، به نسبت توان خرید مشتریان خارجی خود، اعتبار اختصاص می‌دهند، بدین معنا که هراندازه ارقام و خریدها بالاتر باشد، اعتبار آنها نیز بیشتر خواهد شد. در همین‌باره ابوالفضل حجازی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و رییس انجمن موتورسیکلت کشور نیز به موتورسیکلت‌های چینی و هندی اشاره و در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: صنعت موتورسیکلت از 2 بخش تشکیل شده است، دسته‌ای که به‌طور محصول کامل (فول سی‌کی‌دی) نظیر موتورسیکلت‌های هندی یا موتورسیکلت‌های اروپایی وارد می‌شود و تولیدکننده داخلی هیچ نقشی در آن ندارد و دسته دوم موتورسیکلت‌هایی است که حدود 70 تا 75درصد بازار را به خود اختصاص داده‌اند. وی درباره این دسته از موتورسیکلت‌ها گفت: تامین بیش از 60درصد قطعات موتورسیکلت‌های 125سی‌سی توسط تولید داخل انجام می‌شود و تنها قوای محرکه، کمک‌ها و کیلومترشمار وارداتی است.
 
خلأ سیاست‌های مدون برای صنعت موتورسیکلت
قاسمی‌نژاد، رییس هیات‌مدیره سندیکای تولیدکنندگان مجموعه قطعات موتورسیکلت در پاسخ به این پرسش که چرا موتورسیکلت‌های 125 سی‌سی بعد از چند دهه هنوز به‌طور کامل بومی‌سازی نشده‌اند، گفت: برای ساخت انجین به سرمایه بالایی نیاز است که متاسفانه امکانات این امر در داخل فراهم نیست. همچنین تولید آن قابل رقابت در بازار نخواهد بود، از این‌رو این قطعات وارد کشور می‌شوند.
قاسمی‌نژاد در ادامه توضیح داد: آمار موتورسیکلت در ایران نشان می‌دهد بالای 90درصد موتورسیکلت‌ها مربوط به مدل هوندا و تنها 10 درصد مربوط به دیگر انواع موتورسیکلت‌هاست که بیشتر از هند وارد می‌شوند. وی درباره بومی‌سازی قطعات این نوع موتورسیکلت‌ها نیز اظهار کرد: کمتر از نیم دهه از ورود این نوع موتورسیکلت‌ها می‌گذرد و به زمان بیشتری برای بومی‌سازی این قطعات نیاز است، اما عنوان این نکته ضروری است که در بحث قطعات بدنه، مشکلی در تولید داخل وجود ندارد.
او تاکید کرد: حتی اگر از سوی موتورسیکلت‌سازان درخواست و سفارش برای قطعه‌ای وجود داشته باشد در سایر قطعات نیز مشکلی نیست و قطعه‌سازان داخلی می‌توانند به تامین قطعات این نوع از موتورسیکلت‌ها بپردازند، به شرط آنکه تنها از ناحیه سازندگان این درخواست وجود داشته باشد.
قاسمی‌نژاد در ادامه دلیل نبود درخواست از سوی سازندگان را اجازه شرکت‌های مادر عنوان کرد و گفت: این شرکت‌ها با این استدلال که شرکت مادر این اجازه را به آنها نمی‌دهد، نسبت به واردات قطعات اقدام می‌کنند. این فعال در صنعت قطعه‌سازی موتورسیکلت اضافه کرد: البته قیمت تمام‌شده تولید داخل گران‌تر از کشورهای مادر است و شاید این امر، توجیه اقتصادی مناسبی برای تولید نباشد.
وی همچنین عنوان کرد: تیراژ این موتورسیکلت‌ها در داخل به گونه‌ای است که این امر به صرفه نیست زیرا در مجموع 500هزار موتورسیکلت و از هر نوع، به طور تقریبی 50 هزار قطعه در بازار کشور وجود دارد که ساخت قطعات را بدون توجیه اقتصادی می‌کند. این امر دلیلی بود که حبیب‌الله محمودان فعال در صنعت قطعه‌سازی موتورسیکلت نیز به آن اشاره کرد. محمودان در ادامه به خلأ سیاست‌های مدون برای صنعت موتورسیکلت در کشور اشاره کرد و گفت: از آنجا که امسال سیاست مدونی برای صنعت موتورسیکلت پیگیری و اجرا نشده است، بنابراین همه چیز در حالت سکون قرار دارد. او افزود: متاسفانه صنعت موتورسیکلت متولی مشخصی در ساخت و تولید ندارد و در شرایط خوبی نیست و اختلاف شرکت مونتاژکنندگان و قطعه‌سازان بر سر این موضوع باعث شده محصول به صورت کامل (فول سی‌کی‌دی) وارد کشور شود. این قطعه‌ساز تصریح کرد: اگر دولت دخالت کند شرکت‌های مونتاژکننده موظف می‌شوند برای تولید داخل برنامه داشته باشند. اما حجازی، رییس انجمن موتورسیکلت کشور درباره بومی‌سازی قطعات موتورسیکلت به تحریم‌ها اشاره کرد و گفت: به دلیل شرایط تحریم، صنعت موتورسیکلت رشد چندانی نداشته و هنوز مدل‌های قدیمی در بازار درحال تردد هستند در حالی که تاریخ مصرف آنها به پایان رسیده است. وی عنوان کرد: رفع تحریم‌ها به طور قطع شرایط اقتصادی کشور را متحول می‌کند و این تحول روی صنعت موتورسیکلت نیز تاثیر مستقیم دارد. بدین ترتیب می‌توان با شیوه‌های روز دنیا صنعت موتورسیکلت‌سازی خود را متحول کرد.
 
خودکفایی 80 درصدی قطعه موتورسیکلت
قاسمی‌نژاد فعال در حوزه قطعه‌سازی صنعت موتورسیکلت در پایان سخنان خود گفت: اگر کارخانه‌های موتورسیکلت‌سازی برای تامین نیاز داخلی اعلام آمادگی کنند، قطعه‌سازان داخلی آمادگی ساخت هر نوع قطعات به غیراز انجین دارند و حداکثر تا یک سال می‌توانند 60درصد از قطعات را بومی‌سازی کنند. محمودان از دیگر فعالان این صنعت گفت: موتورسیکلت‌سازان برای افزایش اعتبارسنجی خود ترجیح می‌دهند از خارج خرید کنند و اگر در این باره چاره‌اندیشی لازم نشود، فرصت لازم را در اختیار رقیبان خود قرار داده‌ایم. وی تاکید کرد: بنابراین لازم است گردهمایی‌های جدی به وسیله سازمان‌ها و ارگان‌های مربوط برگزار و سیاست‌های لازم تدوین شود.
محمودان در انتها به‌کار گروه تخصصی در صنعت موتورسیکلت اشاره کرد و گفت: متاسفانه اعضای مونتاژکننده موتورسیکلت تمایلی به شرکت و حضور در این جلسات ندارند و به همین دلیل این کارگروه منفعل و ناکارآمد در همان مراحل اولیه خود باقی مانده است.
حجازی، رییس انجمن موتورسیکلت کشور نیز اشاره کرد: نیاز امروز این صنعت تولید کاملا داخلی است و در سال‌هایی که می‌توانستیم به بومی‌سازی موتورسیکلت به شکل بهینه بپردازیم، از این امر غفلت کردیم که این غفلت هم از جانب وزارت صنعت، معدن و تجارت و هم صنعتگران داخلی بوده است. وی توضیح داد: باید حمایت‌های لازم از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شود زیرا صنعتگران داخلی در هر بخشی که خواستار سرمایه‌گذاری بودند، دچار آسیب شدند.
وی به ضعف سیستم مدیریتی در بخش اقتصاد اشاره کرد و گفت: شرایط و ضوابط در کشور متاسفانه با تغییر مدیریتی کاملا تغییر می‌کند بنابراین نمی‌توانیم چشم‌انداز طولانی‌مدتی در رابطه با صنایع موتورسیکلت داشته باشیم اما در حال حاضر به عنوان متولی اصلی صنعت موتورسیکلت هنوز نمی‌دانیم این صنعت در سال آینده در چه وضعیتی قرار خواهد داشت، بر این اساس هیچ سرمایه‌گذاری جرات سرمایه‌گذاری در این صنعت را ندارد. حجازی به خودکفایی این صنعت در دهه 80 اشاره کرد و گفت: در دهه 80 تا سقف 80 درصد قطعات موتورسیکلت به خودکفایی رسید اما به دلیل آسیب‌هایی که از ورود کالاهای چینی دیدند، بسیاری از واحدهای صنعتی از بین رفته و از صحنه رقابت حذف شدند. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران با تاکید بر اینکه باید بیشتر به بخش خصوصی اعتماد شود، افزود: برای تبدیل یک صنعت، به صنعتی بومی، باید افقی روشن برای آن تدوین شود تا با تغییر مدیریت برنامه‌های تدوین و پیش‌بینی شده دچار چالش نشود. این نقطه آسیبی است که صنعت موتورسیکلت کشور را با مخاطره روبه‌رو کرده است.