اما دستیابی ایران و 5 کشور گروه 1+5 به توافق جامع در
مرحله نخست و سپس آغاز مرحله اجرایی شدن این توافق، گویی سوت شروع رقابت
میان همه آن کشورها و شرکتهایی بود که نزدیک 5 سال پیش ـ البته از سر
ناچاری و اجبار در همراهی با امریکا ـ با اکراه از این بازار عقب کشیده
بودند و اکنون قصد دارند هرچه زودتر آن غیبت و عقبماندگی را جبران کنند.
در میان حوزههای مختلف اقتصادی، حوزه صنعت و در میان صنایع گوناگون، صنعت
خودروسازی از مهمترین بخشهایی به شمار میروند که برای هر دو طرف از
اهمیت حیاتی برخوردار بوده و شاید تا امروز بیشترین حضور شرکتهای مطرح
خارجی در ایران در رابطه با همین بخش بوده است.
ابراز تمایل خودروسازان
معتبر خارجی و اظهارنظرهای منتشر شده از سوی مدیران ارشد آنها در روزهای
اخیر درباره شروع همکاری مشترک با ایران در این حوزه و مهمتر از آن، حضور
نمایندگان و مدیران تعدادی از این خودروسازان در ایران و حتی انعقاد
قرارداد همکاری و تولید مشترک خودرو با این کشور ـ مانند شرکت دایملر (بنز)
آلمان و پژو سیتروئن فرانسه ـ در رسانههای خارجی نیز انعکاس زیادی داشتند
و برخی از رسانهها، این موضوع را بهعنوان سوژه خبری مهم بهصورت مداوم
پیگیری میکنند که در ادامه تعدادی از این اخبار منتشر شده را تا حد امکان
مرور میکنیم.
رنو در راه بازگشت به ایران
پس از سال 2012م و
خروج خودروسازان خارجی از بازار ایران، خودروساز فرانسوی «رنو» اکنون
تصمیم گرفته با آغاز دوباره فعالیت خود در ایران، میزان حضور و حجم تولیدات
خود را در این کشور تا حد امکان افزایش دهد. در حال حاضر هرچه میگذرد
تعداد بیشتری از خودروسازان مطرح خارجی تمایل خود را برای حضور در بازار
ایران آشکار کرده و این ابراز تمایل نیز در حال افزایش است، کارلوس گون
مدیرعامل سومین شرکت بزرگ خودروساز قاره اروپا، از قصد و برنامه شرکت
زیرنظرش برای حضور بسیار قدرتمند و گسترده در بازار ایران خبر داد. وی در
مصاحبه تلویزیونی بلومبرگ که در حاشیه اجلاس مجمع جهانی اقتصاد واقع در شهر
داووس سوئیس انجام شد، در ادامه مطالب اشاره شده تاکید کرد: «رنو
سرمایهگذاری گستردهای را برای بازگشت دوباره به بازار ایران در دست اجرا
دارد تا از این طریق فعالیت و حضور پیشین خود در این کشور را با ابعادی
وسیعتر و بسیار پررنگتر از گذشته بار دیگر از سربگیرد. تا چند روز قبل
(زمان اعلام اجرایی شدن برجام) منتظر بودیم تا رنگ چراغقرمز (پیشروی ما)
نارنجی شود و اکنون در انتظار تبدیل چراغ نارنجی به سبز هستیم. » شرکت رنو
در سال 2012م حضور عملیاتی خود در ایران را به دلیل اعمال تحریمهای تجاری
سنگین و همهجانبه بینالمللی بر این کشور، متوقف کرد که در نتیجه این
اقدام معادل 514 میلیون یورو (حدود 560 میلیون دلار) از درآمدهای خود را که
میتوانست در هر سال بابت حضور در ایران کسب کند، از دست داد. دیگر
خودروساز فرانسوی یعنی پژو سیتروئن PSA نیز اواخر سال گذشته میلادی اعلام
کرد که آماده بازگشت به ایران است اما این شرکت به دلیل خروج ناگهانی خود
از ایران در سال 2012م با وجود داشتن قرارداد همکاری و تعهدی که برای حضور
در این بازار داشت، در حال حاضر برای بستن قرارداد جدید با شریک ایرانی
خود؛ «شرکت ایرانخودرو» مشکلات بزرگتری پیشرو دارد و بیاعتمادی طرف
ایرانی و تاثیر منفی این خروج ناگهانی پژو شاید برای این شرکت هزینه بیشتری
به دنبال داشته باشد. به دنبال بازگشایی بازار ایرانیان، خودروساز آلمانی
آئودی هم اعلام کرده که تصمیم به حضور در بازار ایران گرفته و با وجود
اینکه برای نخستین بار است که در این کشور حضور مییابد اما ظرفیت بالقوه
عظیمی را برای اتومبیلهای لوکس خود در ایران مشاهده میکند. در عین حال
مرسدسبنز آلمان هم مانند آئودی در حال ارزیابی فرصت به وجود آمده و موقعیت
بازار داخلی ایران از جهتهای مختلف است و قصد دارد ظرفیتهای این بازار
را برای ورود اتومبیلهای سواری لوکس خود موردسنجش قرار دهد. با وجود همه
این جنبوجوشهای شکلگرفته اما پیشتازی در این عرصه با دیگر خودروساز
آلمانی دایملر است، چراکه این شرکت چند هفته پیش با سفر مدیرانش به ایران و
سپس انجام مذاکراتی فشرده با شریک ایرانی پیشین خود؛ شرکت ایرانخودرودیزل
و همچنین گروه صنعتی ماموت (تولیدکننده تریلرها و اتاقهای باری گوناگون
برای خودروهای تجاری و سنگین در ایران) قراردادهای مشارکت و همکاری با آن
دو شرکت را هم به امضا رساند و نهایی کرد تا از این طریق با راهاندازی
دوباره خطوط تولید محصولات خود در ایران، مسیر بازگشت دوباره خود به این
کشور را نیز تا حد ممکن هموار کند.
شرکتهای بینالمللی در پی فرصتها
پایگاه خبری ژاپننیوز به عنوان زیرمجموعه و بازوی اینترنتی روزنامه
یومیوری شیمبون ژاپنی نیز جمعه گذشته در قالب گزارشی تحلیلی به بررسی اخبار
مربوط به اشتیاق و حضور خودروسازان بینالمللی در بازار ایران به دنبال
لغو تحریمهای کشور پرداخت. این خبرگزاری در گزارشی آورده: اکنون که
تحریمهای امریکا و اروپا علیه ایران برچیده شده، شرکتهای ژاپنی بررسی
فرصتهای تجاری ممکن در ایران را در دستور کار خود قرار دادهاند تا
بتوانند ضمن تبادل و انتقال فناوریهای فوقپیشرفته خود به کشور سرآمد در
منطقه خاورمیانه بهویژه در حوزه خودروسازی و اتومبیل، خطوط راهآهن و
قطارهای سریعالسیر و هواپیماهای مسافربری باشند و بازگشت دوباره خود به
سرزمین شریک تجاری قدیمیشان را با قدرت و اطمینان تحقق بخشند. در میان
خودروسازان ژاپنی، میتسوبیشی موتورز در حال گذراندن مراحل پایانی بررسیها و
اقدامات اولیه مورد نیاز برای صادرات گسترده خودروهای تولیدیاش به ایران
است.
ایران همچنین در مذاکراتی که با میتسوبیشی تا امروز انجام داده در
زمینه خریداری هواپیماهای جت مسافربری منطقهای میتسوبیشی که نخستین
هواپیمای ساخت ژاپن در نوع خود است، بهطور جدی ابراز تمایل کرده است.
البته ژاپن حوزههای دیگر اقتصادی را نیز از نظر دور نداشته و شرکت توسعه
منابع «اینپکس» مذاکرات خود برای حضور در میدان نفتی آزادگان ـ که یکی از
بزرگترین میدانهای نفتی منطقه خاورمیانه است ـ را نهایی کرده و در انتظار
پایان مراحل اجرایی شدن برجام است. در گزارش مشروح دیگری که از سوی پایگاه
خبری wardsauto. com منتشر شده است، در رابطه با برنامههای در دست اجرای
2خودروساز ژاپنی دیگر شامل سوزوکی و مزدا برای حضور در ایران توضیحات
مختصری ارائه کرد. در این گزارش، به خبر منتشر شده در اکتبر سال گذشته مبنی
بر آغاز فعالیتهای شرکت نیسان ژاپن برای بازگشت دوباره به بازار ایران
نیز بهطور گذرا اشاره شده است.