«دیزل گیت»؛ نگران حفظ اشتغال تا سلامت

در امریکا، فریبکاری موتورهای دیزل فولکس‌واگن (و انتشار گازهای آلاینده آنها) شاید تا به امروز منجر به مرگ یکصد نفر شده باشد و این رقمی است که روزنامه نیویورک‌تایمز براساس محاسبات خود، برآورد و اعلام کرده است. در اروپای اشباع‌شده از دیزل، اما برآوردهای کارشناسی درباره پیامدهای فاجعه‌وار انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های خروجی از موتورهای میلیون‌ها خودروی دیزل در حال تردد در این قاره نشان داده، که در هر سال بیش از یکصد هزار نفر بر اثر انتشار این آلاینده‌های سمی جان خود را از دست می‌دهند اما با وجود این آمار وحشتناک، میزان توجه (مقامات مسئول و دولت‌ها) به آن مانند جارو کردن خاکروبه زیرفرش است.
در عین حال، به‌عنوان یک مرحله از اقدامات انجام شده به‌وسیله اتحادیه اروپا، کمیسیون تحقیقی زیرنظر وزیر حمل‌ونقل جمهوری فدرال آلمان تشکیل و دستور کار لازم به آنها ابلاغ شد. وظیفه محوله و دستور صادر شده برای این کمیسیون این بود که موضوع تقلب فولکس‌واگن را به طور دقیق از تمام زوایا و با تمامی جزییات بررسی کرده و از عمق قضیه اطلاع حاصل کنند.

همچنین اعضای کمیسیون موظف به بررسی عملکرد و کنترل نحوه تولید خودرو در سایر خودروسازان اتحادیه اروپا شدند تا دریابند آیا احتمال انجام تخلفی مشابه تقلب فولکس‌واگن در دیگر شرکت‌های خودروسازی این قاره وجود دارد یا خیر. البته می‌توان پیش‌بینی کرد که به احتمال فراوان در این زمینه هیچ چیزی پیدا نخواهند کرد. این پیش‌بینی نه به خاطر آن است که چیزی برای پیدا کردن وجود ندارد بلکه تنها به این دلیل است که کمیسیون تحقیق یادشده از اعضایی تشکیل شده که تمامی آنها به طور انحصاری جزو دوستان و نزدیکان صنعت (خودروسازی اروپا) محسوب می‌شوند و این موضوعی است که بی‌کم و کاست و به طور دقیق در متن گزارش منتشر شده در تازه‌ترین شماره مجله معتبر اشپیگل آلمان چاپ شنبه هفته جاری (16 ژانویه 2016 برابر با 26 دی ماه 94) درج شده است.
جالب اینجاست که کمیسیون تحقیق به فاصله کوتاهی پس از اعلام رسمی پذیرش تقلب از سوی شرکت فولکس واگن در سپتامبر سال گذشته (شهریور 94) تشکیل شده و شروع به‌کار کرده است اما از آن زمان تا امروز (که نزدیک به 5 ماه سپری شده است) نه‌تنها کوچکترین خبر یا اظهارنظری از سوی این کمیسیون مطرح و منتشر نشده بلکه حتی تاکنون هویت اعضای آن نیز مشخص نشده و مانند یک راز، پنهان نگه‌داشته شده است. گزارش مجله اشپیگل به اینجا که می‌رسد، اینگونه خاطرنشان می‌کند: «اکنون ما می‌دانیم که دلیل این موضوع چیست. »

در کمیسیون منصوب شده از سوی وزیر حمل‌ونقل آلمان، حتی یک عضو مستقل (وبی‌طرف) هم وجود ندارد. 4 کرسی آن را نمایندگان وزارت حمل‌ونقل این کشور در اختیار دارند. 3عضو دیگر آن از افراد زیرمجموعه تشکیلات دولتی «اداره فدرال ترافیک وسایل نقلیه آلمان» هستند؛ اداره‌ای دولتی که برای پیگیری و کشف تخلفات و ایرادهای قانونی صنایع آلمان تاسیس و راه‌اندازی شده است تا به طور ویژه هنگامی که اقداماتی نظیر تقلب (فولکس‌واگن) از حالت مخفی و رازگونه خود خارج و آشکار می‌شوند، به جست‌وجوی منافذ و روش‌های دیگر تخلفات احتمالی در بخش‌های مختلف حوزه موردنظر بپردازند. یک عضو دیگر کمیسیون پژوهش یادشده، یک پروفسور استاد از دانشگاه صنعتی مونیخ است که به گفته مجله اشپیگل در گذشته جزو فعالان و مدیران صنعت خودروسازی آلمان بوده و در این بخش کار می‌کرده است و خلاصه آنکه «فولکس‌واگن نباید نگران جرم و تخلفی که انجام داده است، باشد. » هیچ کوتاهی در هدایت (و اداره امور شرکت) انجام نشد که کمیسیون بتواند آن را پی‌گیری کند. مدت اندکی پس از برملا شدن رسوایی تقلب فولکس‌واگن، به نمایندگان وزارت حمل‌ونقل آلمان ماموریت داده شد تا آزمون‌های تعیین میزان آلایندگی خودروها را روی اتومبیل‌های دیزل سایر شرکت‌های خودروساز آلمانی به اجرا درآورند. نتیجه اقدامات گروه مامور شده از سوی وزارت حمل‌ونقل ژرمن‌ها، در نوامبر در قالب گزارش رسمی و محرمانه تدوین و ثبت رسمی شد و اخبار موثق آن گزارش حاکی از وجود انحرافات و تخلف‌های مهم و جدی مشابه فولکس‌واگن در برخی شرکت‌های خودروساز و محصولات تولیدی آنها یعنی خودروهای دیزل است.
در پاره‌ای از اوقات که رویدادی مهم خبرساز می‌شود اقداماتی مدنی در تایید یا رد اخبار پیرامون آن رویداد نیز انجام می‌شود و درباره رسوایی تقلب فولکس‌واگن در امریکا نیز تعدادی اندک از نوشته‌های محکوم‌کننده از سوی گروه‌های زیست‌محیطی و رسانه‌ها منتشر شد. اما در برلین هیچ اقدامی (از سوی دولت) انجام نشد.

به‌عنوان نخستین گام در ایجاد موانع قانونی بر سر راه تخلفاتی مانند تقلب فولکس‌واگن، وزارت دادگستری امریکا شکایتی 46 میلیارد دلاری را علیه فولکس واگن ارائه کرده و دلیل قانونی شکایت خود را نقض آشکار قوانین زیست‌محیطی امریکا از این شرکت اعلام کرده است.
در اروپا تا به امروز هیچ تنبیه یا جریمه‌ای برای فولکس‌واگن در نظر گرفته نشده و منابع آگاه در حوزه صنعت خودروسازی آلمان نیز اعلام کرده‌اند که انتظار ندارند هیچ‌گونه جریمه سنگین یا تنبیه سختی درباره این شرکت اعمال شود.
تجهیزات معیوب از رده خارج و معیوب به‌کار رفته در اتومبیل‌های دیزلی فولکس‌واگن در صورت کشف در امریکا موجب افزایش جریمه‌های این شرکت خواهد شد. اما در اروپا با اینکه استفاده از این تجهیزات معیوب از سال 2007 میلادی ممنوع شده است اما گویا قوانین، دندانی برای شکار متخلفان ندارند. به نظر می‌رسد بیشترین نگرانی دولت‌های اروپایی در صورت برخورد با شرکت‌های متخلفی نظیر فولکس‌واگن، کاهش تعداد نیروهای شاغل در صنایع آنها و افت نرخ رشد اشتغال است و در پایان باید گفت: «دیزل گیت» بیشتر دل‌نگران آنهایی است که نگران میزان اشتغال و حفاظت از نرخ اشتغال در صنایع خودروسازی آلمان هستند و این نقل‌قولی است که از طرف هوبرتوس هیل، دبیرکل حزب سوسیال دموکرات در پارلمان جمهوری فدرال آلمان در روزهای اخیر بیان شده است.