با این حال اصل این برنامه
«منطقی» است و براساس چشمانداز 1404 دستورالعملهای اجرایی نیز در قالب آن
ارائه شده و به هر حال باید عملیاتی شود تا نسبت به بهبود اوضاع صنعت
خودرو امیدوار بود.
در این میان براساس تمام آمارها، وضعیت و شرایط تولید درحال حاضر خوب نیست
زیرا صنعت خودرو از برنامه تولید یک میلیون و 400دستگاه خودرو در سال 94
بسیار عقب است.
در همین حال بعید به نظر میرسد امسال این عقبماندگی جبران شود؛ چراکه
زمان زیادی تا پایان سال نداریم. از این رو باید برای سال آینده
برنامهریزی منسجمی داشته باشیم تا بتوانیم وضعیت تولید را به حد مطلوب
برسانیم.
بنا بر تحلیلها در سال 94 چندین عامل باعث ایجاد رکود و کاهش تولید خودرو
شد که در این میان «نزول قدرت خرید مردم» مهمترین عامل به شمار میآید و
از سوی دیگر، عدم عرضه خودروهای جدید متناسب با تکنولوژیهای روز به بازار،
دلیل دیگری برای این امر به شمار میرود.
افزون بر این همانطور که اجرای بسته خروج از رکود خودرو نشان داد، مردم از
کمک هزینههای خرید استقبال میکنند؛ چراکه «قدرت خرید» یکی از عمدهترین
دلایل «رشد تقاضا» در بازار است و با چنین روندی میتوان به قدرت خرید
مردم، کمک و کسانی که توانایی خرید ندارند را برای خرید خودرو ترغیب کرد.
از سوی دیگر باید خودروهای جدید به بازار عرضه شود تا بتوان مردم را به خرید خودرو ترغیب کرد؛ چراکه بازار نیاز به تنوع محصول دارد.
در همین حال در 15برنامهیی که مرکز پژوهشهای مجلس مطرح کرده است به
«توسعه همکاریهای بینالمللی» اشاره شده که این موضوع تقریبا تحقق یافته
است و نمایندگان کشورها تنها منتظر اجرای برجام و برداشته شدن تحریمهای
بینالمللی هستند.
در همین راستا در همایش بینالمللی صنعت خودرو که در اسفند ماه برگزار
خواهد شد، قراردادهایی که از قبل با خودروسازان برتر جهان تنظیم شده است،
جنبه اجرایی پیدا خواهد کرد؛ چراکه مثلا بعضی از این قراردادها را با
قطعهسازان از قبل داشتهایم و در آن زمان اجرایی خواهد شد. در این بین
«پژو» و «رنو» ازجمله این شرکتها هستند و حتی اگر با «رنو» که سومین
خودروساز بزرگ دنیاست، قرارداد ببندیم صنعت خودروسازی ما روی ریل خواهد
افتاد.
البته «فولکس» و «فیات» نیز به دنبال اجرایی کردن برنامههای خود در همکاری
با ایران و بررسی شرایط و موقعیت خودروسازان ایرانی هستند.
با این حال با توجه به تاکیدی که بر راهکارهای صادراتی خودروسازان شده،
لازم به یادآوری است که اخیرا خودروسازان ایرانی در «الجزایر» سایتهای
خودروسازی راه انداختهاند و به نظر میرسد این کشور بستر مناسبی برای
خودروسازی دارد؛ به طوری که «رنو» نیز در آنجا سرمایهگذاری کرده است.
با این حال پیشبینی شده بود که یک میلیون و 400دستگاه خودرو در سال 94
تولید شود که معتقدم با وجود آمادگی برای تولید باید قدرت خرید مردم را نیز
تقویت کرد که اگر این روند ادامه داشته باشد، بازار شب عید نیز رونق خواهد
داشت.
این در شرایطی است با اینکه بسیاری از کارشناسان به اختصاص وام خودرو
انتقاد داشتند اما این انتقادها در برخی موارد، وارد نیست و اگر اوضاع صنعت
خودرو تا قبل از سال 91 را بررسی کنیم، میبینیم که 25درصد خودروها با
تسهیلات بانکی و وام به صورت تدریجی فروخته شدهاند ضمنا اگر به روشهای
رایج در بسیاری از کشورهای دنیا نگاه کنیم، خرید خودرو و خانه از محل
درآمدهای آتی است و کسی پول خود را برای خرید خانه و مسکن پسانداز نمیکند
بلکه به صورت اقساطی و از طریق تسهیلات البته با سودهای بانکی پایین، این
خریدها را انجام میدهد.
بنابراین باید توجه داشته باشیم که در سال گذشته 30درصد رشد اقتصادی کشور
مدیون صنعت خودرو بوده و این امر نشان میدهد که صنعت خودرو در اقتصاد
ایران نقش اساسی دارد و هر قدر این سهم کمتر یا بیشتر شود، تاثیر خود را بر
اقتصاد کشور میگذارد.
در مجموع دو عامل باعث کاهش سهم ارزشافزوده صنعت خودرو شده که این دو عامل
به ترتیب «رکود» و «کاهش قدرت خرید مردم» بوده است. از سوی دیگر مردم
انتظار داشتند پس از برجام، کاهش قیمت خودرو را شاهد باشند که این اتفاق
نیفتاد؛ لذا برای بهبود اوضاع باید فکری به حال بهبود عوامل چالشساز کرد.
* عضو هیاتمدیره انجمن قطعهسازان