انحصار دوبله در بازار خودرو؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از دنیای اقتصاد : هنوز آیین‌نامه واردات خودرو رونمایی نشده، اما مذاکرات با شرکت‌های خارجی برای واردات از ماه‌ها قبل آغاز شده است. به گفته یک نماینده مجلس، اشخاص حقیقی و حقوقی امکان واردات خواهند داشت. این در شرایطی است که به نظر می‌رسد سیاستگذار برای واردات توسط خودروسازان امتیاز ویژه‌ای در نظر گرفته است که اگر چنین شود، بازار انحصار ثانویه‌ای به خود خواهد دید.

در حالی که بر خلاف وعده وزارت صنعت، معدن و تجارت، آیین‌نامه واردات خودرو هنوز اعلام نشده، نشانه‌هایی جدی از واردات توسط خودروسازان به چشم می‌خورد.

هفته گذشته وزیر صمت اعلام کرد آیین‌نامه واردات خودرو در هیات دولت نهایی شده و شنبه نیز اعلام می‌شود. با این حال هنوز خبری از آیین‌نامه نشده و مشخص نیست وزارت صمت چه زمانی آن را اعلام و ابلاغ خواهد کرد. این در حالی است که شهروندان چشم‌انتظار رونمایی از آیین نامه موردنظر هستند تا مشخص شود چه خودروهایی توسط چه کسانی امکان واردات خواهند داشت. تا به امروز جزئیاتی مانند سقف ۲۰هزار دلاری خودروها و همچنین در اولویت قرار گرفتن واردات مدل‌های اقتصادی، از دل آیین‌نامه منتشر شده و حالا نیز شواهد و قرائن از امکان واردات توسط شرکت‌های خودروساز حکایت دارد.

جدا از اینکه اعلام شده واردات خودرو برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی آزاد است، اظهارات هفته گذشته مدیرعامل سایپا نیز مبنی بر مذاکره این شرکت با خارجی‌ها برای واردات، نشان از آزادی ورود خودرو توسط خودروسازان دارد. آن‌طور که محمدعلی تیموری عنوان کرده است، سایپا با ۱۶ برند خودرویی برای واردات مذاکره کرده است. هرچند ایران‌خودرویی‌ها رسما حرفی از واردات نزده‌اند، با این حال وقتی این مسیر برای سایپا باز است، قطعا برای آبی‌های جاده‌مخصوص نیز بسته نخواهد بود و تمام خودروسازان داخلی می‌توانند نسبت به واردات اقدام کنند.

بر این اساس، به احتمال فراوان خودروسازان کشور اعم از ایران‌خودرو و سایپا و شرکت‌های بخش خصوصی مجاز به واردات خواهند بود. واردات توسط خودروسازان البته بی‌سابقه نیست، چه آنکه در گذشته نیز ایران‌خودرو، سایپا و برخی شرکت‌های بخش خصوصی نسبت به واردات اقدام کرده‌اند. البته خودروسازان وابسته به دولت چندان کارنامه موفقی در واردات نداشتند و به‌نوعی در بازرایابی و فروش مناسب آنها ناکام ماندند. در آن دوران البته خودروسازان مانند این سال‌ها به‌خصوص مقطع فعلی با مشکلات مالی مواجه نبودند. حال با توجه به اعمال سیاست قیمت‌گذاری دستوری و زیانی هنگفت که خودروسازان مدعی آن هستند، آنها می‌خواهند به واسطه واردات کسب درآمد کرده و بخشی از هزینه‌های خود را از این مسیر پوشش دهند. محصولاتی که توسط خودروسازان وارد خواهند شد، به احتمال فراوان از قیمت‌گذاری دستوری معاف هستند.

بنابراین آنها می‌توانند قیمت مدنظر خود را ارائه دهند و سود قابل توجهی ببرند. در این بین اما افکار عمومی نگران ایجاد انحصاری دیگر برای خودروسازان داخلی و این بار در بازار خودروهای خارجی کشور هستند. آنها سال‌ها طعم انحصار در بازار خودروهای داخلی را چشیده‌اند و انتظار دارند در بازار واردات این اتفاق تکرار نشود. از همین رو انتظار می‌رود آیین‌نامه واردات خودرو به شکلی تنظیم شود که بازار خودروهای وارداتی در انحصار خودروسازان قرار نگیرد و بخش خصوصی توان رقابت خود را از دست ندهد. اگر قرار باشد قوانین واردات خودرو به نفع خودروسازان نوشته شود، نفع چندانی از آزادسازی واردات به شهروندان نخواهد رسید و انحصاری ثانویه در بازار خودرو شکل خواهد گرفت.