هرچه برفش بیش، تصادفش بیشتر!

جواد هدایتی، مدیرکل دفتر آمار، ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای  با تایید وجود ارتباط بین فصل‌ها و آمار تصادف، می‌گوید: به دلیل کاهش تردد در زمستان، در این فصل، آمار تصادف کاهش می‌یابد. از سوی دیگر از آنجا که در فصل تابستان، شاهد افزایش تردد در جاده‌ها هستیم، آمار تصادف نیز در این ماه افزایش می‌یابد. او با اشاره به اینکه بیش از 60درصد تلفات رانندگی مربوط به نیمه نخست سال است، یادآوری می‌کند که شهریور و فرودین، ماه‌های پرتصادف و بحرانی سال ازنظر میزان تصادف و کشته‌های رانندگی هستند. مدیرکل دفتر آمار، ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای یادآوری می‌کند که درباره نسبت میزان تصادف به میزان تردد در فصل‌های مختلف، هنوز بررسی دقیقی انجام نشده و تحلیل‌ها تاکنون بیشتر متمرکز بر میزان ترافیک بوده است. این مقام مسئول در سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در بیان راهکارهایی برای افزایش ایمنی جاده‌ها در فصل زمستان، اینگونه توضیح می‌دهد: بر اساس آمار ارائه شده از سوی پلیس، علت حدود 80درصد تصادف‌های رانندگی، توجه نکردن به جلو و رعایت نشدن سرعت مجاز است که هر یک با توجه به شرایط اقلیمی راه، شرایط آب و هوایی، وضعیت جاده و... متفاوت است.
آنطور که هدایتی تاکید می‌کند، بحث افزایش ایمنی در جاده‌ها در فصل زمستان با مباحث راهداری زمستانی گره خورده است. او می‌افزاید: در فصل زمستان به دلیل بارش برف و باران، راهداری زمستانی و رعایت مواردی مانند استفاده از تجهیزات ایمنی زمستانی، شبرنگ و... مطرح می‌شود که استفاده از این تجهیزات در زمستان بیشتر توصیه شده و پلیس نیز نظارت بیشتری بر این مسئله می‌کند. براساس سخن این مقام مسئول در سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، راهداری زمستانی بیشتر با هدف باز نگهداشتن راه‌ها و جلوگیری از مسدود شدن شبکه حمل‌ونقل انجام می‌شود؛ نه افزایش ایمنی زیرا افزایش ایمنی بیش از هر چیز به عامل انسانی بستگی دارد. این بدان معناست که در راهداری زمستانی، ایمنی محور اصلی نیست اما این کار، با ایمنی چندان هم بی‌ارتباط نیست و تلاش می‌شود در کنار باز نگه‌داشتن راه‌ها، ایمنی نیز حفظ شود.
رابطه انکارنشدنی آب و هوا و تصادف
افزایش خطر تصادف در زمستان به دلیل شرایط آب و هوایی ویژه این فصل، نکته‌ای است که یک کارشناس ارشد مهندسی برنامه‌ریزی حمل‌ونقل به آن اشاره می‌کند. مهدی محمودآبادی با تاکید بر وجود رابطه بین تصادف و آب و هوا می‌گوید: به طور قطع آب و هوای نامناسب، یخ‌زدگی جاده و شرایطی مانند آن، به خطرناک بودن جاده منجر می‌شود، بنابراین خطر وقوع تصادف افزایش می‌یابد. همچنین آب و هوای نامناسب و بارش برف و باران، با کاهش دید و تسلط راننده، احتمال تصادف را بالا می‌برد. از سوی دیگر، در فصل زمستان شاهد افت حجم ترافیک و کاهش تعداد خودروها در جاده و خیابان‌ها هستیم که این مسئله احتمال تصادف را کاهش می‌دهد. وی می‌افزاید: البته در شهرها این مسئله برعکس می‌شود، یعنی در زمان آب و هوای بارانی و برفی، با توجه به اینکه حجم ترافیک شهری کم نمی‌شود، به آمار تصادف نیز افزوده می‌شود، به طوری که گاه در طول چند روز، تعداد تصادف چند برابر می‌شود. محمودآبادی با تاکید بر اینکه به دلیل کاهش سفرها در فصل زمستان، گفته می‌شود آمار تصادف‌ها در این فصل کمتر است، یادآوری می‌کند: اگر نسبت تصادف‌ها به میزان ترددها را درنظر بگیریم، درصد تصادف‌ها در زمستان از فصل‌های دیگر بالاتر خواهد بود.
آنطور که این کارشناس ترافیک توضیح می‌دهد، برای افزایش ایمنی تردد در جاده‌ها در فصل زمستان، هم راننده‌ها ملزم به اجرای برخی مسائل هستند و هم برخی اصول ایمنی باید در جاده‌ها در نظر گرفته شود. وی می‌گوید: بخشی از این اقدامات، مربوط به بحث راهداری زمستانی و مهم‌ترین اقدام در این زمینه این است که جاده را به سرعت برف‌روبی، شن‌پاشی و خشک کنند. در کنار این مسئله، رانندگان نیز ملزم به رعایت اصول اولیه در رانندگی در زمستان هستند و باید تجهیرات ایمنی مانند زنجیر چرخ و چراغ مه‌شکن را همراه داشته باشند.

نقش حمل‌ونقل هوشمند در کاهش تلفات زمستانی
استفاده از حمل‌ونقل هوشمند از جمله راهکارهایی است که در دنیا برای ارتقای راهداری زمستانی و افزایش ایمنی جاده‌ها در شرایط آب و هوایی نامناسب از آن استفاده می‌شود. محمودآبادی با بیان اینکه حمل‌ونقل هوشمند در ایران هنوز در حد مباحث نظری باقی مانده است، می‌افزاید: در حال حاضر ایستگاه‌های هواشناسی هوشمند به‌وسیله وزارت راه و شهرسازی در بسیاری از محورهای برون‌شهری راه‌اندازی شده که می‌تواند وضعیت جوی محورها را برای مخاطبان مشخص کند. اگرچه اطلاعات این دستگاه‌ها به مدیران و مسئولان ارائه می‌شود اما لازم است این تجهیزات به مراکز کنترل ترافیک داخل شهر نیز متصل شده و رانندگان، پلیس و سایر استفاده‌کنندگان از راه‌ها بتوانند از اطلاعات آن استفاده کنند. به گفته او، اگر مردم بتوانند با کامپیوتر یا تلفن همراه خود اطلاعات هواشناسی را به صورت آنلاین مشاهده کنند، علاوه بر اینکه از تعداد سفرهای غیرضروری کاسته می‌شود، همراه داشتن تجهیزات ایمنی نیز از سوی رانندگان جدی‌تر گرفته می‌شود. این مسئله منجر به کاهش تصادف و تلفات خواهد شد.