تعیین استاندارد قطعه از سوی خودروساز

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، به اذعان این کارشناسان،‌ در حال حاضر برخی از قطعات خودرو مشمول استاندارد اجباری است و سازمان ملی استاندارد بر این قطعات نظارت می‌کند این درحالی است که به گفته ایرج یزدان بخش، عضو انجمن قطعه‌سازان کشور، استاندارد تمامی قطعات خودرو باید به وسیله خودروساز تعیین شود زیرا تولیدکنندگان خودرو از دانش و تخصص لازم برای تعیین کیفیت و استاندارد قطعات برخوردار هستند. آنطور که این عضو انجمن قطعه‌سازان کشور می‌گوید: استاندارد قطعات خودرو باید وابسته به نشان(برند) خودروساز و قطعه‌ساز باشد و اگر برای بررسی و نظارت بر قطعات، سازمانی در نظر گرفته شود، این سیستم یک سیستم ناکارآمد و پرهزینه محسوب می‌شود این درحالی است که اگر نظارت براساس نشان(برند) قطعه‌ساز و خودروساز باشد تا حدودی بازار مورد کنترل قرار می‌گیرد. بنابر اظهارات یزدان‌بخش، بحث کنترل و حمایت صنعت قطعه وابسته به امکاناتی است که خودروساز باید بر تولیدات خود داشته باشد و این یک بحث صنفی نیست. این عضو انجمن قطعه‌سازان کشور در تشریح سخنان خود  گفت: خودروسازان برای تولید قطعات خودرو مجهز به استانداردهای جهانی هستند، از این‌رو استانداردی که در تولید قطعات خودرو به کار می‌رود همان استانداردی است که به وسیله خودروساز تعیین می‌شود. اما از طرفی نیز سازمان ملی استاندارد روی برخی از قطعات خودرو نظارت کرده و استاندارد این قطعات را تعیین می‌کند. این درحالی است که تشخیص استاندارد قطعات خودرو به دانش تخصصی نیاز دارد از همین رو خودروسازان به سطحی از تخصص در این حوزه دست یافته‌اند و بهتر می‌توانند روی استاندارد تمامی قطعات خودرو کنترل داشته باشند. یزدان بخش معتقد است که سازمان ملی استاندارد باید رضایت مردم را در نظر بگیرد و درصورتی که مصرف‌کنندگان اعتماد پیدا کرده و رضایت داشته باشند، به معنای آن است که استاندارد قطعات خودرو رعایت شده، از این‌رو کنترل و نظارت بر تمامی قطعات خودرو باید به وسیله خودروسازان انجام شود. وی به وجود قطعات یدکی تقلبی در بازار اشاره کرد و گفت: قطعات یدکی تقلبی در بازار زیاد است، از این‌رو قطعات یدکی مورد نیاز خودروسازان باید به صورت مستقیم از طریق قطعه‌سازان معتبر که قطعات استاندارد عرضه می‌کنند تامین شود اما متاسفانه کنترلی بر این موضوع نمی‌شود و شاهد ورود قطعات چینی بی‌کیفیت به خطوط تولید خودرو هستیم. این عضو انجمن قطعه‌سازان ادامه داد: سازمانی که باید روی بازار لوازم یدکی نظارت کند، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان است این در حالی است که اکنون اشخاصی به صورت زیر پله‌ای اقدام به تولید می‌کنند، از این‌رو باید به این وضعیت رسیدگی شود. البته درصدی از قطعات یدکی تقلبی نیز از کشورهای دیگر وارد می‌شود و نظارتی در این زمینه به عمل نمی‌آید. یزدان‌بخش خاطرنشان کرد: نبود کنترل و نظارت در این بخش باعث ورود قطعات چینی و بی‌کیفیت در بازار قطعات یدکی شده در حالی‌که میزان عمر این قطعات پایین است و این امر موجب بی‌اعتمادی مصرف‌کننده در زمینه قطعات می‌شود.

نظارت بر قطعات وارداتی
در همین زمینه مدیر مهندسی بازرسی خودرو و شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز  توضیح داد: برخی از قطعات خودرو مشمول استاندارد اجباری است و براساس چارچوب و آیین‌نامه سازمان ملی استاندارد ایران، استاندارد این دسته از قطعات کنترل می‌شود اما برخی از قطعات خودرو مشمول استاندارد اجباری نیستند و به عبارتی مسئولیت کیفیت و استاندارد آن با خودروسازان است. علی عالی‌نهاری اظهار کرد: این موضوع که قطعات یدکی تقلبی در بازار زیاد است به مقوله بازار و نحوه کنترل بازار برمی‌گردد؛ درواقع بازار باید به گونه‌ای کنترل شود که از ورود قطعات یدکی تقلبی به بازار جلوگیری شود اما خودروسازان روی قطعاتی که در صنعت خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد، نظارت می‌کنند زیرا خودروسازان از شرکت‌های تامین‌کننده قطعات برخوردار هستند و این شرکت‌ها نیز سیستم نظارتی بر قطعات تولیدی خود را دارند. عالی‌نهاری معتقد است اگر بخواهیم روی قطعاتی که وارد بازار می‌شوند و بیشتر نیز قطعات وارداتی هستند و قطعه‌سازان و خودروسازان نسبت به کیفیت آنها اظهار گله‌مندی می‌کنند و معتقدند که قطعات آنها استاندارد نیست، کنترل و نظارت شود، باید آزمایش‌ها و نمونه‌برداری از قطعات وارداتی مطابق با استانداردهای ملی ایران انجام شود که درواقع این اقدام راه‌حلی برای کنترل قطعات وارداتی است.

نظارت بر نمایندگی‌های خدمات پس از فروش قطعات
در همین حال معاون اجرایی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز درباره چگونگی وضعیت استاندارد قطعات خودرو در کشور می‌گوید که برخی از قطعات خودروهای تولیدی مانند قطعات ایمنی ازجمله برف‌پاک‌کن، لنت‌ترمز، شیشه و تایر مشمول استانداردهای اجباری هستند و برخی قطعات نیز از استانداردهای کارخانه‌ای برخوردارند. به گفته سعید تاجیک درحال‌حاضر فهرست قطعاتی که چندی پیش مشمول استاندارد اجباری و ملی شدند تغییری نکرده و تولید قطعات خودرو در شرکت‌های دولتی و نیز در شرکت‌های خصوصی از مرحله طراحی تا تولید مشمول استانداردهای اجباری است. تاجیک معتقد است سیستم‌های بازرسی و نظارت، بر تولید قطعاتی که از طریق شرکت‌های تامین‌کننده وارد خطوط تولید می‌شوند، نظارت می‌کنند اما فعالیت نمایندگی‌های خدمات پس از فروش قطعات بدون نظارت و بازرسی است، بنابراین این امکان وجود دارد که قطعات پس از اینکه به‌وسیله نمایندگی‌های خدمات پس از فروش تعویض شوند نیاز به تعمیر داشته باشند، از این رو باید نظارت‌های لازم بر نمایندگی‌های خدمات پس از فروش قطعات انجام شود. بر اساس این گزارش،اظهارات فعالان حوزه استاندارد و تاکید قطعه‌سازان بر تعیین نشان(برند) تولید قطعه‌سازان متناسب با نشان(برند) خودروسازان در حالی مطرح می‌شود که به گفته فعالان این حوزه، تشخیص استاندارد قطعات خودرو به دانش تخصصی نیاز دارد و خودروسازان به سطحی از تخصص در این حوزه دست یافته‌اند و بهتر می‌توانند روی استاندارد تمامی قطعات خودرو کنترل داشته باشند. در همین حال مسئولان استاندارد معتقدند که فعالیت نمایندگی‌های خدمات پس از فروش قطعات بدون نظارت و بازرسی است و احتمال عرضه کالای تقلبی وجود دارد، بنابراین در این شرایط به نظر می‌رسد راهکار ارائه شده از سوی قطعه‌سازان می‌تواند راهکاری تضمین شده برای جلوگیری از عرضه قطعات تقلبی و بدون استاندارد باشد.