ارز، ضرب قیمت خودرو را گرفت

به گزارش پدال نیوز به نقل از دنیای اقتصاد: با افزایش ۱۸ درصدی قیمت خودرو، گمان می‌رفت منحنی قیمت در بازار نیز به تبعیت از این اتفاق، به همان اندازه یا حتی بیشتر، روندی صعودی به خود بگیرد، با این حال نزولی شدن قیمت ارز و همچنین وعده فروش هفتگی خودروسازان، به نوعی اثر مصوبه ستاد تنظیم بازار را کمرنگ کرده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد منحنی قیمت در بازار خودروهای داخلی در این هفته و نسبت به هفته گذشته، روندی افزایشی داشته، با این حال میزان رشد قیمت کمتر از حد انتظار بوده است. طبق داده‌های بازار آنلاین –دیوار- متوسط قیمت خودرو (مجموع خودروهای سواری داخلی و وارداتی اعم از صفر کیلومتر و دست دوم) در بازار طی چهار روز ابتدایی هفته جاری و نسبت به بازه زمانی مشابه در هفته گذشته (یعنی قبل از ابلاغ افزایش قیمت رسمی خودرو) ۲درصد افزایش یافته است. این میزان افزایش اما بر خلاف انتظارات، کمتر از رقمی است که به قیمت رسمی خودروهای داخلی اضافه شده است. به عبارت بهتر، گمان می‌رفت در نتیجه مصوبه هفته گذشته ستاد تنظیم بازار، قیمت خودرو رشد بالایی را تجربه کند، اما به سه دلیل، این اتفاق رخ نداده و افزایش قیمت کمتر از حد انتظار بوده است. نخست اینکه قیمت ارز روندی نزولی به خود گرفت و اثر این اتفاق بر بازار خودرو، خود را در قالب کمرنگ کردن تاثیر افزایش رسمی قیمت نشان داد. چهارشنبه هفته گذشته بود که ستاد تنظیم بازار بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان مجوز افزایش قیمت متوسط ۱۸ درصدی خودروهای داخلی را صادر کرد. در آن مقطع، بازار خودرو به تبعیت از روند صعودی قیمت ارز، روزهایی پر هیجان را پشت سر می‌گذاشت و با توجه به مصوبه موردنظر، گمان می‌رفت از جنبه‌های دیگر نیز درگیر افزایش قیمت شود. معمولا هر وقت قیمت رسمی محصولات خودروسازان افزایش پیدا می‌کند، بازار نیز به تبعیت از آن، روندی رو به رشد را به خود می‌گیرد، از همین رو گمان می‌رفت با توجه به مصوبه ستاد تنظیم بازار، منحنی قیمت در بازار صعودی شود. با این حال فعالان بازار می‌گویند رشد قیمت چندانی در بازار خودرو رخ نداده و حتی به گفته رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت، قیمت‌ها عقب‌نشینی نیز کرده‌اند (هرچند البته گزارش‌های بازار نشان از کاهش قیمت ندارند)‌.

هرچه هست، کند شدن سرعت افزایش قیمت خودرو طی هفته جاری و در حالی که انتظار می‌رفت عکس این اتفاق رخ بدهد، از ناحیه نزولی شدن قیمت ارز بوده است. در واقع همان‌طور که روند صعودی قیمت ارز طی چند هفته گذشته، منحنی قیمت در بازار خودرو را شارژ کرد، حالا عکس این اتفاق رخ داده و نفس رشد قیمت‌ها در این بازار و به پیروی از کوتاه آمدن ارز، گرفته شده است. هرچند برخی بر این باورند که افزایش رسمی قیمت خودرو نیز به کند شدن سرعت رشد قیمت خودرو در بازار کمک کرده، با این حال بیشتر کارشناسان، این موضوع را ناشی از نزولی شدن قیمت ارز می‌دانند. به اعتقاد آنها، با توجه به اتفاقات رخ داده در بازار، به نظر می‌رسد کاهش قیمت ارز به نوعی ضرب افزایش قیمت رسمی خودرو را تا حدی گرفته است.

جدا از مساله ارز، موضوع دیگری که اجازه نداده قیمت خودرو در بازار به بهانه مصوبه ستاد تنظیم بازار، با سرعت بالایی رشد کند، اشباع قیمت‌ها است. در واقع پس از ابلاغ این مصوبه، منحنی قیمت خودرو در بازار به‌طور طبیعی میل به رشد (حداقل به میزان همان ۱۸ درصدی که روی قیمت رسمی خودروها کشیده شده) داشته است، اما به اصطلاح بازار راه نداده است. به عبارت بهتر، اشباع نسبی قیمت با توجه رشد شدید در هفته‌های گذشته، مانع این شده که منحنی قیمت در بازار متناسب با مصوبه ستاد تنظیم بازار صعود کند. بنابراین این مساله نیز در کنار روند کاهشی قیمت ارز، از شوک قیمتی شدید به بازار خودرو پس از افزایش رسمی قیمت خودروهای داخلی، جلوگیری کرده است. در همین حال اما ظاهرا دوشنبه‌ها و سه‌شنبه‌های ایران‌خودرو و سایپا نیز اثر خود را بر بازار گذاشته است. همزمان با افزایش قیمت خودرو، وزیر صمت وعده رشد تولید را داد این در شرایطی است که خودروسازان نیز برنامه فروش هفتگی خود را اعلام کردند. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که وعده عرضه بیشتر نیز به روند ثبات یا کاهشی قیمت‌ها در بازار تاثیرگذار بوده است.
  رکود ادامه‌دار در بازار

اما آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، در حال حاضر همچنان رکودی سنگین در بازار خودرو وجود دارد که البته چون با افزایش محدود قیمت همزمان شده، می‌توان آن را رکود تورمی نامید. فعالان بازار می‌گویند میل به خرید در بازار آزاد بسیار پایین است که به نظر می‌رسد سه دلیل عمده دارد. «عدم تناسب قدرت خرید مشتریان با قیمت‌های بازار»، «سرنوشت نامعلوم مذاکرات برجام» و اضافه بر آن «فروش هفتگی خودروسازان».

در این بین، کاهش قدرت خرید شهروندان موضوعی است که معمولا در بازار خودرو وجود داشته، اما در دوران تحریم تشدید شد. با وقوع تحریم‌های سخت علیه کشور در تابستان ۹۷، انتظارات تورمی رشد کرد، قیمت ارز صعودی شدید را به خود دید و تورم افسار گسیخت. خودرو نیز از جمله کالاهایی بود که با تورم‌ سنگینی مواجه شد، زیرا حکم ناجی حفظ ارزش پول را پیدا کرد و بخشی از سرمایه‌های سرگردان راهی بازار آن شد. از آنجا‌ که درآمد شهروندان متناسب با تورم رشد نکرد، قدرت خرید خیلی‌ها در بازار خودرو افتی شدید را به خود دید و دست‌شان از این بازار کوتاه شد. بخشی از این شهروندان که توان خرید بیشتری داشتند، شانس خود را در طرح‌های فروش خودروسازان امتحان کردند و اگر برنده می‌شدند، می‌توانستند خودروی مورد نظرشان را با قیمتی بسیار پایین‌تر از بازار آزاد بخرند. بنابراین طی سه سال و نیم گذشته (دوران تحریم) بازار آزاد خودرو بخش قابل توجهی از مشتریان خود را به دلیل رشد شدید قیمت از دست داده و این موضوع یکی از دلایل رکود معاملات در این دوران بوده است.

 اما اتفاقی که می‌تواند از اثر کاهش قدرت خرید مشتریان بر بازار بکاهد و رکود ناشی از آن را کاهش دهد، افت قیمت تحت تاثیر عوامل مختلف به خصوص کاهش انتظارات تورمی، نزول قیمت ارز و البته افزایش عرضه است. در کنار این موضوع، افزایش قدرت خرید شهروندان نیز می‌تواند از رکود بکاهد، اما با توجه به اوضاع اقتصادی کشور و همچنین ارتفاع بسیار بلند قیمت در بازار آزاد، چندان نمی‌توان روی آن حساب کرد.

حال اما پرسش اینجاست که آیا افت قیمت‌ چشمگیری در بازار خودرو رخ خواهد داد؟ پاسخ به این پرسش، بیش از هر موضوع دیگری در مساله بسیار مهمی به نام برجام نهفته است. اگر مذاکرات برجامی که هم اکنون در وین در جریان است، به نتیجه برسد، پیش‌بینی کارشناسان این است که در پی آن، انتظارات تورمی کاهش خواهد یافت و قیمت ارز نیز نزولی می‌شود، بنابراین منحنی قیمت در بازار خودرو هم رو به افت می‌رود. اتفاقا یکی از دلایل اصلی رکود معاملات در بازار خودرو، سرنوشت نامعلوم مذاکرات برجامی است. خیلی‌ها خرید خودرو در مقطع فعلی را ریسک می‌دانند، چون به این موضوع واقف‌اند که احیای برجام سبب کاهش قیمت خواهد شد. از آن سو در سمت عرضه نیز برخی چندان آینده روشنی برای مذاکرات برجامی متصور نیستند، بنابراین دست نگه داشته‌اند تا تکلیف مشخص شود، چون گمان می‌برند فروش در مقطع فعلی سبب زیان آنها خواهد شد. این تصور از آن جهت است که در صورت طولانی شدن مذاکرات یا در نهایت، عدم حصول توافق، انتظارات تورمی و قیمت ارز بالا خواهد رفت، بنابراین رشد قیمت خودرو هم قطعی است. وجود این تصورات در بازار خودرو (امید مشتریان به کاهش قیمت و تصور فروشندگان مبنی بر صعودی شدن قیمت‌ها) سبب شده ریسک معاملات در بازار بالا رفته و میل به خریدوفروش افت کند.

در نهایت اما دلیل دیگری که به رکود بازار خودرو دامن زده یا خواهد زد، طرح خودروسازان برای اجرای فروش هفتگی محصولات‌شان است. این موضوع فاکتوری جدید در راستای سنگین‌تر شدن رکود در بازار آزاد است که از دل اجرای طرح فروش هفتگی خودروسازان سر برآورده است. طبق الزام وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایران‌خودرو و سایپا باید هر هفته فروش فوری برگزار کنند، حال آنکه پیش از افزایش قیمت خودرو در چهارشنبه گذشته، چنین اجباری وجود نداشت. با توجه به فروش هفتگی خودروسازان، بخشی از شهروندان ترجیح می‌دهند به جای خرید از بازار آزاد، در طرح‌های فروش خودروسازان شرکت کرده و با هزینه بسیار کمتری اقدام به خرید خودروی مورد نظر خود کنند، البته اگر شانس بیاورند و نام‌شان از گوی قرعه‌کشی بیرون بیاید.
  ‌آخرین قیمت‌ها در بازار

طبق اطلاعات منتشره در بازار آنلاین –دیوار- اما بازار خودرو در چهار روز ابتدایی این هفته با صعود نسبی قیمت مواجه بوده است. به عنوان مثال، در حال حاضر ساینا قیمتی برابر با ۱۹۱ میلیون تومان دارد و رانا پلاس هم ۲۷۳ میلیون تومان به فروش می‌رسد. قیمت تیبا نیز در بازار آزاد به ۱۸۵ میلیون تومان رسیده و برای خرید کوئیک دنده‌ای هم باید ۱۹۷ میلیون تومان هزینه کرد. اما قیمت سمند در مدل ال‌ایکس به ۲۵۸ میلیون تومان رسیده و پژو ۴۰۵ هم خودرویی ۲۶۵ میلیون تومانی محسوب می‌شود. برای خرید پژوپارس ساده هم باید ۲۸۳ میلیون تومان هزینه کرد، ضمن آنکه پژو ۲۰۶ تیپ ۲ قیمتی برابر با ۲۶۵ میلیون تومان دارد. همچنین قیمت پژو ۲۰۷ اتومات به ۵۳۰ میلیون تومان رسیده و دنا پلاس توربوشارژ هم ۴۶۳ میلیون تومان به فروش می‌رسد.