کلیشه فرهنگسازی قوانین رانندگی

بطوریکه بر اساس اعلام پلیس‌راه استان در نیمه اول سال جاری 79 هزار و 488 تخلف درزمینهٔ سرعت غیرمجاز و 20 هزار و هفت تخلف نیز به دلیل تجاوز به چپ به ثبت رسیده است.

علاوه بر این 18 هزار و 348 تخلف سبقت غیرمجاز به ثبت رسیده و در طی این مدت دو هزار و 45 دستگاه وسیله نقلیه مختلف هم از سوی پلیس توقیف‌شده که از این تعداد 604 مورد موتورسیکلت است.

تخلفاتی که بخش عمده آن را مسئولان نهادهای متولی ایمنی راه و جاده به عوامل انسانی مرتبط می‌دانند موجب شده موضوع فرهنگ‌سازی به شکل دست‌وپاشکسته موردتوجه قرار گیرد و هرچند پلیس با هرگونه تخلفی برخورد داشته باشد اما نرخ تخلفات کاهشی را نشان نمی‌دهد.

بررسی میدانی خبرگزاری مهر نشان می‌دهد در اغلب تخلفات رانندگی چه در داخل شهر و چه خارج از آن عواملی از دید پلیس و نهادهای متولی پنهان است که خود به محرک قوی تخطی از قانون تبدیل شده و در مقابل کلیشه فرهنگ‌سازی نمی‌تواند حتی درصدی از آن را حل‌وفصل کند.

حال و هوای راننده روی چرخ خودرو

علی نعمتی شهروند اردبیلی معتقد است بسیاری از تخلفات تعمدی و باوجود آگاهی از قانون صورت می‌گیرد. وی این اظهارات را در حالی با خبرنگار مهر در میان گذاشت که از تاکسی پیاده شده و از رفتارهای راننده تاکسی به‌شدت گله‌مند بود.

به گفته این شهروند رانندگان به‌ویژه راننده‌های تاکسی وقتی حال روحی خوبی دارند با مشتری خوب برخورد می‌کنند و وقتی حال روحی‌شان مساعد نیست نه‌تنها بوق زدن‌های ممتد و پارک کردن در یک جای نامناسب بلکه حتی اخذ کرایه بیشتر تاکسی را برای خود مجاز می‌دانند.

وی افزود: همین چند دقیقه پیش این راننده تاکسی به مسافران تعریف می‌کرد که امروز برای تعمیر خودرو هزینه دو برابری از وی خواسته‌اند و با این گرانی نمی‌تواند هزینه‌هایش را تأمین کند و با همین استدلال اخذ کرایه بیشتر را مجاز می‌دانست.

ساناز محمدی به‌تازگی خودرو خریده است و دوره آموزش رانندگی را سپری کرده و گواهینامه خود را گرفته است و در پاسخ به اینکه چرا رانندگان تخطی می‌کنند، تأکید دارد که بخشی از تخطی از قوانین به مشکلات روزمره به‌ویژه اجتماعی شهروندان برمی‌گردد.

وی تأکید دارد که بسیاری از مشکلات روحی که فرد در طول روز درگیر است به ناگاه در رفتارهای رانندگی وی عیان می‌شود و متأسفانه در چنین وضعیتی رانندگان تازه‌کار حتی نمی‌توانند قوانینی که آموخته‌اند را پیاده کنند.

محمدی با ذکر مثالی اضافه کرد: قوانین تاکید دارند که شما در هنگام خروج از یک کوچه باید بایستید ولی اگر در همان حال یک خودرو پشت سر شما باشد به‌ احتمال خیلی زیاد برای مکث شما بوق خواهد زد و اگر کمی بیشتر مکث کنید شیشه را پایین آورده و اعتراض خواهد کرد.

خودبینی حاکم در تفسیر به نفع قانون

خبرنگار مهر در بررسی میدانی خود به سراغ راننده‌ای که سوبله پارک کرده است می روم، اما این راننده با ابراز تعجب از اینکه چرا کار وی ایراد و تخطی از قانون محسوب می‌شود، گفت: من می‌خواهم بانک بروم کل دو طرف خیابان خودرو مغازه‌دارها پارک شده پس ناچارم دوبله یا سوبله پارک کنم.

راننده دیگری که درست در مقابل این راننده دوبله پارک می‌کند تأکید دارد که قوانین راهنمایی و رانندگی در شهری مثل اردبیل که خیابان‌ها عرض اندکی دارند  و هرکسی هر طور دوست دارد رانندگی می‌کند جواب نمی‌دهد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا این بی‌نظمی خود به بی‌نظمی بیشتر دامن می‌زند یا نه، افزود: بنده کار با دیگران ندارم و فقط دنبال رفع گرفتاری‌های خودم هستم.

تفسیر به نفع قوانین راهنمایی و رانندگی در جاده‌ها نیز دیده می‌شود و یکی از شهروندان اردبیلی معتقد است حتی در جاده راننده بدون راهنما به یک‌باره کنار می‌کشد و وقتی یک‌بار با یکی از این رانندگان درگیر شدم پاسخش این بود که تو خودت اگر راننده باشی خودرو به این بزرگی را می‌توانی ببینی و راهنما نمی‌خواهد.

یک روانش شناس در تحلیل بررسی میدانی مهر و نظراتی که از سوی شهروندان مطرح می شود، تأکید کرد: متأسفانه در بسیاری از مواقع مشکلات اجتماعی موجب می‌شود افراد قوانین را به نفع تفسیر کنند و یا آن بخشی که مطابق میلشان است عمل کنند.

نازنین مختاری معتقد است اینکه ما انتظار داشته باشیم قوانین اجرا شود درحالی‌که به علل بی‌توجهی به آن توجهی نداریم انتظار بی‌جایی است و نتیجه این می‌شود که وقتی یک گردشگر خارجی در خیابان‌های شهر اردبیل تردد می‌کند از این بی نظمی و خودشیفتگی در رانندگی تعجب می کند.

وی افزود: درواقع اظهارات این شهروندان نشان می‌دهد مشکلات اقتصادی و اجتماعی، مشکلات روحی روانی و غرور کاذب موجب بروز و ظهور بسیاری از تخلفات است و لازم است نهادهای متولی در بحث افزایش روانی برای شهروندان و بویژه رانندگان برنامه‌ریزی کنند.

کارت سلامت برای راننده فاقد سلامت

تأکید این روان‌شناس در حالی مغفول است که در حال حاضر برای رانندگان خودروی سنگین ازجمله کامیون کارت سلامت و بهداشت روان تحت عنوان کارت سلامت صادر می‌شود.

مشکلات اقتصادی، اجتماعی و روحی روانی و غرور کاذب موجب بروز و ظهور بسیاری از تخلفات است و لازم است نهادهای متولی در بحث‌های روانی ورود کنند
موضوعی که به نظر می‌رسد نه‌تنها شکل اجرای مطلوبی ندارد بلکه به دلایل نامشخص رانندگانی که سلامت کامل و مورد تائید ندارند موفق به اخذ کارت شده‌اند.

در جاده‌های اردبیل مطابق اعلام پلیس‌راه واژگونی یکی از دلایل اصلی تصادفات منجر به فوت و جرح است. پلیس‌راه اعلام کرده است با تخلفات حادثه‌ساز برخورد جدی خواهد داشت و بااین‌وجود دیده می‌شود در برخی مواقع حتی رانندگانی که اعتیاد به مواد مخدر دارند توانسته‌اند کارت سلامت دریافت کنند.

اینکه روند صدور کارت سلامت به چه شکلی است ازجمله سؤالات خبرگزاری مهر از رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل بود که باوجود پیگیری یک‌ماهه این مقام مسئول حاضر به پاسخگویی نشد.

آمار تخلف آشکار تکان‌دهنده است

اهمیت توجه به قوانین زمانی برجسته می‌شود که مطابق اعلام پلیس‌راه بسیاری از تصادفات به ضعف آگاهی راننده و بی‌توجهی به قوانین برمی‌گردد.

هرچند سلامت راه و بهبود وضعیت ساختار راه‌ها و محورهای مواصلاتی استان بارها مورد تأکید بوده اما درعین‌حال رئیس پلیس‌راه استان اردبیل آمارهای تکان‌دهنده‌ای را از بی‌توجهی به قوانین ذکر می‌کند.

حجت فتاحی به خبرنگار مهر گفت: 66 درصد تصادفات در روز روشن اتفاق می‌افتد و این یعنی دید محدود راننده دلیل چندان مطرحی در تصادفات نیست.

وی علت اصلی تصادفات را تخلف از سرعت مطمئنه دانست و متذکر شد: در بررسی نوع جاده‌ها مشاهده می‌شود  49 درصد تصادفات در جاده‌های اصلی، 26 درصد در جاده‌های فرعی و 11 درصد در جاده‌های روستایی است.

فتاحی ساعت اوج تصادفات را چهارتا هشت عصر عنوان و تأکید کرد: در برخورد وسایل نقلیه واژگونی با 26 درصد بیشترین دلایل تصادفات فوتی و جرحی است.

وی بابیان اینکه امسال فوتی تصادفات 238 نفر بومی و 89 نفر غیربومی است، متذکر شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد فرهنگ‌سازی می‌تواند عامل مؤثری در کاهش نرخ تصادفات باشد.

رئیس پلیس‌راه استان اردبیل بی‌توجهی به رعایت قوانین را عامل اصلی بسیاری از حوادث رانندگی دانست و تأکید کرد: متأسفانه رقم حوادث توسط رانندگان بومی بالا است و نشان می‌دهد در اردبیل نیازمند بهبود آموزش‌ها هستیم.

متأسفانه رقم حوادث توسط رانندگان بومی بالا است و نشان می‌دهد در اردبیل نیازمند بهبود آموزش‌ها هستیم.
فتاحی با تأکید به مداخله پلیس‌راه در تخلفات حادثه‌ساز اضافه کرد: بااین‌وجود مداخلات نمی‌تواند حوادث را به صفر برساند و لازم است آموزش‌ها ارتقا یابد.

اینکه متولی کانون تغییریافته آموزش‌ها کیست البته چندان از سوی مسئولان مشخص نمی‌شود.

یکی از شهروندان اردبیلی معتقد است پلیس بیشتر در مرحله جریمه گرفتن آماده‌به‌خدمت است در حالی برای آموزش درست از ابتدا برنامه‌ریزی نمی‌شود.

شهروند دیگری زمان آموزش‌های 10 جلسه‌ای برای اخذ گواهینامه را اندک می‌داند و معتقد است حتی در آموزش‌ها به‌ضرورت رعایت قوانین به‌صورت نمادین تأکید می‌شود.

در حال حاضر تخطی از قوانین به یکی از بهانه‌های جدی از دست دادن دوست و نزدیک و فامیل تبدیل شده است و کارشناسان معتقدند تا زمانی که نسبت به علت‌های بروز این پدیده و ارائه راهکارهای روان‌شناختی توجه نشود نمی‌توان رانندگان پرسرعت را که حتی به لاک‌پشت‌های روی جاده ترحمی ندارند مهار کرد.