تعیین تعرفه با مالیات یا ارزش دلاری

سقف دلاری و حجم موتور، مبنای تعرفه واردات خودرو
یکی از این پیشنهادها از سوی انجمن واردکنندگان خودرو ارائه شده است که رییس این انجمن   به توضیح آن پرداخت. فرهاد احتشام‌زاد در ابتدا توضیحی در ارتباط با معنای خودروی لوکس در دنیا ارائه کرد و گفت: در دنیا قیمت یک کالا به جای ویژگی‌های فیزیکی آن به‌عنوان معیاری برای لوکس بودن درنظر گرفته می‌شود. براساس تجربه از زمانی که ملاک لوکس بودن یک خودرو در ایران براساس حجم موتور قرار گرفت، مثال‌هایی نشان داد در کشور خودروهایی با حجم موتور کمتر از 2500 سی‌سی وجود دارد که قیمت دلاری آنها بسیار بالاست، بنابراین حجم موتور معیار درستی برای تعیین لوکس بودن یک خودرو نیست. وی در ادامه به پیشنهاد انجمن واردکنندگان خودرو برای تعیین تعرفه واردات اشاره و اظهار کرد: انجمن واردکنندگان خودرو به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تعیین تعرفه واردات خودرو تلفیقی از معیارها را پیشنهاد داده است، به گونه‌ای که برای لوکس بودن خودرو، سقف دلاری براساس فهرست ارزش گمرک و همچنین تقسیم‌بندی برپایه حجم موتور درنظر گرفته شود. احتشام‌زاد اضافه کرد: در هر گروه حجم موتوری دوباره براساس میزان مصرف سوخت در هر 100 کیلومتر، تعرفه ثابت و مالیات بر مصرف آن تعلق بگیرد، همچنین تعداد اسقاط خودروی فرسوده آن متغیر باشد. به طور طبیعی در این پیشنهاد نرخ تعرفه برای هر حجم موتور ثابت است و افزایش بر مبنای حجم موتور و قیمت خودرو به صورت پلکانی است که با این افزایش، مالیات بر مصرف آن نیز بیشتر می‌شود. به باور رییس انجمن واردکنندگان خودرو، درنظر گرفتن مالیات بر مصرف در واردات خودرو برای دولت درآمدزایی دارد. وی در این‌باره توضیح داد: درآمد از محل واردات در قالب حقوق و عوارض گمرک دیده و در قالب تعرفه تعریف می‌شود. از آنجایی که ایران عضو ناظر سازمان تجارت جهانی است، تغییر تعرفه در شرایط فعلی، به معنای تبعیت نکردن از قانون‌های جهانی تلقی خواهد شد که در این شرایط سازمان تجارت جهانی مالیات بر مصرف را مجاز می‌داند. احتشام‌زاد تصریح کرد: این موضوع در پیشنهاد انجمن مطرح شده که درصد مالیات برمبنای حجم موتور افزایش پیدا کند. میزان درآمدزایی آن برای دولت با میزان اجرایی شدن این بند به‌صورت کامل یا با بخش‌هایی از آن ارتباط دارد. اما در بین براساس تجربه واردات خودرو و درصدهای پیش‌بینی شده، برآورد تقریبی انجمن واردکنندگان خودرو، درآمد 2 برابری دولت از محل واردات است. براساس این پیشنهاد هر اندازه حجم موتور و قیمت فهرست ارزش گمرک افزایش پیدا کند، به همان نسبت قیمت‌تمام شده خودروهای وارداتی نیز بیشتر خواهد شد. به گفته رییس انجمن واردکنندگان خودرو در برنامه 5ساله ششم توسعه نرخ تعرفه دیده نشده و آن را به صورت ثابت درنظر گرفته‌اند. اگر تعرفه براساس مالیات بر مصرف مطرح شود، به‌طور قطع باید در برنامه بودجه سال 95 در نظر گرفته شود زیرا برای دولت محل درآمد است.

ارزش دلاری، معیار لوکس بودن خودرو
همانطور که اشاره شد، ارزش دلاری یک خودروی خارجی معیار دیگری است که برای تعیین تعرفه و لوکس بودن یک خودرو به دولت پیشنهاد شده است. یکی از کارشناسان گمرک، سال گذشته این موضوع را مطرح کرده و آن را معادل استانداردهای بین‌المللی برای تعیین معیار لوکس بودن خودرو می‌داند. به باور آنوش رحام، انتخاب حجم موتور خودرو به‌عنوان مبنای تعیین‌تعرفه واردات با استانداردهای تعرفه‌گذاری دنیا مطابقت ندارد و حجم موتور می‌تواند به‌عنوان پله تعرفه مورد توجه باشد. در تمام دنیا ارزش خودرو به‌عنوان معیار تعرفه واردات تعیین می‌شود. وی  توضیح داد: حجم موتور، شتاب و قدرت موتور خودرو را تنظیم می‌کند. خودروسازی نوین گاهی خودرویی با حجم موتور 2000 سی‌سی تولید می‌کند و با اضافه کردن 2 موتور توربو شارژر، خروجی خودرو به 3000 سی‌سی می‌رسد، بنابراین حجم موتور معیار درستی برای لوکس بودن خودرو نیست که به‌طور قطع باید ارزش خودرو در بازار جهانی باشد. این ارزش براساس نشان(برند) خودرو، نوع کلاس و امکانات یک خودرو تعریف می‌شود. با این توضیحات میزان مصرف سوخت یا حجم موتور به هیچ‌وجه معیار مناسبی برای تشخیص لوکس بودن یک خودرو نخواهد بود. به گفته رحام، بهترین حالت برای تعیین تعرفه این است که براساس ارزش، میزان تعرفه را مشخص کرده تا برپایه آن برای خودروهایی با ارزش بالاتر، تعرفه بیشتری درنظر گرفته شود. وی با تاکید بر تدوین برنامه‌ای بلندمدت برای تعرفه واردات خودرو گفت: در سال‌های 2005 تا 2010م، به اندازه‌ای خودروی بالای 3500 سی‌سی وارد کشور شد که مسئولان به این نتیجه رسیدند خودروهای فوق‌لوکس هستند. تصمیم‌ها در حوزه تجارت باید 10، 20 و یا 30 ساله باشد و تصمیم‌های خلق‌الساعه، روی تجارت کشور اثر می‌گذارد. این کارشناس گمرک در ادامه یکی از دلایل واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی را نادرست دانست و اظهار کرد: اگر یکی از دلایل ممنوعیت واردات خودرو با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی آلودگی هوا باشد، باید به این نکته توجه کرد که مصرف سوخت خودروهای 3000 تا 3500 سی‌سی وارداتی برابر با خودروهای 2000 سی‌سی تولید داخل است. خودروسازان کشور می‌توانند به سمت تولید خودروهایی با حجم موتور بالای 2500 سی‌سی حرکت کنند که با برداشته شدن ممنوعیت واردات 2500 سی‌سی‌ها خودروسازان داخلی نیز می‌توانند به نیاز جامعه برای استفاده از این خودروها پاسخ دهند. به گفته رحام، در حال‌حاضر بهترین راهکار برای تعیین تعرفه واردات خودرو در بودجه 95، ارزش دلاری یک خودرو است. این تحلیلگر تجارت خارجی در ادامه به توضیح معنای خودروی لوکس در جهان پرداخت و گفت: در دنیا خودروهایی که بالای 70هزار دلار قیمت دارند به عنوان خودروی لوکس معرفی می‌شوند. دولت نیز می‌تواند بر همین مبنا برای مثال قیمت 70 تا 100هزار دلاری را برای تعریف خودروی‌لوکس درنظر بگیرد و ضریب مالیاتی آنها را بالا ببرند. وی تصریح کرد: در دنیا از موانع تعرفه‌ای استفاده می‌شود، نه ممنوعیت! این ممنوعیت‌ها درآمدهای مالیاتی دولت را کاهش می‌دهد. در حال‌حاضر که نفت در پایین‌ترین شاخص قیمت قرار دارد، به‌طور قطع درآمدهای دولت کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بهتر است موانع تعرفه‌ای بلندتر شود و بخشی از درآمدهای دولت را با مالیات‌ها تامین کند. برای خودروی داخلی و واراداتی همیشه بازار وجود دارد که بهتر است در یک‌سال آینده با مالیات منطقی وارد شود که درآمدهای دولت را افزایش دهد. رحام، لوکس‌سواری را حق مصرف‌کنندگانی که از درآمد بالا برخوردارند، دانست و گفت: ممنوعیت سواری با خودروهای لوکس مانند آن است که وزارت مسکن مصوب کند خانه‌های بالای 2میلیارد تومان حق فروش ندارند! یک خانه لوکس 5 برابر خانه معمولی مصرف انرژی دارد که در جای خود درآمدزاست.