انحصارشکنی از «خودرو» با کدام برنامه؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از دنیای‌اقتصاد : وزیر صنعت، معدن و تجارت بار دیگر از انحصار در بازار خودروی کشور صحبت به میان آورد و بر لزوم تقویت بخش‌خصوصی برای خروج از این وضعیت تاکید کرد. علیرضا رزم‌حسینی طی دوران کوتاهی که از سکانداری‌اش در وزارت صمت می‌گذرد، همواره بر انحصاری بودن بازار خودروی کشور تاکید و عنوان کرده که باید این انحصار شکسته شود، با این حال طرح و برنامه مشخصی از سوی وی در این مورد اعلام نشده است. در این بین تنها موردی که وزیر صمت همواره بر آن به‌عنوان راهکاری برای شکست انحصار بازار خودرو تاکید کرده، تقویت بخش خصوصی است.

 به‌نظر می‌رسد منظور رزم‌حسینی از تقویت بخش‌خصوصی، نخست حمایت از خودروسازان خصوصی فعلی است و دیگری، ایجاد قطب‌های جدید. اگر منظور وزیر صمت، ارتقای توان کمی و کیفی خودروسازان حال حاضر بخش‌خصوصی کشور باشد، این پروژه با مشارکت‌های خارجی به سرانجام خواهد رسید، موضوعی که فعلا با توجه به تحریم، چندان امکانپذیر نیست. ستون خیمه بخش‌خصوصی صنعت خودرو کشور را شرکت‌های خارجی به ویژه چینی‌ها تشکیل داده‌اند و این در حالی است که به دلیل تحریم، بسیاری از آنها از ایران رفته‌اند. مرور شرایط خودروسازان خصوصی نشان می‌دهد برخی شرکت‌ها عملا تعطیل و نیمه تعطیل هستند، زیرا شرکای خارجی شان ایران را ترک کرده یا فعالیت‌های خود را به حداقل رسانده‌اند. دیگر شرکت‌های بخش خصوصی نیز که هنوز سرپا هستند، بسیار کمتر از ظرفیت اسمی و با حداقل تیراژ فعالیت می‌کنند. با این حساب، اگر قرار است از مسیر تقویت بخش خصوصی، انحصار بازار خودرو شکسته شود، ابتدا باید تحریم‌ها لغو و شرکای خارجی برگردند در غیر این صورت، بعید است خصوصی‌ها بتوانند کمکی به شکست انحصار بکنند. البته با توجه به سیگنال‌های مثبتی که از سوی ایران و آمریکا بابت احیای توافق هسته‌ای و برجام ارسال شده، لغو تحریم‌ها محتمل به‌نظر می‌رسد، اما باید منتظر ماند و دید آیا خودروسازان خارجی باز هم ریسک حضور در خودروسازی کشور را می‌پذیرند؟

اما در کنار تقویت خودروسازان فعلی بخش‌خصوصی، وزارت صمت احتمالا سناریوی دیگری نیز برای انحصارشکنی در بازار خودرو دارد و آن، ایجاد قطب‌های جدید برای رقابت با ایران خودرو و سایپا است. این پروژه نیز اولا بسیار زمانبر است و ثانیا اگر قرار باشد با حمایت و دخالت وزارت صمت انجام شود، نتیجه آن، ظهور شرکت‌هایی مانند غول‌های جاده مخصوص خواهد بود و بعید است اتفاق خاصی در انحصارشکنی رخ بدهد. هر چند گفته می‌شود یکی از گزینه‌ها برای ایجاد قطب جدید خودروسازی، نهادهای نظامی است، با این حال نسبت به کیفیت حضور آنها نیز تردیدهایی وجود دارد و برخی حتی معتقدند قطب نظامی خودروسازی، به تقویت انحصار کمک خواهد کرد نه شکست آن. به هر حال وزارت صمت تا به امروز تنها از لزوم انحصارشکنی در بازار خودرو گفته، اما هیچ طرح و برنامه مشخصی در این مورد ارائه نکرده است. باید منتظر ماند و دید رزم‌حسینی با توجه اینکه چند ماه بیشتر به پایان عمر دولت باقی نمانده، سرانجام از برنامه‌های خود برای شکست انحصار در بازار خودرو رونمایی خواهد کرد؟