گفت و گویی فعالان بازار خودرو و دلالان در گروههای واتس آپی و تلگرامی نشان میدهد که آنها از ریزش قیمت خودروها در بازار آزاد مطمئن هستند. در میان این گفتگوها دلالانها معلوم است که این افراد سعی دارند تا جو بازار را عادی و مانند گذشته جلوه دهند و با قیمت سازی از ریزش شدید ارزش خودروها جلوگیری کنند. اما واقعیت ماجرا این است که دلالان خرد و سرمایه گذاران شخصی بازار خودرو، هیچگاه نگاه لیدرهای بزرگ بازار خودرو را ندارند و برای همین قطعا صبح امروز را با فروش خودروهایشان، حتی با قیمت کمتر از هفته گذشته، آغاز میکنند. آگهیهای فروش خودرو که روز گذشته (جمعه ۱۶ آبان ۱۳۹۹) در وبسایتهای خرید و فروش خودرو ثبت شده است، نشان میدهد که اکثر دلالان و سرمایه گذاران کوچک به دنبال نقد کردن خودروهایشان هستند و حتی در روز تعطیل سعی دارند تا خودرویشان را به فروش برسانند. تعداد آگهیهای ثبت شده در این روز تعطیل نسبت به روزهای کاری قبل بیشتر بوده و همین امر نشان میدهد که دلالان به شدت از کاهش قیمت خودروها ترس دارند و در مسیر کم کردن ضررشان قدم برداشته اند.
اما در این میان، برخی از دلالان در گروههای واتس آپی و تلگرامی میگویند که امروز فرصت خوبی برای خرید خودرو است و باید خودروهای افرادی که قصد زیرفروشی را دارند، خریداری کرد و نگذاشت تا این خودروها به دست مصرف کنندگان واقعی برسد.
با این حال تحلیلهای اقتصادی و نگاه کارشناسان بازار خودرو نشان میدهد که قطعا از امروز با موج نسبی کاهش قیمت خودروها در بازار طرف هستیم. زیرا این احتمال وجود دارد که بایدن برنده انتخابات آمریکا شود و موج ریزش قیمت ارز و طلا ادامه داشته باشد. اما این نکته بسیار مهم است که سیاستهای لیدرهای بازار خودرو بر کاهش عرضه در چنین شرایطی است و اگر قرار باشد که به خاطر ریزش قیمت خودروها، مصرف کنندگان به سمت بازار آزاد هجوم بیاورند، بدیهی است که از میزان کاهش قیمتها کاسته میشود.
به گفته اکثر کارشناسان صنعت و بازار خودرو، فعلا نمیتوان توقع داشت تا قیمت خودروها حتی به سال گذشته بازگردد و در بهترین حالت، قیمت بازار آزاد اکثر محصولات داخلی و یا وارداتی به بازه زمانی اردیبهشت تا تیر ۹۹ بر میگردد. همین نکته نشان میدهد که همچنان قیمت خودروها در بازار آزاد بیشتر از بهای مصوب کارخانه در پاییز ۹۹ خواهد بود. اما همین مسئله باعث خواهد شد تا فاصله قیمت خودرو از درِ کارخانه تا بازار آزاد تا حد قابل توجهی کم شود. در صورتی که کاهش قیمت خودروها در بازار آزاد از فردا (شنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۹) آغاز شود و بعد از حدود ۱۰ روز تا دو هفته به وضعیت ثبات قیمتی برسیم، بدیهی است که افزایش قیمت خودروها در کارخانه برای زمستان ۱۳۹۹، به مراتب کمتر خواهد بود و حتی این احتمال وجود دارد که دیگر شورای رقابت برای زمستان پیش رو، قیمت کارخانهای خودروها را افزایش ندهد.
باید توجه داشت که کاهش قیمت خودروها به خاطر جو روانی ایجاد شده در پی نتایج انتخابات آمریکا است و بدیهی است که این فرایند زمانی ادامه دار و تثبیت میشود، نتایج عملیاتی و مثبت ریاست جمهوری جو بایدن در صنعت خودروی کشور قابل مشاهده باشد. اما فعلا به خاطر موج به راه افتاده برای کاهش قیمت ارز و طلا، میتوان به کاهش به نسبت خوب قیمت خودروها در بازار آزاد امیدوار بود و نباید فراموش کرد که این اتفاق با مدیریت تقاضا از جانب خریداران و مصرف کنندگان امکان پذیر است.
همان طور که قبلا گفته شد موج کاهش قیمت خودروها از روز مورخ ۱۶ آبان ۱۳۹۹ در آگهیهای خرید و فروش خودروها آغاز شده است.. در این میان کارشناسان بازار خودرو نیز میگویند که در صورت ادامه دار بودن کاهش قیمت ارز و طلا، قطعا موج کاهش قیمت خودروها در بازار آزاد ادامه خواهد داشت.
اما این سوال مطرح میشود که قیمت خودروها تا چه حدی کاهش پیدا میکند؟
بدیهی است که اگر پیروزی بایدن قطعی شود، مجددا شوک کاهشی جدیدی به بازار خودرو وارد میشود. اما مهم اینجاست که بایدن در اظهار نظرهای خود، رفتاری متضاد با توقعهای عموم جامعه ایرانی نداشته باشد و به ناگاه بدتر شدن شرایط را برای مشتریان ایرانی ترسیم نکند. زیرا این کاهش قیمت فعلا به خاطر احتمالهایی از آینده اقتصاد ایران آغاز شده است و بدیهی است که هرگونه صحبت و یا واکنشی در مورد رویکرد دولت جدید آمریکا با ایران، میتواند نقش موثری در توقف کاهش قیمتها و یا تشدید آن داشته باشد.
با این حال فعلا در شرایط کاهش قیمت خودروها به سر میبریم و بسیار مهم است که خریداران و مشتریان در بازار آزاد رفتار منطقی داشته باشند. به عبارت سادهتر تا زمان تثبیت قیمتها معاملهای را در روند کاهشی نداشته باشند و بگذارند تا قیمت خودروهای مختلف پس از کاهش قیمت ثابت باقی بماند. امروز نمیتوان پیش بینی کرد که پس از طی چند روز این اتفاق میافتد، اما میتوان به طور قطع گفت که اگر تقاضای مصرف کنندگان در بازار خودرو افزایش پیدا کند، فرایند کاهش قیمتها کُند و یا متوقف خواهد شد.
در این میان بسیار مهم است که رسانه ها، گزارش شفافی را از روند کاهش قیمت خودروها به مخاطبان خود ارائه دهند و اتحاد عمومی در اطلاع رسانی چنین رویدادی تشکیل شود. بدیهی است که اگر در بحث اطلاع رسانی کاهش قیمت خودروها، برخی رسانهها به سمت جو سازی بروند، سطح مطلوب و قابل پیش بینی این رخداد حاصل نخواهد شد.
قطعا در شرایط فعلی نمیتوان میزان کاهش قیمتها را پیش بینی کرد. زیرا متغییرهای بسیاری در این ماجرا نقش دارند. اما اگر برخی متغییرها را ثابت نگه داریم و یا بازه تغییراتشان را محدود کنیم، میتوانیم با در نظرگیری یک شرایط تئوری به محدوده قیمت جدید برخی خودروها در بازار آزاد برسیم.
حال اگر نگاه کارشناسان اقتصادی را ملاک قرار دهیم و بگوییم که وضعیت اقتصادی ایران در هفتههای آتی به شرایط اردیبهشت تا تیر ۱۳۹۹ باز میگردد و از سویی قیمت جدید خودروها در کارخانه را در نظر بگیریم و روابط نسبی محصولات مختلف را اعمال کنیم، میتوانید برای خودروهای مختلف قیمت جدیدی را در بازار آزاد در نظر بگیریم.
پس معیار این جدول موارد اعلام شده در بخش فوق است و بازه زمانی در نظر گرفته شده، ۱۴ روز پس از آغاز موج کاهش قیمت خودروها خواهد بود: