خودروهای جدید در مصر باید دوگانه ‌سوز باشند

به گزارش اخبار خودرو،اخیرا خبری توجه خودروسازان و شرکت‌های نفتی بزرگ دنیا را به کشور مصر جلب کرده است. مصر در نظر دارد خودروهایش را دوگانه‌سوز کند و خودروهای وارداتی نیز  باید قابلیت استفاده از سوخت گاز را داشته باشند. این موضوع به رایزنی خودروسازان در این کشور منتج شده است. حال باتوجه به تولید و استفاده از خودروهای گازسوز در کشور ما نیز شاید زمان آن فرارسیده است که در منطقه خاورمیانه، خودروسازان داخلی ورود کنند و محصولات و دانش‌فنی خود را به سایر کشورها انتقال دهند. هرچند پیش‌زمینه اصلی این مهم ایجاد دیپلماسی مناسب بین هر دو کشور است، اما شاید صنعت خودرو پلی برای بهبود روابط و ایجاد زمینه مناسب ارزآوری برای خودروسازان باشد.

خودروهای جدید در مصر؛ فقط گازسوز

رئیس‌جمهور مصر آغاز پروژه ملی گازسوز کردن خودروها را به کمک مشوق‌های دولتی برای خودروهای مینی‌بوس، خودروهای شخصی یا تاکسی اعلام کرده است. این پروژه بر یک میلیون خودرو که عمری بیشتر از ۲۰ سال دارند، تمرکز دارد.

طبق‌اعلام دولت این کشور برای خودروهایی که با سوخت گاز کار کنند، مجوز صادر خواهد شد.  زیرا دولت معتقد است مصرف گاز به جای بنزین می‌تواند سبب کاهش ارزبری شود، زیرا واردات بنزین کاهش خواهد یافت. از این‌رو وام کم‌بهره به افرادی که قصد گازسوز کردن خودرویشان را دارند، اختصاص خواهد یافت.

در این پروژه، دولت مصر حدود ۵۰۰میلیون دلار برای دوگانه‌سوز کردن خودروها سرمایه‌گذاری خواهد کرد. مصر این را حق خود می‌داند از منابع گازی و خودروهای گازسوز درزمینه کمک به محیط‌زیست و بهبود  کیفیت هوا استفاده کند. رئیس‌جمهور این کشور به دنبال آن است که تا ۵۰درصد از هزینه‌های سوخت مصرفی این کشور را به کمک گاز طبیعی، کم کند.

همچنین با جایگزینی سوخت گاز، انرژی پاک و ارزان ۲۰‌درصد وسایل حمل‌ونقل را تا سال ۲۰۲۲ و ۴۲‌درصد را تا سال ۲۰۳۵ گازسوز کند. این کشور با راه‌اندازی پروژه‌ای قصد دارد خودروهای فعلی را به روش‌های متداول و معمول به سیستم گازسوز مجهز کند و به‌همین‌منظور شرایط ویژه‌ای را برای ترغیب رانندگان ایجاد کرده است. دولت مصر به‌دنبال جایگزینی گاز با بنزین و گازوئیل برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی است. در این طرح سازوکار جدیدی برای تامین تاسیسات و تبدیل آن لحاظ  می‌شود. با این تفاصیل؛ ابتدا ۱۴۷هزار تاکسی و ون بنزینی به مدت سه‌سال به دوگانه‌سوز تبدیل خواهند شد. سپس ۲۴۰هزار مینی‌بوس و ون دیزل با گاز طبیعی جایگزین می‌شوند که البته به چهارسال زمان نیاز خواهد داشت.

جمعا ۳۶۶ جایگاه سوخت‌رسانی CNG جدید در سطح کشور راه‌اندازی خواهد شد. البته وزارت نفت مصر اعلام کرده است از «Towards Natural Gas» برای ایجاد انگیزه در شهروندان برای تبدیل خودروهایشان به سیستم دوگانه‌سوز (گاز طبیعی - بنزین) با کمک‌های دولتی سود خواهد جست. به‌گفته وزارت نفت این کشور، گسترش استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت برای خودروها باعث کاهش فشار واردات بنزین و گازوئیل می‌شود.

علاوه‌بر این، حمایت دولت با اضافه‌کردن ارزش‌افزوده‌ای که از طریق ایجاد صنایع تولیدی مرتبط با این فعالیت و همچنین ایستگاه‌های جدید و مراکز تبدیل صورت می‌گیرد، توجیه خواهد داشت. استفاده گسترده‌تر از گاز طبیعی این امکان را به‌دولت می‌دهد تا نفت خام و میعانات بیشتری صادر کند و درنتیجه قیمت بهتری از LNG به‌دست آورد.

مصر به لطف اکتشافات شرکت‌های بین‌المللی نفتی در سال‌های اخیر، گازطبیعی مازاد دارد. کرونا سبب شده است صادرکنندگان گاز ازجمله مصر به سمت استفاده از آن به جای فروش بروند.  ازجمله هزینه‌هایی که برای تبدیل CNG به شهروندان ازسوی دولت در نظر گرفته شده، اقساط بدون پیش‌پرداخت و با بهره‌کم و همچنین مراحل ساده پیمانکاری تبدیل‌کننده است.

اهداف مصر برای خودروهای گازسوز

حال این سوال مطرح می‌شود آیا مصر ذخایر مناسب برای تامین سوخت موردنیاز خودروهای گازسوز را دارد؟ براساس آمار، سال ۲۰۱۵ یک شرکت ایتالیایی در آب‌های عمیق مصر یک میدان گازی فوق‌العاده کشف کرده که بزرگ‌ترین میدان گاز در مصر و مدیترانه است. این میدان گازی ذخیره ۸۵۰میلیارد مترمکعبی دارد که در سال ۲۰۱۸ نیز خودکفا شد. یافتن منابع گسترده گازطبیعی در مصر یکی از محرک‌های مهم برای استفاده این سوخت در ناوگان حمل‌ونقل است.

درحال‌حاضر حدود ۳۳۰هزار خودرو گازسوز در مصر تردد دارند که توسط ۱۸۷ جایگاه توزیع CNG در ۲۰استان تامین سوخت می‌شوند. البته ۷۲ مرکز تبدیل در مصر برای ۱۱‌میلیون وسیله‌نقلیه بسیار اندک است. سالانه ۳۲هزار دستگاه به خودروهای بازار مصر افزوده می‌شود اما تعداد تبدیل خودروها در سال‌های اولیه ۶هزار دستگاه بوده، هرچند هدف‌گذاری سالانه ۵۰ هزار خودرو است اما با این رقم فاصله فراوانی وجود دارد. سالانه حدود ۲۵۰هزار خودرو نو در مصر پلاک می‌شود، با احتساب خودروهای درحال‌حرکت و ظرفیت کارگاه‌های تبدیل، رسیدن به عدد ۷۰۰ هزار خودرو تا پایان سال امکان‌پذیر است و در صورت اجرای قوانین تا آخر سال ۲۰۲۲ این مهم روی خواهد داد.

البته یکی از دلایل اصلی استفاده از گاز در این کشور، افزایش قیمت چشمگیر سوخت است. مصر نیز مانند کشور ما به‌دلیل افزایش بهای حامل‌های انرژی به استفاده از خودروهای گازسوز روی‌آورده است.  مصر در نظر دارد گاز را ۵۰درصد ارزان‌تر از سایر سوخت‌ها در این کشور عرضه کند تا توسعه خودروهای دوگانه‌سوز به‌درستی انجام شود.

مقامات این کشور امیدوارند این توسعه علاوه‌برکاهش آلایندگی سبب بهبود بودجه دولت درخصوص پرداخت یارانه‌های سوختی شود. اما یکی از نقاط ضعف توسعه خـــــــودروهای گازسوز در این کشور جایگاه‌‎های سوختگیری هستند که با توســــــعه و گسترش تعداد آنها می‌توان مشکلات را برطرف کرد. این فرصت را باید شرکت‌های داخلی غنیمت بدانند.

فرصت مغتنم برای صنعت خودرو ایران

ایران جزو نخستین کشورهایی است که به  استفاده از خودروهای گازسوز روی آورد و رتبه نخست مصرف این سوخت را دارد. باتوجه به اینکه درسال‌های اخیر خودروسازی محصولات متنوعی را در سگمنت و کلاس‌های مختلف خودروهای دوگانه‌سوز به بازار عرضه کرده، بنابراین توانسته است ارزش افزوده مناسبی برای صنعت ایجاد کند. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد  که خودروسازان کره‌ای با ظرفیت ۲۰۰هزار خودرو و همچنین مرسدس‌بنز و تویوتا برای ورود به بازار مصر درخصوص خودروهای دوگانه‌سوز برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌اند.

این درحالی است که خودروسازان داخلی در گذشته‌ای نه‌چندان دور چنین فرصت‌هایی را از دست داده‌اند. به‌عنوان‌مثال درسال ۱۳۸۵ قرار بود گروه صنعتی ایران‌خودرو ۱۵۰۰دستگاه خودرو پژو پارس را تولید و در بازار این کشور عرضه کند و طبق‌ برنامه‌ریزی‌ها درسال‌های بعد این مقدار افزایش یابد.

به‌همین‌دلیل زمینه‌سازی‌ها و اقداماتی نیز در آن زمان در مصر انجام شد که زیرساخت و شبکه خدمات پس از فروش مناسبی را هم ایجاد کرد. درواقع باید از همان سال صنعت خودرو ایران برای ورود خودروهای گازسوز به این کشور برنامه‌های بلندمدتی را تعریف می‌کرد.

هرچند تعاملات سیاسی ایران و مصر کاهش یافته است اما شاید خودروهای گازسوز زمینه لازم برای برقراری ارتباط، انتقال دانش و تکنولوژی ساخت خودروهای دوگانه‌سوز را را به این کشور فراهم کنند. بهبود روابط در شرایط فعلی می‌تواند عامل محرک و پیشرفت اصلی خودروسازی و توأم با ارزآوری مناسب باشد.  همچنین باید به این مهم اشاره کرد این بستر، فضای مناسبی را برای قطعه‌سازی ایجاد کرده است تا قطعاتی مانند مخزن، رگولاتور، شیر و ... برای خودروهای دوگانه‌سوز در بازار به فروش بروند.

بنابراین هدف‌گذاری ۳۰۰‌هزار خودرو دوگانه‌سوز یا تحقق ۵۰‌هزار خودرو درسال  و همچنین حجم تقریبی سالانه یک‌صدمیلیون‌دلاری برای این صنعت، به‌خصوص مخازن CNG پیش‌بینی می‌شود. در کشور مصر شش شرکت خدمات خودروسازی باگاز طبیعی فعالیت می‌کنند که متعلق به وزارت نفت این کشور هستند. یکی از بزرگ‌ترین این شرکت‌ها، شرکت گازتک است که از نظر میزان فروش و حجم براساس تعداد خودروهای تبدیل‌شده، در رتبه نخست قرار دارد. این شرکت دارای ۹۰ایستگاه سوخت‌گیری و ۳۵ مرکز تبدیل است.

در سال ۲۰۱۹ این شرکت حدود ۴۱درصد کل بازار تبدیل خودروهای این کشور را در اختیار داشت. گزارش‌ها حاکی از آن است که این شرکت ۵۴ کارگاه دیگر را هم طی دو سال آینده احداث خواهد کرد که البته با همکاری شرکت‌های ایتالیایی توسعه جایگاه‌ها برای ایجاد شبکه و ارائه خدمات به اتوبوسرانی را نیز در دستور کار خود دارد.

با این تفاصیل این شرایط بهترین زمان را در اختیار صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی ایران برای تاسیس کارگاه‌ در مصر می‌گذارد تا بدین‌ترتیب بتوانند محصولات سیستم‌های سوخت گاز تولید ایران را در این کشور به فروش برسانند. البته نباید این نکته را فراموش کرد که این مهم نیازمند یک برنامه مدون و تبیین استراتژی بین صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی کشور برای نفوذ در بازار خودرو مصر است. پیش از آن که کشورهای دیگر این بازار منطقه‌ای را دراختیار خود بگیرند و آن را اشباع کنند، خودروسازان داخلی می‌توانند با تکیه بر  دانش‌فنی  و به‌روز و همچنین تجربه‌ای که در سال‌های گذشته کسب کرده‌اند،  به این بازار نفوذ کنند و سبب توسعه محصولات خود در سایر بازارها شوند. البته شرکت‌های گازی نیز باید در زمینه انتقال تجارب توزیع گاز به این کشور، برنامه‌ریزی‌هایی را در دستور کار خود قرار دهند.