روانشناسی کاربردی در خدمت مدیریت ترافیک آلمان

به گزارش پدال نیوز، نگاهی نظری و عملی به روانشناسی ترافیک در آلمان، موضوع مقاله‌ای است که پریچهر شریفی، روانشناس و پژوهشگر دانشگاه تکنیکال برلین در آلمان در هفتمین شماره «باور»، نشریه علمی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا به آن پرداخته است.

این پژوهشگر ایرانی در این مقاله می‌نویسید: در آلمان حفظ ایمنی ترافیک، چندبعدی تعریف شده است که یکی از ابعاد مهم آن، تأثیر رفتار راننده بر محیط ترافیکی است. بر همین اساس، مقوله‌ای به نام روانشناسی ترافیک به‌عنوان بخشی از روانشناسی کاربردی (Applied Psychology) به توصیف، پیش‌بینی و احتمال تغییر رفتار فرد درگیر در ترافیک می‌پردازد. اصلی‌ترین موضوع روانشناسی ترافیک، بررسی رفتار فرد درگیر در ترافیک، زیربناهای رفتار خاص فرد در ترافیک و ارتباط بین این رفتار و تصادفات یا تعاملات ترافیکی است.

بخشی از این مقاله به مقررات سخت‌گیرانه راهنمایی و رانندگی در کشور آلمان پرداخته است که جرائم سنگینی به دنبال دارد.

برخلاف تصور بسیاری از مردم، مستی در آلمان جرم نیست. اما جالب است بدانید حتی یک فرد پیاده مست نیز در آلمان گواهی‌نامه خود را از دست خواهد داد، اگر برخلاف قوانین راهنمایی و رانندگی (با اینکه وسیله نقلیه‌ای را به‌عنوان عابر پیاده نمی‌راند) عمل کند و مست باشد.

در این‌گونه موارد، قانون شماره ۱۳ پروانه رانندگی آلمان به موضوع تردید در صلاحیت رانندگی فرد دچار مشکل مصرف الکل می‌پردازد.

بر طبق این قانون جهت آمادگی برای تصمیم‌گیری در مورد دادن گواهی‌نامه رانندگی یا تمدید آن، بررسی کارشناسی پزشکی-روانشناختی در موارد زیر ضروری است؛

پس از معاینات پزشکی، نشانه‌هایی نه از اعتیاد، بلکه از سوءمصرف الکل قابل توصیف باشد یا حتی گمان سوءمصرف الکل وجود داشته باشد.

تخلفات رانندگی مجدد تحت تأثیر الکل وجود داشته باشد.

وسیله نقلیه در خیابان با میزان ۱.۶ درصد یا بیشتر الکل در خون یا ٨/٠ یا بیشتر الکل در بازدم راننده رانده شود.

قبلاً گواهی رانندگی به خاطر موارد بالا، از راننده سلب شده باشد.

یا به‌وضوح قابل اثبات باشد که راننده وابستگی و سوءمصرف الکل دارد.

همین‌طور اگر فرد پیاده‌رو و مست در مکان‌های عمومی باعث مشکلات اساسی شود، مشمول این قانون است.

مقررات پلیس آلمان در مورد راننده‌ای که مصرف مواد مخدر داشته و در حال رانندگی توسط پلیس کشف شود نیز دارای عواقب جزایی است.

حیطه‌های اصلی کار یک روانشناس ترافیک در آلمان نه‌فقط بررسی و تغییر رفتار فرد راننده، بلکه در کنار آن کمک به قانون‌گذاران بر اساس الگوهای تغییر رفتار و نیز روانشناسی پرورشی برای بهبود سلامت افراد درگیر در ترافیک است.

روانشناسی ترافیک در آلمان یک رشته مولتی دیسیپلین (چند رشته‌ای) است. بر این اساس یک روانشناس ترافیک جدای از دانش روانشناسی فردی و اجتماعی، پرورشی و بالینی، تشخیصی و درمانی و نیز روانشناسی بازپروری و پیشگیری باید به‌خوبی بر قوانین راهنمایی و رانندگی آگاه بوده و بتواند پا به‌پای قانون‌گذاران و مجریان قانون کار کند.

در کنار آن، یک روانشناس ترافیک در آلمان باید اطلاعات تکنیکی مربوط به تصادفات را به‌خوبی بداند و به‌عنوان مشاور مهندسان ترافیک و شهرسازی فعالیت کند. در مجموع، در آلمان حفظ ایمنی ترافیک چند بعدی تعریف شده است که یکی از ابعاد مهم آن تأثیر رفتار راننده بر محیط ترافیکی است.

همچنین فرهنگ ترافیکی و آشنا کردن کودکان و نوجوانان با فرهنگ ایمنی ترافیک نیز جزیی از کارهای روانشناسان ترافیک است.

روانشناسان ترافیک فقط روی رفتار ترافیکی در جاده‌ها و خیابان‌ها کار نمی‌کنند، بلکه در بخش‌های متفاوت ترافیکی مثل ترافیک دریایی، هوایی، زمینی خاص و نیز برنامه‌های ابداعی و نوین ترافیکی نیز همانند خودروهای بدون راننده و تعامل آنها در ترافیک نیز همکاری دارند. بررسی رفتار استفاده‌کنندگان از این نوع خودروها نیز بخش زیادی از کار روانشناسان ترافیک را در برمی‌گیرد.

واحد علمی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا با تشکیل کارگروه‌های علمی به‎منظور استفاده از ظرفیت و پتانسیل اعضای اتحادیه از یک سو و از سوی دیگر، ایجاد شبکه‌های علمی متشکل از پژوهشگران و متخصصان ایرانی در زمینه‌های علمی مشترک درصدد ایجاد پلی با مؤسسات علمی و متخصصان داخلی برای ایفای نقش خود در خودکفایی علمی کشور است.

شماره هفتم «باور»، به صاحب امتیازی واحد علمی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا و به مدیریت مسئولی زهرا احمدی و سردبیری رزیتا ضیایی و در ۳۰ صفحه منتشر شده است. این نشریه با نگاهی ویژه به درد مشترک این روزهای کرونا ویروس و اشاره‌ای بر تازه‌های بخش مهندسی و ساختمانی، روانشناسی و همچنین با معرفی دکتر علیرضا رستگار پناه مبتکر در بخش روباتیک و محقق ارشد دانشگاه  UCL انگلستان منتشر شده است.

نشریه باور در تلاش است با ایجاد پل ارتباطی میان پژوهشگران و دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های اروپایی با محققان و مجموعه‌های علمی داخل کشور سهم خود را در بی‌نیازی علمی کشور از بیگانگان ایفا کرده و از پتانسیل علمی اعضای خود در پیشبرد علمی کشور بهره ببرد.

گفتنی است واحد علمی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا در سال جاری تصمیم به برگزاری سمینارهای مجازی علمی جهت شناخت و معرفی آخرین دستاوردها و نوآوری‌های علمی برای مخاطبان و علاقه‌مندان گرفته است که به‌زودی اطلاع‌رسانی می‌شود.