یک ماشین اسپرت با درهای گالوینگ و بدنهای با پنلهای آلومینیومی که تنها
محصول کارخانهای به همین نام بود و در فاصله سالهای 1981 تا 1983 به
تولید رسید. به لطف طراحی نوآورانه و تبلیغات تاثیرگذار دلورین میتوانست
لقب یکی از پرفروشترین خودروهای قرن را نصیب خود کند، به همین دلیل از آن
برای نقشآفرینی در سهگانه فیلمهای سینمایی علمی تخیلی "بازگشت به آینده"
محصول سالهای 1985 تا 1990 استفاده شد؛ جایی که یک دانشمند از آن به
عنوان ماشینی شگفتانگیز برای سفر در زمان استفاده میکند. با اینحال بخت
با جان دلورین یار نبود و با ورشکستگی این برند در عرض دو سال او هرگز
نتوانست به موفقیتی که انتظارش را داشت دست پیدا کند.
جان دلورین که
نامی تاثیرگذار در خودروسازی آمریکا به شمار میرود، کارش را یکی از
نمایندگیهای فروش کرایسلر در دهه چهل میلادی آغاز کرد و در 1952 با دریافت
لیسانس مهندسی خودروسازی به عضویت تیم مهندسی این برند درآمد. او سپس توسط
پاکارد استخدام شد و به عنوان یک مهندس در AMC نیز فعالیت داشت. دلورین در
1956 به جنرال موتورز نقل مکان کرد و کار خود را به عنوان یکی از طراحان
پونتیاک ادامه داد. از او به عنوان خالق خودروهایی مانند GTO افسانهای و
فایربرد یاد میشود. به عنوان جوانترین طراح شورولت او وظیفه سرپرستی
پروژه ناموفق شورولت وگا را عهدهدار شد. این ماشین که به گفته دلورین
میتوانست در تمامی زمینهها رقیبی برای محصولات اروپایی باشد ولی در عمل
حرف چندانی برای گفتن نداشت؛ با این وجود به لطف تبلیغات تجاری و
مصاحبههای تاثیرگذار او وگا توانست به فروش راضیکنندهای دست پیدا کرده و
حتی عنوان خودروی سال مجله موتور ترند در 1971 را به دست بیاورد. کارنامه
کاری موفق دلورین موجب شد تا او سمت جوانترین مدیرعامل در تاریخ جنرال
موتورز را دریافت کند. پس از یک دهه فعالیت در جیام و با تغییر سیاستهای
شرکت او استعفا داد و با تکیه بر شهرت و چهره تاثیرگذاری که در میان عموم
کسب کرده بود، به تاسیس برندی با نام خودش روی آورد تا رویایش برای ساخت یک
خودرو اسپرت نوآورانه را به واقعیت بدل کند. در 1973 او شرکت Delorean
Motors Company یا DMC را تاسیس کرد و با همکاری بیل کالینز در کمتر از
یکسال بعد موفق به ساخت اولین مدل پروتوتایپ شد. دلورین مالک بیش از 80%
سهام کمپانی بود در حالی که هیچ سرمایهای در این کار قرار نداده بود، در
عوض او تمامی هزینههای توسعه و ساخت DMC-12 را بر عهده گرفت که آن رقمی در
حدود 5/3 میلیون دلار برآورد کرده بود.
بدنه و سیستم تعلیق
طراحی شاسی آن که توسط لوتوس صورت گرفته است مبتنی بر مدل اسپریت بوده و
مجهز به تعلیق مستقل در چهارچرخ، فنرهای لولهای، کمکهای تلسکوپی و فرمان
راک اند پینیون میشود. تعلیق آن در جلو متشکل از بازوهای جناغی دوبل و در
قسمت انتهایی از نوع چنداتصالی است. به دلیل پیچیدگیهای فنی زیاد،
هزینههای ساخت DMC-12 فراتر از انتظار ظاهر شدند. بدنه توسط جورجتو
جیوجیارو طراحی شده است و چشمگیرترین نکته در خصوص آن درهای گالوینگ
هستند. کابین به صورت استاندارد با امکاناتی نظیر تریم و صندلیهای چرمی،
رادیو، شیشهها و آینههای برقی، قفل مرکزی و فرمان تلسکوپی تجهیز شده بود.
جنس بدنه مانند شورولت کوروت از فایبرگلاس بود که پنلهای مستقل از جنس
آلیاژ استیل ضدزنگ پرداخت شده روی آن نصب میشدند. در نمونه پروتوتایپ
موتور در بخش میانی شاسی نصب شده بود، ولی در ادامه به دلیل مشکلات توسعه
به ساختار موتورعقب تغییر پیدا کرد.
قیمت سرسامآور و عملکرد ضعیف
تقریبا همهچیز تا این زمان به خوبی پیش رفته بود اما مشکلات اصلی هنوز
ظاهر نشده بودند. یکی از ایرادات اصلی پیدا کردن پیشرانه مناسب برای
قرارگیری در فضای محدود انتهای بدنه بود؛ در نهایت یک موتور ششسینلندر
خورجینی 8/2لیتری با خروجی 130 اسببخار و گشتاور 207
نیوتونمتر تحت قرارداد با PRV (پژو، رنو و ولوو) برای آن طراحی و ساخته
شد که نیروی تولیدی را از طریق یکی از گیربکسهای 5سرعته دستی یا 3سرعته
اتوماتیک به محور عقب منتقل میکرد. ترکیب نهایی خودرویی ساخت یک کمپانی
آمریکایی و مونتاژشده در ایرلند بود که یک موتور فرانسوی سوییسی در دل آن
قرار داشت. نام DMC-12 برگرفته از قیمت 12000 دلاری است که در 1978 برای
این ماشین پیشبینی شده بود. تا پیش از آغاز تولید انبوه در 1981 تورم
اقتصادی، افزایش تقاضا و کاهش ارزش دلار قیمت هر دستگاه دلورین را به 25000
دلار افزایش داده بودند. با شتاب صفر تا صد کیلومتر بر ساعت 8/8 ثانیه و
حداکثر سرعت 177 کیلومتر بر ساعت دلورین رانندگی چندان هیجانانگیزی را به
همراه نداشت و بسیاری از مالکین نیز از هندلینگ نامناسب آن گلایه داشتند.
ار طرفی این مبلغ 7000 دلار بیشتر از مجهزترین نمونه کوروت مجهز به پیشرانه
هشتسیندر خورجینی 7/5 لیتری با خورجی 230 اسببخار بود که خودرویی نسبتا
سریع محسوب میشود.
زمان و مکان نامناسب
مساله دیگر عرضه دلورین در زمانی بود که صنعت خودروسازی ایالات متحده در
بحرانیترین وضعیت پس از دهه 1930 به سر میبرد. محدودیتهای آلایندگی،
بحران نفتی و افزایش قیمت سوخت منجر به کاهش فروش برندهای داخلی، افت شدید
طراحی و عملکرد محصولات و کمبود سرمایه شده بودند. مانند هر خودروساز کوچک
دیگری، کیفیت مونتاژ و کنترل کیفیت در خودروهای دلورین از مشکلاتی بودند که
هیچگاه راهحلی برای آنها پیدا نشد. آنتن رادیو آن که در شیشه جلو قرار
داشت ناکارآمد بود، همچنین دینام آن قادر به پشتیبانی از سیستم الکترونیکی
ماشین نبود و در اکثر مواقع خالیشدن باتری را در پی داشت.
اولین
دلورین در 21 ژانویه 1981 از خط تولید خارج شد. با وجود تولید آن در
ایرلند، بازار هدف دلورین آمریکا بود و تمامی نمونههای آن به صورت
فرمانچپ ساخته شدند که تقاضا برای آن در بریتانیا را کاهش داد. ساخت یک
نسخه فرمانراست هزینه زیادی را متحمل شرکت میکرد بنابراین برخی از
خودروها پس از ترک شرکت توسط مالک به صورت فرمانراست درمیآمدند که امروزه
تعداد آنها 17 دستگاه تخمین زده میشود. تمامی نمونهها به جز 3 دستگاه
دلورین پوشیدهشده از ورق طلا، کارخانه را با بدنه استیل رنگنشده ترک
کردند و بعدها تعداد محدودی از آنها به رنگهای دیگر درآمدند. در مجموع
تعداد 8583 دستگاه DMC-12 توسط دلورین ساخته و به بازار عرضه شدند.
دلورین توربو
با موج بازخوردهای منفی از سوی نشریات راجع به عملکرد فنی ضعیف DMC-12،
جان دلورین تصمیم به تولید یک نمونه توربوشارژ از آن گرفت. در همکاری با
شرکت آمریکایی Legend industries یک نمونه تویینتوربو از پیشرانه PRV
ساخته و در مجموع بر روی چهار دستگاه دلورین نصب شد. در 1981 اولین نمونه
آزمایشی توانست عملکردی بهتر از رقبایی مانند فراری 308 و پورشه
928 نشان دهد. این نسخه میتوانست در 8/5 ثانیه از حالت سکون به سرعت صد
کیلومتر در ساعت دست پیدا کرده و مسافت 400 متر را در 7/14 ثانیه طی کند.
حداکثر سرعت آن نیز به 240 کیلومتر بر ساعت میرسید. او به حدی از نتیجه
کار رضایتمند بود که قرارداد ساخت 5000 پیشرانه را با Legend industries
امضا کرد. شرکت قصد داشت این مدل تویین توربو را در قالب یک پکیج 7500
دلاری در 1984 به مشتریان عرضه کند.
بازداشت و ورشکستگی
در 1982 شرکت در یک قدمی تعطیلی قرار داشت و عدم تمایل دلورین برای ادغام با یک خودروساز بزرگتر نیز بالاجبار فعالیت خط تولید را به 3 روز در هفته کاهش داد، در نتیجه روند تحویل خودروها با تاخیر مواجه شد. منتقدین باور داشتند که طراحی خاص دلورین توجیه مناسبی برای قیمت سرسامآور و عملکرد ضعیف آن نبود، در حالی که رقبای دیگر مانند شورولت کوروت با قیمت به مراتب پایینتر و موتورهای قویتر رکورد بالاترین میزان فروش در تاریخ خود را سپری میکردند. بیش از نیمی از 7000 دستگاه دلورین تولیدشده در انبارها باقی مانده بودند و شرکت نیز یک بدهی 175 میلیون دلاری را در مقابل خود میدید. در اکتبر همان سال جان دلورین به جرم همکاری در قاچاق مواد مخدر به کشور دستگیر شد. شرکت بلافاصله پس از این اتفاق اعلام ورشکستگی کرد و تولید DMC-12 تا پایان ماه به اتمام رسید. در 1984 دادگاه او را از تمامی اتهامات تبرئه کرد اما دیگر فرصتی برای بازگشت این برند باقی نمانده بود. از سال 2007 شرکت DMCH واقع در تگزاس تمامی تجهیزات باقیمانده از کارخانه دلورین را خریداری و اقدام به بازسازی دوباره DMC-12 با ترکیبی از قطعات اصلی و جدید کرده است که در تعدادی محدود به بازار عرضه شدهاند.