طراحی 206 صندوقدار چیزی از طراحی یک خودرو جدید کم نداشت/ حرف‌های مطرح‎شده نه استاندارد فنی دارد، نه اقتصادی

به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز، ادعای وجود مافیا بارها درخصوص برخی صنایع و بانک‌ها و موسسات مطرح شده است. این ادعاها در برخی موارد ثابت شده اما در برخی موارد نیز اساس و پایه‎ای نداشته است. در مورد صنعت خودرو نیز سال‌هاست بحث وجود مافیا و دست‌های پشت‌پرده مطرح می‌شود و در هر مجلس جدیدی که روی کار آمده، به سبب حساسیت و توجه ویژه‌ای که بر خودرو و خودروسازی در کشور وجود دارد، بحث تحقیق و تفحص از خودروسازان نیز مطرح شده است. اما تاکنون موردی که دال‌بر وجود مافیا در این صنعت باشد، از سوی تحقیق‎و‎تفحص‎کنندگان این صنعت به بیرون نیامده است. البته نمی‌توان منکر برخی تخلفات و مشکلات در ساختار خودروسازی‌ها شد که در گذر زمان منجر به برخی برکناری‎ها یا تغییرات در دل خودروسازی‌ها بوده است.
 
اما در آخرین اظهارنظرها یک عضو کمیسیون اصل90 مجلس در خصوص دو پروژه سمند و 206 صندوق‌دار ادعاهایی مطرح کرده است، این‎که در این پروژه‌ها پول‌های کلان صرف موارد کوچکی شده است. این موضوع را با دو کارشناس صنعت خودرو در میان گذاشته‎ایم که نظرات آن‎ها را در ادامه می‎خوانید.  
 
امیرحسن کاکایی، عضو هیات‌علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت
 
طراحی 206 صندوق‌دار چیزی از طراحی یک خودرو جدید کم نداشت
 
بحثی درخصوص میزان سرمایه‌گذاری برای خودرو پژو 206 مطرح شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟  
 
یکی از مقاطعی که در توسعه طراحی خودرو کار اساسی صورت گرفت، طراحی سمند و پژو۲۰۶ اس‎دی بود. ما در آن زمان کسب تجربه کردیم و در سطوح بالاتر قرار گرفتیم. یکی از علت‌هایی که این اعداد و ارقام بالاتر از رقم‌های جهانی بود، همین است که ما به بهانه این طراحی‌ها، در بسیاری از سیستم‌های دیگر  نیز خود را رشد دادیم.
 
تاثیر سرمایه‌گذاری برای طراحی خودرویی مانند 206 صندوق‌دار بر صنعت خودرو و قطعه‌ چیست؟  
 
در یکی، دو سال اخیر نیز دو خودروساز بزرگ، طراحی خودرو جدیدی را آغاز کردند، اما دلیل این‎که چرا این‎قدر با سختی حصول نتیجه داشته، این است که شبکه تامین و قطعه‌سازی ما به اندازه کافی و همپا با صنعت خودرو رشد نکرده است. در مقطع سال‌های دهه ۷۰ تا ۸۰، شبکه تامین و قطعه‌سازی ما ایجاد شد و رشد پیدا کرد و نتایجی حاصل شد که لازمه آن صرف همان هزینه‌ها بوده است. البته پس از آن زمان، خودرو رانا نیز روی کار آمد. این خودرو براساس همان پژو۲۰۶ اس‎دی است که نشان می‌دهد طراحی‌هایی که صورت گرفت، مبنایی برای طراحی‌های بعدی شد.
 
ارقامی که برای هزینه‌کرد خودرو در نظر گرفته می‌شود، صرف چه مواردی می‌شود؟
 
کامل‎کردن طراحی بدین معناست که ابتدا خودرو طراحی و سپس قطعات و امکانات آن داخلی‌سازی و فراهم ‌می‌شود. این عملیات کمتر از طراحی اصل خودرو هم نیست. صنعت خودرو ایران بسیاری از اطلاعات حال حاضر خود را از همان زمان و با صرف همان هزینه‌ها کسب کرده است.  
 
در مورد موتور، هنگام تولید موتورهای ملی اطلاعات ما تکمیل شد اما در مورد الکترونیک هنوز دارای مشکل هستیم. به عبارت دیگر، هرجا هزینه کردیم، زنجیره تامین و قطعه‌سازی ما توانمند شده اما در سایر مقاطع که صرفا هزینه‌ هم نشده است، هنوز دچار مشکل هستیم. ضمن این‎که داخلی‌سازی نیز بسیار حائزاهمیت است. به‌عنوان‌مثال طراحی موتور خودرو یک موضوع است و داخلی‌سازی آن نیز مساله دیگر. البته باید گفت طراحی پلت‌فرم، گرفتن لیسانس و... نیز کاری بسیار بزرگ است.
 
لطفا در خصوص طراحی 206 صندوق‌دار و سمند کمی بیشتر توضیح دهید؟
 
طراحی پژو ۲۰۶ صندوق‌دار از سال ۸۳ کلید خورد و در سال ۸۶ تولید آن آغاز شد. در مورد این خودرو، شاید به نظر برسد اضافه‎کردن یک صندوق هزینه زیادی نمی‌خواهد، اما درواقع وقتی قالب خودرویی بدون صندوق (هاچ‌بک) است، برای اضافه‎شدن همین صندوق، تمام سیستم تعلیق، شاسی و فرمان خودرو تغییر می‌کند. در واقع یک بازطراحی واقعی است که چیزی از طراحی یک خودرو جدید کم ندارد.
 
طراحی سمند نیز در سال ۷۴ کلید خورد و در سال ۸۱ تولید آن آغاز شد، اما عرضه آن به بازار با تاخیر همراه بوده است. طراحی سمند تقریبا هفت سال طول کشید، نه به خاطر این‎که طراحی آن مدت زیادی نیاز داشت، بلکه وقتی در ایران کار آغاز شد، خودروسازان متوجه شدند در تولید برخی قطعات دچار کمبود هستند. بنابراین مجبور شدند در آن زمینه سرمایه‌گذاری کنند.
 
چرا راه‎اندازی خط تولید خودرو سمند تا این اندازه زمان‌بر بوده است؟
 
در آن زمان حین به‌روزرسانی خطوط تولید متوجه شدند برخی امکانات حداقلی خط تولید را ندارند. معمولا در دنیا هنگام طراحی خودروهای جدید، خط تولید اصلی ثابت می‎‎ماند و قالب‌ها عوض می‌شود، اما در ایران از آن‎جایی که قبل از پژو و سمند، تنها تولید پیکان داشتیم، مشاهده شد بسیاری از خطوط تولید ما ناقص هستند. در نتیجه روند طراحی و تولید این خودرو، زمان‌بر و پرهزینه شد، ضمن این‎که این هزینه تنها برای طراحی خودرو نبود، بلکه بخشی از هزینه نیز در بخش ایجاد زنجیره تامین و قطعه‌سازی برای داخلی‌سازی قطعات صورت گرفت.
 
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو  
 
حرف‌های مطرح‎شده نه استاندارد فنی دارد، نه اقتصادی
 
درخصوص طراحی صندوق خودرو پژو۲۰۶ از هزینه ۲۵۰ میلیون دلاری صحبت کرده‌اند. اصولا طراحی بدنه خودرو چقدر هزینه دارد؟
 
طراحی بدنه یک خودرو چیزی بین 20 تا 30 میلیون دلار هزینه دارد. این رقم هزینه مهندسی قالب‎سازی بدنه خودرو است. توسعه قطعه آن هم مناسب با تیراژ سالانه درصورتی‎که 20 عدد در ساعت باشد، 150میلیون دلار است. درمجموع کف هزینه طراحی یک پلت‌فرم بدون سالن رنگ و مونتاژ در دنیا 1.2میلیارد دلار است. بنابراین، چنین صحبت‎هایی نشان‎دهنده بی‌اطلاعی از فرایند این‎گونه پروژه‌هاست.  
 
ایران‎خودرو در سال 1374 نه نیروی انسانی، نه ظرفیت و نه خط تولید داشت. احداث یک کارخانه یک‎میلیارد دلار هزینه می‎برد. در ایران‎خودرو هم احداث یک کارخانه اگر کمتر از یک‎میلیارد دلار نباشد، بیشتر از یک میلیارد دلار خواهد بود. این امر در دنیا متداول است.
 
طی این‌ سال‌ها بارها از خودروسازان پژوهش و حسابرسی شده است. چرا درحال‎حاضر این اطلاعات منتشر شده است؟
 
20 سال از این اقدامات می‎گذرد و بیش از 20 بار نیز حسابرسی انجام شده است. تحقیق و تفحص لازم در این خصوص، طی این سال‎ها توسط مجلس و قوه قضاییه صورت گرفته است. بنابراین این صحبت‎ها نه صحت دارد، نه از نظر فنی استاندارد دارد.
 
آیا هزینه‎هایی که سخنگوی کمیسیون اصل 90 مطرح کرده، تنها صرف طراحی سمند یا 206 شده است؟