قوانین واردات خودرو سخت گیرانه نیست

به گزارش پدال نیوز به نقل از دنیای خودرو، آخرین آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران حاکی از آن است که واردات خودروهای سواری در مهرماه سال‌جاری نسبت به زمان مشابه سال گذشته از لحاظ تعداد، 89 درصد کاهش یافته است. بر اساس اطلاعات منتشر شده، در مهرماه سال 1394، دو هزار و 907 دستگاه خودروی خارجی به ارزش 79 میلیون و 500 هزار دلار وارد کشور شده است در حالی که در مهرماه سال 1393، 25 هزار 624 دستگاه خودرو به ارزش 136 میلیون و 755 هزار دلار وارد کشور شده است.  
بر همین اساس مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور خودرو در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه «دنیای خودرو» با تاکید بر اینکه مهم‌ترین دلیل این کاهش، مشکلات اقتصادی و ضعف قدرت خرید مردم است، رکود خودروهای وارداتی را دامنگیر خودروهای تجاری خارجی نیز دانست. بیوک علی‌مرادلو همچنین با بیان اینکه تا پیش از این بسیاری از واردکنندگان خودرو، بازرگانان فعال در بخش‌های دیگر بوده‌اند که سرریز سرمایه خود را صرف واردات خودرو می‌کردند، به بازگشت این افراد به این بخش، بعد از سرو‌سامان گرفتن وضعیت اقتصادی کشور اشاره کرد.
مهم‌ترین دلیل کاهش چشمگیر میزان واردات خودرو در مهرماه امسال نسبت به زمان مشابه در سال گذشته چیست؟
در واقع پاسخ این مساله بسیار بدیهی و موضوع مربوط به بحث بازار است. این رکود که مدت‌هاست در بازار حاکم است، تنها مربوط به خودروهای داخلی نیست و شامل خودروهای وارداتی نیز می‌شود. در حال حاضر میزان فروش همه خودروها در بازار به شدت پایین است؛ به این علت که تقاضا کاهش قابل توجهی داشته است. کاهش تقاضا به دلیل مشکلات اقتصادی و ضعیف شدن قدرت خرید مردم است.  
 
با این‌حال افت 89 درصدی واردات خودرو طی یک سال ظاهرا بیش از کاهشی که وقوع آن بدیهی باشد، به نظر می‌رسد.  
بازار خودرو سال گذشته بهتر از امسال بود. در واقع اگر بازار وجود داشته باشد، واردکننده از واردات استقبال می‌کند. این کاهش چشمگیر فقط به خاطر رکود بازار است. تمام نمایشگاه‌داران هم این موضوع را تاکید می‌کنند که وضعیت به صورتی است که خرید و فروش به حداقل ممکن رسیده است و فروش ندارند. این مساله فقط مربوط به خودروهای سواری نمی‌شود. در پیگیری‌هایی که در مورد خودروهای تجاری داشتم متوجه شدم که مساله شامل حال این بازار هم شده و تازه بازار در مسیر تغییر قرار گرفته است.
رکود بازار خودرو امسال در حدی است که مدیرعامل یکی از شرکت‌های لیزینگ به من توضیح داد که از ابتدای امسال تا به حال نتوانسته است حتی یک دستگاه از 100 کامیون بنز خود را بفروشد. در واقع اینها مشکلاتی است که به رکود اقتصادی و نبود گردش مالی در کشور برمی‌گردد.  
 
اما بسیاری از واردکنندگان و فعالان بازار معتقدند طرح و اجرای قوانین دست‌و‌پاگیر در سال جاری یکی از مهم‌ترین عوامل کم شدن واردات است.
ممکن است برخی بگویند قوانین در مورد واردات خودرو کمی سخت شده است، اما به هیچ عنوان اینطور نیست. قوانین ممکن است روی افزایش یافتن قیمت‌ها تاثیر بگذارد، اما قاعدتا نباید بتواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال امسال شاهد بودیم که قیمت خودروهای وارداتی هم افزایش نداشت. حتی در ماه‌هایی از سال شاهد کاهش قیمت این خودروها نیز بودیم. بنابراین بحث قوانین نمی‌تواند عامل کاهش میزان واردات خودرو باشد.  
من درباره این مساله مطالعه کرده‌ام و تحقیق‌های میدانی در این زمینه را دیده‌ام. بر این اساس می‌گویم ممکن است در حالت عادی ذهن به این سمت برود که سخت شدن قوانین یک عامل تاثیرگذار است، اما واقعیت این است که مشکل از وضعیت بازار است.  
این مساله مثل همان است که عده‌ای می‌گفتند فعالیت کمپین نخریدن خودروی صفر داخلی باعث راکد شدن بازار خودرو شده است. من نمی‌گویم فعالیت کمپین کاملا بی‌تاثیر بود، اما اثر آن در حدی نبود که بخواهد بازار را راکد کند. مهم‌ترین عامل رکود بازار خودروهای داخل، کم شدن قدرت خرید مردم بود. به همین دلیل هم به محض اینکه دولت با ارائه وام 25 میلیونی خرید خودرو در بخش تقاضا تحریک ایجاد کرد، همه شاهد بودیم چه اتفاقی افتاد و تعداد زیادی از خودروهای صفر خریده شد. بنابراین مشکل اصلی کمبود توان مالی است.
 
گفته می‌شود رکود بازار و کاهش میزان واردات خودرو، باعث خروج تعداد زیادی از واردکنندگان از این حوزه خواهد شد. به نظر شما این موضوع چه عواقبی در پی خواهد داشت؟
به نظر نمی‌رسد این روند عواقب خاصی داشته باشد. به هر حال واردات خودرو هم یک نوع کسب‌و‌کار است که هیچ‌کس مخالف آن نیست. اما مساله این است که وقتی رونق اقتصادی وجود داشته باشد، این کسب و کار هم رونق دارد. تاجر، کالایی را وارد می‌کند که بازار و سود بیشتری داشته باشد. بنابراین امروز خودرو وارد می‌کند، فردا ممکن است یخچال و فریزی یا تلویزیون یا هر کالای دیگری که مشتری داشته باشد را وارد کند. این موضوع هم طبیعی است. چه بسا طی سال‌های اخیر، بسیاری از واردکنندگان خودرو، کارشان واردات این کالا نبود، اما چون سود خوبی داشت، به سمت وارد کردن خودرو رفته بودند. خود من افرادی را می‌شناسم که در کار واردات پوشاک بوده‌اند یا حتی در حوزه ساخت‌وساز مسکن فعال بودند و سرریز سرمایه خود را صرف واردات خودرو می‌کردند.  
به این ترتیب وقتی دوباره اوضاع اقتصادی سامان بگیرد و واردات خودرو سودآوری داشته باشد، این افراد به فعالیت در این بخش بازمی‌گردند. در حال حاضر هم ظرفیتی نزدیک به پنج تا 10 درصد بازار مربوط به خودروهای وارداتی است که به شکل‌های مختلف تامین می‌شود.
 
موضوع جالب توجه این است که با وجود کاهش میزان واردات خودرو، بعضی از مدل‌های آلفارومئو یا بی.ام.دبلیو نسبت به دیگر خودروها بیشتر وارد شده‌اند و مشتری خود را داشته‌اند. دلیل این مساله چیست؟
توجه داشته باشید که تعداد این خودروها به علت قیمت بالای آنها، بسیار محدود است و بازار تعریف‌شده و سنتی خود را دارند. همین دو برند که به آنها اشاره کردید، بازار مخصوص خودشان را دارند. در واقع تعداد اینها بیشتر نشده، اما چون تعداد خودروهای وارداتی دیگر کمتر شده است، اینها به چشم می‌آیند. علاوه‌بر این طی یکی، دو سال گذشته به‌خاطر مشکلاتی که شرکت واردکننده بی.ام.دبلیو داشت، تعداد این خودرو در کشور کم شده بود. اما وقتی سازمان فروش شرکت واردکننده درست شد، فروش آنها نسبت به گذشته کمی تغییر کرد. اما در عین حال این خودروها مخاطب خاص خود را دارند که در هر شرایطی مشتری این خودروها هستند.