نگرانی از بازگشت قیمت خودروها به فضای مجازی تشدید شد/ عامل نوسان بازار خودرو چیست؟

به گزارش پایگاه خبری پدال نیوز؛ از سه ماه پیش در شرایطی قیمت خودرو از سایت‌های خرید و فروش اینترنتی حذف شد که یکشنبه گذشته قیمت‌ها بار دیگر به فضای مجازی ورود کرد، حال برخی از مدیران سایت‌های پذیرنده آگهی‌های خودرو نسبت به حذف قیمت‌ها از شبکه‌های مجازی هشدار می‌دهند و برخی از دست‌اندرکاران بازار نیز این شبکه‌ها را ابزاری در راستای تشدید التهابات بازار می‌خوانند. پیش‌تر در هفته آخر اردیبهشت‌ماه سال‌جاری به‌دنبال ایجاد نوسان شدید قیمت خودرو در بازار، راهکارهایی برای کنترل و جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد می‌شد، در آن مقطع یکی از مباحثی که مورد توجه قرار گرفت و آن را عامل نوسانی شدن قیمت در بازار عنوان می‌کردند حضور دلالان و واسطه‌ها در فضای مجازی به واسطه قیمت‌گذاری غیرواقعی خودرو بود. از این رو پلیس فتا برخورد جدی با دلالان این حوزه در دستور کار قرار داد. پلیس فتا معتقد بود یکی از عوامل ایجاد هیجان و التهاب در بازار خودرو فعالیت سودجویان و تعدادی از دلالان فعال در این حوزه است، که به‌صورت سازمان‌یافته در این زمینه عمل می‌کنند.
 
در آن مقطع تحلیل غالب این بود که دلالان و واسطه‌ها با فعالیت در شبکه‌های مجازی و سایت‌های آگهی‌دهنده خودرو سبب قیمت‌سازی می‌شوند؛ به‌طوری‌که واسطه‌گران قیمت‌های غیرواقعی را به‌عنوان قیمت واقعی محصولات، در فضای مجازی مبنای داد و ستد قرار می‌دهند. در این میان برخی از عوامل بازار خودرو گردانندگان سایت‌ها را عامل اغتشاش در بازار خودرو خواندند. طرفداران این تفکر عنوان می‌کردند مدیران سایت‌های انتشاردهنده آگهی امکان حضور گسترده دلالان را در فضای مجازی ایجاد می‌کنند و آنها را در قیمت‌سازی همراهی کرده، بعد از نوسانی شدن و ایجاد موج در بازار، خود اقدام موج سواری می‌کنند. در نقطه مقابل، برخی از کارشناسان و همچنین دست‌اندرکاران اداره سایت‌های منتشر‌کننده آگهی خودرو با رد اتهامات مطرح شده بر این نکته پافشاری می‌کردند که افزایش قیمت‌ها در بازار ارتباطی با انتشار آگهی در سایت‌ها ندارد و مسوولان امر باید به‌دنبال کنترل عوامل تاثیرگذار روی قیمت خودرو در بازار باشند. آنها معتقد بودند عواملی مانند اختلال در عرضه شرکت‌های خودروساز به بازار و همچنین تاثیرپذیری بازار خودرو از نوسان سایر بازارها بیشترین سهم را در نوسانی شدن قیمت‌ها در بازار خودرو دارد. با تمام این نظرات در نهایت به نوعی نظر پلیس فتا و طرفداران نقش سایت‌ها در اختلال بازار غالب شد. در این راستا، جواد جاویدنیا، سرپرست معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور، طی حکمی به سایت‌های منتشر‌کننده آگهی خودرو، اعلام کرد که این سایت‌ها باید قیمت را از روی آگهی‌هایی که انتشار می‌دهند، حذف کنند.به‌دنبال این حکم، سایت‌ها از انتشار آگهی به همراه قیمت خودداری کردند و از کلمه «توافقی» به جای قیمت در آگهی‌های منتشر شده استفاده کردند.
 
  عامل نوسان بازار چیست؟
 
بازگشت قیمت به آگهی‌های منتشر شده برای خودرو در سایت‌های انتشاردهنده، بار دیگر موافق و مخالفان را به صف کرده است.مخالفان که پیش‌تر نیز درج قیمت در این سایت‌ها را سبب قیمت‌سازی برای خودرو و به دنبال آن اغتشاش و نوسانی شدن بازار عنوان می‌کردند، با امکان نمایش مجدد قیمت‌ها در ذیل آگهی‌های خودرویی در سایت‌ها، بار دیگر بر مواضع پیشین خود تاکید دارند. در مقابل مدیران و دست‌اندرکاران سایت‌های فعال در حوزه انتشار آگهی‌های خودرویی، معتقدند که فعالیت این سایت‌ها به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای ایجاد نوسان در بازار باشد. آنها تاکید می‌کنند که قیمت خودرو حلقه آخر یک زنجیره از کارخانه تا بازار است و عواملی مانند شرایط اقتصادی و همچنین شاخص‌های موثر بر اقتصاد کلان بر این زنجیره اثرگذار است؛ بنابراین نمی‌توان انتشار قیمت به‌عنوان حلقه آخر در این سایت‌ها را عامل اغتشاش و نابسامانی در بازار عنوان کرد.آنها معتقدند عواملی که بر کشف قیمت در بازار اثرگذار است، میزان عرضه شرکت‌های خودروساز، تاثیرپذیری بازار خودرو از سایر بازارها و شاخص‌های موثر بر اقتصاد کلان مانند شاخص تورم است. بنابراین قیمت‌های منتشر شده در سایت‌های فعال در زمینه انتشار آگهی خودرو، بیشتر از روندهای بازار تاثیر می‌پذیرند تا خود بتوانند روی بازار اثرگذار باشند.
 
  راهکاری برای خروج واسطه‌ها
 
بی‌تردید در شرایط حاضر، حضور سایت‌های فعال در زمینه انتشار آگهی های خودرو به یک ضرورت تبدیل شده است.دلیل اصلی این مساله را می‌توان در ایجاد شفافیت توسط این سایت‌ها جست‌وجو کرد. در این سایت‌ها فروشندگان بی‌واسطه با خریداران در ارتباط هستند و همین مساله سبب می‌شود که محیط برای انجام یک داد و ستد شفاف فراهم شود.سایت‌های منتشر‌کننده آگهی خودرو در کنار ایجاد شفافیت، خود به یک مرجع کشف قیمت تبدیل شده‌اند. در شرایطی که پیش از این خریداران و فروشندگان مجبور بودند با حضور در بازار و به‌صورت سنتی به کشف قیمت خودرو بپردازند. در حال‌حاضر و به کمک پیشرفت تکنولوژی در تمام دنیا خریداران و فروشندگان برای تعیین قیمت خودرو به این سایت‌ها مراجعه کرده و از طریق بررسی آگهی‌های منتشر شده مشابه با خودروی خود، قیمت را پیدا می‌کنند. این مساله در ارتباط با بازار خودروی کشور نیز صادق است؛ بنابراین نمی‌توان این سایت‌ها را از چرخه داد و ستد حذف کرد و قطعا حذف این سایت‌ها تبعاتی به دنبال خواهد داشت، کاهش شفافیت و از بین رفتن محلی برای کشف قیمت خودرو می‌تواند تبعات این مساله باشد. همچنین وجود سایت‌های خرید و فروش در شرایطی که بازار هم‌اکنون در رکود به‌سر می‌برد می‌تواند جنب‌و‌جوشی در این زمینه ایجاد کند. ازسوی دیگر اما حضور سایت‌ها در بحث خرید و فروش خودرو خالی از ایراد نیست. حضور سایت‌های فعال در زمینه انتشار آگهی خودرو می‌تواند به محلی برای قیمت‌سازی توسط واسطه‌ها و دلالان نیز تبدیل شود. اتفاقی که پیش‌تر نیز شاهد آن بودیم و همین مساله سبب شد تا سایت‌ها برای مدتی با حکم قضایی از انتشار قیمت منع شوند. هرچند که نمی‌توان ارتباطی میان دلالان و گردانندگان این سایت‌ها برقرار کرد با این حال از آنجایی که در این فضا هویت آگهی‌دهندگان پنهان است، دلالان می‌توانند از این پوشش استفاده کرده و اهداف خود را در این فضا دنبال کنند.
 
بنابراین انتشار آگهی در فضای مجازی در کنار محاسن ذکر شده می‌تواند خود به یک پاشنه آشیل تبدیل شود و به‌جای ایجاد شفافیت، خود زمینه‌ساز مه‌آلود شدن فضای داد و ستد شود. بنابراین در این شرایط که نه می‌توان حضور سایت‌ها را از بحث داد و ستد خودرو حذف کرد و از دیگرسو ایجاد فضا برای دلالان می‌تواند زمینه‌ساز عدم‌شفافیت در بازار خودرو شود، چه راهکاری می‌تواند مناسب باشد؟