آیا چینی‌ها در ایران خودروسازی می‌کنند؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از اقتصاد نیوز، موضوع داخلی‌سازی خودروها یکی از قدیمی‌ترین موضوعات صنعت خودرو است. تقریبا همه وزرای صمت و معاونان این وزارتخانه حداقل یک‌بار در این خصوص و لزوم عمق‎بخشی به آن صحبت کرده‌اند اما در عمل اتفاق خاصی رخ نداده است. تنها اتفاقی که در این رابطه رخ داد، فشار وزارت صمت به واردکنندگان مبنی بر تولید برخی خودروها در داخل کشور بود که از این منظر نیز تنها خودروسازان چینی موفق به تولید خودرو در کشور می‌شدند و خودروسازان اروپایی و آسیایی مطرح یا حاضر به همکاری نشدند یا با شرایط خاصی حاضر به همکاری بودند. البته در شرایط تحریم این موضوع کاملا منتفی است و تنها چینی‌ها توان تولید خودرو در ایران را دارند. اما تولید خودروسازان چینی در داخل ایران همواره با بحث همراه بوده است. به گفته کارشناسان، چینی‌ها تمایلی به داخلی‌سازی و تولید قطعه در ایران ندارند و ترجیح‌ می‌دهند که قطعات را به شکل سی‌کی‌دی از کشورشان وارد کنند. حال فرشاد مقیمی، معاون وزیر صمت از 20درصد ماندن داخلی‌سازی خودروهای چینی خبر داده است و اظهار می‌کند: «داخلی‌سازی خودروهای چینی متوقف نشده است. تمام خودروهای خارجی که در ایران وارد و تولید می‌شوند، باید داخلی‌سازی حداقل 20‌درصدی را انجام دهند؛ بنابراین این سیاست در مورد هیچ خودروسازی از جمله چینی‌ها، متوقف نشده و البته این درصد، یک نقطه شروع است.» اما خودروهای چینی چندین سال است که در این نقطه شروع متوقف شده‌اند.
 
   برنامه‎ای که به مانع تحریم‎ها خورد
 
محسن صالحی‌نیا، معاون صنایع سابق و معاون شهرک‎های صنعتی فعلی وزارت صمت پیش از این به روزنامه «دنیای خودرو» گفته بود: «درصورتی‎که خودروسازان چینی طی سال 97 به 30‌درصد داخلی‌سازی دست پیدا نکنند، مشمول پرداخت تعرفه کامل خواهند شد.» به گفته صالحی نیا، طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت، قرار بر این بود که در سال 98 میزان داخلی‌سازی خودروهای چینی به 40درصد برسد؛ موضوعی که با توجه به شرایط تحریم و اما و اگرهای مطرح‎شده درخصوص کلیت همکاری برخی خودروسازان چینی اجرا نشده و مشخص نیست اصولا چگونه قرار است اجرایی شود. به نظر می‌رسد سخت‌گیری وزارت صمت و دولت بیشتر برای واردات سی‌بی‌یو است و صرف تولید و مونتاژ خودرو در داخل کشور توجیهی برای تولید داخل بودن است و درصد آن خیلی اهمیت ندارد. به این ترتیب اگر واردکنندگان خودروهای خارجی اقدام به مونتاژ خودرو در داخل کشور می‌کردند و با هر میزان داخلی‌سازی (داخلی‌سازی‌های با حجم 20درصد به مواردی مانند مونتاژ، روکش صندلی، شیشه، تایر و موارد جزئی دیگر ختم می‌شود) اقدام به سرهم کردن خودرو می‌کردند، می‌توانستند با تعرفه بسیار پایین هرتعداد خودرو می‌خواستند تولید کنند. اما این روش در مقایسه با فعالیتی که ترکیه‌ای‌ها انجام می‌دهند، حتی مونتاژ هم به حساب نمی‌آید و بیشتر روشی است برای دورزدن تعرفه واردات، زیرا آن‎چنان که باید ارزش افزوده‌ای ایجاد نمی‌کند.
 
   تیراژ و تداوم؛ پیش‎شرط ظرفیت‎سازی برای تولید داخل
 
 
این بحث وقتی جالب‎تر می‌شود که می‎شنویم برخی از خودروهای چینی حتی داخلی‌سازی 20درصدی را هم اجرا نمی‌کنند. مقیمی در این باره می‎گوید: «افزایش داخلی‌سازی باید در یک بازه زمانی انجام شود، به این معنا که خودرویی که امروز در داخل کشور وارد می‌شود، باید از 20درصد داخلی‎سازی شروع کند، اما برخی از خودروهایی که در گذشته وارد کشور شده بودند، درصد بالایی از بومی‎سازی را ندارند.» وی در پاسخ به این سوال که اکنون سقف داخلی‎سازی خودروهای چینی چند درصد است، می‎گوید: «در این رابطه باید با آمار و ارقام سخن گفت.» از این صحبت معاون وزیر صمت این‌طور برداشت می‌شود که برخی از خودروهای چینی صرفا در ایران روی هم سوار می‌شوند، موردی که نه برای قطعه‌سازان کشور نفعی دارد و نه سبب انتقال تکنولوژی ساخت می‌شود، بلکه تنها کمک می‎کند خودروهای آن‎ها با هدف توسعه بازار جهانی در ایران آزمایش شوند و به فروش برسند.