راه‌اندازی پلتفرم ملی با مشارکت خودروسازان تجاری

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، به‌طور قطع هرچه ابعاد خودرو گسترده‌تر باشد، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری برای راه‌اندازی پلتفرم به‌وجود خواهد آمد. به دیگر سخن هرچه از سمت خودروهای سواری به سمت خودروهای تجاری (مینی‌بوس، اتوبوس، کامیون، کامیونت، کشنده و... ) حرکت کنیم به همان میزان نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری خواهیم بود. هم‌اکنون در ایران بیش از 5 خودروساز تجاری داخلی فعالیت می‌کنند و اگرچه از ظرفیت‌های تولید مناسبی برخوردار هستند اما آمار تولید برابر با ظرفیت تولید نیست که به گفته فعالان این حوزه، یکی‌از این دلایل نبود پلتفرم ملی و همچنین قدیمی بودن پلتفرم‌های موجود (خارجی) است.
 
 
هم‌افزایی، نتیجه راه‌اندازی پلتفرم مشترک
چندی پیش عضو هیات علمی دانشگاه قزوین در میزگردی با محور توسعه خودروهای تجاری پس از ارائه گزارشی با عنوان «بررسی خودروهای تجاری؛ سیاست‌ها و راهکارها» پیشنهاد حمایت در جهت ایجاد پلتفرم‌های مشترک برای خودروهای تجاری در بین خودروسازان داخلی را مطرح کرد. موضوعی که در صورت اجرایی شدن، چرخ‌های این صنعت را روان‌تر می‌چرخاند. این استاد دانشگاه که راه‌اندازی پلتفرم مشترک را در کاهش هزینه‌ها موثر می‌داند  اظهار کرد: درحال‌حاضر در صنعت خودروهای تجاری به بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز است که این امر با همکاری 6 شرکت تجاری‌ساز قابل تحقق است، چراکه این شرکت‌ها می‌توانند به‌طور مشترک وارد این عرصه شده و سرمایه‌گذاری لازم را انجام دهند. در این شرایط هر شرکت خودروساز بر مبنای نیاز خود قادر به استفاده از پلتفرم مورد نظر بوده و به طراحی خودرو خواهد پرداخت. صادق عابدی به گرایش شرکت‌های بزرگ خودروسازی جهان به راه‌اندازی پلتفرم مشترک اشاره کرد و گفت: برای پایین آوردن قیمت تمام‌شده خودرو و همچنین معرفی مدل جدیدی از خانواده یک خودرو، شرکت‌های بزرگ خودروسازی به جای آنکه هرسال از صفر تا 100 طراحی یک خودرو را انجام دهند، پلتفرم را ثابت نگه داشته و تغییراتی در بخش‌هایی از خودرو که در معرض دید مشتری قرار دارد، اعمال می‌کنند. به عبارت دیگر قسمت‌هایی در خودرو مانند موتور، گیربکس و... وجود دارد که قابل مشاهده نیست و این بخش‌ها پلتفرم یک خودرو را تشکیل می‌دهند که به‌طور معمول ثابت نگه‌داشته می‌شوند. این متخصص در صنعت خودرو اضافه کرد: خودروسازانی نظیر تویوتا و فولکس واگن روی پلتفرم مشترکی با عنوان «ایکس 80» به تولید مدلی از خودرو می‌پردازند، به‌گونه‌ای که در نگاه مشتری محصولات ساخته شده روی این پلتفرم متفاوت است زیرا نام و ظاهر آنها با یکدیگر فرق دارد. عضو هیات علمی دانشگاه قزوین در این‌باره توضیح داد: در حال‌حاضر برای خودرو سمند از پلتفرم پژو405 استفاده شده و از آنجایی که مالکیت خودرو سمند در اختیار ایران است، مدل‌های مختلفی نظیر دنا، سمند سورن و سمند ال‌ایکس روی آن به تولید رسیده است. عابدی با اشاره به طراحی ضعیف خودروهای تجاری در ایران اظهار کرد: هنوز در این زمینه پلتفرمی وجود ندارد، بنابراین اگر بخواهیم جایگاه بالایی در این صنعت کسب کنیم، دولت و خودروسازان باید به این عرصه وارد شوند و با سرمایه مشترک، دانش فنی این مهم را به‌دست آورند و مالکیت معنوی پلتفرمی مشترک را به نام خود ثبت کنند. وی با بیان اینکه خودروهای تجاری (غیر سواری) در ایران یا وارداتی است، یا به صورت سی‌کی‌دی به کشور وارد شده و بیشتر مونتاژ هستند، گفت: در صورت راه‌اندازی پلتفرم مشترک خودروهای تجاری، خودروسازان می‌توانند محصولات مورد نیاز بازار را روی آن به تولید برسانند. این متخصص در صنعت خودرو در ادامه به مزیت‌های پلتفرم مشترک پرداخت و تصریح کرد: یکی از مزیت‌های پلتفرم مشترک این است که حجم سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد زیرا به جای یک شرکت، چند شرکت اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند و از آنجا که چند شرکت با یکدیگر همکاری دارند، هم‌افزایی ایجاد کرده و سرعت دستیابی به پلتفرم را افزایش می‌دهند. این متخصص در صنعت خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا متخصصان ایرانی از توانایی لازم برای طراحی پلتفرم برخوردار هستند، گفت: خودروسازان بزرگ در دنیا با یکدیگر همکاری مشترک دارند که دلیل این همکاری ناتوانی در کار نیست بلکه در نظر دارند، هرچه سریع‌تر و با هزینه کمتر به تولید محصول بپردازند. در ایران نیز باید سریع‌تر و با کیفیت بالاتر از منابع استفاده کرد. بنابراین این نیاز وجود دارد که از شرکت خارجی متخصص در زمینه طراحی استفاده شده و انتقال فناوری انجام شود. ‌
 
 
غفلت از اشتغال در خودروهای تجاری
تصمیم به راه‌اندازی پلتفرم مشترک به‌ویژه در بخش خودروهای تجاری دشوار است زیرا واقعیت سرمایه‌گذاری بالا در این زمینه را نمی‌توان انکار کرد. از همین‌رو عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی بر این باور است که راه‌اندازی پلتفرم نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفتی دارد و در خودروهای تجاری این سرمایه‌گذاری به مراتب بیشتر خواهد بود. بنابراین راهبرد قالب در خودروسازی‌ها به این صورت است که پلتفرمی مشترک ایجاد شود تا امکان تولید چند مدل خودرو روی آن وجود داشته باشد. بهاره عریانی  با اشاره به پیشنهاد راهبرد راه‌اندازی پلتفرم مشترک برای ایران اظهار کرد: هم‌اکنون در کشور بیشتر از پلتفرم‌های قدیمی استفاده می‌شود زیرا هنگامی‌که خودروسازان خارجی در صدد کنار گذاشتن پلتفرم خودرویی مشخص هستند و زمان انقضای آن فرارسیده است، آن پلتفرم به ایران پیشنهاد داده می‌شود. وی اضافه کرد: در پیشنهاد مطرح شده این موضوع مدنظر قرار گرفته که به جای استفاده از پلتفرم‌های از رده خارج در کشور، در راستای کاهش و تسهیل هزینه‌ها و همچنین هم‌افزایی بین شرکت‌ها به راه‌اندازی پلتفرمی مشترک میان خودروسازان داخلی نظیر ایران‌خودرو و سایپا اقدام شود تا علاوه بر کاهش هزینه، محصولی با کیفیت‌تر تولید شود و در اختیار مشتریان قرار گیرد. این پژوهشگر صنعت خودرو ادامه داد: صنعت خودرو با حدود 60 صنعت در ارتباط است، بنابراین 2 نوع اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت وجود دارد که اشتغال مستقیم شامل فعالیت‌هایی است که افراد به صورت مستقیم در شرکت‌های خودروسازی مشغول به فعالیت هستند و اشتغال غیرمستقیم نیز با فعالیت‌هایی نظیر خدمات پس از فروش ارتباط دارد. عریانی با بیان اینکه خودروهای تجاری در ایران مغفول مانده‌اند، این درحالی است که میزان اشتغالزایی خودروهای تجاری همراه با انتقال فناوری بیشتر از خودروهای سواری خواهد بود، توضیح داد: براساس گفت‌وگوهایی که با خودروسازان تجاری انجام شده، به‌ازای هر خودرو تجاری که در کشور به تولید می‌رسد، حداقل یک اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود. این گزارش واقعیت نیاز به پلتفرم مشترک در صنعت خودرو به ویژه خودروهای تجاری را گویاتر می‌کند. اتفاقی که تحقق آن نیاز به همیاری و همدلی خودروسازان تجاری دارد تا با فشردن دست‌های یکدیگر، ایران را به قطب تولید و صادرات خودروهای تجاری تبدیل کند و از طرفی دیگر جریان مثبت اقتصادی را در این واحدهای صنعتی تولیدی به راه بیندازد.