ایمنی، مطالبه ملی است

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، آنطور که رییس جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها در گفت‌وگو با صمت توضیح می‌دهد، بیشترین میزان کشته در ایران باید حدود 12هزار نفر باشد؛ نه 17هزار نفر فعلی. بنابراین همچنان باید روند افزایش قانونمداری و ارتقای نظارت در جاده‌ها را افزایش داد. گفت‌وگوی صمت با محمد بخارایی را می‌خوانید.
آنطور که آمار نشان می‌دهد، از سال84 تا 93 از رقم 28هزار کشته در تصادفات جاده‌ای به رقم حدود 17هزار رسیده‌ایم. چه عاملی باعث این کاهش چشمگیر بوده است؟
3عامل اصلی جاده، خودرو و انسان در کنار عامل جنبی شرایط محیطی و قوانین و مقررات، نقش اصلی را در بروز تصادفات و ایجاد تلفات دارند. این عوامل به همان میزان که در ایجاد و میزان سوانح و تلفات نقش دارند، می‌توانند در کاهش آنها نیز نقش داشته باشند. بنابراین اگر ادعا می‌کنیم عامل انسانی نقش بیش از 70درصدی در تلفات دارد، همین عامل باعث کاهش تلفات بوده است. بنابراین عامل انسانی، سهم 70درصدی در کاهش حدود 11هزار نفری تصادفات در یک دهه گذشته داشته است.
آیا معتقدید عوامل مختلف، به نسبت سهم خود در تصادفات و تلفات، در کاهش آنها هم نقش داشته‌اند و در همه عوامل به یک نسبت بهبود داشته‌ایم؟
بله. سهم‌ها سر جای خود هستند و به یک نسبت نقش آنها در تصادفات کاهش داشته یا از منظر دیگر، اجزای کار ارتقا داشته است؛ چه فرهنگ رانندگی، چه تجهیزات خودرویی، چه شبکه ایمن راه‌ها و چه مقررات. به‌عنوان نمونه اصلاح قانون راهنمایی و رانندگی و لحاظ کردن نمره منفی در کارنامه رانندگان خاطی، نقش بسیار مهمی در ارتقای فرهنگ رانندگی داشته است. البته نباید فراموش کنیم که هنوز با استاندارد و حد معیار جهانی فاصله زیادی داریم.
 
 
استاندارد جهانی تصادفات و تلفات جاده‌ای به چه میزان است؟
وقتی حدود یک‌درصد جمعیت جهان را در اختیار داریم، باید در بیشترین حالت، یک‌درصد متوسط کشته‌های جهان را داشته باشیم. درحال‌حاضر آمار کشته‌های سالانه در جاده‌های جهان، یک‌میلیون و 200هزار نفر است، بنابراین ایران باید سالانه حداکثر 12هزار کشته داشته باشد. این در حالی است که اکنون 17هزار کشته در سال داریم، یعنی حدود 40درصد بیشتر از استاندارد جهانی در سال کشته در جاده‌ها داریم. بنابراین همچنان نیاز به سرمایه‌گذاری روی ایمنی داریم و لازم است خودروها، جاده‌ها و رفتارهای خود را بیش‌ازپیش ایمن کنیم که در این زمینه همچنان نیاز به افزایش تصویب قوانین بازدارنده داریم.
برخی معتقدند باید جرایم رانندگی متناسب با مدل خودروها باشد، یعنی در جریمه عبور پراید و پورشه از چراغ قرمز تفاوت وجود داشته باشد و هرکس به تناسب قیمت خودرو، جریمه بپردازد. به نظر شما چنین نگاهی، افزایش ایمنی را به دنبال خواهد داشت؟
چنین کاری در دنیا سابقه نداشته و به نظر نمی‌رسد راهکار مناسبی باشد، در مقابل می‌توان از راه‌های دیگری برای کسانی که پول برای آنها بی‌ارزش است، وارد شد. به‌عنوان نمونه می‌توان جریمه توقیف خودرو برای برخی تخلفات در نظر گرفت یا ممنوعیت رانندگی و هر عمل بازدارنده دیگری که جاده‌ها را برای رانندگان خاطی ناامن می‌کند. درحال‌حاضر تنها پورشه‌سوار نیست که خلاف می‌کند بلکه موتورسواران نیز خلاف‌های متعددی انجام می‌دهند و برخی برای دیگران مزاحمت ایجاد می‌کنند. بنابراین تنها اینگونه نیست که کسانی که امکانات مالی بالایی دارند، خطا می‌کنند. در زنجیره تصادف، ممکن است همه سهمی داشته باشند؛ از خودروساز گرفته تا تعمیرکار، راننده و پلیس. ممکن است هرکس بخشی از وظیفه خود را درست اجرا نکرده و باعث بروز تصادف شود. بنابراین به ایمنی باید به‌عنوان یک فعالیت همه‌جانبه نگاه کرد. ما معتقدیم شرایط ایمنی در شبکه‌های حمل‌ونقل درون و برون‌شهری، باید تبدیل به یک نگرانی ملی شود و همه این احساس را داشته باشند که در افزایش ایمنی، سهم دارند. یک نکته قابل‌توجه در این میان، نقش بانوان است. بانوان همواره در حوادث مهم کشور مانند پیروزی انقلاب و دفاع مقدس نقش داشته و حضور آنها در این عرصه‌ها، حجت را بر مردان تمام کرده است. در جاده‌ها نیز حضور بانوان می‌تواند در افزایش قانونمندی مردان موثر باشد. از سوی دیگر رانندگان حمل‌ونقل عمومی می‌توانند با رعایت قانون، برای دیگران الگوی رانندگی بوده و بدین‌ترتیب در ارتقای ایمنی جاده‌ها نقش داشته باشند.
 
 
نقش جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها در افزایش فرهنگ ایمنی چه بوده و چه برنامه‌هایی برای آینده دارید؟
جمعیت ما به‌عنوان یک جمعیت مردم‌نهاد که بیشتر فعالیت فرهنگی دارد، تاثیر خود را به‌ویژه در بخش عامل انسانی داشته اما نمی‌توان در این زمینه عدد و رقم ارائه داد. به‌عنوان نمونه در امسال، از پیشاهنگان دانش‌آموزی رونمایی کردیم. هدف از اجرای این طرح، این است که دانش‌آموزان به‌عنوان پیشاهنگان ایمنی، آموزش تردد ایمن و قانونی ببینند و رعایت قانون را از بزرگترها هم مطالبه کنند. این مسئله باعث افزایش نظارت بر اجرای قانون می‌شود. از سوی دیگر از آنجا که همین دانش‌آموزان، نسل بعدی رانندگان هستند از حالا روی فرهنگ ایمنی آنها سرمایه‌گذاری خواهد شد.
جمعیت‌های مردم‌نهاد قرار است شهروندهای غیرمسئول را تبدیل به شهروند مسئول کرده و توقع مردم را از دستگاه‌های اجرایی بالا ببرد. حضور چنین مردمان مطالبه‌گری در هر جامعه‌ای مفید است زیرا همچون چشم و گوش جامعه عمل می‌کنند و موجب می‌شوند دستگاه اجرایی وظیفه خود را به شیوه مطلوب‌تری انجام دهد. البته همه مردم باید کمک و ایمنی را از یکدیگر مطالبه کنند و نباید هیچ‌کس گمان کند اگر وظیفه خود را انجام داد، کار تمام شده است. مهم‌ترین عامل در کاهش تلفات و افزایش ایمنی جاده‌ها، عامل انسانی است و جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها نیز خواهان تسری فرهنگ ایمنی بین انسان‌هاست. از سوی دیگر از دستگاه‌های اجرایی انتظار داریم وظایف خود را به درستی انجام دهند.
چه زمانی می‌توان ادعا کرد جاده‌های ایمنی داریم؟
ایمنی قابل‌دستیابی است؛ کافی است 2مسئله را باور کنیم. نخست اینکه شرایط فعلی سوانح و تلفات جاده‌ای نگران‌کننده بوده و یک نگرانی ملی به‌شمار می‌رود. دوم، ایمنی دست‌یافتنی است. همه ما در ایمنی نقش داریم و باید با کمک یکدیگر جلو تخلفات را گرفت و هیچ‌گاه نگوییم به من مربوط نیست.