زمانی برای تحول اجتماعی خودروسازی

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، اگرچه حمایت از این صنعت همواره در جامعه ایرانی وجود داشته و در سخت‌ترین شرایط که تحریم‌های اقتصادی درصدد فلج کردن چرخ‌های این صنعت برآمد، از آن حمایت شد، اما امروز که شرایط رو به بهبود است، افرادی سودجو باور اجتماعی درباره این صنعت را نشانه گرفته‌اند تا شرایطی سخت‌تر از تحریم را برای آن رقم بزنند، غافل از آنکه این بادهای زودگذر، پایه‌های این صنعت را نمی‌لرزاند. بر این اساس برای بهبود این شرایط و فاصله گرفتن صنعت خودرو از وضعیت فعلی، انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی اقدام به ارائه طرحی کاربردی و راهبردی با عنوان «طرح جامع احیا و اعتلای صنعت خودرو کشور» کرده است.
 
 
بیکاری دستاورد هجمه به خودروسازی
در ابتدا ضروری به نظر می‌رسد تا دلایلی که این انجمن را به سمت این موضوع ترغیب کرده، موردبررسی قرار گیرد. مشاور انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی  برای ورود به این بحث، سخنان خود را با این مقدمه آغاز می‌کند که گاهی در جامعه در ارتباط با یک موضوع، الگوی ذهنی و باورهایی مشترک به وجود می‌آید، بدون آنکه مردم نسبت به آن در گذشته فکر یا مطالعه‌ای انجام داده باشند. برای نمونه این صحبت بسیار شنیده می‌شود که صنعت خودرو ایران با کره‌جنوبی همزمان آغاز و در این مدت کره‌جنوبی به سرعت پیشرفت کرد و از جایگاه جهانی برخوردار شد. در برابر این اظهار نظر این پرسش مطرح می‌شود که آیا این کشور تنها در صنعت خودرو رشد کرده یا در تمام عرصه‌های صنعتی، اجتماعی و... حرکتی رو به جلو داشته است؟! سیامک مقتدری برای روشن شدن بیشتر موضوع، به یکی دیگر از موفقیت‌های جهانی کره در زمینه صنعت اشاره کرده و می‌گوید: در حال‌حاضر نشان(برند) کره‌ای سامسونگ، رتبه دوم تولید جهانی گوشی تلفن همراه را به خود اختصاص داده است. همچنین لوازم خانگی تولید این کشور با استقبال جهانی روبه‌رو شده و در خانه بسیاری از مردم ایران لوازم خانگی ساخت کره مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این موارد و پیشرفت کره در صنایع دیگری نظیر فولاد وکشتی‌سازی که بگذریم، نمره جهانی این کشور در جدول فضای کسب‌وکار در بین همه کشورهای جهان، چهارم است اما متاسفانه ایران رتبه‌ای 3رقمی دارد. وی در ادامه اینگونه از سخنان خود نتیجه می‌گیرد که مقایسه سایر زیرساخت‌های دو کشور، بررسی‌های مفصل‌تری را می‌طلبد و از این توضیحات مختصر می‌توان به راحتی نتیجه گرفت که امکان رشد ایران در صنایع مختلف نسبت به کره بسیار محدودتر بوده و تنها شامل حال صنعت خودرو نمی‌شود و دیگر شاخه‌ها را نیز در بر می‌گیرد. به گفته مقتدری، باور فرهنگی اشتباه دیگری که وجود دارد و باید ذهن مردم نسبت به آن تغییر کند، این است که عده‌ای به ویژه در شبکه‌های اجتماعی سخن از تعطیل کردن صنعت خودرو به میان می‌آورند. اگر به طور فرض این اتفاق بیفتد، برای تامین نیاز داخل باید به سمت واردات خودرو رو آورند، این در حالی است که هم‌اکنون بیش از 15میلیون خودرو در کشور وجود دارد که اگر هر 15سال یک‌بار خودروها از رده خارج شوند، بسیار بیشتر از عمر استاندارد یک خودرو خواهد بود در حالی‌که ایران حداقل به عرضه یک میلیون خودرو در کشور نیاز دارد. این فعال در صنعت قطعه‌سازی تحلیل خود را اینگونه ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر قیمت یک خودرو بسیار معمولی معادل 15 هزار دلار است و به‌طور حتم این قیمت به هیچ‌وجه شامل نشان(برند)های برتر و مدل‌های نیمه لوکس نخواهد شد. اگر این رقم در عدد یک‌میلیون ضرب شود، معادل 15 میلیارد دلار در طول یک‌سال به ارز نیاز خواهیم داشت. همچنین بعد از گذشت مدتی، باید لوازم یدکی این خودروها را به صورت انبوه وارد کنیم که از این‌رو رقم یادشده به 20میلیارد دلار افزایش پیدا خواهد کرد، در حالی که صادرات سالانه کنونی نفت کشور به‌طور تقریبی معادل این رقم است. بنابراین این نتیجه حاصل می‌شود که با تعطیلی صنعت خودرو، پول نفت باید تنها صرف واردات خودرو شود. مشاور انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی ادامه می‌دهد: اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا این موضوع امکان‌پذیر است؟! اگر به این محاسبات سرانگشتی، بیکاری گروه بسیاری از شاغلان این عرصه و تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن را بیفزاییم، لزوم تغییر دیدگاه‌های عمومی که متاسفانه گاهی از زبان برخی نخبگان مطرح می‌شود نیز الزامی است. از سوی دیگر لازم است دیدگاه‌های افراطی حذف و نپذیرفتن اصلاحات ساختاری نیز از سوی دیگر تغییر کند. در این شرایط همه باید به این باور برسیم که با حفظ دیدگاه‌های انتقادی، حامی صنعت کشور خود باشیم. در حال‌حاضر بیشترین نارضایتی مردم از خودروهای داخلی در بخش کیفیت خلاصه می‌شود. موضوعی که مقتدری با پذیرفتن آن می‌گوید: اگرچه صنعت خودرو کشور از نظر کیفی و رضایتمندی مشتری با مشکلات جدی روبه‌رو است اما راه‌حل ضربه زدن به این صنعت، حذف آن نیست. متاسفانه در رسانه‌هایی که مردم بیشتر با آنها در ارتباط هستند، کمتر به این موضوع توجه و پرداخته می‌شود و تنها مشکلات بدون ارائه راهکارهای کارشناسانه مطرح می‌شود.
 
 
تکریم مشتری با طرح تحول اجتماعی
در فصل سوم طرح احیا صنعت خودرو کشور 2 بخش «اصلاح جو عمومی کشور با اجرای اقدامات فرهنگی- اجتماعی» با 2 زیرمجموعه «اصلاح جایگاه و اهمیت صنعت خودرو در رسانه‌ها» و «اصلاح جایگاه صنعت خودرو در نظر مردم و مسئولان» و همچنین بخش «تدوین قوانین برخورد با تخریب‌کنندگان صنعت خودرو» مورد بررسی قرار گرفته است. سعید صبوری، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی که به طور مستقیم در تدوین این فصل حضور داشته، می‌گوید: فعالیت فرهنگی و اجتماعی در زمینه صنعت خودرو و در ارتباط با مردم تاکنون مورد توجه نبوده و انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی با ارائه این طرح به این عرصه وارد شده است. وی طرح تحول فرهنگی- اجتماعی را معادل تکریم مشتریان می‌داند و  اظهار می‌کند: مشتریان ولی‌نعمت هستند و خواسته‌های آنها باید در اولویت قرار بگیرد. هنگامی‌که مشتری تصمیم به خرید خودرو می‌گیرد، رویه باید به گونه‌ای باشد که پس از ثبت‌نام اینترنتی، به سرعت خودرو مورد نظر را تحویل گرفته و معطل انجام کارهای اداری نشود. همچنین برای تعمیر خودرو نیز نباید نیازی به مراجعه حضوری مشتری به تعمیرگاه باشد بلکه باید بعد از برقراری یک تماس تلفنی، به سرعت کار تعمیر انجام و در کوتاه‌ترین زمان خودرو، تحویل صاحب آن شود. بنابراین براساس طرح تحول فرهنگی- اجتماعی باید تکریم مشتری را آموزش داد و به آن عمل کرد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد در بخشی از فصل سوم طرح احیای صنعت خودرو، به تدوین قوانینی برای برخورد با تخریب‌کنندگان صنعت خودرو اشاره شده است. در این بند می‌خوانیم: «متاسفانه ایراد هجمه و اظهارنظرهای غیرمسئولانه علیه تولید داخلی و به‌ویژه تولید خودرو، گاهی اگر بدون سوءنیت باشد با هدف خوش‌آمد عوام، شهرت یا از روی ناآگاهی انجام می‌پذیرد که باید از طریق قانون با صدمه‌زنندگان به منافع ملی و تخریب‌کنندگان تولید داخلی برخورد قضایی انجام شود تا با ایجاد هزینه برای چنین اظهارنظرهای مخربی، راه را برای توسعه تخریب بست. »با این توضیحات، صبوری به پرسشی مبنی بر اینکه چگونه می‌توان با تخریب‌کنندگان صنعت خودرو برخورد کرد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: در چند ماه گذشته هجمه‌های منفی مختلفی نظیر راه‌اندازی کمپین «نخریدن خودرو صفر» و همچنین توصیف خودروهای ایرانی به بدترین شکل به راه افتاده است و به نظر می‌رسد عده‌ای سودجود در صدد تخریب این صنعت هستند این در حالی است که به جای آنکه به فکر احیا و زنده نگه داشتن صنایع خود باشیم، گاهی ناخواسته و بدون آگاهی در جریان تخریب صنایع قرار می‌گیریم در حالی که اکنون باید حامی این صنعت بوده و تحت تاثیر این هجمه‌ها قرار نگرفت. وی افزاید: اگر خودرویی از نظر فنی با مشکل مواجه باشد خودروسازان باید به رفع آن بپردازند اما هنگامی‌که خودرویی به دلیل‌غیر فنی نظیر ریزش کوه، مهارت پایین راننده، جاده‌های نامناسب و... دچار سانحه می‌شود، نباید این موارد نادیده گرفته شده و با نگاهی تک‌بعدی تمام اشتباه‌ها به گردن خودروساز انداخته شود. عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی برای آنکه سخنانش ملموس‌تر باشد به بیان نمونه‌ای پرداخته و توضیح می‌دهد: پیش از آغاز تحریم‌ها، «ای بی‌اس» خودرو از شرکتی آلمانی خریداری می‌شد که با شدت گرفتن تحریم‌ها، این شرکت از فروش این محصول خودداری کرد که در این شرایط قطعه‌سازان از روی اجبار «ای‌بی‌اس» را از چین تهیه کردند. این قطعه در خودروهای چینی وجود دارد و اگر حادثه‌ای رخ دهد، سازندگان این خودروها زیر ذره‌بین قرار نمی‌گیرند اما اگر خودرویی ایرانی با مشکل مواجه شود، پیکان انتقادها به سمت خودروساز آن نشانه می‌رود. وی ادامه می‌دهد: فولکس‌واگن نشان آلمان بوده و با رسوایی پیش آمده، آبروی این کشور رفته است اما به اندازه‌ای که در ایران در زمینه خودروهای داخلی شایعه‌پراکنی می‌شود، در آلمان وضعیت این‌گونه نبوده و این خودروساز تخریب نشده است. هنگامی که هجمه‌ای به وجود می‌آید، رسانه‌ها در هدایت آن نقش تعیین‌کننده‌ای دارند که مصداق آن در صنعت خودرو به‌راحتی قابل مشاهده است. به گفته صبوری، رسالت اصحاب رسانه خبررسانی و انتشار اخبار درست است اما گاهی در فعالیت برخی از فعالان این صنف، تندروی و لغزش مشاهده می‌شود. رسانه‌ها به مسائل باید نگاهی ملی داشته باشند و به‌گونه‌ای قلم‌فرسایی کنند که اگر ضعفی هم وجود دارد، منجر به بهبود شود. با تخریب، صنایع از بین رفته و میلیون‌ها نفر بیکار خواهند شد.
از آنجایی که نقش اصلاح جایگاه و اهمیت صنعت خودرو در رسانه‌ها یکی از محورهای این طرح عنوان شده است، به اعتقاد مقتدری، صنعتگران ایرانی با مشکلات و دغدغه‌های فراوانی روبه‌رو هستند و کمتر فرصت ورود به کارزارهای رسانه‌ای را پیدا می‌کنند یا امکان ورود در این هیاهوها فراهم نمی‌شود. بنابراین فرهنگ‌سازی نیاز به عزم عمومی دارد که در این مورد خوب است دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، رسانه‌ها و کارشناسان امر به کمک بیایند تا زاویه دید مردم تغییر کند. در پایان این گزارش، لازم به یادآوری است که «کلیات طرح جامع احیا و اعتلای صنعت خودرو کشور» به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه شده و در انتظار تصویب قرار دارد. کارشناسان تدوینگر این طرح امیدوارند که با تصویب آن، حقوق خودروساز و مشتری مشخص شده و همراه با رشد صنعت و اقتصاد، ایران تا 10 سال آینده به قطب صنعتی، اقتصادی و کشاورزی قدرتمندی در دنیا تبدیل شود.