شتابزدگی برای مردن

به گزارش پدال نیوز به نقل از ایرنا ، چند روز پیش «سیدتقی نوربخش» رئیس سازمان تامین اجتماعی و «عبدالرحمن تاج الدین» معاون حقوقی و پارلمانی این سازمان که برای بازدید و افتتاح و کلنگ ‌زنی برخی پروژه‌ها به همراه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان گلستان سفر کرده بودند، بر اثر یک تصادف شدید جان خود را از دست دادند و آخرین برگ زندگی‌شان به مانند بسیاری از قربانیان تصادف در جاده‌ها ورق خورد.
 
براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالیانه بیش از 25 میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست می دهند. تصادفات جاده ای نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب می شود و بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات در کشورهای کم درآمد صورت می گیرد.
 
به علت نبود مهارت در رانندگی در بین بیشتر رانندگان ایرانی، ایران در آمار تصادفات رکورد زده است، جوری که روزی نیست خبر تصادفات جاده‌ای منجر به فوت بر تارنمای رسانه‌ها قرار نگیرد.
 
** روزانه 43 نفر در جاده‌ های ایران کشته می‌شوند
آمارها می‌گویند در دنیا به ازای هر 10هزار خودرو حدود 9 نفر کشته می‌شوند، در حالی که در ایران به ازای این تعداد خودرو، 37نفر کشته می‌شوند. براساس برخی آمارها سالانه حدود 800 هزار تصادف رانندگی در کشور رخ می دهد. همچنین روزانه 43 نفر و هر 71 دقیقه 1 نفر در جاده ‌های ایران کشته می‌شوند. در ایران حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانیان را می گیرد. تنها در چند روز اول تعطیلات نوروزی امسال، 145 نفر در جاده های ایران کشته و 2950 نفر مجروح شدند و فقط در روز جمعه دهم فروردین 37 نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست دادند.
 
وضعیت نامناسب حوادث جاده‌ای کشور باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ایران را بحرانی عنوان کند. بر اساس اعلام پژوهشکده بیمه مرکزی، ایران از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین 190 کشور جهان، رتبه 189 را به‌ خود اختصاص داده و از این جهت، فقط کشور سیرالئون در غرب قاره آفریقاست که وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد.
 
ناامنی جاده‌ها، خودروهای بی‌کیفیت و خطای انسانی سه مولفه‌ای است که بسیاری از کارشناسان تصادفات جاده‌ای را به آن گره می‌زنند. اما برخی کماکان سعی بر این دارند که از فاکتور خطای انسانی و عدم رعایت نکات ایمنی از سوی راننده‌ها چشم پوشی کنند و میزان بالای مرگ و میر جاده‌ای را به سازندگان خودروها یا استاندارد نبودن جاده‌ها ربط بدهند. این در حالی است که رانندگان ایرانی به‌عنوان رانندگانی شتاب‌زده و علاقه‌مند به سبقت‌های خطرناک در سطح دنیا شناخته شده‌اند. در برخی از تصادفات آن‌ها عابران در پیاده‌رو را هم زیر گرفته‌اند! توئیت یک توریست آمریکایی بعد از سفر به ایران نیز موید این مطلب است. «جان» اهل پورتوریکو بعد از سفر به ایران در صفحه اینستاگرامش نوشت: « ایرانی‌ها تروریست نیستند، اما وحشتناک رانندگی می‌کنند».
 
اگر چه نمی‌توان نقش کیفیت خودروها - از جمله خودروهایی نظیر «پراید» که به قاتل جاده‌ها معروف است- و همچنین عدم امنیت جاده‌ها را از نظر دور داشت، اما براساس اعلام پلیس راه بیشتر حوادث جاده‌ای در اثر بی‌احتیاطی و عدم توجه عامل انسانی به وقوع می‌پیوندد. این خطاها مواردی چون عدم توجه راننده به فاصله خودروی جلویی، سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ، رانندگی و بخصوص خستگی و خواب آلودگی و سرعت بالا را شامل می شود. گاهی عوامل محیطی همانند یک بارندگی شدید یا رانش جاده ممکن است باعث به وجود آمدن یک حادثه مرگبار شود.
 
** جای خالی آموزش صحیح رانندگی
بخشی از عامل انسانی که در تصادفات جاده‌ای به عنوان یک مولفه مهم از آن یاد می‌شود به فرهنگ رانندگی رانندگان ایرانی برمی‌گردد. بسیاری از راننده‌ها که هر روزه در جاده‌ها تردد می‌کنند کوچکترین آموزشی در زمینه رفتار مناسب حمل و نقلی و فرهنگ استفاده از وسیله نقلیه برای کاهش خطرات ندیده‌اند. بدون تردید آموزش در برابر ساخت، تعریض و ایمن سازی جاده‌ ها، اقدامی کم هزینه و زود محصول است. اگر آموزش عمومی را مانند تمام کشورهای توسعه یافته از سطح دانش ‌آموزان که براحتی آموزش‌پذیرهستند و رانندگان وسایل نقلیه و متصدیان امور اجرایی آینده کشور هستند، شروع کنیم بدون شک در دهه‌های آینده جاده‌های کشور قتل‌گاه ایرانیان معرفی نمی‌شود یا حداقل در صدر جدول قربانیان جاده‌ای در جهان قرار نمی‌گیریم. بنابراین برای فاصله گرفتن از این شرایط بحرانی باید تلاش کرد که فرهنگ صحیح رانندگی و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی در جامعه نهادینه شوند.
 
** حادثه مقام و غیرمقام نمی‌شناسد
آن چه که در تصادف مرگبار سیدتقی نوربخش- رئیس سازمان تامین اجتماعی - و معاونش در حادثه رانندگی و تصادف‌های از این دست باید به آن توجه کرد چگونگی استفاده از خودروهای دولتی و کیفیت راندن آن‌ها است. مسئولان ارشد دولتی به دلیل مشغله کاری مسئولیت‌های فراوان به ناچار اغلب اوقات در سفر هستند و ناچارند از خودروهای دولتی در طول روز استفاده کنند.
 
اما اکثریت رانندگان خودروهای دولتی علیرغم وظیفه خطیر جابه جایی مقام‌های ارشد کشوری آموزشی فراتر از آموزش رانندگی معمول برای همگان کسب نکرده‌اند. از طرفی بسیاری از آنان به‌واسطه مقاماتی که در خودرو همراه دارند، احساس قدرت می‌کنند و خود را فراتر از قانون تصور می‌کنند و به همین دلیل به خود اجازه تخطی از قانون را می‌هند. با سرعت بالا حرکت می‌کنند. سبقت‌های غیرقانونی و حرکات خطرناک از آنان سر می‌زند که گاهی حتی منجر مرگ سرنشینان می‌شود. با این وضعیت در حالی که باید شیوه راندن و قانون‌مداری رانندگان خودروهای دولتی، سرآمد و الگوی بقیه رانندگان باشد، اغلب رانندگان خودروهای دولتی در زمره بی‌احتیاط ترین، تندران‌ترین و قانون‌گریزترین خودروها هستند.
 
با توجه به آمار بالای خودروهای دولتی و با توجه به نقش مهم سرنشینان خودروهای دولتی که هر یک وزنه‌ای برای کشور محسوب می‌شوند و همچنین با توجه به فراوانی ماموریت‌های آنان که گاهی در یک روز چندین برنامه افتتاح پروژه، جلسه و دیدار در جاهای مختلف دارند، به نظر می‌رسد وقت آن فرا رسیده است که دولت کارگروهی را متولی بررسی شیوه راندن خودروهای دولتی کند و در تعامل با راهنمایی و رانندگی، رویه‌هایی معمول شود که چند صد هزار راننده خودروهای دولتی به نمونه‌هایی از قانون‌مداری و رانندگی درست تبدیل شوند.
 
** راه های افزایش ایمنی
دولت‌ها می توانند بخش بزرگی از عوامل تصادفات رانندگی را با بالا بردن استانداردهای جاده ای، ایجاد قوانین ایمنی خودرو و فرهنگ سازی و آموزش صحیح رانندگان از میان بردارند. وزارت راه و ترابری ایران در سال 1388 سند راهبردی ایمنی راه های ایران تهیه و تنظیم کرد. برخی از اهداف این سند به شرح زیر است:
کاهش تخطی از سرعت مجاز با استفاده از افزایش آگاهی رانندگان، تشدید مجازات متخلفان، توسعه سیستم
نظارت و کنترل
ارتقای ایمنی موتورسیکلت سواران با راهبردهای ارتقای نظام آموزش موتور سواران، ترویج استفاده از کلاه و لباس ایمنی، تجهیز موتور سیکلت‎ها به سیستم های خودکار تطبیق سرعت و تشدید مجازات متخلفان
کاهش معضل خستگی رانندگان از طریق افزایش آگاهی، بهبود سیستم نظارت بر ساعات کار رانندگان حمل و نقل عمومی و توسعه و تجهیز استراحتگاه های بین راهی
ارتقای ایمنی عابران پیاده
بهبود وضعیت استفاده از کمربند ایمنی
کاهش استعمال مواد مخدر، الکل و مواد محرک
بهبود رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی
ارتقای ایمنی وسایل نقلیه
ارتقای سیستم خدمات امداد، نجات وفوریت های پزشکی.