پرونده‌ای برای LEZ که هنوز مبهم است

به گزارش پدال نیوز به نقل از خبرآنلاین، تهران از اتوموبیل اشباع شده. ساعت ها در ترافیک ماندن مردم را کلافه کرده. آلودگی هوا انواع و اقسام مشکلات را پدید آورده و این مشکلات هر سال بعد جدید پیدا می کند و گسترده تر می شود. نیمه دوم هر سال هم معمولا چند روز این مشکل آلودگی هوای پایتخت آن قدر شدید می شود که کار به تعطیل کردن مدارس و برخی کارخانه ها و افزایش محدوده زوج و فرد می کشد و این راهکارها موقتا تهران را از حالت اضطرار بیرون می آورند و دوباره با سرد شدن هوا، همین آش می شود و همین کاسه.
 
با هدف کنترل چنین وضعیتی، چند ماه پیش شهرداری طرح جدید ترافیکی را ارائه کرد. این طرح که به خاطر تجربه ناموفق طرح زوج و فرد ارائه شده قرار است ساز و کاری متفاوت با طرح های فعلی ترافیکی داشته باشد. در مورد نحوه اجرای این طرح، معاون حمل و نقل شهردار تهران گفت: این طرح تردد خودروها بر مبنای زوج و فرد بودن پلاک خودرو دیگر ملاک تردد نخواهد بود و ممنوعیت تردد خودروها براساس شدت آلایندگی خودرو است. ما معتقدیم این محدودیت آن طور که باید از انتشار آلایندگی خودروها و ترددشان در محدوده مرکزی شهری نمی کاهد، چرا که بعضا خودروهایی که پلاکشان زوج و یا فرد است اما درصد انتشار آلایندگی شان صفر است اجازه تردد ندارند و به جای آن خودروهای با درصد آلایندگی بسیار بالا در روزهایی که بر حسب پلاکشان مجاز هستند در محدوده زوج و فرد تردد می‌کنند.
 
به گفته او بررسی‌ها نشان داده است که سفرهایی که پیرامون محدوده زوج و فرد برای جبران این محدودیت ایجاد می شود حجم آلودگی را افزایش می دهد و حجم تردد خودروها در محدوده پیرامونی طرح زوج و فرد، بیشتر از زمان‌های عادی است.
 
این طرح پیش از این در بسیاری از کشورهای اروپایی و در شهرهای پرترافیک تجربه شده. شهرهای لندن، پراگ، کپنهاک، لیسبون، انتورپ برای خودروها سبک و سنگین، 5 شهر در کشور سوئد برای خودروهای سنگین، 10 شهر در کشور هلند برای خودروهای سنگین، 10 شهر در ایتالیا برای خودروهای سبک و سنگین و نهایتا 60 شهر در کشور آلمان برای خودروهای سبک و سنگین اجراء پذیرای این طرح بوده اند و نتیجه خوبی گرفته اند.
 
اواسط تابستان بود که دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور خبر تصویب طرح محدوده کاهش آلودگی هوا و تشکیل کمیسیون ایمنی حمل و نقل درون شهری در سومین جلسه شورای عالی ترافیک کشور در سال 94 را داد.
 
مهدی یدی همدانی همدانی جایگزینی محدوده کاهش آلودگی هوا به جای طرح زوج یا فرد را دومین دستور کار این جلسه دانست و گفت که این طرح نیز در این جلسه به تصویب رسید ولی برخی ابهامات جزئی در خصوص دسته بندی خودروها وجود دارد که نیازمند ایجاد سیستم آماری جدیدی در بانک اطلاعاتی پلیس راهور برای خودروها به لحاظ محیط زیستی است.
 
در این جلسه بر روی طرح اصلاحاتی انجام شد که بر اساس این اصلاحات، خودروها به 3 گروه قرمز و زرد و سبز تقسیم شدند که گروه قرمز شامل خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی، گروه زرد خودروهایی با استاندارد زیر یورو 5 که شامل اکثر خودروهای کشور هستند و گروه سبز خودروهای برقی، هیبریدی و خودروهای یورو5 به بالا هستند.
 
در تصمیم گیری ها مقرر شد که محدوده طرح LEZ همین محدوده طرح زوج یا فرد فعلی باشد. در همین رابطه دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور گفت: محدوده زوج یا فرد فعلی تحت عنوان محدوده کاهش آلودگی هوا جایگزین می شود و هیچ تغییری در محدوده کنترل ترافیک که به محدوده طرح ترافیک معروف است اعمال نخواهد شد. بی تردید در مرزها تغییری ایجاد نخواهد شد. ضمن اینکه نیروی انتظامی برای اتصال به سامانه یکپارچه معاینه فنی باید اقدام کند.
 
همچنین زمان اجرای این طرح آبان ماه سالجاری در نظر گرفته شد.
 
بعد از آن معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ پیشنهاد کرد که این طرح ابتدا از ناوگان حمل و نقل عمومی آغاز شود. سرهنگ مراد مرادی بااشاره به تصویب طرح محدوده کاهش آلودگی هوا (LEZ) در شورای عالی ترافیک، گفت: این طرح که براساس آن خودروها در مناطق کم انتشار آلایندگی های زیست محیطی اجازه تردد می‌یابند با هدف بهبود کیفیت هوای تهران اجرایی خواهد شد.
 
او معاینه فنی را اولین چالش پیش روی طرح LEZ برشمرد و گفت: اولین اشکال این است که برای اجرای این طرح مدیریت یکپارچه‌ای برای معاینه فنی وجود ندارد و پلیس و مرکز اجراییات ما به بانک‌های اطلاعاتی معاینه فنی دسترسی ندارد که در این خصوص رایزنی‌ها انجام شده و امیدواریم هر چه زودتر این دسترسی‌ها فراهم شود چرا که درغیر این صورت ما قابلیت کنترل خودروها براساس معیار داشتن معاینه فنی معتبر را نخواهیم داشت.
 
این طرح هم مثل هر طرح دیگری که متولیان متعدد دارد، اختلافاتی بین دستگاه های مربوط ایجاد کرد. همدانی دبیر شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور به این اختلافات در نحوه اجرای طرح اشاره کرد و گفت: برخی اختلافات در نحوه اجرای این طرح وجود دارد؛ اما منطق شهرداری تهران و شورای عالی ترافیک و وزارت کشور یکسان است. شهرداری تهران اعتقاد دارد که این طرح باید دفعتا اجرا شود؛ اما وزارت کشور بر این اعتقاد است که با توجه به اینکه موضوع ترافیک با زندگی مردم سروکار دارد تصمیمات نباید زندگی مردم را با شوک مواجه کند برهمین اساس اجرای این طرح باید به صورت تدریجی باشد.
 
وی ادامه داد: در بسیاری از شهرهای دنیا مانند لندن نیز ظرف یک بازه زمانی و به صورت تدریجی اجرای این طرح انجام شده است و از ابتدا سختگیرانه برخورد نشده است، اما شهرداری تهران معتقد است یک بار برای همیشه باید این کار تمام شود و این اختلاف باعث شده که درخصوص طبقه‌بندی خودروها در این طرح، اتفاق نظر وجود نداشته باشد. ما هم معتقدیم که طبقه‌بندی باید به چهار گروه برسد؛ اما در ابتدای اجرای طرح می‌توانیم با طبقه‌بندی سه گروه از خودروها شروع کنیم.
 
در برنامه ریزی های انجام شده مقرر شده بود که از آبان ماه طرح کاهش محدوده اجرایی شود. اما این اتفاق نیفتاد و نشان داد که اختلافاتی که قبلا مطرح بود جدی است. سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهردار تهران علت تاخیر در اجرای این طرح را اشکالات و ابهامات قابل رفعی می داند که رفع آن باعث می شود در آینده ای نزدیک طرح به مرحله اجرا در آید.
تشکری هاشمی به انتقادهای پلیس به طرح کاهش هم اشاره کرد و گفت: ‌دیدگاه‌های خیرخواهانه پلیس را هم که قصد دارد این طرح با حداقل مشکلات اجرایی شود، مدنظر قرار داده‌ایم و در جلساتی که برگزار می‌شود پیشنهادهای پلیس را هم در نظر خواهیم گرفت و در حال حاضر همراهی و هم سویی خوبی بین عوامل اجرایی این طرح برقرار است. امیدوارم این طرح علمی و کار‌شناسی شده در آینده نزدیک در تهران اجرایی شود تا شهروندان با حجم آلایندگی کمتری مواجه باشند.
 
مشکلی که پلیس با اجرای این طرح هم دارد در جای خودش قابل تامل است. جانشین فرمانده نیروی انتظامی در این باره گفت: طرح‌های پی در پی و مطالعه نشده که در آن حقوق مردم نقض شود نباید مورد اجرا قرار گیرد و نظم مردم را برهم ریزد.
و با این اظهارنظر نشان داد که بر سر راه اجرای طرح هنوز اختلافات هست.پلیس به آماده نبودن زیرساخت ها و همچنین از بین بردن آسایش مردم و ایجاد استرس در پی اجرای طرح اشاره می کند و می گوید که هنوز این شبهات رفع نشده.
 
البته این انتقادات بی پاسخ نمانده و برخی شک و شبهه ها در مورد آماده نبودن زیر ساخت ها پاسخ داده شده است. در همین باره ولی آذروش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران با تأکید بر آمادگی نرم‏ افزار و سامانه مراکز معاینه فنی شهر تهران جهت اتصال به دیتا بانک پلیس اعلام کرد: در حال حاضر تا تکمیل و آماده شدن سامانه ملی معاینه فنی توسط وزارت کشور که در مراحل نهایی آن است، ستاد معاینه فنی خودروهای تهران آمادگی دارد براساس آخرین مصوبه شورای اسلامی شهر تهران نسبت به اتصال سامانه معاینه فنی شهر تهران که از سال 1387 با سرمایه گذاری شهرداری تهران راه اندازی شده با سامانه و دیتا بانک پلیس اقدام کند.
 
در مورد شبهه ایجاد مشکلات برای مردم و این که طرح برای پولدارهاست هم بررسی هایی صورت گرفته. دست اندرکاران و کارشناسان معتقدند این اتفاق نمی افتد و تنها داشتن معاینه فنی برای وارد شدن به طرح کافیست.
 
در همین باره جلسه فوق العاده شورای عالی ترافیک برای بررسی ابهامات پلیس به طرح جدید ترافیکی تهران برگزار شد و شبهه ها بررسی شدند.
 
اواسط هفته گذشته مدیر عال شرکت کنترل کیفیت هوا از تصویب طرح LEZ برای اجرا در شورای الی هماهنگی ترافیک خبر داد و گفت که در جلسه شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور که با حضور وزیر کشور، شهردار تهران و فرمانده پلیس راهور و نمایندگان سایر دستگاه‌های اجرایی برگزار شد، کلیات طرح کاهش برای اجرا در تهران تصویب شد و سازوکار اجرایی آن به زودی اعلام می‌شود.
 
حسینی با بیان اینکه در این جلسه معاون سازمان حفاظت محیط زیست و مسئولان سایر نهادهای اجرایی هم حضور داشتند و از اجرای این طرح برای کاهش آلودگی هوا حمایت کردند، گفت: این طرح به همت کارشناسان و متخصصان شرکت کنترل کیفیت هوا آماده و پیشنهاد داده شد اما تصویب نهایی مرهون تلاش و همراهی شهردار تهران، وزیر کشور، مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و پلیس است و همه آنها با دغدغه کاهش آلودگی هوا اجرای این طرح را نهایی و تصویب کردند.
 
در نهایت هم تعدادی از کسانی که دستی بر آتش طرح داشتند در برنامه زنده خبری گرد هم آمدند و درباره چرایی و چگونگی اجرای طرح و علت تعلل آن بحث کردند.
 
در این میزگرد مشخص شد که پلیس همچنان مخالف اجرای طرح است و این طرح را ناپخته و غیرعملی می داند و از آن طرف شهرداری به بررسی 18 ماهه و کاملا کارشناسی شده این طرح تاکید دارد و اجرای آن را ضروری می داند.
 
هنوز معلوم نیست این اختلاف نظرها موجب اصلاح طرح خواهد شد یا به کلی اجرای آن را منتفی خواهد کرد.