برای خرید خودروی دست دوم به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

خریدن یا نخریدن خودروی دست دوم

قبل از هر چیز بهتر است به چند مزیت و عیب خودروی دست دوم اشاره کنیم. خرید خودروی دست دوم، غیر از قیمت پایین تر آن، چند حسن دارد. اولین حسن آن، هزینه بیمه کمتر است. به عنوان مثال بیمه یک پراید کارکرده تمیز، ممکن است تنها در حدود 500 هزار تومان باشد که در مقایسه با بیمه مدل های بالاتر، کاملاً به صرفه است. از طرف دیگر خودروهای کارکرده، در اصطلاح افت قیمت از مرحله دست اول به بعد را طی کرده که همین موضوع باعث می شود برای خرید آن هزینه نسبتاً کمتری بپردازید. قدرت انتخاب و چانه زنی بیشتر نیز سومین نکته مثبت خرید یک خودروی دست دوم است.اما از طرف دیگر، باید توجه داشته باشید که عمده ترین عیب خرید یک خودروی دست دوم، تاریخچه پنهان آن هاست. یکی از فعالان بازار، در گفت وگو با دخل و خرج، توصیه اکید می کند که در مراحل اولیه توافق با فروشنده خودروی دست دوم، خیلی ارزش دارد که معامله را به شرط بازدید کارشناس بدنه و موتور انجام دهید. این کار، تا حد زیادی شما را از سابقه خودرو مطمئن می کند.

کارشناسان رنگ و بدنه خودرو با دریافت هزینه ای، به شما دقیقاً می گویند که  آیا بدنه خودرو دارای رنگ اولیه است یا در اثر ضربه، رنگ شدگی دارد. همچنین قسمت های پنهان از دید مانند شاسی، آیا ایرادی دارند یا خیر؟ به عنوان مثال در مراجعه میدانی دخل و خرج در فرایند فروش یک خودروی پی کی معلوم شد که شاسی خودرو دچار پارگی جزئی شده است. موضوعی که حتی مالک خودرو از آن بی اطلاع بود. وی صادقانه تاکید می کرد که خودرو تصادف از جلو نداشته و به احتمال زیاد، این نقیصه در اثر عبور از جاهایی همچون پل های کوچک پیاده رو و برخورد کف خودرو با خیابان به وجود آمده است.خرید خودروی دست دوم معایب دیگری هم دارد که از آن جمله می توان به احتمال اتمام دوره گارانتی خودرو و محدودیت احتمالی تامین قطعات (برای خودروهای مدل پایین یا از رده خارج) اشاره کرد.

جست وجوی خودروی دست دوم

امروزه جست وجوی خودروی دست دوم کار ساده ای است. مطمئن ترین گزینه آگهی ها و نیازمندی های روزنامه هاست. مراجعه به بنگاه های خرید و فروش خودرو نیز راه دیگر برای خرید خودروی دست دوم است. البته با توسعه وب سایت ها، اپلیکیشن ها و کانال های اطلاع رسانی مجازی، می توان از طریق مجازی نیز برای خرید خودروی دست دوم اقدام کرد. با این حال باید بدانید که به عنوان مثال خرید از مراکزی همچون نمایشگاه های خودروی عضو اتحادیه مربوط، رسمی ترین، مطمئن ترین و کم دردسرترین راه است. این که می گوییم مطمئن ترین، به خاطر این است که به اصالت مالکیت خودرویی که از این مراکز می خرید، می توانید اطمینان داشته باشید. البته باید اذعان کرد که هزینه های شما مقداری بالاتر خواهد رفت.

جمعه بازارهای خودرو نیز در برخی شهرها، محل اجتماع فروشندگان و خریداران خودرو در یک مکان است که می تواند به شما در جست وجوی راحت تر خودروی مد نظرتان کمک کند. در این مراکز، کارهایی از قبیل کارشناسی خودرو نیز انجام می شود.

راه هایی برای کاهش بیم و تردیدهای قیمتی 

معمولاً خریداران خودروی دست دوم در خصوص واقعی بودن قیمت این خودروها دچار تردید می شوند. در این زمینه بهترین راه، مراجعه به مراکز کارشناسی است. جدول  روبه رو، مراحل تست های کارشناسی خودرو را نشان می دهد. طبیعی است که انجام این مراحل بسته به نوع و مدل خودرو، متفاوت خواهد بود.

اما غیر از مراجعه به مراکز کارشناسی رنگ و بدنه و موتور، سایت هایی وجود دارند که می توانند شمایی کلی از قیمت خودرو را با لحاظ کردن فاکتورهایی از قبیل سال ساخت، میزان کارکرد، میزان رنگ شدگی، میزان بیمه و میزان تخفیف بیمه به شما بدهند.با جست وجویی در اینترنت می توانید این سایت ها را پیدا کنید و قیمت خودرویی را که به شما پیشنهاد شده است، با آن ها بسنجید.

البته این روزها، به نظر می رسد قیمت پیشنهادی مالکان خودرو از قیمت های کارشناسی فاصله گرفته است. به عنوان مثال، یکی از مراجعان به جمعه بازار مشهد، در گفت وگو با دخل و خرج اظهار کرد که مالک یک خودروی پراید، قیمت پیشنهادی خود را چندین میلیون بالاتر از قیمت کارشناسی بیان کرده است. در هر حال از منظر اقتصادی باید ریشه این رفتار فروشندگان در بازار خودروی دست دوم را شکل گیری توهم غیر واقعی قیمتی دانست. موضوعی که این روزها بازار خودرو را تا حدی قفل کرده است. کارشناسان بازار معتقدند که این قیمت های غیر منطقی تا چندی بعد، فروخواهد نشست. 

تنظیم قولنامه و 5 نکته مهم 

قولنامه اولین اقدام ضروری پس از موافقت اولیه برای خرید یک خودروی دست دوم است. یعنی بعد از این که به هر نحو برای خرید خودرو رضایت اولیه کسب کردید، باید حتماً به تنظیم قولنامه اقدام کنید. در مفاد قولنامه باید به مواردی از جمله نکات زیر اشاره شود:
*مشخصات کامل و جامع خودروی خریداری شده از جمله رنگ، مدل، دوگانه سوز بودن یا فقط بنزینی بودن خودرو، وسایل موجود در خودرو و ...
*قیمت تمام شده خودرو که خریدار پرداخت می کند.
*زمان تحویل دادن خودرو از طرف فروشنده به همراه مدارکی مانند (بیمه شخص ثالث، کارت سوخت و ...)
*زمان و نحوه تعویض پلاک خودرو
*مسئولیت و تکلیف فروشنده به مواردی مانند پرداخت بدهی ها و جریمه ها و عوارض سالانه شهرداری
*تعیین زمان برای حضور و مراجعه دو طرف در دفتر خانه
*دیگر مواردی که برای به پایان رساندن قرارداد نیاز است.
از سوی دیگر باید توجه داشت که انجام مراحل حقوقی به خصوص برای خرید خودروی دست دوم، بسیار حساس و دقیق است. به طوری که وجود هر گونه ایراد یا مسئله ممکن است شما را با مشکل مواجه کند. برای همین، کارشناسان حقوقی توصیه می کنند که برای پیشگیری از این مشکلات بهتر است:
  1- معامله در بنگاه‌های معتبر و دارای تابلوی اتحادیه و جواز کسب انجام شود.
  2- تمام مدارک از قبیل اصل سند، کارت خودرو، کارت سوخت، گواهی عدم خلافی که تاریخ یک روز قبل از معامله را داشته باشد، تصویر قولنامه‌های قبلی، فرم وکالت تعویض پلاک، معاینه فنی به تاریخ یک روز قبل از معامله هنگام تنظیم قرارداد، مبایعه نامه از فروشنده دریافت شده و به خریدار تحویل داده شود.
  3- مبلغی (بسته به نوع خودروی معامله) از کل مبلغ معامله تا اتمام مراحل معامله و تنظیم سند نزد خریدار باقی بماند تا بتواند ریسک هایی از قبیل به پایان نرسیدن قرارداد از سوی فروشنده و نیز تسویه برخی بدهکاری های قانونی فروشنده خودرو نظیر خلافی و ... را پوشش دهد.
  4- اگر خودروی خود را امانت برای فروش نزد بنگاه یا نمایشگاه می‌گذارید دقت کنید تاریخ و کیلومتر طی شده خودرو را هنگام تحویل خودرو به بنگاه رسید کنید و با مهر و امضای بنگاه نزد خود نگه دارید.
  5- هنگام معاوضه دو خودرو همیشه دو قولنامه یا مبایعه‌نامه جدا برای این‌کار تنظیم کنید تا در صورت انجام نشدن تعهدات یک طرف، طرف دیگر مشکلی نداشته باشد.

تعویض پلاک

پس از تنظیم قرارداد خصوصی میان فروشنده و خریدار، اولین مرحله برای معامله خودرو این است که طرفین (خریدار و فروشنده) به مراکز تعویض پلاک مراجعه و با تحویل مدارک و مستندات، اقدام به فک پلاک قبلی خودرو و نصب پلاک جدید برای صاحب جدید خودرو کنند. به طور کلی می توان سه مرحله کلی را برای تعویض پلاک در نظر گرفت:  

*تایید اصالت خودرو
* تسویه وجوه قانونی شامل خلافی
* تعویض فیزیکی پلاک

از نگاهی نزدیک تر، آن چه در مرکز تعویض پلاک با آن مواجه خواهید شد، تقریباً به صورت زیر است:
1- پرداخت ورودی پارکینگ مرکز تعویض پلاک و دریافت برگه نوبت دهی
2- مراجعه به غرفه مد نظر در ساختمان اداری طبق شماره برگه ورودی و دریافت پوشه مدارک
3-  گذاشتن مدارک مورد نیاز (که در ادامه آمده است) در پوشه و ارائه به کارشناس حقوقی غرفه مربوط جهت بررسی نهایی
4- دریافت کاغذ مربوط به بازدید خودرو که افسر حاضر در تعویض پلاک در آن جا خودروی شما را دیده و آن را تایید می کند
5- دریافت کاغذی برای پرداخت خلافی خودرو و پرداخت آن توسط دستگاه POS مرکز تعویض پلاک
6- واریز وجه تعویض پلاک برابر تعرفه
7- پس از تایید نقل و انتقال و سند مالکیت (برگ سبز خودرو)، برگه ای برای فک پلاک دریافت می کنید و پس از آن پلاک قدیم را تحویل انبار پلاک داده و پلاک جدید دریافت می کنید.
8- برای خروج از پارکینگ، پس از نصب پلاک، برگه ورودی را تحویل داده و خارج می شوید.

مدارک لازم برای تعویض پلاک خودرو

موارد فوق، مراحل اجرایی تعویض پلاک بود. با این حال در صورتی که مدارک را همراه خود داشته باشید، این مراحل به اندازه کافی شفاف هستند که در مرکز تعویض پلاک دچار سردرگمی نشوید.اما قبل از رفتن به مرکز تعویض پلاک خودرو، مدارک زیر که شامل مدارک خریدار و فروشنده است، باید تهیه شود. (البته برخی از موارد فوق، مانند معاینه فنی توافقی بوده و ممکن است خریدار یا فروشنده آن ها را تهیه کنند.)
مدارک فروشنده خودرو
*اصل سند فروش کارخانه سازنده(تولیدداخل)
*اصل کارت شناسایی وسیله نقلیه
*اصل سند مالکیت وسیله نقلیه که توسط ناجا صادرشده است
*اصل شناسنامه جدید یا کارت ملی متعاملین یا نمایندگان قانونی آن ها
*حضورفروشنده وخریداریانماینده قانونی آن ها
*ارائه برگ عدم خلافی
*ارائه اصل فیش پرداخت بهای پلاک براساس تعرفه و نیز رسید بانکی *هزینه نقل و انتقال خودرو و هزینه پست جهت ارسال کارت مشخصات خودرو
 

مدارک خریدار خودرو

*شناسنامه، کارت ملی یا سند احراز هویت
*قبض آب، برق و گاز که حاکی از محل احراز سکونت باشد
*ارائه اصل بیمه نامه شخص ثالث معتبر
*ارائه اصل کارت معاینه فنی معتبر(خودروهای شخصی و دولتی که بیش از چهار سال از مدل آن سپری شده باشد و خودروهای عمومی که بیش از یک سال از مدل آن ها سپری شده باشد)
 

هزینه تعویض پلاک خودرو

در مجموع می توان گفت اصل هزینه تعویض پلاک بر عهده خریدار است و طبق پرس و جوهای میدانی، این هزینه در مجموع هزینه تعویض پلاک، هزینه پست کارت مشخصات خودرو به خریدار و هزینه نقل و انتقال خودرو رقمی در حدود 150 هزار تومان است. همچنین برخی هزینه های دیگر مانند پرداخت خلافی خودرو، عوارض سالیانه شهرداری و هزینه انتقال سند با فروشنده است.
 
نکات مهم در هنگام تعویض پلاک

1- در هنگام صدور برگه سبز خریدار باید هزینه ای برای صدور کارت خودرو و همچنین پست بپردازد که این مبلغ تنها از طریق کارت بانکی قابل پرداخت است. بنابراین در زمان مراجعه به مراکز تعویض پلاک حتما کارت بانکی حاوی پول همراه داشته باشید.
2- در زمان تعویض پلاک نیازی به تسویه حساب عوارض شهرداری وجود ندارد.
3- خلافی خودرو از طریق دستگاه POS موجود در مرکز تعویض پلاک پرداخت می شود. این دستگاه ها مجهز به بارکد خوان هستند. بنابراین نیازی به تسویه خلافی پیش از مراجعه به مرکز تعویض پلاک وجود ندارد.
4-به گزارش همراه مکانیک، زوج یا فرد بودن پلاک به هیچ عنوان انتخابی نیست و کاملا به صورت تصادفی است.

انتقال سند خودرو

اگر چه راهنمایی و رانندگی، برگ سبزی را که در مراکز تعویض پلاک صادر می شود، به عنوان سند مالکیت خودرو می شناسد، اما با در نظر گرفتن برخی مسائل حقوقی، در نهایت بهتر است انتقال مالکیت خودرو را تا انتهای مرحله انتقال سند نیز انجام دهید تا دچار دردسرهای احتمالی بعدی نشوید. 
به گزارش باشگاه خبرنگاران، برای این کار و بعد از انجام تعویض پلاک خودرو، باید هر دو طرف معامله یعنی هم خریدار و هم فروشنده به دفتر خانه مراجعه و سند قطعی خودرو را تنظیم کنند. برای تنظیم کردن انتقال سند خودرو مدارکی باید آماده باشد. این مدارک عبارتند از:
*برگ سبز جدید یعنی شناسه خودرو و تاییدیه انتقال خودرو یعنی صادره در مرکز تعویض پلاک خودرو
*اصل مدارک شناسایی خریدار و فروشنده
*برگه کمپانی که به آن بنچاق قبلی نیز گفته می شود که به نام فروشنده است.
*بیمه نامه شخص ثالث
*کارت سوخت خودرو
*برگ مفاصا حساب پرداختی عوارض سالانه شهرداری
*همچنین در خرید و فروش خودرو های وکالتی، باید دفتر خانه مهلت تعویض پلاک خودرو را در وکالت نامه ای که تنظیم شده است، درج کند.

هزینه های متغیر انتقال سند

هزینه های ناشی از انتقال سند خودرو در دفتر خانه های تمام کشور برابر است. زیرا آن ها را براساس جداول مالیاتی تنظیم می کنند. هزینه های انتقال سند خودرو شامل دو بخش است: هزینه حق الثبت و مالیات نقل و انتقال که مخصوص دولت است و هزینه  حق التحریر که مخصوص دفترخانه است. این هزینه ها برای هر خودرویی با مدل های متفاوت یکسان نیست.همچنین هزینه ای که برای دولت است، از طرف فروشنده باید پرداخت شود. اما هزینه ای که مخصوص دفتر خانه است بر عهده هر دو طرف است، مگر در شرایطی که خریدار و فروشنده بر خلاف شرایط گفته شده توافق کرده باشند.  



(محمد حقگو/ خراسان)