پدیده تورک استیر چیست، دلایل و راه های رفع آن

به گزارش پدال نیوز، یکی از پدیده‌هایی که خصوصا با معرفی خودروهای دیفرانسیل جلو دیده شد، پدیده تورک استیر Torque steer است که باعث می‌شود خودرو در زمان شتابگیری‌های سریع دچار ناپایداری و خروج از مسیر مورد نظر شود.
 
تورک استیر چیست؟
همان‌طور که از نام این پدیده می‌توان فهمید، گشتاور تولیدی موتور در زمان شتاب‌گیری‌های سریع منجر به کشیده‌شدن خودرو به یک طرف می‌شود که این حالت، تورک استیر (Torque steer‌) نام دارد. این پدیده مستقیما به تفاوت اندازه در محورهای انتقال قدرت یا همان پلوس‌ها در چپ و راست محور محرک مربوط می‌شود و کلا اتفاق ناخواسته و ناخوشایندی است.
 
جلوگیری از تورک استیر
راه‌های رفع حالت تورک استیر در واقع رفع همان معایبی است که در بروز این پدیده نقش دارند. برای مثال استفاده از تایر با دیواره‌های سالم و درست، استفاده از شافت‌های انتقال قدرت با اتصالات صحیح و ابعاد و اندازه‌های یکسان و... . اما باید قبول کنیم که برخی از این روش‌ها نیاز به طراحی صحیح در حین ساخت خودرو دارند و به عبارتی ریشه آنها در اساس و ساختار خودرو است. برای مثال وقتی پلوس‌ها دارای ابعاد متفاوتی می‌شوند، باید مقاومت پیچشی آنها با هم برابر باشد که به همین منظور، پلوس کوتاه را توخالی و پلوس بلند را توپُر می‌سازند. ضمن اینکه برخی سازندگان نیز با استفاده از یک شافت واسطه از پلوس تا چرخ‌ها، هر دو پلوس را با یک اندازه طراحی می‌کنند و در نتیجه امکان رخداد این حالت از بین می‌رود. راه دیگر استفاده از دیفرانسیل‌های لغزش محدود است که در واقع گشتاور را بین هر دو پلوس به یک اندازه تقسیم می‌کند. همچنین کاهش گشتاور ارسالی از موتور به سمت محور جلو در خودروهای دودیفرانسیلی که موتور در جلو به صورت عرضی نصب شده است (شبیه به کراس‌اوورها و یا سواری‌های AWD)، از دیگر راه‌های دوری از این حالت ناخواسته است.
اما یکی از آسان‌ترین راه‌های جلوگیری از ایجاد تورک استیر، وجود سیستم کمک فرمان در خودرو است که بهترین حالت را در این میان، فرمان‌های برقی دارند به نحوی که تورک استیر در این خودروها نزدیک به صفر است.
 
علل تورک استیر
یکی از عواملی که باعث بروز این پدیده می‌شود، اشتباه انداختن تایر با توجه به جهت چرخش آن و ایراد در لایه‌های جانبی تایر است که منجر می‌شود لایه‌های لاستیک در حین شتاب‌گیری دچار اعوجاج شده و خودرو به یک سمت منحرف شود. در این میان حرکت موتور و تکان خوردن بیش از حد آن در حین شتاب‌گیری، ایراد در محل و نحوه قرارگیری موتور که می‌تواند از خرابی دسته‌موتورها و یا ایراد در بخش جلوبندی باشد و حتی تمایل به چرخش بدنه در حین شتاب‌گیری نیز از دیگر دلایل سُر خوردن خودرو در حین شتاب‌گیری‌هاست. اما ایراد در بخش فنربندی و کمک فنرها که منجر به بازی‌کردن و پرش یک تایر می‌شود نیز به بروز این پدیده کمک می‌کند.
اما همانطور که گفتیم یکی از مهم‌ترین دلایل بروز تورک استیر، شافت‌های انتقال قدرت یا همان پلوس‌ها هستند که خصوصا در خودرو‌های دیفرانسیل جلو که موتور به صورت عرضی نصب می‌شود، این اختلاف اندازه در طول پلوس‌ها دیده می‌شود. اندازه متفاوت پلوس‌ها و یا اختلاف در قطر آنها و یا زاویه متفاوتی که ممکن است به خاطر نحوه قرارگیری تایر ‌روی زمین داشته باشند و همچنین ایراد در اتصالات یکی از چرخ‌ها که منجر به بروز زاویه‌گرفتن متفاوت آنها شود، باعث بروز این حالت خواهد شد. اما اختلاف در میزان گشتاور ارسالی به چرخ‌ها که می‌تواند ناشی از خرابی اتصالات داخل محور مثل ایراد در بلبرینگ‌ها باشد نیز به پیش آمدن حالت تورک استیر کمک می‌کند. در این میان گاهی مواقع جنس زمین نیز باعث پیدایش این حالت می‌شود به این صورت که اگر زیر یک چرخ، زمین سست‌تر و با ضریب اصطکاک پایین‌تری باشد، خودرو در حین شتاب‌گیری تمایل به انحراف پیدا خواهد کرد.
 
* علیرضا داودی