نگاهی به سیر تحول خودرو ملی در ایران

به گزارش پدال نیوز، دراین مطلب نگاهی به روند رشد سمند X7 تا دناپلاس خواهیم داشت تا ببینیم این خودرو ملی در طول این سال‌ها دستخوش چه تغییراتی شده است. اما پیش از شروع لازم است از مهدی تمجیدی و احسان لطفی که خودروهایشان را برای عکاسی در اختیار تیم ما قرار دادند کمال تشکر و قدردانی را به‌جای آوریم.
 
نگاهی به گذشته
گذشتن از زمان سختی‌ها و مشکلات اقتصادی بعد از جنگ، ایران خودرو را به سمتی سوق داد تا اقداماتی در خصوص جایگزینی خودرو جدید با پیکان انجام دهد. این اقدامات از زمانی شروع شد که تایوانی‌ها که قصد داشتند با کمک شرکت انگلیسی»فرست اتومیتو« یک خودرو جدید ‌ روی شاسی و قوای محرکه پژو 405 برای بازار خود طراحی کنند، در این کار ورشکست شده بودند و برای بازگشت هزینه‌های زیادی که در این راه کرده بودند، بنا داشتند تا طرح نسبتا آماده خود را به‌فروش برسانند. کشورهای چین، آرژانتین و ایران جزو گزینه‌هایی بودند که این طرح به آنها پیشنهاد شد و ایران به‌دلیل اینکه این اتفاق با تصمیم دولت و ایران‌خودرو برای جایگزینی یک خودرو جدید با پیکان همزمان شده بود این پیشنهاد را پذیرفت. اما مدل ساخته شده در تایوان با توجه به نیازهای آن بازار طراحی شده بود و اصولا کیفیت و ملزومات مورد نیاز بازار ایران مانند اتاق بزرگ و طراحی زیبا را دارا نبود، از این جهت مرکز تحقیقات ایران‌خودرو با کمک شرکت‌های مطرح آلمانی، اتریشی، کره‌ای و البته تعداد زیادی از مهندسان فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های صنعتی داخلی اقدام به بازنگری در ساخت یک بدنه جدید ‌روی پلت‌فرم پژو 405 کرد. اتاقی که در طراحی داشبورد آن از خودروهای گروه فولکس‌واگن الهام گرفته شده بود و طراحی بدنه بیرونی آن توسط گروه فرست اتومیتو انگلستان و با همکاری مهندسان اتریشی، کره‌ای و ایرانی انجام شده بود و سیستم تعلیق آن که به‌واسطه تغییردادن ابعاد و گرانیگاه خودرو می‌بایست تغییر می‌کرد هم در مرکز تحقیقات ایران خودرو صورت گرفت بود. در نهایت در سال 1381 »سمند« که قرار بود در واقع جایگزین هم‌قیمتی برای پیکان باشد با قیمتی در حدود 9 میلیون‌تومان و با تیراژ‌ سالیانه 200 هزار دستگاه پا به بازار کشور گذاشت. این خودرو در بدو ورود به بازار به دلیل بزرگی اتاق، طراحی متفاوت و زیبا و همچنین بهره‌گیری از ادوات فنی شناخته‌شده فرانسوی (که به دلیل حضور 405 در بازار ایران کاملا شناخته شده بود) بسیار مورد استقبال خریداران قرار گرفت.
 
گذر دوران
وقتی در دهه 80 سمند به اندازه کافی محبوب شد و مخاطب توانست با آن ارتباط برقرار کند، ایران خودرو به این تکاپو افتاد تا گزینه‌های جدید از این مدل را ‌‌روی میز انتخاب مردم  بگذارد. نتیجه نخستین تلاش‌های صورت‌گرفته در این راستا در سال 83 با نام سمند LX به بازار عرضه شد. LX به نسبت سمند معمولی از طراحی چراغ‌های عقب متفاوت، جلوپنجره جدید، رینگ آلومینیومی و برخی تفاوت‌های برقی مانند وجود شیشه‌بالابر برقی برای هر 4 در بهره می‌برد. ادامه این تلاش‌ها در 18ام بهمن‌ماه سال 85 خودرویی را روانه بازار کرد که هرچند چهره آن به شدت به سمند شبیه بود ولی تفاوت‌های زیادی هم با آن داشت. سورن در واقع نسخه جدید شده سمند LX بود که تا حدودی از نظر ظاهری و امکانات رفاهی با سمند تفاوت داشت. در فاصله کوتاهی از ساخت سورن، ایران خودرو تلاشی برای ساخت یک خودرو با قالب سمند کرد تا بتواند جایگاه پرشیا 6در را در بازار بگیرد. سمند سریر که در واقع یک خودرو تشریفاتی بود، درست برپایه سمند LX بنانهاده شد. از جمله اصلی‌ترین تفاوت‌های این خودرو با سمند را می‌توان بلندشدن 30 سانتیمتری طول خودرو، استفاده از پیشرانه XU7 16 سوپاپ (مشابه پارس ELX و زانتیا 1.8)، LCD کوچک، یخچال قابل سفارش و رینگ و لاستیک عریض‌تر به نسبت سمند و سورن نام‌برد. تا اواخر سال 89 تنها پیشرانه قابل نصب ‌روی سمند فقط XU7  8سوپاپ بود که قدرتی معادل 100 اسب بخار داشت و به یک گیربکس 5 سرعته دستی متصل می‌شد و از قدرت پیشرانه برای چرخاندن چرخ‌های جلو استفاده می‌کرد. اما در سال 89 با ارائه پیشرانه EF7 به عنوان »موتورملی« گزینه‌های سمند برای قوای محرکه افزایش یافت. پیشرانه  EF7 یک موتور نسبتا نوین است که با پایه طراحی آلمانی در ایپکو ساخته شده است. سال 89 از جهت دیگری هم سال خوبی برای سمند بود، چون برای نخستین‌بار در این سال سیستم Multiplex‌ (سیستم عیب‌یابی خودکار) ‌روی سمند قرار گرفت.
در اوایل سال 92، خبرهایی مبنی بر ساخت یک اتاق جدید برای موتور ملی از سوی ایران‌خودرو شنیده شد؛ پروژه‌ای که از سال 88 با نام NX7 در دستور کار قرار گرفته بود و زمان مقرر برای ارائه آن به بازار سال 91 تعیین شده بود نهایتا در سال 93 با نام »دنا« به بازار عرضه شد. دنا یک سمند لوکس است که تغییرات فراوانی مانند طراحی متفاوت چراغ‌های عقب و جلو، طراحی متفاوت داشبورد و ادوات داخلی، فرمان مجهز به کلیدهای کنترلی و مانیتور لمسی را به صورت پیش‌فرض روی خود دارد. امکانات جدید و زیبایی ظاهری راضی‌کننده برای مخاطب، توانست دنا را به سرعت در بازار جابیاندازد. پیشرانه ملی 114 اسب بخاری هم که با همان گیربکس 5 سرعته دستی روی این خودرو قرار می‌گرفت، در کنار سیستم مالتی‌پلکس به بهترشدن بازار این خودرو کمک کرد. موفقیت دنا به صورت قطعی در بازار ایران تضمین شده بود تا اینکه در سال 95 مرکز تحقیقات ایران‌خودرو خبر از ارائه پیشرانه EF7 توربو داد. سورن به عنوان نخستین وارث این موتور جدید توانست نام کمرنگ شده خود را در بازار دوباره احیا کند. در این زمان مشتریان دنا بر سر این دوراهی قرار گرفتند که آیا هزینه‌کردن بابت یک خودرو توربو 150 اسب‌بخاری با امکانات کمتر و ظاهر قدیمی‌تر بیشتر به‌صرفه است یا خرید یک خودرو مجهز با یک پیشرانه ضعیف‌تر!
 
تیرخلاص
سرانجام بعد از 2 سال از ورود دنا به بازار، ایران‌خودرو از انتقادات و پیشنهادها‌ی دریافت شده از سمت مشتریانش به این نتیجه رسید که باید دنا را با ظاهری مدرن‌تر به بازار ارائه کند. دناپلاس که در سال 96 به بازار عرضه‌شد، از امکانات مدرن‌تری مانند سانروف و دیلایت بهره می‌برد؛ آپشن‌هایی که در بازار حال حاضر به‌شدت مورد توجه مشتریان است. با توجه به استقبال مشتریان از دناپلاس، زمزمه‌هایی از ارائه این خودرو با پیشرانه توربو شنیده شد که این زمزمه‌ها در نیمه دوم سال 96 به واقعیت پیوست. دناپلاس توربو را می‌توان به جرات پرقدرت‌ترین و پرآپشن‌ترین خودرو ساخت داخل دانست.
 
گامی به جلو
سیر تکاملی سمند نشان می‌دهد که خودروساز داخلی در تلاش است تا خود را همگام با علاقه مشتری تنظیم کند، هرچند که این روند نباید 17 سال طول می‌کشید ولی روند رو به رشد بازار در این سال‌های گذشته نشان می‌دهد که خبرهای خوبی از صنعت خودروسازی کشور در راه است. دناپلاس توربو اتوماتیک که گام بعدی ایران‌خودرو برای پاسخگویی به نیاز مخاطب است، احتمالا در نیمه اول سال 97 رونمایی خواهد شد؛ خودرویی که می‌تواند صفحه جدیدی در داستان خودروسازی کشور باشد.