سرنوشت کامیونهای فرسوده در دست بند «ق»

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، کامیون‌داران می‌گویند اگر شرایط مناسبی فراهم شود که آنها بتوانند بدون پرداخت عوارض گمرکی، کامیون نو وارد کشور کنند، حاضرند بدون دریافت وام و تسهیلات، خودروهای فرسوده خود را کنار بگذارند. از سوی دیگر آنطور که رییس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای می‌گوید، بر اساس بند «ق» تبصره 2 قانون بودجه 93، نوسازی 65 هزار دستگاه کامیون بالای 35 سال از محل صرفه‌جویی سوخت، در برنامه دولت است اما مشکلاتی نظیر افت شدید قیمت نفت، اجرای این بند را با مانع مواجه کرده است.
حسین احمدی‌زاده، رییس کانون انجمن‌های صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی کالای کشور ، با تاکید بر اینکه در صورت حذف حقوق و عوارض گمرکی، بخش خصوصی اقدام به واردات کامیون نو و نوسازی ناوگان می‌کند، اظهار می‌کند: بر اساس بخشنامه‌های موجود، سقف سنی کامیون‌های وارداتی 3 سال است اما برخی دشواری‌ها در این مسیر کار را برای خریداران دشوار کرده است. به عنوان نمونه، یکی از شروطی که برای واردکنندگان کامیون قرار داده‌اند این است که نمایندگی اصلی کامیون وارداتی باید در کشور وجود داشته باشد تا خدمات پس از فروش قطعات کامیون، تضمین شود. این در حالی است که به گفته احمدی زاده، بخش خصوصی باید این اجازه را داشته باشد تا با همه تولیدکنندگان داخلی و خارجی درباره خرید کامیون مذاکره و شرکت مورد نظر خود را انتخاب کند و محدود به یک مدل نشود.
 
 
این فعال حمل‌ونقل جاده‌ای با انتقاد از عرضه خودرو چینی به نام تولید داخل در برخی کارخانه‌های نیمه‌دولتی کشور، تاکید می‌کند که اجبار راننده به خرید نوع خاصی از کامیون، کار نادرستی است که تاثیر نامطلوبی در روند نوسازی ناوگان گذاشته و بخش خصوصی را دلسرد می‌کند. وی می‌افزاید: البته برخی کامیون‌های چینی هم باکیفیت هستند اما در ایران برای کاهش قیمت تمام شده محصول، بیشتر امکانات جانبی خودرو در سفارش ساخت حذف شده و باعث افت کیفیت محصول نهایی می‌شود.
احمدی زاده معتقد است برای تشویق بخش خصوصی به نوسازی ناوگان، باید تفاوتی میان قیمت حمل بار با کامیون فرسوده و کامیون نو باشد تا نوسازی برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی داشته باشد. رییس کانون انجمن‌های صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی کالای کشور یادآوری می‌کند: اگر دولت حقوق و عوارض گمرکی را حذف کند، کامیون‌داران آمادگی دارند بدون هیچ تسهیلات دولتی، در زمینه نوسازی همه کامیون‌های فرسوده گام بردارند.
 
 
کاهش قیمت نفت و سرنوشت مبهم بند «ق»
اهمیت نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای و مشکلاتی که فرسودگی کامیون‌ها می‌تواند در روند تجارت ایجاد کند، موجب شد شورای اقتصاد در اواخر سال گذشته، مصوبه‌ای برای آن صادر کند. براساس مصوبه شورای اقتصاد، در صورت صرفه‌جویی کامیون در 3 ماه نخست سال 94، دولت میزان این صرفه‌جویی را به صورت تسهیلات در اختیار کامیون‌دار قرار خواهد داد. در این زمینه طرح جایگزینی 65 هزار دستگاه کامیون و کشنده دارای سن بالاتر از 35 سال از طرح‌های بند «ق» تبصره 2 قانون بودجه 1393 در دست اقدام است که برای کامیون‌های بالای 10 تن اجرا می‌شود.
حالا با گذشت حدود 7 ماه از سال 94 هنوز وامی از محل بند «ق» به کامیون‌داران داده نشده است. آنطور که داوود کشاورزیان، رییس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای می‌گوید، مراحل مقدماتی تامین و ارائه این وام که با توجه به قانون خروج از رکود، در بودجه 93 پیش‌بینی شده بود، انجام شده و در این زمینه تفاهم‌هایی بین وزارت نفت، شرکت‌های لیزینگا، کارخانه‌ها و سازمان راهداری انجام شده است. همچنین تیپ قراردادها تنظیم شده و همه چیز منتظر اعلام وزارت نفت است تا پروژه کلید بخورد.
کشاورزیان در بیان علت تاخیر در اجرای این طرح می‌افزاید: زمانی که بحث ارائه این تسهیلات آغاز شد، یعنی از اوایل سال 93 تا امروز، با افت شدید قیمت نفت روبه‌رو بوده‌ایم که اجرای این پروژه را تحت تاثیر قرار داد. زیرا میزان صرفه‌جویی و ارزش سوخت صرفه‌جویی شده، متناسب با قیمت سوخت است و با کاهش نرخ سوخت کاهش می‌یابد. بنابراین کاهش قیمت نفت محاسبات ما درباره این طرح را تحت تاثیر قرار داد و حالا امیدواریم وزارت نفت بر اساس قولی که به ما داده، در نیمه دوم امسال کار را آغاز کند.
 
 
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه میانگین عمر کامیون‌های فعلی ناوگان بیش از 17 سال است، می‌افزاید: مصوبه شورای اقتصاد درباره نوسازی از محل صرفه‌جویی سوخت، ویژه 65 هزار دستگاه کامیون بالای 35 سال است که در مدت 5 سال باید با کامیون‌های جدید جایگزین شوند. به گفته کشاورزیان، برای این تعداد کامیون، پرداخت حدود 2 میلیارد و 700 میلیون دلار تسهیلات از محل صرفه‌جویی سوخت پیش‌بینی شده است و وزارت نفت در طول چند سالی که این کامیون‌ها وارد ناوگان می‌شوند و مورد استفاده قرار می‌گیرند، این بودجه را از محل صرفه‌جویی سوخت پرداخت خواهد کرد.
براساس مصوبه دولت، سن فرسودگی کامیون 25 سال است. رییس سازمان راهداری و حمل‌و نقل جاده‌ای با بیان این مطلب اضافه می‌کند: 125 تا 130 هزار دستگاه کامیون با این سن در ناوگان فعالیت می‌کند که در مرحله نخست اجرای بند «ق»، 65 هزار دستگاه بالای 35 سال نوسازی خواهد شد. آنطور که کشاورزیان یادآوری می‌کند، در نوسازی ناوگان جاده‌ای، قرار نیست کامیون‌ها با خودروهای داخلی جایگزین شوند و واردات برای کامیون‌داران منع قانونی ندارد؛ هرچند این واردات مقررات خاص خود را دارد.
براساس این گزارش، به نظر می‌رسد کامیون‌داران که قدرت صبر برای اجرای بند «ق» تبصره 2 بودجه 93 را ندارند، نیازمند تسهیلات دیگری هستند و همان‌طور که خودشان می‌گویند، دولت می‌تواند با کاهش یا حذف عوارض گمرکی، امکان وارد کردن کامیون نو را برای آنها فراهم کند. از سوی دیگر اعمال قیمت‌های حمل متفاوت برای کامیون‌های نو و فرسوده، مشوقی مناسب برای نوسازی ناوگان فرسوده به نظر می‌رسد.