تولید خودرو ارزان؛ ممکن یا محال؟

به گزارش پدال نیوز به نقل از صمت، با رفع تحریم‌های اقتصادی و اجرایی شدن برجام و همچنین آمدورفت نمایندگان خودروسازان بزرگ خارجی به ایران این شائبه در ذهن مردم به وجود آمد که به زودی خودروهایی ارزان‌قیمت تولید مشترک خودروسازان ایرانی و خارجی به بازار عرضه خواهد شد و بر همین اساس دست از خرید کشیده و از نیاز خود به خرید خودرو چشم پوشیده‌اند. این در حالی است که کارشناسان در چند ماه گذشته بارها تاکید کرده‌اند که در صورت توافق مذاکرات خودرویی، زمانی حداقل 3ساله نیاز است تا خودرو تولید مشترک ایرانی با طرف‌های خارجی به بازار عرضه شود. این امر در شرایطی است که با نگاهی به پرونده خودروسازان تراز اول بین‌المللی که زرق و برق بازار ایران چشم‌هایشان را گرفته، تولید خودروهای ارزان‌قیمت مشاهده نمی‌شود، به گونه‌ای که به اعتقاد مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت همکاری خودروسازان داخلی با همتایان خارجی‌شان به منظور ساخت مشترک خودرو، به معنای تولید محصول ارزان‌قیمت نیست، زیرا خودروهایی که در حال‌حاضر در ایران تولید می‌شوند از نظر قیمتی رقیب خارجی ندارند.
 
 
امکان تولید خودرو مشترک ارزان قیمت نیست
سعید مدنی اظهار کرد: مردم باید به این نکته توجه داشته باشند که قیمت خودروهای داخلی بالا نیست و خودروسازان به ازای هر خودرو به‌طور میانگین 3میلیون و 500هزار تومان بهره بانکی پرداخت می‌کنند. از طرف دیگر 10درصد به‌عنوان ارزش افزوده پرداخت می‌شود و با محاسبه بیمه، مالیات، شماره‌گذاری و... رقمی بیش از 30درصد تولید خودرو در ردیف هزینه‌های جانبی قرار می‌گیرد. به گفته مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت اگرچه عوارض گمرکی خودرو وارداتی40درصد است اما به ازای تولید هر خودرو داخلی نیز بیش از 30درصد عوارض پرداخت می‌شود؛ حتی در این شرایط نمی‌توان خودرویی ارزان‌قیمت‌تر از خودروهای داخلی را وارد کشور کرد یا از تریق تولید مشترک با خودرو سازان خارجی وارد بازار کرد. به باور مدنی با سرمایه‌گذاری خودروسازان خارجی و تولید مشترک آنها با خودروسازان ایرانی، خودرو ارزان‌تر در کشور تولید نخواهد شد. وی کیفیت را فاکتور مهم دیگری در کنار قیمت خودرو دانست و گفت: امکان تولید خودروهایی در کلاس خودروهای داخلی با افزایش قیمت 20درصدی وجود دارد اما به دلیل برخورداری آنها از کیفیت مناسب، مردم از این خودروها استقبال خواهند کرد. بنابراین این انتظار که در همکاری مشترک، خودروهایی ارزان‌تر از خودروهای فعلی به تولید برسد، نادرست است. اگر خودروسازان خارجی در ایران سرمایه‌گذاری کنند امکان تولید خودرو ارزان‌قیمت دور از ذهن نیست اما اگر حاضر به آوردن سرمایه نشده و تصمیم به استفاده از تسهیلات مالی ایران داشته باشند، بی‌تردید قیمت خودروهای تولیدی آنها گران خواهد بود. براساس تحلیل مدنی، قیمت خودروهایی که در کلاس خودروهای ایرانی از سوی خودروسازان خارجی تولید و به فروش می‌رسد، کمتر از 10 هزار دلار نخواهد بود. مشاور خودرویی وزیر صنعت، معدن و تجارت، ثابت نگه داشتن قیمت ارز را یکی از دلایل موثر روی قیمت خودروهای داخلی دانست و اظهار کرد: اگر قیمت ارز واقعی شود و برای مثال به 5هزار تومان برسد، در این شرایط خودرویی نظیر پراید که قیمت تمام‌شده آن 15میلیون تومان است، قیمتی معادل 3هزار دلار خواهد داشت. به گفته مدنی، در حال‌حاضر خودرویی برگرفته از فناوری نانو در هند با قیمت 3 هزار دلار به فروش می‌رسد. این خودرو بسیار ساده بوده و از هیچ‌گونه امکاناتی برخوردار نیست. همچنین خودروهای هم‌قیمت با پراید، خودروهای بسیار کوچکی هستند که حجم موتور 700 تا هزار سی‌سی دارند. وی با بیان اینکه خودروسازان خارجی با توجه به اطلاعی که از تیراژ بالای خودروهایی نظیر پژو و پراید در ایران دارند، به طراحی خودروهای ارزان‌قیمت می‌پردازند، یادآور شد: در این شرایط خودروسازان داخلی برای عقد قرارداد باید نکته‌سنجانه تصمیم بگیرند زیرا خارجی‌ها در ابتدا مشخصه‌های فنی داخلی را نشان می‌دهند اما با قیمت بالاتری آن را به تولید می‌رسانند. مدنی تصریح کرد: برای نمونه قرار بر این بود که خودرو «ال90» با قیمت تقریبی 8میلیون تومان به فروش برسد اما با قیمت 15میلیون تومان به‌دست مشتری رسید. این خودروسازان ابتدا قیمت خودرو را بدون تجهیزات امکانات بیان می‌کنند و در ادامه با اضافه کردن تجهیزات امکانات، قیمت‌ها خودبه‌خود افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین خودروسازان باید در پیشنهادهای خودروسازان خارجی روی مشخصات فنی دقت و کنترل داشته باشند تا این‌گونه نباشد که طرحی نشان داده و خودروی دیگری تولید شود و به دلیل امکانات اضافی پول بیشتری دریافت کنند. وی با بیان اینکه این پروژه‌های ارزان‌قیمت مخصوص کشورهایی با درآمد سرانه پایین است، ادامه داد: چند سال پیش مذاکراتی با شرکت «نیسان» برای تولید خودروهای ارزان‌قیمت انجام شد که با تحریم‌ها، این مذاکرات متوقف شد و به نتیجه نرسید.
 
 
به صنایع ایرانی فرصت دهیم
چندی پیش خبری مبنی بر مذاکره ایران‌خودرو با شرکت فیات برای تولید خودروهای ارزان‌قیمت اعلام شد. رییس اتاق مشترک ایران و ایتالیا  با تایید این موضوع اظهار کرد: ایران بعد از انقلاب اسلامی با ایتالیا، روابط منطقی داشته و در حال‌حاضر فیات به شرکت بین‌المللی بزرگی تبدیل شده است. مذاکره با فیات در راستای تولید خودرو ارزان قیمت است زیرا این شرکت به تولید خودروهای ارزان‌قیمت معروف و پیش از دیگر خودروسازان به این مسئله پرداخته است. احمد پورفلاح اگرچه توصیه می‌کند شرکت فیات در بازار ایران وارد شود، اما معتقد است به طور قطع در همکاری با خودروسازان خارجی و تولید خودرو مشترک در ایران، خودروهایی با طرحی زیباتر، تجهیزات بیشتر، عمر و کیفیت بیشتر قطعات و آلودگی زیست‌محیطی کمتر ساخته خواهد شد اما قیمت این خودروها ارزان نخواهد بود. وی تصریح کرد: خودروسازان خارجی با ورود به ایران از امکاناتی نظیر نیروی کار و انرژی ارزان‌تر و همچنین تیراژ تولید بالا استفاده خواهند کرد. بنابراین در همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک خودروسازان داخلی با همتایان خارجی‌شان به جای قیمت بیشتر باید کیفیت، دسترسی راحت به لوازم یدکی و امید به تداوم حضور در بازار مدنظر قرار گیرد. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه اگر برای خودرویی نظیر پراید قیمت نسبی 6هزار دلار در نظر گرفته شود، نشان(برند)هایی نظیر فیات، فولکس واگن و... با این قیمت در کشورهای خود، خودرو تولید نمی‌کنند، گفت: ایران سابقه‌ای 50ساله در صنعت خودرو دارد این در حالی است که قدمت این صنعت در دنیا به 300 سال می‌رسد. بنابراین باید به صنایع ایران فرصت داد زیرا امکاناتی که در اختیار صنایع برخی کشورها قرار دارد، صنعتگران داخلی به آن دسترسی ندارند. پورفلاح ادامه داد: تا 10 سال پیش خودروهای ایرانی از امکاناتی نظیر کیسه هوا و... برخوردار نبودند اما اکنون به این امکانات مجهز شده‌اند. در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت که محصولات ایرانی همتراز با تولیدات اروپایی‌ها و امریکایی‌ها باشد اما در این جهت علاوه بر تلاش تولیدکننده، دولت نیز باید چتر حمایت خود را بگستراند تا خیال مصرف‌کننده از کیفیت کالا آسوده باشد. به باور رییس اتاق مشترک ایران و ایتالیا، آینده نشان می‌دهد هموطنانی که خود را از خرید خودرو محروم کرده‌اند و منتظر هستند تا خودروهایی هم‌سطح خودروهای داخلی از نظر قدرت و امکانات در ایران تولید و ارزان‌تر از خودروهای داخلی ارائه شود، انتظار بجایی ندارند و تنها فرصت را از دست می‌دهند. براساس این گزارش، در مقایسه خودروهای داخلی با خودروهای خارجی به نظر می‌رسد قیمت خودروهای داخلی مناسب و نسبت به مدل‌های خارجی هم‌کلاس خود ارزان‌تر است. بنابراین کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی که خودروسازان از سیاست‌های فروش تشویقی مناسبی استفاده کرده و با شرایط ویژه خودروهای خود را به فروش می‌رسانند، بهترین زمان خرید خودروست و احتمال تولید خودرو ارزان‌قیمت با همکاری خودروسازان داخلی و همتایان خارجی‌شان بسیار ضعیف خواهد بود.