متهم اصلی آلودگی، در دایره قرمز

به گزار پدال نیوز،  با توجه به اینکه صحبت از نابودی خودروهای فرسوده، عمری طولانی دارد و از سوی دیگر بر اجرایی شدن طرح LEZ انتقادات زیادی وارد است، با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت که این بار هم بسیاری از خودروهای فرسوده از زیر غربال های این طرح قسر در خواهند رفت.
تا 70 درصد عامل اصلی آلایندگی هوای شهرها، وسایل نقلیه هستند و سالانه در شهر تهران سه هزار نفر جان خود را در اثر آلودگی هوا از دست می دهند که در این بین نقش خودروهای فرسوده بسیار پررنگ تر از سایر خودروهاست. با اینکه تعویض خودروهای فرسوده عمری بیش از یک دهه دارد ولی به نظر می رسد کمک های بلاعوض و با عوض دولت هم نتوانسته است بسیاری از شهروندان را متقاعد کند که نسبت به نوسازی خودروهایشان اقدام کنند، یکی از دلایل اصلی این مساله در ناچیز بودن قیمت خودروهای فرسوده و قیمت بالای خودروهای جدید است که باعث می شود بسیاری از شهروندان مشکلات داشتن خودرو فرسوده را به رفتن زیر بار اقساط کمرشکن خودروی نو ترجیح دهند.
با اینکه در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده بود که سالانه 400 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شوند اما در اتمام این برنامه تنها حدود 900 هزار خودرو از رده خارج شدند و همین باعث شد که این طرح دوباره تمدید شود. به نظر می رسد که طرح در برنامه پنجم هم نتوانست به اهداف خود دست یابد، زیرا در بهترین حالت در سال های اخیر هر ساله حدود 200 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده اند. این در حالی است که سالانه 100 هزار خودرو به سن فرسودگی می رسند و به نظر می رسد که در صورتی که برای حل این مساله عزمی جدی وجود نداشته باشد، هر سال ابعاد مشکل وسیع تر خواهند شد. شاید به همین دلیل است که برنامه ششم هم در سایه ابهامات برنامه های چهارم و پنجم قرار می گیرد و معلوم نیست که این برنامه هم با وجود اهدافی که برایش مشخص شده است، بتواند تغییر چندان محسوسی در شرایط ایجاد کند. مسئولان در حالی از توجه به محیط زیست در برنامه ششم توسعه سخن می گویند که به نظر می رسد که یکی از عاملان اصلی آلودگی محیط زیست یعنی خودروهای فرسوده به اندازه کافی مورد توجه نیستند.
** خودروهای فرسوده اجازه تردد ندارند
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران گفت: «58هزار دستگاه خودرو در پایتخت بالای سن فرسودگی قرار دارند و فاقد شرایط قبولی در معاینه فنی هستند. » ولی آذروش با اعلام اینکه نرخ معاینه فنی در تهران 11 هزار تومان و در ترکیه 80 یورو یعنی بیش از 300 هزار تومان است، گفت: «نرخ معاینه فنی در تهران، نسبت به کشورهای دیگر بسیار پایین است و این در شرایطی است که با وجود توان ارائه خدمات همزمان به 6 هزار دستگاه خودرو در مراکز مکانیزه تهران، 30 درصد از ظرفیت این مراکز نیز پر نمی شود.»
او افزود: «با توجه به تدابیر و تمهیدات اندیشیده شده درباره اجرای طرح کاهش (LEZ)، یکی از الزامات این طرح، انجام معاینه فنی است و انتظار می رود همزمان با آغاز طرح مذکور، مراکز مکانیزه شلوغ شوند و همچنین با عنایت به پیش بینی به عمل آمده، داشتن یا نداشتن مجوز معاینه فنی و همچنین محل اخذ این مجوزها از مراکز مجاز یا غیرمجاز از طریق سامانه ملی معاینه فنی، مشخص می شود.»
به گزارش مهر، او با اشاره به اینکه 58 هزار دستگاه خودرو در تهران بالای سن فرسودگی قرار دارند و فاقد شرایط قبولی در معاینه فنی هستند، اظهار کرد: «این گروه از خودروها در «گروه قرمز» قرار می گیرند و اجازه تردد در سطح شهر تهران را نخواهند داشت و در این خصوص اولویت مدیریت شهری، سلامت مردم است و از این مساله مهم کوتاه نمی آییم.» چند ماه قبل مسئولان از گرفتن عوارض از خودروهای فرسوده صحبت می کردند و در حقیقت با این کار سعی داشتند که از تردد این خودروها بکاهند و آنگونه که اظهارنظرها نشان می دهند با اجرای طرح LEZ در آبان ماه این خودروها عملا باید از سطح شهر حذف شوند ولی باید دید که طرح LEZ با بلندپروازی ها و پیچیدگی هایی که دارد آیا می تواند در عمل موفق باشد؟ اگر این طرح بتواند به اهداف خود دست یابد یکی از نتایج محسوس آن حذف خودروهای فرسوده از سیمای شهر خواهد بود.
** 30 هزار خودرو سلامت 9 میلیون تهرانی را تهدید می کنند
به نظر می رسد که قرار است این بار مسئولان با عزمی راسخ به جنگ خودروهای فرسوده بروند، به حدی که روز گذشته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفت: «هیچ عقل سلیمی اجازه نمی دهد که سلامت 9 میلیون شهروند تهران را فدای 30 هزار خودروی آلاینده و اسقاطی کنیم.» سید جعفر تشکری هاشمی با تاکید بر اینکه امروز آلودگی هوا که عمدتا از آلاینده های ناشی از تردد انبوه خودروهای فرسوده ناشی می شود، مساله اول مدیریت شهری و شهروندان تهران است، گفت: «با ورود به نیمه دوم سال که آلودگی هوای تهران علاوه بر دلایلی همچون آلایندگی منابع متحرک به دلیل شرایط طبیعی و محیطی از جمله پدیده وارونگی دما (اینورژن) تشدید می شود، مردم از مسئولان انتظار دارند برای این مشکل که سلامت آنها را به خطر انداخته، چاره اندیشی کنند.» او با بیان اینکه شهر تهران را باید از وجود انبوه خودروهای فرسوده و آلوده کننده و موتورسیکلت های قدیمی و آلاینده ای که ایمنی و سلامت تک تک شهروندان را مورد تهدید جدی قرار داده اند، نجات دهیم، تصریح کرد: «مدیریت شهری یک تنه پای کار آمده و به این منظور از بازسازی و نوسازی ناوگان از طریق ورود قطارهای جدید و اتوبوس های نو به ناوگان حمل و نقل ریلی و اتوبوسی گرفته تا به کارگیری نسل جدید خودروهای هیبریدی در ناوگان تاکسیرانی و راه اندازی نسل جدید سامانه اتوبوس های برقی، اقدام کرده است. »
 او با تاکید بر اینکه پیکان های فرسوده از جمله بیش از 6 هزار پیکانی که با سه دهه قدمت هنوز در ناوگان تاکسیرانی تهران مشغول به کار هستند، روزانه 4 کیلوگرم انواع آلاینده ها را تولید می کنند، اظهار کرد: «اگر هر تاکسی پیکان یا پیکان مسافربر 300 روز در سال کار کند، این به معنای آن است که 1200 کیلوگرم ذرات معلق یعنی بیشتر از وزن خودش، آلودگی وارد ریه شهروندان می کند و هیچ عقل سلیمی اجاره نمی دهد که سلامت 9 میلیون شهروند تهران را فدای 30 هزار خودروی آلاینده و اسقاطی کنیم. »
** حذف خودروهای فرسوده در گرو تامین منابع مالی
یک عضو فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به اینکه خودروها چه فرسوده و چه غیرفرسوده سهم زیادی در آلودگی هوای کشور دارند، به آرمان می گوید: سهم خودروهای فرسوده دراین زمینه چندین برابر است اما با توجه به مشکلاتی که در زمینه منابع مالی وجود دارد نمی توان مردم را تشویق به حذف خودروهای فرسوده کرد. سید محمد سادات ابراهیمی می افزاید: از سوی دیگر با توجه به اینکه بخش زیادی از خودروهای فرسوده متعلق به بخش حمل و نقل عمومی هستند باید نوسازی در این بخش مورد توجه ویژه قرار گیرد. او تصریح می کند: با توجه به حساسیتی که سازمان های مردم نهاد و فعالان محیط زیست به آلایندگی از خود نشان می دهند، به نظر می رسد که مجلس هم باید با یک عزم جدی برای تامین منابع مالی لازم برای حذف خودروهای فرسوده اقدام کند.