ناکارآمدی مجازات اجتماعی برای جرم‏های رانندگی

به گزارش پدال نیوز، برای برخی رانندگان خاطی که مرتکب جرم رانندگی شده ‏اند و پای آنها به دادگاه باز شده است، برخی قضات مجازات اجتماعی را به‏ عنوان حکم و تنبیه صادر می‏کنند. به‏ گفته یک حقوقدان این نوع مجازات برای کاهش تخلفات مجرمانه رانندگی ناکارآمد است و باید برای اصلاح فرهنگ رانندگی و عدم رعایت قوانین توسط رانندگان راهکاری پیدا شود.
 
جایگزینی مجازات اجتماعی
 
در سال‏های اخیر حوادث ترافیکی تبدیل به معضل بزرگی در جامعه شده‌اند و بیشتر مردم را درگیر خود کرده است. برخی هنگام رانندگی و استفاده از وسایل نقلیه از قانون تخطی می‏کنند و این امر منجر به تصادف و خسارت مالی و جانی می‏شود.
 
به‌گفته مقام‏های مسئول، خطای انسانی نقش پررنگی در وقوع و افزایش حوادث ترافیکی دارد. فارغ از این موضوع که تا چه اندازه مردم به‌جنبه جرم بودن تخلفات رانندگی توجه می‏کنند، حکمی که برای متخلفان حوادث رانندگی هم صادر می‏شود، اهمیت فراوانی دارد.
 
در همین چند ماه گذشته برای برخی رانندگان متخلف مجازات‏های اجتماعی در نظر گرفته شده که در نوع خود جالب توجه هستند. به‌عنوان مثال یک قاضی در بندرعباس یک راننده بی ‏احتیاط را به انجام ۲۷۰ ساعت خدمات عمومی رایگان برای خط‌کشی گذرگاه‏های عابرپیاده محکوم کرد.
 
مورد دیگر هم حکم یک قاضی گنبدکاووسی برای رانندگی بدون گواهینامه بود که راننده خاطی را به انجام خدمات عمومی محکوم کرد و او باید به مدت ۵۴۰ ساعت خدمات عمومی رایگان در شهرداری گنبدکاووس برای پاکسازی خیابان‏ها انجام دهد.
 
نکته مهم این است چنین مجازات‏های اجتماعی تا چه حد به کاهش تخلفات رانندگی کمک می‏کنند و تاثیر آنها در جامعه چگونه است؟
 
در این‌باره عبدالصمد خرمشاهی، وکیل و حقوقدان به «دنیای خودرو» می‏گوید: «مجازات اجتماعی برای تخلفات مجرمانه رانندگی زمانی تاثیرگذار است که مردم به قوانین و مقررات احترام بگذارند و فرهنگ رانندگی در بین مردم جا افتاده باشد.»
 
در چنین شرایطی راننده‏ای که مرتکب تخلف مجرمانه رانندگی شده است و حکم مجازات‏ اجتماعی برای او صادر می‌شود، به‌طور قطع بر نحوه رانندگی او تاثیر می‎گذارد. اما این موضوع در کشور ما با توجه به فرهنگ رانندگی مردم تاثیرگذار نیست و اگر هم تاثیری داشته باشد، به‌صورت مقطعی و کوتاه‌مدت است، باید فرهنگ رانندگی مردم اصلاح شود.»
 
این حقوقدان درباره جایگزینی مجازات اجتماعی به جای حکم پرداخت جریمه و زندان توضیح می‏دهد: «برای قضات این امکان وجود دارد حکم مجازات‏های اجتماعی را برای بعضی جرائم صادر کنند. بر اساس قانون مجازات اسلامی این موضوع کمابیش در بین قضات جا افتاده است و آنها می‏توانند به جای پرداخت جریمه و زندان، آموزش به دیگران و ارائه خدمات عمومی را به عنوان حکم صادر کنند.»
 
ضرورت اصلاح فرهنگ رانندگی
 
خرمشاهی با تاکید بر اینکه اصلاح اخلاق رانندگی مردم بسیار مهم است، توضیح می‏دهد: «فرهنگ رانندگی در بین مردم ما باید اصلاح شود و هنوز این امر به درستی جا نیفتاده است و بیشتر رانندگان مقید به رعایت قوانین و مقررات نیستند. در حالی که در بیشتر کشورها رعایت قوانین و مقررات رانندگی در بین رانندگان جا افتاده است و به ندرت پیش می‏آید قوانین را زیرپا بگذارند، در واقع چنین کاری را نوعی بی‌اخلاقی می‏دانند. ضمن این‌که در کشور، روزانه هزاران تخلف رانندگی روی می‏دهد و به نظر من نباید به صراحت از محل همین تخلفات رانندگی، مبلغی به‌عنوان درآمد در بودجه در نظر گرفته شود و با این اقدام تخلف رانندگی را امری عادی نشان دهند.»