راه برای ویلچرها هموار است

به گزاراش پدال نیوز به نقل از همشهری آنلاین, در بسیاری از کشورهای دیگر اتفاق‌های خوبی برای این قشر از جامعه رقم خورده است؛ اتفاق‌هایی که حضور نامرئی افراد دارای جانبازی و معلولیت را تا حدودی مرئی می‌کند و می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای اینکه این گروه از جامعه مانند همه شهروندان برای رفع نیازهای اجتماعی و شهری خود، تواناتر باشند. این افراد، بیشتر از آنکه نیازمند دستگیری باشند، نیاز دارند شرایطی برایشان فراهم شود که خودشان بتوانند از امکانات شهر به‌درستی و راحتی استفاده کنند. هنوز راه‌های درازی برای تحقق چنین شهری در کشورمان در پیش داریم و قدم‌های زیادی را باید برای دستیابی به آن شمارش کنیم اما می‌توان از تجربه‌های دیگران استفاده کرد. اینجا سراغ این تجربه‌های موفق رفته‌ایم.
 
انگلستان
زنگ بزن، تاکسی ویژه بگیر
شاید در همین تهران، معلولان زیادی را دیده باشید که مدت زیادی روی ویلچر و در گوشه خیابان، در انتظار تاکسی بوده‌اند؛ این هم یک نقطه‌ضعف بزرگ برای تردد معلولان در شهر است. بسیاری از معلولان در جهان ترجیح می‌دهند از تاکسی برای آمدوشدهای خود استفاده کنند؛ چرا که آنها را تا مقصد نهایی می‌برد و دیگر مجبور نیستند بخشی از راه را با ویلچر یا عصا طی کنند. تاکسی‌های لندن مثل اتوبوس‌های دوطبقه‌ این شهر در دنیا شهرت خاصی دارند. امروزه اما رنگ تاکسی‌ها دیگر مشکی نیست و مدل‌های مختلفی از آنها را هم می‌توانید با رنگ‌های دیگر در خیابان‌های پایتخت انگلستان پیدا کنید.
 
شرکت‌های مختلف تاکسیرانی در این شهر به مشتریان خود خدمات‌رسانی می‌کنند و یکی از این خدمات، ارائه سرویس‌های ویژه به معلولان است. کسانی که به تاکسی نیاز دارند، می‌توانند یا از طریق تلفن یا با استفاده از اپلیکیشن‌های آنلاین شرکت‌های تاکسیرانی، نسبت به رزرو وسیله نقلیه مورد نظر خود اقدام کنند. معلولان نیز هر جا که نیاز داشته باشند، می‌توانند وسیله نقلیه‌ای با امکانات ویژه در اختیار بگیرند. البته این بدان معنی نیست که در خیابان برای آنها تاکسی پیدا نمی‌شود بلکه به‌منظور تسهیل در رفت‌وآمد آنها، توصیه شده که این افراد از چنین روشی برای استفاده از تاکسی سود ببرند.
 
کانادا
دکمه‌های برجسته آسانسورها
سامانه‌های حمل‌ونقل درون‌شهری در بیشتر شهرهای بزرگ کانادا این توانایی را دارند که حداکثر خدمات را به معلولان جامعه ارائه دهند. در اتوبوس‌های شهری، صندلی‌های ویژه‌ای برای افراد ناتوان، معلول و خانم‌های باردار در نظر گرفته شده است. این، قانون نانوشته‌ای است که توسط شهروندان سالم رعایت می‌شود تا همیشه صندلی‌ها برای معلول‌ها خالی بماند. ویلچرسوارها برای اتوبوس‌سواری مشکلی ندارند و می‌توانند به‌راحتی از طریق رمپ مکانیکی، سوار اتوبوس شوند و سپس برای استقرار بهتر، ویلچر خود را با کمربند ایمنی ویژه معلولان، به بدنه اتوبوس وصل کنند. راننده‌های اتوبوس هم موظفند که در سوار و پیاده‌کردن معلولان، ‌‌نهایت همکاری را داشته باشند. علاوه بر اتوبوس‌های معمولی، اتوبوس‌های ویژه معلولان نیز در مسیرهای شهری، حرکت کرده و معلولان را از جلوی در منازلشان سوار می‌کنند.
 
قیمت بلیت این اتوبوس‌ها با اتوبوس‌های معمولی تفاوتی ندارد. در تمام پارکینگ‌های عمومی، برای دسترسی بهتر معلولان، مکان‌های اختصاصی در نظر گرفته شده و دکمه آسانسورها برای استفاده معلولانی که نابینا هستند، به ‌صورت برجسته ساخته شده است. همچنین این افراد هنگام عبور از چهارراه‌های پرترافیک، می‌توانند از دکمه آژیر هشداردهنده به سایر خودرو‌ها بهره‌مند شوند. اختصاص سرویس تاکسیرانی ویژه فرودگاه و صندلی راحت در همه هواپیما‌ها هم از دیگر تسهیلات موجود برای معلولان این کشور است.
 
آلمان
اتوبوس‌های آماده‌به‌خدمت
تقریبا می‌توان گفت هیچ معلولی نمی‌تواند به‌راحتی از ناوگان اتوبوسرانی تهران استفاده کند. هرچند جاهایی در اتوبوس‌ها برای این قشر در نظر گرفته شده اما معمولا این جاها توسط افراد معمولی پرمی‌شود. بد نیست بدانید که تمام اتوبوس‌های شهری برلین، مجهز به امکانات پذیرایی از معلولان هستند. در این میان، البته برخی ایستگاه‌ها شرایطشان بهتر هم هست و از معلولان خواسته شده که در صورت امکان با شناسایی آن ایستگاه‌ها، از آنها برای سوارشدن به اتوبوس استفاده کنند. اما این تمام ماجرا نیست؛ در هر اتوبوس، دست‌کم یک جایگاه مخصوص برای معلولان سوار بر صندلی چرخدار به‌چشم می‌خورد و رمپ‌های مخصوصی برای ورود معلولان به اتوبوس در نظر گرفته شده که راننده باید آن را برای استفاده شخص ویلچرسوار مهیا کند. مسئولیت کامل سوار و پیاده‌شدن معلولان هم بر عهده راننده است. در تمامی اتوبوس‌ها و در جایگاه مخصوص معلولان، زنگی وجود دارد که در ‌مواقع نیاز، به صدا درمی‌آید. همچنین در پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت‌های اتوبوسرانی برلین توضیحاتی درخصوص چگونگی استفاده از امکانات ویژه معلولان وجود دارد و به آنها توصیه شده که آن را مطالعه کنند.
 
ژاپن
قطارهای دوستدار معلولان
شما تا به حال فردی را با ویلچر در متروی تهران دیده‌اید؟ درست است که امکاناتی برای استفاده معلولان از قطارهای زیرزمینی فراهم شده اما این امکانات آن‌قدر ضعیف است که این قشر، قید استفاده از این بخش از ناوگان حمل‌ونقل عمومی را می‌زنند. به هر حال بسیار لازم است که در این سامانه، فکری اساسی به ‌حال افراد معلول ـ خصوصا آنها که با ویلچر در سطح شهر تردد می‌کنند ـ بشود. بد نیست بدانید خط12 متروی توکیو به طول 40 کیلومتر و 700 متر، دارای 38 ایستگاه است. این خط که «اوده‌ئو» نام دارد، یکی از مجهز‌ترین و مدرن‌ترین خطوط متروی توکیو است که از آن به‌عنوان خط دوستدار معلولان نیز یاد می‌شود. در تمامی 38 ایستگاه این خط، سرویس‌های بهداشتی ویژه معلولان، سامانه‌های پاسخگو، نقشه به‌ خط بریل و نقشه‌هایی متناسب با ارتفاع یک ویلچر و همچنین دستگاه فروش خودکار بلیت برای معلولان وجود دارد.
 
تمام ایستگاه‌ها به آسانسور ویژه مجهز هستند و می‌توان گفت که شخص ویلچرسوار بدون کمترین مشکلی می‌تواند از این خط همانند سایر مردم استفاده کند. در داخل قطارها نیز محل‌های مخصوصی در هر واگن به معلولان اختصاص داده شده است. دولت ژاپن خود را موظف می‌داند که وسایل جابه‌جایی معلولان مانند ویلچر، تخت برقی و سایر وسایل کمک‌توانبخشی را به‌صورت رایگان در اختیار این قشر از جامعه قرار دهد. بلیت وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و مترو هم به ‌صورت نیم‌بها تقدیم معلولان ویلچری می‌شود. شهرداری‌های هر منطقه برگه‌هایی را در اختیار خانواده‌های معلولان قرار می‌دهند و آنها با استفاده از این برگه‌ها می‌توانند تا سقف معینی، از خدمات تاکسیرانی استفاده کنند.
 
ایستگاه‌های متروی توکیو مجهز به آسانسور هستند اما در ایستگاه‌هایی که آسانسور ندارند هم مشکلی پیش نمی‌آید؛ معلول تنها با یک تماس می‌تواند از مسئول ایستگاهی که قرار است در آن پیاده شود، درخواست کمک کند. هنگامی که او به ایستگاه برسد یک مأمور، منتظر ویلچرسوار ایستاده تا پس از پیاده‌شدن، او را با دستگاه اتوماتیک از پله‌ها عبور دهد. مسیر خیابان‌ها هم برای معلولانی که دچار کم‌بینایی یا نابینایی هستند، با خطوط زردرنگ برجسته مشخص شده است.
 
استرالیا
معلولان ویلچری، راحت تردد می‌کنند
در چند سال اخیر در تهران، ون‌هایی ویژه جابه‌جایی معلولان طراحی شده اما تعداد آنها بسیار محدود است. بد نیست بدانید که در آدلاید (یکی از شهرهای جنوبی استرالیا) ده‌ها دستگاه تاکسی ون برای جابه‌جایی معلولان در نظر گرفته شده است؛ ون‌هایی که البته با مدل‌های معمولی تفاوت دارند و تجهیزات لازم به آنها اضافه شده است. برای آنها که می‌خواهند از این وسایل نقلیه استفاده کنند، یک راه بسیار ساده در نظر گرفته شده است: تماس تلفنی.
 
این ون‌ها مجهز به جک‌‌ها و بالابرهای مخصوص هستند تا معلولان با ویلچر و به‌سادگی سوار شوند. شرکت‌های مختلف تاکسیرانی نه‌تنها در آدلاید بلکه در تمام شهرهای استرالیا سرویس‌های مخصوص جابه‌جایی مسافران معلول دارند. این امکانات بیشتر برای افرادی است که مجبورند از ویلچر استفاده کنند و به‌ همین دلیل، جابه‌جایی‌شان با وسایل نقلیه معمولی کمی سخت است. فضای مناسبی که ون‌ها دارند، کار را برای ویلچری‌ها بسیار آسان می‌کند و آنها با خیالی آسوده‌تر به مقصد می‌اندیشند.